📌 Aşağıda 5 soru bulunmaktadır. İlk 4 soruyu ders notlarınızdan faydalanarak yapabilirsiniz. Sadece dosyayı yayınlarken hata aldığınız durumlarda hata kodunu anlamak için yapay zekadan destek alabilirsiniz. Tüm soruları yapay zekaya yaptırdığınız tespit edilirse sınavınız geçersiz sayılacaktır.

📌 Son soru 30 puan değerinde olup kendi deneyimlerinizden yola çıkarak yanıtlayabileceğiniz bir sorudur. Farklı sınav kağıtlarında birbirinin aynısı yanıtlar tespit edilmesi durumunda ilgili öğrencilerin sınavları geçersiz sayılacaktır.

📌 Sınavınızı 29 Kasım 2025 Cumartesi günü saat 11’e kadar Rpubs hesaplarınızda yayınlamanız gerekmektedir. Teslim tarihinden geç yayınlanan dosyalar değerlendirmeye dahil edilmeyecektir.

Soruları yanıtlamak için aşağıdaki paketleri etkinleştirin:

  • dplyr

  • MASS

  • lsr

survey veri seti, bir grup üniversite öğrencisinden toplanmış bilgiler içerir. Değişkenler arasında yaş, cinsiyet, boy, nabız, egzersiz sıklığı gibi psikolojik ve fizyolojik özellikler vardır. Bu veri seti University of Adelaide öğrencilerinden toplanmış bir anket çalışmasından gelir. Veri seti 237 gözlem ve 12 değişkenden oluşur.

Soru 1: Bu veri setini etkinleştirerek Sex (cinsiyet)“,”Age (yaş)“,”Pulse (nabiz)” ve “Exer (egzersiz)”, “Height (boy)”, “Smoke (sigara) değişkenlerini seçin. Seçtiğiniz bu değişkenlerden oluşan veri setini veri_1 olarak isimlendirin.

Soru 1.1: veri_1 veri setindeki değişkenlerin isimlerini Türkçeleştirin ve bu veri setini veri_2 olarak isimlendirin.

Soru 1.2: veri_2’nin ilk 10 satırını görüntüleyin.

Soru 2: veri_2 veri setindeki kategorik değişkenlerin etiketlerini (örn. never, some, heavy) Türkçeleştirin ve bu veri setini veri_3 olarak isimlendirin.

Soru 3: veri_3 veri setindeki eksik değerleri sorgulayın. Eksik değer varsa çıkarın ve gözlem sayısındaki farkı açıklayın. Veri setinin son halini veri_son olarak isimlendirin.

Soru 4: veri_son için yas, nabiz ve boy değişkenlerinin

  • min

  • max

  • 1st quarter

  • 3rd quarter

  • mean

  • median

değerlerini açıklayın.

Soru 4.1: Egzersiz sıklığına göre ortalama nabzı hesapladığınız bir tablo oluşturun. Bu tablodaki değerlerin açıklamasını yazın.

Soru 4.2: veri_son için yas değişkenine ait mod, medyan ve aritmetik ortalama değerlerini hesaplayın.

Soru 5: Günlük yaşamınızda veri toplayarak analiz etmek isteyebileceğiniz bir durum düşünün (sosyal medya kullanım süresi, kahve tüketimi, sınav kaygısı…). Bu durumu kısaca açıklayın.

Bu durumla ilgili

  • kimlerden veri toplayabileceğinizi,

  • veri topladığınız kişilerden hangi bilgileri almanın anlamlı olacağını,

  • toplayacağınız bilgiler kapsamında değişkenlerin türlerini

açıklayın.

  • Topladığınız verileri göz önünde bulundurarak frekans tablosu oluşturabileceğiniz üç değişken tanımlayın.

  • Topladığınız verileri göz önünde bulundurarak min, max, quarters, mod, median, mean değerlerini hesaplayabileceğiniz üç değişken tanımlayın.

library(dplyr)
## 
## Attaching package: 'dplyr'
## The following objects are masked from 'package:stats':
## 
##     filter, lag
## The following objects are masked from 'package:base':
## 
##     intersect, setdiff, setequal, union
library(MASS)
## 
## Attaching package: 'MASS'
## The following object is masked from 'package:dplyr':
## 
##     select
library(survey)
## Zorunlu paket yükleniyor: grid
## Zorunlu paket yükleniyor: Matrix
## Zorunlu paket yükleniyor: survival
## 
## Attaching package: 'survey'
## The following object is masked from 'package:graphics':
## 
##     dotchart
library(lsr)
data(survey)
veri_1 <- survey %>% dplyr::select(Sex,Age,Pulse,Exer,Height,Smoke)
head(veri_1)
##      Sex    Age Pulse Exer Height Smoke
## 1 Female 18.250    92 Some 173.00 Never
## 2   Male 17.583   104 None 177.80 Regul
## 3   Male 16.917    87 None     NA Occas
## 4   Male 20.333    NA None 160.00 Never
## 5   Male 23.667    35 Some 165.00 Never
## 6 Female 21.000    64 Some 172.72 Never
veri_2<-veri_1 %>% rename(cinsiyet=Sex,yas=Age,boy=Height,sigara=Smoke,egzersiz=Exer,nabiz=Pulse)
head(veri_2)
##   cinsiyet    yas nabiz egzersiz    boy sigara
## 1   Female 18.250    92     Some 173.00  Never
## 2     Male 17.583   104     None 177.80  Regul
## 3     Male 16.917    87     None     NA  Occas
## 4     Male 20.333    NA     None 160.00  Never
## 5     Male 23.667    35     Some 165.00  Never
## 6   Female 21.000    64     Some 172.72  Never
head(veri_2,10)
##    cinsiyet    yas nabiz egzersiz    boy sigara
## 1    Female 18.250    92     Some 173.00  Never
## 2      Male 17.583   104     None 177.80  Regul
## 3      Male 16.917    87     None     NA  Occas
## 4      Male 20.333    NA     None 160.00  Never
## 5      Male 23.667    35     Some 165.00  Never
## 6    Female 21.000    64     Some 172.72  Never
## 7      Male 18.833    83     Freq 182.88  Never
## 8    Female 35.833    74     Freq 157.00  Never
## 9      Male 19.000    72     Some 175.00  Never
## 10     Male 22.333    90     Some 167.00  Never
veri_3 <- veri_2 %>%
  mutate(
    cinsiyet = recode(cinsiyet,
                      "Female" = "kadın",
                      "Male" = "erkek"),
    
    egzersiz = recode(egzersiz,
                     "None" = "yok",
                     "Some" = "bazen",
                     "Freq" = "sık"),
    
    sigara = recode(sigara,
                    "Never" = "hic",
                    "Occas" = "ara sıra",
                    "Regul" = "duzenli",
                    "Heavy" = "fazla")
  )
head(veri_3)
##   cinsiyet    yas nabiz egzersiz    boy   sigara
## 1    kadın 18.250    92    bazen 173.00      hic
## 2    erkek 17.583   104      yok 177.80  duzenli
## 3    erkek 16.917    87      yok     NA ara sıra
## 4    erkek 20.333    NA      yok 160.00      hic
## 5    erkek 23.667    35    bazen 165.00      hic
## 6    kadın 21.000    64    bazen 172.72      hic
any(is.na(veri_3))
## [1] TRUE
colSums(is.na(veri_3))
## cinsiyet      yas    nabiz egzersiz      boy   sigara 
##        1        0       45        0       28        1

Yukarıda gördüğünüz gibi cinsiyet değişkeninde 1 kayıp veri, nabızda 45, boyda 28 ve sigara değişkeninde 1 kayıp ver bulunmaktadır. Yaş ve egzersiz değişkenlerinde kayıp veri bulunmaktadır.

veri_son<-na.omit(veri_3)
summary(veri_son)
##   cinsiyet       yas            nabiz         egzersiz       boy       
##  kadın:85   Min.   :16.92   Min.   : 35.00   sık  :86   Min.   :152.0  
##  erkek:85   1st Qu.:17.67   1st Qu.: 66.25   yok  :14   1st Qu.:165.0  
##             Median :18.58   Median : 72.00   bazen:70   Median :171.0  
##             Mean   :20.46   Mean   : 73.92              Mean   :172.5  
##             3rd Qu.:20.17   3rd Qu.: 80.00              3rd Qu.:180.0  
##             Max.   :70.42   Max.   :104.00              Max.   :200.0  
##       sigara   
##  fazla   :  7  
##  hic     :136  
##  ara sıra: 13  
##  duzenli : 14  
##                
## 

Değerleri incelediğimizde; Yaş için olan tablodaki minimum değer 16.92, maximum değer 70.42 ve ortalama değer ise 20.46’dır. Yaş için maximum değer ortalama değerin çok üzerindedir. Nabız için değerleri incelediğimizde tabloda minimum değer 35.00, maximum değer 104.00 ve ortalama değer 73.92’dir. Boy için olan değerleri incelediğimizde ise minimum değer 152.0 cm, maximum değer 200.0 cm ve ortalama değer ise 172.5 cm’dir. Nabız ve boy değerlerinin minimum ve maximum değerleri, yaş değerlerine göre ortalamaya daha yakındır.

veri_son %>%
  group_by(egzersiz) %>%
  summarise(ortalama_nabiz = mean(nabiz))
## # A tibble: 3 × 2
##   egzersiz ortalama_nabiz
##   <fct>             <dbl>
## 1 sık                71.4
## 2 yok                75.9
## 3 bazen              76.6

Sık egzersiz yapanların ortalama nabzı 71.4 seviyesi ile en düşük değerdedir. Egzersiz yapmayanların ortalama nabızları ise 75.8 değerindedir. Ara sıra egzersiz yapanların ortalama nabızları ise 76.5 seviyesinde olup en yüksek değere sahiptir.

mean(veri_son$yas)
## [1] 20.46377
median(veri_son$yas)
## [1] 18.583
modeOf(veri_son$yas)
## [1] 17.5

Ben günlük hayatımda kahve içmeyi seven biriyim ve bu konu hakkında veri toplayıp bunu analiz etmek isterim. Günlük hayatın koşturmacasında, uykumuzu alamadığımız günlerde ve benim gibi sınav haftasında, uyku açmak ve odaklanmayı sağlamak için ders çalışırken kahve içen öğrencilere baktığımızda kahve içmek bazı durumlarda çok kurtarıcı olabiliyor. Bu sebeple veri toplayacağım kişiler iş insanları ve öğrenciler olurdu. Veri toplayacağım kişilerden hangi bilgileri almamın anlamlı olacağına da onlara; saat kaçta kalktıklarını, gece saat kaçta uyuduklarını, gün içinde kaç saat çalıştıklarını ve gün içinde kaç tane sınava gireceklerini sorarak bu bilgilere ulaşmaya çalışırdım. Toplamış olduğum bilgiler kapsamında ise kişilerin işte kaç saat çalıştıkları, kaç saat ders çalıştıkları, uyku süreleri ve aldıkları kahve/kafein miktarı göz önünde bulunduracağım değişken türleri olurdu. Frekans tablosu çıkarmak istediğimde ise verilere bakarak; kişilerin kaç saat çalıştıklarına (örn:8-10 saat), uyku sürelerine (örn:6-8 saat),yorgunluk seviyelerine (örn:1’den 10’a kadar) ve kahve içme miktarlarına (örn:2-3 bardak) bakarak rahatlıkla bir frekans tablosu oluşturabilirim. Topladığımız verilere bakarak ise bu verilerin minimum, maximum, quarters, mod, median, mean değerlerini hesaplamak için yine kişilerin çalışma saatleri, uyku saatleri, yorgunluk seviyeleri ve kahve içme miktarlarını kullanarak bu değerlerle değişken hesaplaması yapabiliriz. Toplamış olduğum verilere bakarak ise kahve içmeyi tercih eden kişilerin hangi durumlarda kahveyi daha çok içtiklerini öğrenebilirim.