1 Wprowadzenie

Analizując wyniki pomiarów odchyłek położenia otworów Ø42 wierconych na obrabiarce HTB można było zauważyć dość powtarzalne wzory. Sprawdziłem zatem czy można by wyliczyć kompensacje które będą wynikać z średnich odchyleń w każdym punkcie wiercenia. Do wyznaczenia tych średnich odchyleń użyłem wyników z ostatnich 16 detali (pominąłem detale które były wykonywane z przeskakiwaniem co 3 otwory). Jednak w każdym przypadku (dla każdego kąta) w obliczeniach wartości średnich pominąłem wartości odstające (przekraczające granice Tukey-a).

1.1 Wykresy średnich odchyleń

Na poniższych wykresach pokazałem wszystkie wyniki (dla każdego kąta z osobna) wraz z wyliczonymi średnimi (czerwone punkty). Punkty uznane za odstające są odpowiednio oznaczone (kolorem czerwonym dla osi X, kolorem pomarańczowym dla osi Y). Dodatkowo każdy z odstających punktów został uzupełniony etykietą z numerem seryjnym detalu dla łatwiejszej identyfikacji danych.

1.2 Średnie odchylenia

Tak wyliczone średnie odchylenia zarówno w osi X jak i Y przedstawiłem w funkcji kąta na dwóch poniższych wykresach.

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 -0.589 -0.395 -0.153 -0.196 -0.00384 0.1030 0.223
O1900 -0.390 -0.330 -0.189 -0.204 -0.09190 -0.0279 0.122
Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 -0.281 -0.175 -0.0706 -0.0846 0.02190 0.0867 0.112
O1900 -0.248 -0.184 -0.0941 -0.0920 0.00941 0.0628 0.102

Jak widać na powyższych wykresach średnie odchylenie w osi X mieści się w w przybliżeniu w zakresie od -0.6 do 0.1. Natomiast w przypadku osi Y od -0.3 do 0.1.

2 Kompensacja wybranych pomiarów

W celu sprawdzenia poprawności obliczeń, dla kilku wybranych detali dokonałem przeliczenia wyników pomiarowych kompensując je o wyliczone wcześniej średnie odchylenia.

Uzyskane w ten sposób wyniki przedstawię w kolejnych punktach. Dla odróżnienia, wyniki skompensowane mają na końcu oznaczenie K. Można je także rozpoznać po kolorach (żółty, ciemno czerwony).

3. Element FA025 (kolb)

3.1.1 Odchyłka promieni

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 49TP -0.540 -0.3510 -0.16700 -0.17100 0.0663 0.163 0.219
O1720 49TPK -0.271 -0.0928 0.00268 -0.01200 0.0901 0.207 0.116
O1900 49TP -0.335 -0.1140 0.12900 0.11300 0.3900 0.555 0.285
O1900 49TPK -0.238 -0.1150 0.00878 0.00686 0.1280 0.266 0.139

3.1.2 Odchyłka kątów

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 49TP -0.0119 -0.00820 0.007940 0.00656 0.018600 0.02630 0.01280
O1720 49TPK -0.0126 -0.00797 -0.004510 -0.00397 -0.000194 0.00826 0.00497
O1900 49TP -0.0218 -0.00521 0.006630 0.00747 0.024000 0.03660 0.01770
O1900 49TPK -0.0156 -0.00571 0.000561 0.00079 0.006690 0.01670 0.00842

3.1.3 Odchyłka X

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 49TP -0.540 -0.389 -0.2240 -0.2470 -0.1070 -0.00223 0.1570
O1720 49TPK -0.271 -0.136 -0.0961 -0.0515 0.0748 0.14700 0.1150
O1900 49TP -0.599 -0.465 -0.3410 -0.3480 -0.2620 0.00421 0.1540
O1900 49TPK -0.245 -0.181 -0.1550 -0.1450 -0.1220 0.04050 0.0587

3.1.4 Odchyłka Y

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 49TP -0.364 -0.2320 -0.1470 -0.1270 -0.00602 0.112 0.1440
O1720 49TPK -0.214 -0.0905 -0.0475 -0.0427 0.01010 0.203 0.0702
O1900 49TP -0.395 -0.2790 -0.1960 -0.1910 -0.10900 0.073 0.1090
O1900 49TPK -0.223 -0.1290 -0.1110 -0.0986 -0.06660 0.133 0.0658

3.1.5 Odchyłka położenia

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 49TP 0.1200 0.422 0.702 0.643 0.886 1.110 0.2740
O1720 49TPK 0.0725 0.233 0.284 0.282 0.332 0.557 0.0983
O1900 49TP 0.1290 0.615 0.851 0.825 1.050 1.260 0.3010
O1900 49TPK 0.0629 0.298 0.400 0.375 0.460 0.554 0.1110

3.1.6 Kąt wektorów odchyłek położenia

3.1.7 Wektory odchyłki położenia

3.1.8 Hitogramy odchyłek położenia

4 Element FA029 (kolb)

4.1.1 Odchyłka promieni

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 50TP -0.3120 -0.1540 -0.0915 -0.1090 -0.0338 0.115 0.0997
O1720 50TPK -0.1560 -0.0270 0.0500 0.0500 0.1150 0.265 0.0985
O1900 50TP -0.0758 0.0678 0.2170 0.1740 0.2660 0.330 0.1230
O1900 50TPK -0.0491 0.0176 0.0574 0.0686 0.0985 0.255 0.0727

4.1.2 Odchyłka kątów

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 50TP -0.00432 0.00717 0.01070 0.01150 0.01910 0.02620 0.00836
O1720 50TPK -0.02240 -0.00328 0.00126 0.00100 0.00481 0.01820 0.00629
O1900 50TP -0.00920 -0.00127 0.00818 0.00785 0.01470 0.02370 0.00919
O1900 50TPK -0.00512 -0.00127 0.00165 0.00118 0.00330 0.00664 0.00295

4.1.3 Odchyłka X

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 50TP -0.4650 -0.3020 -0.0189 -0.086 0.1110 0.196 0.2180
O1720 50TPK -0.0248 0.0778 0.1010 0.110 0.1410 0.257 0.0530
O1900 50TP -0.3950 -0.3240 -0.1620 -0.148 -0.0136 0.196 0.1810
O1900 50TPK -0.0629 0.0107 0.0275 0.056 0.0959 0.232 0.0705

4.1.4 Odchyłka Y

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 50TP -0.2350 -0.1250 -0.02960 -0.04690 0.0126 0.189 0.1060
O1720 50TPK -0.0937 -0.0102 0.02160 0.03760 0.0942 0.276 0.0701
O1900 50TP -0.3150 -0.2270 -0.14700 -0.08960 0.0631 0.164 0.1540
O1900 50TPK -0.1150 -0.0538 -0.00165 0.00242 0.0563 0.130 0.0685

4.1.5 Odchyłka położenia

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 50TP 0.0695 0.2480 0.390 0.452 0.672 0.930 0.255
O1720 50TPK 0.0825 0.1870 0.242 0.264 0.310 0.672 0.121
O1900 50TP 0.1960 0.4430 0.589 0.563 0.687 0.800 0.154
O1900 50TPK 0.0246 0.0914 0.164 0.187 0.247 0.511 0.125

4.1.6 Kąt wektorów odchyłek położenia

4.1.7 Wektory odchyłki położenia

4.1.8 Hitogramy odchyłek położenia

5 Element FA030 (kolb)

5.1.1 Odchyłka promieni

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 51TP -0.475 -0.3000 -0.1880 -0.15000 0.0379 0.172 0.2040
O1720 51TPK -0.272 -0.1530 0.0146 0.00942 0.1550 0.308 0.1770
O1900 51TP -0.280 -0.0688 0.1480 0.12000 0.3240 0.471 0.2340
O1900 51TPK -0.196 -0.0431 0.0393 0.01430 0.0859 0.179 0.0915

5.1.2 Odchyłka kątów

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 51TP -0.0235 0.01250 0.01680 0.014600 0.02150 0.0646 0.0161
O1720 51TPK -0.0194 -0.00505 0.00165 0.004090 0.01340 0.0519 0.0133
O1900 51TP -0.0157 -0.01110 0.00508 0.006790 0.02340 0.0486 0.0175
O1900 51TPK -0.0163 -0.00730 -0.00438 0.000111 0.00729 0.0379 0.0102

5.1.3 Odchyłka X

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 51TP -0.6390 -0.2480 0.0282 -0.0407 0.2040 0.3150 0.2820
O1720 51TPK -0.0501 0.0863 0.1780 0.1550 0.2060 0.2770 0.0753
O1900 51TP -0.7470 -0.4430 -0.3570 -0.3350 -0.2410 -0.0884 0.1330
O1900 51TPK -0.5490 -0.1490 -0.1280 -0.1320 -0.0966 0.0458 0.0784

5.1.4 Odchyłka Y

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 51TP -0.977 -0.3190 -0.1650 -0.2100 -0.1040 0.186 0.213
O1720 51TPK -0.792 -0.1860 -0.1200 -0.1250 -0.0365 0.242 0.170
O1900 51TP -0.483 -0.1910 -0.0775 -0.0514 0.0515 0.431 0.177
O1900 51TPK -0.268 -0.0231 0.0334 0.0406 0.0944 0.377 0.108

5.1.5 Odchyłka położenia

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 51TP 0.3080 0.488 0.712 0.749 0.965 1.95 0.339
O1720 51TPK 0.0332 0.354 0.457 0.468 0.552 1.59 0.278
O1900 51TP 0.4270 0.570 0.779 0.773 0.904 1.70 0.238
O1900 51TPK 0.1170 0.241 0.283 0.334 0.372 1.30 0.186

5.1.6 Kąt wektorów odchyłek położenia

5.1.7 Wektory odchyłki położenia

5.1.8 Hitogramy odchyłek położenia

6 Element FA032 (kolb)

6.1.1 Odchyłka promieni

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 52TP -0.716 -0.3280 -0.2250 -0.2530 -0.0738 0.116 0.2260
O1720 52TPK -0.277 -0.1620 -0.1260 -0.0943 -0.0142 0.168 0.1040
O1900 52TP -0.153 -0.0335 0.0617 0.0762 0.1860 0.452 0.1370
O1900 52TPK -0.219 -0.0605 -0.0290 -0.0296 0.0181 0.140 0.0628

6.1.2 Odchyłka kątów

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 52TP -0.0367 -0.00834 0.007450 0.00694 0.02220 0.0371 0.0183
O1720 52TPK -0.0513 -0.01080 0.000185 -0.00359 0.00671 0.0308 0.0167
O1900 52TP -0.0151 -0.00638 0.006060 0.00870 0.01600 0.0537 0.0175
O1900 52TPK -0.0171 -0.00399 -0.002160 0.00203 0.00251 0.0375 0.0121

6.1.3 Odchyłka X

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 52TP -0.734 -0.4170 -0.1870 -0.23500 -0.0167 0.320 0.289
O1720 52TPK -0.184 -0.1270 -0.0676 -0.03990 -0.0063 0.445 0.128
O1900 52TP -0.755 -0.2610 -0.1560 -0.19900 -0.1140 0.282 0.167
O1900 52TPK -0.365 -0.0438 0.0199 0.00511 0.0651 0.324 0.109

6.1.4 Odchyłka Y

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 52TP -0.339 -0.1920 0.1370 0.0564 0.2210 0.591 0.244
O1720 52TPK -0.173 -0.0575 0.1420 0.1410 0.2460 0.769 0.218
O1900 52TP -0.764 -0.1700 -0.1150 -0.1410 0.0125 0.123 0.204
O1900 52TPK -0.626 -0.0637 -0.0122 -0.0489 0.0436 0.289 0.178

6.1.5 Odchyłka położenia

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 52TP 0.0459 0.446 0.700 0.790 1.090 1.52 0.418
O1720 52TPK 0.0172 0.291 0.414 0.478 0.537 1.58 0.332
O1900 52TP 0.1030 0.329 0.436 0.579 0.553 1.79 0.422
O1900 52TPK 0.0599 0.132 0.164 0.306 0.357 1.26 0.298

6.1.6 Kąt wektorów odchyłek położenia

6.1.7 Wektory odchyłki położenia

6.1.8 Hitogramy odchyłek położenia

7 Element FA036 (kolb)

7.1.1 Odchyłka promieni

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 55TP -0.783 -0.5500 -0.2820 -0.1810 0.220 0.577 0.427
O1720 55TPK -0.731 -0.3480 0.0193 -0.0215 0.313 0.605 0.406
O1900 55TP -0.381 -0.0449 0.1260 0.1670 0.358 0.654 0.274
O1900 55TPK -0.336 -0.2290 -0.0334 0.0608 0.369 0.570 0.310

7.1.2 Odchyłka kątów

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 55TP -0.0335 -0.0167 0.01780 0.01240 0.03640 0.0536 0.0285
O1720 55TPK -0.0409 -0.0215 0.01000 0.00184 0.02340 0.0418 0.0259
O1900 55TP -0.0212 -0.0101 -0.00577 0.00171 0.01620 0.0320 0.0153
O1900 55TPK -0.0351 -0.0157 -0.00329 -0.00497 0.00447 0.0294 0.0158

7.1.3 Odchyłka X

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 55TP -0.776 -0.6690 -0.2700 -0.400 -0.1780 -0.09980 0.245
O1720 55TPK -0.406 -0.2690 -0.2130 -0.205 -0.1340 0.00397 0.106
O1900 55TP -0.449 -0.2740 -0.1800 -0.180 -0.1030 0.21500 0.141
O1900 55TPK -0.301 -0.0475 0.0292 0.024 0.0835 0.38800 0.130

7.1.4 Odchyłka Y

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 55TP 0.1080 0.226 0.310 0.406 0.589 0.796 0.206
O1720 55TPK 0.2040 0.368 0.506 0.491 0.595 0.743 0.132
O1900 55TP -0.0751 0.105 0.310 0.274 0.463 0.548 0.199
O1900 55TPK 0.1060 0.266 0.373 0.366 0.484 0.619 0.147

7.1.5 Odchyłka położenia

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 55TP 0.701 1.140 1.300 1.280 1.500 1.64 0.260
O1720 55TPK 0.551 0.915 1.160 1.090 1.240 1.54 0.230
O1900 55TP 0.171 0.345 0.835 0.726 0.994 1.42 0.372
O1900 55TPK 0.220 0.579 0.795 0.782 1.000 1.24 0.281

7.1.6 Kąt wektorów odchyłek położenia

7.1.7 Wektory odchyłki położenia

7.1.8 Hitogramy odchyłek położenia

8 Element FA036 (kolb) strona wejścia

W celu sprawdzenia jak korekty te wpłyną na pozycje od strony płaskiej (od strony wejścia wiertła) skorygowałem również ostatnie wyniki pomiarowe od tej właśnie strony. Poniżej przestawione są uzyskane wyniki.

8.1.1 Odchyłka promieni

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 55TT -0.1320 -0.07020 0.00293 0.0144 0.0774 0.195 0.0949
O1720 55TTK -0.0435 0.02090 0.20000 0.1740 0.3230 0.395 0.1570
O1900 55TT -0.1030 -0.00664 0.03510 0.0470 0.0782 0.200 0.0749
O1900 55TTK -0.3100 -0.17500 -0.03990 -0.0587 0.0739 0.140 0.1430

8.1.2 Odchyłka kątów

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 55TT -0.0216 -0.01380 -0.010100 -0.008340 0.000136 0.003670 0.00755
O1720 55TTK -0.0483 -0.03200 -0.010400 -0.018900 -0.007730 0.000261 0.01550
O1900 55TT -0.0089 -0.00478 -0.000616 -0.000976 0.003050 0.006510 0.00460
O1900 55TTK -0.0283 -0.01770 -0.008420 -0.007660 0.000837 0.013400 0.01240

8.1.3 Odchyłka X

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 55TT -0.1850 -0.0882 0.00763 0.01240 0.0662 0.272 0.1300
O1720 55TTK -0.1540 -0.0372 0.05230 0.20800 0.4620 0.806 0.3090
O1900 55TT -0.1630 -0.0575 0.01000 -0.00694 0.0564 0.116 0.0763
O1900 55TTK -0.0376 0.0945 0.20600 0.19700 0.2650 0.447 0.1290

8.1.4 Odchyłka Y

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 55TT -0.294 -0.1460 -0.00288 -0.0283 0.0696 0.226 0.1420
O1720 55TTK -0.297 -0.1250 0.04490 0.0563 0.1940 0.483 0.2200
O1900 55TT -0.156 -0.0672 -0.01250 0.0021 0.0673 0.213 0.0899
O1900 55TTK -0.210 0.0734 0.13200 0.0941 0.1810 0.271 0.1320

8.1.5 Odchyłka położenia

Okrąg min kwartyl 1 mediana średnia kwartyl 3 max odch. stand
O1720 55TT 0.0333 0.186 0.361 0.346 0.479 0.650 0.1730
O1720 55TTK 0.0840 0.307 0.508 0.707 1.200 1.620 0.5050
O1900 55TT 0.0458 0.145 0.202 0.213 0.266 0.440 0.0974
O1900 55TTK 0.2130 0.363 0.513 0.534 0.624 0.965 0.2000

8.1.6 Kąt wektorów odchyłek położenia

8.1.7 Wektory odchyłki położenia

8.1.8 Hitogramy odchyłek położenia