Dosen Pengempu : Prof. Dr. Suhartono, M.Kom
UIN Maulana Malik Ibrahim Malang - Teknik Informatika
Dalam melakukan manipulasi data di R dapat menggunakan package dplyr. Package ini berfungsi untuk memudahkan manipulasi data seperti mengambil sampel secara acak dari tabel, mengurutkan data, menyaring data, atau bisa juga untuk mengelompokkan data.
Package dplyr ini digunakan ketika melakukan manipulasi data dengan pemrosesan yang cepat sehingga meminimalisir waktu, kodenya juga simpel sehingga mudah dimengerti, dan penggunaan fungsi yang sistematis sehingga kode lebih rapi. Cara menginstall package dplyr yaitu dengan :
install.package(dplyr)
Dan sintaks untuk memanggil dplyr yaitu dengan :
library(dplyr)
library(readxl)
## Warning: package 'readxl' was built under R version 4.1.2
inflowbali <- read_excel(path = "C:/Users/ASUS PC/Documents/BUKU NOVA/RStudio/RMarkdown/InflowBali.xlsx")
inflowbali
## # A tibble: 4 x 12
## Provinsi `2011` `2012` `2013` `2014` `2015` `2016` `2017` `2018` `2019` `2020`
## <chr> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl>
## 1 Bali Nu~ 10322. 14613. 17512. 20807. 23008. 30965. 30797. 33866. 38116. 29400.
## 2 Bali 6394. 8202. 5066. 11590. 13072. 17914. 16962. 18610. 21422. 14735.
## 3 Nusa Te~ 1803. 3676. 7024. 5704. 6285. 8842. 8383. 9140. 9614. 8007.
## 4 Nusa Te~ 2125. 2735. 5422. 3512. 3651. 4210. 5452. 6116. 7080. 6657.
## # ... with 1 more variable: 2021 <dbl>
library(tidyverse)
## Warning: package 'tidyverse' was built under R version 4.1.2
## -- Attaching packages --------------------------------------- tidyverse 1.3.1 --
## v ggplot2 3.3.5 v purrr 0.3.4
## v tibble 3.1.4 v dplyr 1.0.8
## v tidyr 1.1.3 v stringr 1.4.0
## v readr 2.0.1 v forcats 0.5.1
## Warning: package 'dplyr' was built under R version 4.1.2
## -- Conflicts ------------------------------------------ tidyverse_conflicts() --
## x dplyr::filter() masks stats::filter()
## x dplyr::lag() masks stats::lag()
bali1 <- select(inflowbali, `2011`)
bali1
## # A tibble: 4 x 1
## `2011`
## <dbl>
## 1 10322.
## 2 6394.
## 3 1803.
## 4 2125.
bali2 <- select(inflowbali, `2018`, `2017`, `2016`, `2015`, `2014`)
bali2
## # A tibble: 4 x 5
## `2018` `2017` `2016` `2015` `2014`
## <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl>
## 1 33866. 30797. 30965. 23008. 20807.
## 2 18610. 16962. 17914. 13072. 11590.
## 3 9140. 8383. 8842. 6285. 5704.
## 4 6116. 5452. 4210. 3651. 3512.
Sintaks dibawah ini digunakan untuk memilih beberapa variabel yang ketika variabel yang dipilih itu lebih banyak dibandingkan variabel yang akan dibuang.
bali3 <- select(inflowbali, -`2018`)
bali3
## # A tibble: 4 x 11
## Provinsi `2011` `2012` `2013` `2014` `2015` `2016` `2017` `2019` `2020` `2021`
## <chr> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl>
## 1 Bali Nu~ 10322. 14613. 17512. 20807. 23008. 30965. 30797. 38116. 29400. 18892.
## 2 Bali 6394. 8202. 5066. 11590. 13072. 17914. 16962. 21422. 14735. 7505.
## 3 Nusa Te~ 1803. 3676. 7024. 5704. 6285. 8842. 8383. 9614. 8007. 5888.
## 4 Nusa Te~ 2125. 2735. 5422. 3512. 3651. 4210. 5452. 7080. 6657. 5498.
Sintaksnya ini menggunakan fungsi select, dan select ini bukan hanya untuk memilih kolom dalam jumlah banyak, melainkan juga bisa untuk mengganti nama kolomnya. Perhatikan sintaks yang ada dibawah ini :
bali4 <- inflowbali %>%
select(tahun = `2014`, `2018`, `2019`)
bali4
## # A tibble: 4 x 3
## tahun `2018` `2019`
## <dbl> <dbl> <dbl>
## 1 20807. 33866. 38116.
## 2 11590. 18610. 21422.
## 3 5704. 9140. 9614.
## 4 3512. 6116. 7080.
library(dplyr)
balitahun <- inflowbali %>% rename('2010' = '2011')
head(balitahun)
## # A tibble: 4 x 12
## Provinsi `2010` `2012` `2013` `2014` `2015` `2016` `2017` `2018` `2019` `2020`
## <chr> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl>
## 1 Bali Nu~ 10322. 14613. 17512. 20807. 23008. 30965. 30797. 33866. 38116. 29400.
## 2 Bali 6394. 8202. 5066. 11590. 13072. 17914. 16962. 18610. 21422. 14735.
## 3 Nusa Te~ 1803. 3676. 7024. 5704. 6285. 8842. 8383. 9140. 9614. 8007.
## 4 Nusa Te~ 2125. 2735. 5422. 3512. 3651. 4210. 5452. 6116. 7080. 6657.
## # ... with 1 more variable: 2021 <dbl>
bali4 <- distinct(inflowbali, `2016`)
bali4
## # A tibble: 4 x 1
## `2016`
## <dbl>
## 1 30965.
## 2 17914.
## 3 8842.
## 4 4210.
bali5 <- distinct(inflowbali, `2018`, .keep_all = TRUE)
bali5
## # A tibble: 4 x 12
## Provinsi `2011` `2012` `2013` `2014` `2015` `2016` `2017` `2018` `2019` `2020`
## <chr> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl>
## 1 Bali Nu~ 10322. 14613. 17512. 20807. 23008. 30965. 30797. 33866. 38116. 29400.
## 2 Bali 6394. 8202. 5066. 11590. 13072. 17914. 16962. 18610. 21422. 14735.
## 3 Nusa Te~ 1803. 3676. 7024. 5704. 6285. 8842. 8383. 9140. 9614. 8007.
## 4 Nusa Te~ 2125. 2735. 5422. 3512. 3651. 4210. 5452. 6116. 7080. 6657.
## # ... with 1 more variable: 2021 <dbl>
Baris tabel diseleksi dengan menggunakan fungsi filter(). dalam fungsi ini terdapat berbagai operator, seperti <, <=, >, >, ==, dan %in%. Argumen dari fungsi ini juga bisa lebih dari satu, dan sintaksnya menggunakan operator boolean.
bali6 <- inflowbali %>%
filter(Provinsi <= 'Bali') %>%
select(`2016`,`2017`)
bali6
## # A tibble: 1 x 2
## `2016` `2017`
## <dbl> <dbl>
## 1 17914. 16962.
bali7 <- inflowbali %>%
filter(Provinsi == 'Bali', Provinsi == 'Nusa Tenggara Timur') %>%
select( -`2021`)
bali7
## # A tibble: 0 x 11
## # ... with 11 variables: Provinsi <chr>, 2011 <dbl>, 2012 <dbl>, 2013 <dbl>,
## # 2014 <dbl>, 2015 <dbl>, 2016 <dbl>, 2017 <dbl>, 2018 <dbl>, 2019 <dbl>,
## # 2020 <dbl>
str(inflowbali)
## tibble [4 x 12] (S3: tbl_df/tbl/data.frame)
## $ Provinsi: chr [1:4] "Bali Nusra" "Bali" "Nusa Tenggara Barat" "Nusa Tenggara Timur"
## $ 2011 : num [1:4] 10322 6394 1803 2125
## $ 2012 : num [1:4] 14613 8202 3676 2735
## $ 2013 : num [1:4] 17512 5066 7024 5422
## $ 2014 : num [1:4] 20807 11590 5704 3512
## $ 2015 : num [1:4] 23008 13072 6285 3651
## $ 2016 : num [1:4] 30965 17914 8842 4210
## $ 2017 : num [1:4] 30797 16962 8383 5452
## $ 2018 : num [1:4] 33866 18610 9140 6116
## $ 2019 : num [1:4] 38116 21422 9614 7080
## $ 2020 : num [1:4] 29400 14735 8007 6657
## $ 2021 : num [1:4] 18892 7505 5888 5498
str(inflowbali %>% group_by(Provinsi))
## grouped_df [4 x 12] (S3: grouped_df/tbl_df/tbl/data.frame)
## $ Provinsi: chr [1:4] "Bali Nusra" "Bali" "Nusa Tenggara Barat" "Nusa Tenggara Timur"
## $ 2011 : num [1:4] 10322 6394 1803 2125
## $ 2012 : num [1:4] 14613 8202 3676 2735
## $ 2013 : num [1:4] 17512 5066 7024 5422
## $ 2014 : num [1:4] 20807 11590 5704 3512
## $ 2015 : num [1:4] 23008 13072 6285 3651
## $ 2016 : num [1:4] 30965 17914 8842 4210
## $ 2017 : num [1:4] 30797 16962 8383 5452
## $ 2018 : num [1:4] 33866 18610 9140 6116
## $ 2019 : num [1:4] 38116 21422 9614 7080
## $ 2020 : num [1:4] 29400 14735 8007 6657
## $ 2021 : num [1:4] 18892 7505 5888 5498
## - attr(*, "groups")= tibble [4 x 2] (S3: tbl_df/tbl/data.frame)
## ..$ Provinsi: chr [1:4] "Bali" "Bali Nusra" "Nusa Tenggara Barat" "Nusa Tenggara Timur"
## ..$ .rows : list<int> [1:4]
## .. ..$ : int 2
## .. ..$ : int 1
## .. ..$ : int 3
## .. ..$ : int 4
## .. ..@ ptype: int(0)
## ..- attr(*, ".drop")= logi TRUE
baliup <- inflowbali %>%
group_by(Provinsi)
baliup
## # A tibble: 4 x 12
## # Groups: Provinsi [4]
## Provinsi `2011` `2012` `2013` `2014` `2015` `2016` `2017` `2018` `2019` `2020`
## <chr> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl>
## 1 Bali Nu~ 10322. 14613. 17512. 20807. 23008. 30965. 30797. 33866. 38116. 29400.
## 2 Bali 6394. 8202. 5066. 11590. 13072. 17914. 16962. 18610. 21422. 14735.
## 3 Nusa Te~ 1803. 3676. 7024. 5704. 6285. 8842. 8383. 9140. 9614. 8007.
## 4 Nusa Te~ 2125. 2735. 5422. 3512. 3651. 4210. 5452. 6116. 7080. 6657.
## # ... with 1 more variable: 2021 <dbl>
baliubah <- arrange(inflowbali, `2015`)
baliubah
## # A tibble: 4 x 12
## Provinsi `2011` `2012` `2013` `2014` `2015` `2016` `2017` `2018` `2019` `2020`
## <chr> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl>
## 1 Nusa Te~ 2125. 2735. 5422. 3512. 3651. 4210. 5452. 6116. 7080. 6657.
## 2 Nusa Te~ 1803. 3676. 7024. 5704. 6285. 8842. 8383. 9140. 9614. 8007.
## 3 Bali 6394. 8202. 5066. 11590. 13072. 17914. 16962. 18610. 21422. 14735.
## 4 Bali Nu~ 10322. 14613. 17512. 20807. 23008. 30965. 30797. 33866. 38116. 29400.
## # ... with 1 more variable: 2021 <dbl>
baliup1 <- inflowbali %>%
mutate(`2022` = inflowbali$`2021`/2)
baliup1
## # A tibble: 4 x 13
## Provinsi `2011` `2012` `2013` `2014` `2015` `2016` `2017` `2018` `2019` `2020`
## <chr> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl> <dbl>
## 1 Bali Nu~ 10322. 14613. 17512. 20807. 23008. 30965. 30797. 33866. 38116. 29400.
## 2 Bali 6394. 8202. 5066. 11590. 13072. 17914. 16962. 18610. 21422. 14735.
## 3 Nusa Te~ 1803. 3676. 7024. 5704. 6285. 8842. 8383. 9140. 9614. 8007.
## 4 Nusa Te~ 2125. 2735. 5422. 3512. 3651. 4210. 5452. 6116. 7080. 6657.
## # ... with 2 more variables: 2021 <dbl>, 2022 <dbl>
ggplot(data = inflowbali, mapping = aes(x = Provinsi, y = `2018`)) +
geom_point()
ggplot(data = inflowbali, mapping = aes(x = Provinsi, y = `2021`)) +
geom_point()
ggplot(data = inflowbali, mapping = aes(x = Provinsi, y = `2016`)) +
geom_bar(stat = "identity")
ggplot(data = inflowbali, mapping = aes(x = Provinsi, y = `2020`)) +
geom_bar(stat = "identity")