dadz <- dad[c(-2:-3,-9:-10,-13)]
dadz %>% kable
| id | pto | dist | sys | dia | freq.c | elevm | incl | cad |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| P1 | 1 | 0 | 133 | 79 | 78 | 31.5 | 0.0 | 72 |
| P1 | 2 | 300 | 174 | 86 | 110 | 55.5 | 24.1 | 76 |
| P1 | 3 | 600 | 149 | 79 | 105 | 85.5 | -8.6 | 96 |
| P1 | 4 | 900 | 137 | 78 | 93 | 70.5 | -18.7 | 106 |
| P1 | 5 | 1200 | 128 | 71 | 91 | 44.0 | -26.0 | 106 |
| P1 | 6 | 1500 | 138 | 78 | 93 | 23.5 | -17.6 | 62 |
| P1 | 7 | 1800 | 127 | 81 | 91 | 28.0 | 5.0 | 40 |
| P1 | 8 | 2100 | 152 | 74 | 102 | 26.0 | 3.1 | 90 |
| P1 | 9 | 2400 | 132 | 79 | 93 | 24.5 | -4.0 | 82 |
| P1 | 10 | 2700 | 137 | 79 | 95 | 26.5 | 11.0 | 84 |
| P1 | 11 | 3000 | 136 | 70 | 115 | 28.0 | -0.9 | 94 |
| P1 | 12 | 3300 | 124 | 79 | 99 | 24.0 | -0.3 | 28 |
| P1 | 13 | 3600 | 123 | 78 | 96 | 22.0 | 1.7 | 90 |
| P1 | 14 | 3900 | 131 | 83 | 98 | 21.0 | -4.5 | 92 |
| P1 | 15 | 4200 | 132 | 73 | 91 | 21.0 | 4.2 | 94 |
| P1 | 16 | 4500 | 148 | 86 | 89 | 31.5 | -10.0 | 100 |
| P1 | 17 | 4800 | 129 | 81 | 90 | 22.5 | -1.2 | 72 |
| P1 | 18 | 5100 | 130 | 86 | 101 | 20.0 | 8.6 | 78 |
| P1 | 19 | 5400 | 126 | 84 | 87 | 16.5 | 1.9 | 72 |
| P1 | 20 | 5700 | 150 | 69 | 87 | 17.5 | 1.0 | 32 |
| P2 | 1 | 0 | 100 | 68 | 75 | 31.5 | 0.0 | 72 |
| P2 | 2 | 300 | 123 | 81 | 123 | 55.5 | 24.1 | 76 |
| P2 | 3 | 600 | 69 | 43 | 72 | 85.5 | -8.6 | 96 |
| P2 | 4 | 900 | 105 | 75 | 113 | 70.5 | -18.7 | 106 |
| P2 | 5 | 1200 | 105 | 76 | 104 | 44.0 | -26.0 | 106 |
| P2 | 6 | 1500 | 101 | 65 | 121 | 23.5 | -17.6 | 62 |
| P2 | 7 | 1800 | 107 | 73 | 114 | 28.0 | 5.0 | 40 |
| P2 | 8 | 2100 | 108 | 64 | 135 | 26.0 | 3.1 | 90 |
| P2 | 9 | 2400 | 94 | 61 | 118 | 24.5 | -4.0 | 82 |
| P2 | 10 | 2700 | 99 | 67 | 111 | 26.5 | 11.0 | 84 |
| P2 | 11 | 3000 | 113 | 72 | 131 | 28.0 | -0.9 | 94 |
| P2 | 12 | 3300 | 63 | 40 | 103 | 24.0 | -0.3 | 28 |
| P2 | 13 | 3600 | 99 | 66 | 124 | 22.0 | 1.7 | 90 |
| P2 | 14 | 3900 | 102 | 66 | 123 | 21.0 | -4.5 | 92 |
| P2 | 15 | 4200 | 108 | 76 | 109 | 21.0 | 4.2 | 94 |
| P2 | 16 | 4500 | 114 | 76 | 110 | 31.5 | -10.0 | 100 |
| P2 | 17 | 4800 | 103 | 71 | 123 | 22.5 | -1.2 | 72 |
| P2 | 18 | 5100 | 100 | 66 | 127 | 20.0 | 8.6 | 78 |
| P2 | 19 | 5400 | 74 | 60 | 112 | 16.5 | 1.9 | 72 |
| P2 | 20 | 5700 | 97 | 74 | 120 | 17.5 | 1.0 | 32 |
| P3 | 1 | 0 | 147 | 96 | 112 | 31.5 | 0.0 | 72 |
| P3 | 2 | 300 | 148 | 92 | 146 | 55.5 | 24.1 | 76 |
| P3 | 3 | 600 | 151 | 88 | 137 | 85.5 | -8.6 | 96 |
| P3 | 4 | 900 | 133 | 94 | 116 | 70.5 | -18.7 | 106 |
| P3 | 5 | 1200 | 127 | 81 | 114 | 44.0 | -26.0 | 106 |
| P3 | 6 | 1500 | 132 | 90 | 129 | 23.5 | -17.6 | 62 |
| P3 | 7 | 1800 | 137 | 88 | 132 | 28.0 | 5.0 | 40 |
| P3 | 8 | 2100 | 140 | 79 | 134 | 26.0 | 3.1 | 90 |
| P3 | 9 | 2400 | 128 | 78 | 129 | 24.5 | -4.0 | 82 |
| P3 | 10 | 2700 | 130 | 82 | 132 | 26.5 | 11.0 | 84 |
| P3 | 11 | 3000 | 147 | 87 | 134 | 28.0 | -0.9 | 94 |
| P3 | 12 | 3300 | 120 | 82 | 132 | 24.0 | -0.3 | 28 |
| P3 | 13 | 3600 | 124 | 81 | 118 | 22.0 | 1.7 | 90 |
| P3 | 14 | 3900 | 118 | 81 | 122 | 21.0 | -4.5 | 92 |
| P3 | 15 | 4200 | 127 | 83 | 114 | 21.0 | 4.2 | 94 |
| P3 | 16 | 4500 | 152 | 82 | 122 | 31.5 | -10.0 | 100 |
| P3 | 17 | 4800 | 127 | 77 | 114 | 22.5 | -1.2 | 72 |
| P3 | 18 | 5100 | 131 | 77 | 124 | 20.0 | 8.6 | 78 |
| P3 | 19 | 5400 | 135 | 81 | 122 | 16.5 | 1.9 | 72 |
| P3 | 20 | 5700 | 120 | 85 | 112 | 17.5 | 1.0 | 32 |
| P4 | 1 | 0 | 122 | 100 | 91 | 31.5 | 0.0 | 72 |
| P4 | 2 | 300 | 210 | 112 | 146 | 55.5 | 24.1 | 76 |
| P4 | 3 | 600 | 165 | 137 | 105 | 85.5 | -8.6 | 96 |
| P4 | 4 | 900 | 114 | 87 | 123 | 70.5 | -18.7 | 106 |
| P4 | 5 | 1200 | 120 | 90 | 119 | 44.0 | -26.0 | 106 |
| P4 | 6 | 1500 | 119 | 94 | 136 | 23.5 | -17.6 | 62 |
| P4 | 7 | 1800 | 120 | 88 | 127 | 28.0 | 5.0 | 40 |
| P4 | 8 | 2100 | 127 | 100 | 134 | 26.0 | 3.1 | 90 |
| P4 | 9 | 2400 | 125 | 87 | 137 | 24.5 | -4.0 | 82 |
| P4 | 10 | 2700 | 129 | 79 | 124 | 26.5 | 11.0 | 84 |
| P4 | 11 | 3000 | 126 | 101 | 138 | 28.0 | -0.9 | 94 |
| P4 | 12 | 3300 | 106 | 85 | 102 | 24.0 | -0.3 | 28 |
| P4 | 13 | 3600 | 115 | 88 | 131 | 22.0 | 1.7 | 90 |
| P4 | 14 | 3900 | 119 | 83 | 132 | 21.0 | -4.5 | 92 |
| P4 | 15 | 4200 | 133 | 87 | 115 | 21.0 | 4.2 | 94 |
| P4 | 16 | 4500 | 100 | 96 | 115 | 31.5 | -10.0 | 100 |
| P4 | 17 | 4800 | 116 | 84 | 133 | 22.5 | -1.2 | 72 |
| P4 | 18 | 5100 | 120 | 88 | 127 | 20.0 | 8.6 | 78 |
| P4 | 19 | 5400 | 160 | 135 | 91 | 16.5 | 1.9 | 72 |
| P4 | 20 | 5700 | 172 | 94 | 113 | 17.5 | 1.0 | 32 |
| P5 | 1 | 0 | 137 | 89 | 67 | 31.5 | 0.0 | 72 |
| P5 | 2 | 300 | 167 | 114 | 93 | 55.5 | 24.1 | 76 |
| P5 | 3 | 600 | 143 | 91 | 101 | 85.5 | -8.6 | 96 |
| P5 | 4 | 900 | 125 | 80 | 100 | 70.5 | -18.7 | 106 |
| P5 | 5 | 1200 | 109 | 75 | 104 | 44.0 | -26.0 | 106 |
| P5 | 6 | 1500 | 134 | 88 | 115 | 23.5 | -17.6 | 62 |
| P5 | 7 | 1800 | 133 | 91 | 126 | 28.0 | 5.0 | 40 |
| P5 | 8 | 2100 | 126 | 89 | 134 | 26.0 | 3.1 | 90 |
| P5 | 9 | 2400 | 120 | 83 | 132 | 24.5 | -4.0 | 82 |
| P5 | 10 | 2700 | 122 | 79 | 129 | 26.5 | 11.0 | 84 |
| P5 | 11 | 3000 | 142 | 87 | 134 | 28.0 | -0.9 | 94 |
| P5 | 12 | 3300 | 112 | 77 | 145 | 24.0 | -0.3 | 28 |
| P5 | 13 | 3600 | 124 | 80 | 127 | 22.0 | 1.7 | 90 |
| P5 | 14 | 3900 | 106 | 72 | 127 | 21.0 | -4.5 | 92 |
| P5 | 15 | 4200 | 119 | 78 | 110 | 21.0 | 4.2 | 94 |
| P5 | 16 | 4500 | 136 | 89 | 115 | 31.5 | -10.0 | 100 |
| P5 | 17 | 4800 | 115 | 73 | 116 | 22.5 | -1.2 | 72 |
| P5 | 18 | 5100 | 125 | 84 | 130 | 20.0 | 8.6 | 78 |
| P5 | 19 | 5400 | 120 | 80 | 117 | 16.5 | 1.9 | 72 |
| P5 | 20 | 5700 | 115 | 78 | 120 | 17.5 | 1.0 | 32 |
| P6 | 1 | 0 | 165 | 68 | 28 | 31.5 | 0.0 | 72 |
| P6 | 2 | 300 | 120 | 91 | 104 | 55.5 | 24.1 | 76 |
| P6 | 3 | 600 | 125 | 84 | 97 | 85.5 | -8.6 | 96 |
| P6 | 4 | 900 | 96 | 62 | 78 | 70.5 | -18.7 | 106 |
| P6 | 5 | 1200 | 115 | 42 | 78 | 44.0 | -26.0 | 106 |
| P6 | 6 | 1500 | 121 | 76 | 100 | 23.5 | -17.6 | 62 |
| P6 | 7 | 1800 | 117 | 70 | 90 | 28.0 | 5.0 | 40 |
| P6 | 8 | 2100 | 82 | 60 | 96 | 26.0 | 3.1 | 90 |
| P6 | 9 | 2400 | 113 | 57 | 95 | 24.5 | -4.0 | 82 |
| P6 | 10 | 2700 | 99 | 49 | 91 | 26.5 | 11.0 | 84 |
| P6 | 11 | 3000 | 106 | 65 | 109 | 28.0 | -0.9 | 94 |
| P6 | 12 | 3300 | 104 | 58 | 95 | 24.0 | -0.3 | 28 |
| P6 | 13 | 3600 | 103 | 61 | 78 | 22.0 | 1.7 | 90 |
| P6 | 14 | 3900 | 95 | 58 | 99 | 21.0 | -4.5 | 92 |
| P6 | 15 | 4200 | 106 | 63 | 94 | 21.0 | 4.2 | 94 |
| P6 | 16 | 4500 | 124 | 67 | 91 | 31.5 | -10.0 | 100 |
| P6 | 17 | 4800 | 97 | 60 | 93 | 22.5 | -1.2 | 72 |
| P6 | 18 | 5100 | 103 | 58 | 100 | 20.0 | 8.6 | 78 |
| P6 | 19 | 5400 | 112 | 64 | 98 | 16.5 | 1.9 | 72 |
| P6 | 20 | 5700 | 116 | 62 | 90 | 17.5 | 1.0 | 32 |
| P7 | 1 | 0 | 131 | 78 | 83 | 31.5 | 0.0 | 72 |
| P7 | 2 | 300 | 144 | 89 | 110 | 55.5 | 24.1 | 76 |
| P7 | 3 | 600 | 133 | 83 | 109 | 85.5 | -8.6 | 96 |
| P7 | 4 | 900 | 131 | 90 | 102 | 70.5 | -18.7 | 106 |
| P7 | 5 | 1200 | 112 | 84 | 83 | 44.0 | -26.0 | 106 |
| P7 | 6 | 1500 | 106 | 75 | 109 | 23.5 | -17.6 | 62 |
| P7 | 7 | 1800 | 109 | 76 | 98 | 28.0 | 5.0 | 40 |
| P7 | 8 | 2100 | 107 | 71 | 112 | 26.0 | 3.1 | 90 |
| P7 | 9 | 2400 | 116 | 88 | 91 | 24.5 | -4.0 | 82 |
| P7 | 10 | 2700 | 137 | 95 | 70 | 26.5 | 11.0 | 84 |
| P7 | 11 | 3000 | 119 | 63 | 121 | 28.0 | -0.9 | 94 |
| P7 | 12 | 3300 | 129 | 70 | 105 | 24.0 | -0.3 | 28 |
| P7 | 13 | 3600 | 109 | 68 | 108 | 22.0 | 1.7 | 90 |
| P7 | 14 | 3900 | 109 | 69 | 106 | 21.0 | -4.5 | 92 |
| P7 | 15 | 4200 | 117 | 67 | 105 | 21.0 | 4.2 | 94 |
| P7 | 16 | 4500 | 151 | 85 | 111 | 31.5 | -10.0 | 100 |
| P7 | 17 | 4800 | 124 | 63 | 105 | 22.5 | -1.2 | 72 |
| P7 | 18 | 5100 | 107 | 65 | 103 | 20.0 | 8.6 | 78 |
| P7 | 19 | 5400 | 125 | 78 | 99 | 16.5 | 1.9 | 72 |
| P7 | 20 | 5700 | 129 | 80 | 97 | 17.5 | 1.0 | 32 |
| P8 | 1 | 0 | 120 | 79 | 95 | 31.5 | 0.0 | 72 |
| P8 | 2 | 300 | 132 | 74 | 161 | 55.5 | 24.1 | 76 |
| P8 | 3 | 600 | 124 | 81 | 140 | 85.5 | -8.6 | 96 |
| P8 | 4 | 900 | 105 | 79 | 131 | 70.5 | -18.7 | 106 |
| P8 | 5 | 1200 | 115 | 81 | 132 | 44.0 | -26.0 | 106 |
| P8 | 6 | 1500 | 113 | 82 | 146 | 23.5 | -17.6 | 62 |
| P8 | 7 | 1800 | 115 | 81 | 126 | 28.0 | 5.0 | 40 |
| P8 | 8 | 2100 | 164 | 128 | 134 | 26.0 | 3.1 | 90 |
| P8 | 9 | 2400 | 121 | 76 | 136 | 24.5 | -4.0 | 82 |
| P8 | 10 | 2700 | 121 | 77 | 140 | 26.5 | 11.0 | 84 |
| P8 | 11 | 3000 | 121 | 76 | 139 | 28.0 | -0.9 | 94 |
| P8 | 12 | 3300 | 121 | 78 | 135 | 24.0 | -0.3 | 28 |
| P8 | 13 | 3600 | 125 | 80 | 146 | 22.0 | 1.7 | 90 |
| P8 | 14 | 3900 | 120 | 79 | 139 | 21.0 | -4.5 | 92 |
| P8 | 15 | 4200 | 130 | 81 | 128 | 21.0 | 4.2 | 94 |
| P8 | 16 | 4500 | 125 | 81 | 126 | 31.5 | -10.0 | 100 |
| P8 | 17 | 4800 | 121 | 83 | 126 | 22.5 | -1.2 | 72 |
| P8 | 18 | 5100 | 136 | 81 | 138 | 20.0 | 8.6 | 78 |
| P8 | 19 | 5400 | 119 | 69 | 137 | 16.5 | 1.9 | 72 |
| P8 | 20 | 5700 | 117 | 80 | 124 | 17.5 | 1.0 | 32 |
| P9 | 1 | 0 | 103 | 31.5 | 0.0 | 72 | ||
| P9 | 2 | 300 | 130 | 55.5 | 24.1 | 76 | ||
| P9 | 3 | 600 | 93 | 85.5 | -8.6 | 96 | ||
| P9 | 4 | 900 | 120 | 70.5 | -18.7 | 106 | ||
| P9 | 5 | 1200 | 108 | 44.0 | -26.0 | 106 | ||
| P9 | 6 | 1500 | 88 | 23.5 | -17.6 | 62 | ||
| P9 | 7 | 1800 | 140 | 28.0 | 5.0 | 40 | ||
| P9 | 8 | 2100 | 90 | 26.0 | 3.1 | 90 | ||
| P9 | 9 | 2400 | 111 | 24.5 | -4.0 | 82 | ||
| P9 | 10 | 2700 | 140 | 26.5 | 11.0 | 84 | ||
| P9 | 11 | 3000 | 140 | 28.0 | -0.9 | 94 | ||
| P9 | 12 | 3300 | 132 | 24.0 | -0.3 | 28 | ||
| P9 | 13 | 3600 | 99 | 22.0 | 1.7 | 90 | ||
| P9 | 14 | 3900 | 133 | 21.0 | -4.5 | 92 | ||
| P9 | 15 | 4200 | 116 | 21.0 | 4.2 | 94 | ||
| P9 | 16 | 4500 | 109 | 31.5 | -10.0 | 100 | ||
| P9 | 17 | 4800 | 123 | 22.5 | -1.2 | 72 | ||
| P9 | 18 | 5100 | 94 | 20.0 | 8.6 | 78 | ||
| P9 | 19 | 5400 | 81 | 16.5 | 1.9 | 72 | ||
| P9 | 20 | 5700 | 102 | 17.5 | 1.0 | 32 |
Tabela de dados
dad %>% ggboxplot(
y = "freq.c",
x = "dist",
fill = cor,
bxp.errorbar = T,
xlab = "Distância",
ylab = "Frequência Cardíaca") +
theme(axis.text.x = element_text(angle = 45, hjust = 1))
Boxplot da frequência cardíaca de todos os participantes ao longo da trilha
dad %>% ggbarplot(
x = "dist",
y = "freq.c",
add = "mean_se",
fill = cor,
xlab = "Distância (m)",
ylab = "Frequência Cardíaca (bpm)") +
theme(axis.text.x = element_text(angle = 45, hjust = 1))
Variação da frequência cardíaca de todos os participantes ao longo da trilha
dad %>% filter(nome != "Cid") %>% ggplot() +
aes(x = sys,
y = dia,
#fill = nome,
#colour = nome
) + geom_point(aes(colour = id), size = 3) +
geom_smooth(method = 'lm',
formula = y ~ x,
se = T) + xlab("Pressão Sistólica") + ylab("Pressão Diastólica") +
ggtitle("") +
#geom_text_repel(size = 3,vjust = -.2, show.legend=T) +
theme_classic2() + theme(legend.title = element_blank()) +
stat_poly_eq(formula = y ~ x,
aes(label = paste(..eq.label.., ..rr.label.., sep = "~~~")),
parse = TRUE)
Coeficiente de determinação entre a pressão sistólica e diastólica, R² = 0.46
dad %>% filter(nome != "Cid") %>% ggscatter(
x = "sys",
y = "dia",
col = "id",
#size="dist",
conf.int = F,
cor.coef = F,
cor.method = "spearman",
add = "reg.line",
cor.coeff.args = list(method = "spearman",
label.x.npc = "right",
label.y.npc = "top"),
xlab="Pressão Sistólica",
ylab= "Pressão Diastólica")+
theme_pubr(legend = "right") +
theme(legend.title = element_blank()) +
stat_cor(aes(col = id), method = "spearman")
Coeficiente de correlação entre a pressão sistólica e diastólica para cada individuo
dad %>% ggboxplot(x = "id",
"freq.c",
xlab = "Participante",
ylab = "Frequência cardíaca",
fill="id",
bxp.errorbar = T) +
theme_pubr(legend = "none") +
theme(legend.title = element_blank())
Variação da frequência cardíaca por participante
tk <- TukeyC(av)
tk[["out"]][["Result"]] %>% kable
| Means | G1 | G2 | G3 | G4 | |
|---|---|---|---|---|---|
| P8 | 133.95 | a | |||
| P3 | 124.75 | a | b | ||
| P4 | 121.95 | a | b | ||
| P5 | 117.10 | b | |||
| P2 | 113.40 | b | c | ||
| P9 | 112.60 | b | c | ||
| P7 | 101.35 | c | d | ||
| P1 | 95.20 | d | |||
| P6 | 90.20 | d |
Análise de variânca da frequência cardiáca dos participantes seguido do teste de Tukey
dad %>%
group_by(id) %>%
get_summary_stats(freq.c, type = "mean") %>%
arrange(desc(mean)) %>%
kable
| id | variable | n | mean |
|---|---|---|---|
| P8 | freq.c | 20 | 133.95 |
| P3 | freq.c | 20 | 124.75 |
| P4 | freq.c | 20 | 121.95 |
| P5 | freq.c | 20 | 117.10 |
| P2 | freq.c | 20 | 113.40 |
| P9 | freq.c | 20 | 112.60 |
| P7 | freq.c | 20 | 101.35 |
| P1 | freq.c | 20 | 95.20 |
| P6 | freq.c | 20 | 90.20 |
bxp <- ggboxplot(
dad,
x = "id",
y = "freq.c",
fill = "id",
palette = "hue",
bxp.errorbar = T, add = "jitter")
gghistogram(dad,
x = "freq.c", y = "..density..",
xlab="Frequência Cardíaca",
ylab="Densidade",
fill = "steelblue", bins = 10, add_density = TRUE)
dad %>%
shapiro_test(freq.c) %>% kable
| variable | statistic | p |
|---|---|---|
| freq.c | 0.9736008 | 0.0017073 |
Os dados de frequência cardíaca não seguem uma distribuição normal
dad %>%
group_by(id) %>%
shapiro_test(freq.c) %>% kable
| id | variable | statistic | p |
|---|---|---|---|
| P1 | freq.c | 0.9595595 | 0.5350863 |
| P2 | freq.c | 0.8482937 | 0.0049913 |
| P3 | freq.c | 0.9347900 | 0.1908352 |
| P4 | freq.c | 0.9365702 | 0.2063823 |
| P5 | freq.c | 0.9248187 | 0.1227025 |
| P6 | freq.c | 0.6870357 | 0.0000272 |
| P7 | freq.c | 0.9050463 | 0.0513256 |
| P8 | freq.c | 0.8771341 | 0.0157187 |
| P9 | freq.c | 0.9429609 | 0.2725837 |
Os dados de frequência cardíaca seguem uma distribuição normal para alguns individuos
res <- bartlett.test(freq.c ~ id, data = dad)
res
Bartlett test of homogeneity of variances
data: freq.c by id
Bartlett's K-squared = 20.728, df = 8, p-value = 0.007905
De acordo com o teste de Bartlett a 5% de significância, as variâncias não podem ser consideradas homogêneas.
dad %>% levene_test(freq.c ~ factor(id)) %>% kable
| df1 | df2 | statistic | p |
|---|---|---|---|
| 8 | 171 | 1.857767 | 0.0696621 |
De acordo com o teste de Levene a 5% de significância, as variâncias não podem ser consideradas homogêneas.
model <- lm(freq.c ~ id, data = dad)
ggqqplot(residuals(model))
shapiro_test(residuals(model)) %>% kable()
| variable | statistic | p.value |
|---|---|---|
| residuals(model) | 0.9426287 | 1.3e-06 |
Graficamente também é possível perceber que os resíduos dos dados de frequência cardíaca não seguem uma distribuição normal
Após esses testes deve-se seguir para uma análise não paramétrica, o teste escolhido foi o de Kruskal
res.kruskal <- dad %>%
kruskal_test(freq.c ~ id) %>% add_significance()
res.kruskal %>% kable(digits = 16)
| .y. | n | statistic | df | p | method | p.signif |
|---|---|---|---|---|---|---|
| freq.c | 180 | 92.05515 | 8 | 2e-16 | Kruskal-Wallis | **** |
dad %>% kruskal_effsize(freq.c ~ id) %>% kable
| .y. | n | effsize | method | magnitude |
|---|---|---|---|---|
| freq.c | 180 | 0.4915506 | eta2[H] | large |
O eta quadrado, com base na estatística H, pode ser usado como a medida do tamanho do efeito do teste de Kruskal-Wallis. É calculado da seguinte forma: eta2 [H] = (H - k + 1) / (n - k); onde H é o valor obtido no teste de Kruskal-Wallis; k é o número de grupos; n é o número total de observações (M. T. Tomczak e Tomczak 2014). A estimativa eta-quadrada assume valores de 0 a 1 e multiplicada por 100 indica a porcentagem de variância na variável dependente explicada pela variável independente. Os valores de interpretação comumente encontrados na literatura publicada são: 0,01- <0,06 (efeito pequeno), 0,06 - <0,14 (efeito moderado) e> = 0,14 (efeito grande).
Maciej Tomczak and Ewa Tomczak. The need to report effect size estimates revisited. An overview of some recommended measures of effect size. Trends in Sport Sciences. 2014; 1(21):19-25.
ggdensity(dad, x = "freq.c", rug = TRUE, fill = "lightgray", xlab = "Frequência Cardíaca", ylab="Densidade") +
stat_central_tendency(type = "median", color = "red", linetype = "dashed") +
labs(subtitle = get_test_label(res.kruskal, detailed = TRUE)) +
annotate("segment", x = 145, xend = 115, y = 0.016, yend = 0.010, colour = "red", size = 0.7, arrow = arrow()) +
annotate("text",
x = 145, y = 0.017, label = "mediana",
angle = 0, size = 5, family = "Segoe UI", col = "red")
pwc2 <- dad %>%
dunn_test(freq.c ~ id, p.adjust.method = "bonferroni") %>%
add_significance()
pwc2[-1][-3:-4] %>% kable()
| group1 | group2 | statistic | p | p.adj | p.adj.signif |
|---|---|---|---|---|---|
| P1 | P2 | 3.4025337 | 0.0006676 | 0.0240351 | * |
| P1 | P3 | 5.2510110 | 0.0000002 | 0.0000054 | **** |
| P1 | P4 | 4.7653683 | 0.0000019 | 0.0000679 | **** |
| P1 | P5 | 4.0353867 | 0.0000545 | 0.0019624 | ** |
| P1 | P6 | -0.2853150 | 0.7754028 | 1.0000000 | ns |
| P1 | P7 | 1.2383887 | 0.2155720 | 1.0000000 | ns |
| P1 | P8 | 6.7246328 | 0.0000000 | 0.0000000 | **** |
| P1 | P9 | 3.1141834 | 0.0018445 | 0.0664037 | ns |
| P2 | P3 | 1.8484773 | 0.0645333 | 1.0000000 | ns |
| P2 | P4 | 1.3628346 | 0.1729346 | 1.0000000 | ns |
| P2 | P5 | 0.6328531 | 0.5268296 | 1.0000000 | ns |
| P2 | P6 | -3.6878487 | 0.0002262 | 0.0081417 | ** |
| P2 | P7 | -2.1641450 | 0.0304532 | 1.0000000 | ns |
| P2 | P8 | 3.3220991 | 0.0008934 | 0.0321635 | * |
| P2 | P9 | -0.2883503 | 0.7730786 | 1.0000000 | ns |
| P3 | P4 | -0.4856426 | 0.6272206 | 1.0000000 | ns |
| P3 | P5 | -1.2156242 | 0.2241281 | 1.0000000 | ns |
| P3 | P6 | -5.5363260 | 0.0000000 | 0.0000011 | **** |
| P3 | P7 | -4.0126222 | 0.0000600 | 0.0021617 | ** |
| P3 | P8 | 1.4736219 | 0.1405834 | 1.0000000 | ns |
| P3 | P9 | -2.1368276 | 0.0326120 | 1.0000000 | ns |
| P4 | P5 | -0.7299816 | 0.4654014 | 1.0000000 | ns |
| P4 | P6 | -5.0506834 | 0.0000004 | 0.0000158 | **** |
| P4 | P7 | -3.5269796 | 0.0004203 | 0.0151318 | * |
| P4 | P8 | 1.9592645 | 0.0500818 | 1.0000000 | ns |
| P4 | P9 | -1.6511849 | 0.0987008 | 1.0000000 | ns |
| P5 | P6 | -4.3207018 | 0.0000156 | 0.0005599 | *** |
| P5 | P7 | -2.7969980 | 0.0051580 | 0.1856875 | ns |
| P5 | P8 | 2.6892461 | 0.0071614 | 0.2578090 | ns |
| P5 | P9 | -0.9212034 | 0.3569443 | 1.0000000 | ns |
| P6 | P7 | 1.5237038 | 0.1275827 | 1.0000000 | ns |
| P6 | P8 | 7.0099479 | 0.0000000 | 0.0000000 | **** |
| P6 | P9 | 3.3994984 | 0.0006751 | 0.0243034 | * |
| P7 | P8 | 5.4862441 | 0.0000000 | 0.0000015 | **** |
| P7 | P9 | 1.8757947 | 0.0606835 | 1.0000000 | ns |
| P8 | P9 | -3.6104494 | 0.0003057 | 0.0110040 | * |
A partir do resultado do teste de Kruskal-Wallis, sabemos que há uma diferença significativa entre os grupos, mas não sabemos quais pares de grupos são diferentes. Um teste de Kruskal-Wallis significativo é geralmente seguido pelo teste de Dunn para identificar quais grupos são diferentes.
pwc2 <- pwc2 %>%
add_xy_position(x = "id")
bxp + stat_pvalue_manual(pwc2, hide.ns = T) +
labs(subtitle = get_test_label(res.kruskal, detailed = T),
caption = get_pwc_label(pwc2)) +
theme_pubr(legend = "none") +
ylab("Frequência Cardíaca") +
xlab("") +
theme(legend.title = element_blank(),
text = element_text(),
axis.text.y = element_text(angle = 0,
hjust = 1,
colour = "black"),
axis.text.x = element_text(angle = 0,
hjust = 0.5,
colour = "black"))
dad %>% ggplot() +
aes(x = factor(dist),
fill = id,
colour = id,
group=id) +
geom_line(aes(y=elevm,color="Altimetria"), color="black", size = 1.5) +
geom_line(aes(y=freq.c/2), size = 1) +
xlab("Distância (m)") + ylab("Elevação (Altitude)") +
ggtitle("Elevação (Altitude) x Inclinação") +
scale_y_continuous(sec.axis = sec_axis( ~ . * 2,
name = "Frequência Cardíaca (bpm)")) +
theme_classic() +
theme(legend.position = "right",
legend.title = element_blank(),
text = element_text(size = 10),
axis.text.x = element_text(
angle = 45,
hjust = 1,
colour = "black"))
Perfil de elevação ao longo da trilha no eixo Y e frequência cardíaca de cada participante no segundo eixo
ggscatter(subset(dad, nome != "Cid"),
x = "sys",
y = "dia",
add = "reg.line",
conf.int = TRUE,
cor.coef = TRUE,
cor.method = "spearman",
xlab = "Pressão Sistólica",
ylab = "Pressão Diastólica",
facet.by=c("id"),
font.label = c(5, "plain"))+
labs(tag = "")+
theme_pubr(legend = "none") +
theme(legend.title = element_blank())
ggscatter(subset(dad, nome != "Cid"),
x = "sys",
y = "dia",
add = "reg.line",
add.params = list(color = "blue", fill = "lightgray"),
col="id",
palette = "hue",
conf.int = TRUE,
cor.coef = TRUE,
cor.method = "spearman",
xlab = "Sistólica",
ylab = "Diastólica",
font.label = c(5, "plain"))+
labs(tag = "")+
theme_pubr(legend = "none") +
theme(legend.title = element_blank())
Gráfico de correlaçao entre a pressão sistólica e diastólica dos 8 participantes, Cid - P9 não teve a pressão aferida
dadn <- dad[,c("dist","elevm","incl","cad","sys","dia","freq.c")]
names(dadn) <- c("Dist", "Elev (Alt)", "Incl", "Cad", "Sys", "Dia", "FreqC.")
dadn %>% pairs.panels(.,
show.points =
TRUE,
method = "spearman",
gap =
0,
stars =
T,
ci =
T,
alpha =
0.05,
cex.cor =
1,
cex =
1.0,
breaks =
"Sturges",
rug =
FALSE,
density =
T,
hist.col =
"darkgreen",
factor =
5,
digits =
2,
ellipses =
TRUE,
scale =
FALSE,
smooth =
TRUE,
lm =
T,
cor =
T)
Foi utilizado metodo de Correlação de Spearman, já que os dados não seguem uma distribuição normal
dados.pca <- subset(dad, nome != "Cid") %>%
group_by(id,dist) %>%
summarise_all("mean")
dados.pca <- dados.pca[c(
"id",
"dist",
"sys",
"dia",
"freq.c",
"elevm",
"incl",
"cad")
]
names(dados.pca) <-
c(
"id",
"dist",
"PA Sis",
"PA Dia",
"Freq.Card",
"Elev",
"Cad",
"Incl")
fert.pca <-
PCA(
dados.pca[-1:-2],
graph = F,
scale.unit = TRUE,
ncp = 4,
axes = 4
)
eig.val <- get_eigenvalue(fert.pca)
eig.val
eigenvalue variance.percent cumulative.variance.percent
Dim.1 1.8609192 31.015320 31.01532
Dim.2 1.6557274 27.595457 58.61078
Dim.3 0.9683718 16.139530 74.75031
Dim.4 0.6751202 11.252003 86.00231
Dim.5 0.5607020 9.345034 95.34734
Dim.6 0.2791594 4.652657 100.00000
fviz_eig(fert.pca, addlabels=TRUE)
var <- get_pca_var(fert.pca)
var
Principal Component Analysis Results for variables
===================================================
Name Description
1 "$coord" "Coordinates for the variables"
2 "$cor" "Correlations between variables and dimensions"
3 "$cos2" "Cos2 for the variables"
4 "$contrib" "contributions of the variables"
$coord
$cor
$cos2
$contrib
Coordinates for the variables
Correlations between variables and dimensions
Cos2 for the variables
contributions of the variables
# Coordenadas
head(var$coord)
Dim.1 Dim.2 Dim.3 Dim.4
PA Sis 0.84547826 0.2174355 -0.29855409 -0.04378353
PA Dia 0.87174302 0.1919505 -0.02023082 -0.26947277
Freq.Card 0.28354025 0.2959290 0.89514625 -0.01171268
Elev 0.46923564 -0.6397165 -0.08901302 0.26054268
Cad 0.08788077 0.7470856 -0.10640891 0.64256276
Incl 0.27901541 -0.7187880 0.24144351 0.34594943
# Cos2: qualidade no mapa do fator
head(var$cos2)
Dim.1 Dim.2 Dim.3 Dim.4
PA Sis 0.71483349 0.04727818 0.0891345436 0.0019169977
PA Dia 0.75993590 0.03684499 0.0004092862 0.0726155716
Freq.Card 0.08039507 0.08757397 0.8012868077 0.0001371868
Elev 0.22018208 0.40923719 0.0079233179 0.0678824879
Cad 0.00772303 0.55813691 0.0113228559 0.4128869000
Incl 0.07784960 0.51665620 0.0582949678 0.1196810060
# Contribuições para os componentes principais
head(var$contrib)
Dim.1 Dim.2 Dim.3 Dim.4
PA Sis 38.4129252 2.855433 9.2045788 0.28394912
PA Dia 40.8365881 2.225305 0.0422654 10.75594790
Freq.Card 4.3201807 5.289154 82.7457827 0.02032035
Elev 11.8318993 24.716458 0.8182103 10.05487510
Cad 0.4150116 33.709468 1.1692674 61.15754359
Incl 4.1833951 31.204182 6.0198954 17.72736394
fviz_cos2(fert.pca, choice = "var", axes = 1:4)
summary(fert.pca)
Call:
PCA(X = dados.pca[-1:-2], scale.unit = TRUE, ncp = 4, graph = F,
axes = 4)
Eigenvalues
Dim.1 Dim.2 Dim.3 Dim.4 Dim.5 Dim.6
Variance 1.861 1.656 0.968 0.675 0.561 0.279
% of var. 31.015 27.595 16.140 11.252 9.345 4.653
Cumulative % of var. 31.015 58.611 74.750 86.002 95.347 100.000
Individuals (the 10 first)
Dist Dim.1 ctr cos2 Dim.2 ctr cos2 Dim.3
1 | 1.837 | -0.091 0.003 0.002 | -0.054 0.001 0.001 | -1.817
2 | 3.833 | 2.533 2.155 0.437 | 1.279 0.618 0.111 | -1.319
3 | 3.469 | 1.920 1.238 0.306 | -2.171 1.779 0.392 | -0.749
4 | 3.198 | 1.104 0.409 0.119 | -2.803 2.965 0.768 | -0.823
5 | 2.947 | -0.086 0.003 0.001 | -2.634 2.619 0.799 | -0.555
6 | 2.129 | -0.170 0.010 0.006 | -0.317 0.038 0.022 | -1.098
7 | 2.149 | -0.387 0.050 0.032 | 1.238 0.579 0.332 | -1.513
8 | 1.802 | 0.619 0.129 0.118 | 0.205 0.016 0.013 | -0.808
9 | 1.193 | -0.032 0.000 0.001 | -0.159 0.010 0.018 | -0.925
10 | 1.675 | 0.297 0.030 0.031 | 0.608 0.139 0.132 | -1.049
ctr cos2
1 2.130 0.978 |
2 1.123 0.118 |
3 0.362 0.047 |
4 0.437 0.066 |
5 0.199 0.035 |
6 0.777 0.266 |
7 1.478 0.496 |
8 0.422 0.201 |
9 0.552 0.601 |
10 0.711 0.393 |
Variables
Dim.1 ctr cos2 Dim.2 ctr cos2 Dim.3 ctr cos2
PA Sis | 0.845 38.413 0.715 | 0.217 2.855 0.047 | -0.299 9.205 0.089
PA Dia | 0.872 40.837 0.760 | 0.192 2.225 0.037 | -0.020 0.042 0.000
Freq.Card | 0.284 4.320 0.080 | 0.296 5.289 0.088 | 0.895 82.746 0.801
Elev | 0.469 11.832 0.220 | -0.640 24.716 0.409 | -0.089 0.818 0.008
Cad | 0.088 0.415 0.008 | 0.747 33.709 0.558 | -0.106 1.169 0.011
Incl | 0.279 4.183 0.078 | -0.719 31.204 0.517 | 0.241 6.020 0.058
PA Sis |
PA Dia |
Freq.Card |
Elev |
Cad |
Incl |
# Contribuições de variáveis para PC1
fviz_contrib(fert.pca, choice = "var", axes = 1)
# Contribuições de variáveis para PC2
fviz_contrib(fert.pca, choice = "var", axes = 2)
# Contribuições de variáveis para PC3
fviz_contrib(fert.pca, choice = "var", axes = 3)
# Contribuições de variáveis para PC4
fviz_contrib(fert.pca, choice = "var", axes = 4)
# contribuição total para PC1 e PC2
fviz_contrib(fert.pca, choice = "var", axes = 1:4)
fviz_pca_biplot(
fert.pca,
axes = c(1,2),
# Individuals
geom.ind = "point",
# Variables
col.var = "contrib",
gradient.cols = c("#00AFBB", "#E7B800", "#FC4E07"),
#gradient.cols = c("cyan", "blue", "red"),
legend.title = "Contribuição",
title="Biplot da Análise de Componentes Principais",
repel = F)
fviz_pca_biplot(
fert.pca,
axes = c(1,3),
# Individuals
geom.ind = "point",
# Variables
col.var = "contrib",
gradient.cols = c("#00AFBB", "#E7B800", "#FC4E07"),
#gradient.cols = c("cyan", "blue", "red"),
legend.title = "Contribuição",
title="Biplot da Análise de Componentes Principais",
repel = F)
fviz_pca_biplot(
fert.pca,
axes = c(1,4),
# Individuals
geom.ind = "point",
# Variables
col.var = "contrib",
gradient.cols = c("#00AFBB", "#E7B800", "#FC4E07"),
#gradient.cols = c("cyan", "blue", "red"),
legend.title = "Contribuição",
title="Biplot da Análise de Componentes Principais",
repel = F)
Os procedimentos estatísticos utilizados neste estudo foram realizados no programa R (R Core Team 2020). Pacote ‘stats’: Coeficiente de correlação de Spearman, Wilcoxon e ANAVA (R Core Team 2020). Pacote ‘ggpot2’: elementos gráficos (Wickham 2016), Pacote ‘dplyr’: manipulação de dados (Wickham et al. 2020), Pacote ‘FactoMineR’: Análise multivariada (Husson et al. 2020), Pacote ‘ggpubr’: elementos gráficos (Kassambara 2020a),Pacote ‘psych’: gráfico de correlação (Revelle 2020), Pacote ‘TukeyC’: Teste de Tukey (Jelihovschi and Allaman 2020), Pacote ‘rstatix’: Teste não paramétrico de Kruskal-Wallis (Kassambara 2020b).
Husson, Francois, Julie Josse, Sebastien Le, and Jeremy Mazet. 2020. FactoMineR: Multivariate Exploratory Data Analysis and Data Mining. https://CRAN.R-project.org/package=FactoMineR.
Jelihovschi, José Cláudio Faria Enio G., and Ivan Bezerra Allaman. 2020. Conventional Tukey Test. Ilheus, Bahia, Brasil: Universidade Estadual de Santa Cruz - UESC.
Kassambara, Alboukadel. 2020a. Ggpubr: ’Ggplot2’ Based Publication Ready Plots. https://CRAN.R-project.org/package=ggpubr.
———. 2020b. Rstatix: Pipe-Friendly Framework for Basic Statistical Tests. https://CRAN.R-project.org/package=rstatix.
R Core Team. 2020. “R: A Language and Environment for Statistical Computing.” https://www.R-project.org/.
Revelle, William. 2020. Psych: Procedures for Psychological, Psychometric, and Personality Research. https://CRAN.R-project.org/package=psych.
Wickham, Hadley. 2016. Ggplot2: Elegant Graphics for Data Analysis. Springer-Verlag New York. https://ggplot2.tidyverse.org.
Wickham, Hadley, Romain François, Lionel Henry, and Kirill Müller. 2020. Dplyr: A Grammar of Data Manipulation. https://CRAN.R-project.org/package=dplyr.