FİNAL ÖDEVİ

GİRİŞ

Ekonomik büyüme, ülkelerin refah düzeyini artıran ve uzun dönemli kalkınmanın temelini oluşturan en önemli makroekonomik göstergelerden biridir. Bir ekonominin sürdürülebilir büyüme patikasına girebilmesi yalnızca fiziksel sermaye birikimine değil, aynı zamanda beşerî sermayenin gelişimine de bağlıdır. Eğitim düzeyi ve sağlık koşulları, iş gücünün verimliliğini artırarak ekonomik performans üzerinde doğrudan etkili olmaktadır.

Bu çalışma, 2000–2024 dönemi için Yunanistan’da ekonomik büyümenin belirleyicilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Özellikle, eğitim ve sağlık göstergelerinin kişi başına düşen gayrisafi yurt içi hasıla üzerindeki etkisi ekonometrik yöntemlerle analiz edilmektedir. Çalışmada Dünya Bankası verileri kullanılarak seçilmiş yıllar (2000, 2005, 2010, 2015, 2020 ve 2024) için regresyon modeli kurulmuş ve elde edilen bulgular yorumlanmıştır.

Yunanistan’ın özellikle 2008 küresel finans krizinin ardından yaşadığı ekonomik daralma ve kamu borcu sorunları dikkate alındığında, büyüme dinamiklerinin incelenmesi politika yapıcılar açısından da önem arz etmektedir. Bu bağlamda çalışma, beşerî sermaye unsurlarının ekonomik büyüme üzerindeki rolünü ortaya koymayı hedeflemektedir.

options(repos = c(CRAN = "https://cloud.r-project.org"))
install.packages(c("WDI","dplyr","ggplot2"))
## package 'WDI' successfully unpacked and MD5 sums checked
## package 'dplyr' successfully unpacked and MD5 sums checked
## package 'ggplot2' successfully unpacked and MD5 sums checked
## 
## The downloaded binary packages are in
##  C:\Users\AdEmre\AppData\Local\Temp\Rtmp0igQq5\downloaded_packages
library(WDI)
library(dplyr)
library(ggplot2)
vars <- c(
  gdp = "NY.GDP.PCAP.KD",
  edu = "SE.SEC.ENRR",
  health = "SP.DYN.LE00.IN"
)

data <- WDI(
  country = "GRC",
  indicator = vars,
  start = 2000,
  end = 2024
)
data_selected <- data %>%
  filter(year %in% c(2000,2005,2010,2015,2020,2024)) %>%
  na.omit()
ggplot(data_selected, aes(x = year, y = gdp)) +
  geom_line() +
  geom_point() +
  labs(
    title = "Yunanistan'da Kişi Başına Düşen GSYH (2000–2024)",
    x = "Yıl",
    y = "GSYH (Sabit $)"
  )

## Grafik 1, Yunanistan’da 2000–2024 döneminde kişi başına düşen GSYH’nın yıllar itibarıyla seyrini göstermektedir. Grafik incelendiğinde, 2000’li yılların başında artış eğiliminde olan kişi başına gelir seviyesinin, 2008 küresel finans krizinden sonra belirgin bir düşüş yaşadığı görülmektedir. 2015 sonrasında ise ekonomide kademeli bir toparlanma süreci gözlemlenmektedir. Bu durum, Yunanistan ekonomisinin krizlere karşı kırılgan yapısını ortaya koymaktadır.

ggplot(data_selected, aes(x = edu, y = gdp)) +
  geom_point() +
  geom_smooth(method = "lm") +
  labs(
    title = "Eğitim ve Ekonomik Büyüme İlişkisi",
    x = "Ortaöğretim Okullaşma Oranı",
    y = "Kişi Başına GSYH"
  )

## Grafik 2’de ortaöğretim okullaşma oranı ile kişi başına düşen GSYH arasındaki ilişki gösterilmektedir. Nokta dağılımı ve regresyon doğrusu birlikte değerlendirildiğinde, eğitim düzeyindeki artışın kişi başına gelir üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğu görülmektedir. Eğitim seviyesinin yükselmesi, iş gücünün niteliğini artırarak üretkenliği ve dolayısıyla ekonomik büyümeyi desteklemektedir.

ggplot(data_selected, aes(x = year, y = health)) +
  geom_line() +
  geom_point() +
  labs(
    title = "Yunanistan'da Beklenen Yasam Suresi (2000-2024)",
    x = "Yil",
    y = "Beklenen Yasam Suresi"
  )

## Grafik 3, doğumda beklenen yaşam süresi ile kişi başına düşen GSYH arasındaki ilişkiyi göstermektedir. Grafikten elde edilen bulgular, yaşam süresindeki artışın ekonomik büyüme ile pozitif yönde ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır. Daha sağlıklı bireylerden oluşan bir toplumda iş gücü kayıplarının azalması, üretim kapasitesinin artmasına katkı sağlamaktadır.