R Example 1

#example 1 Code
x1=c(16,12,13,11,10,9,8,7,5,3,2,0)
x2=c(8,10,6,2,8,-1,4,6,-3,-1,-3,0)
data=data.frame(x1,x2)

m=colMeans(data)
s=cov(data)

r=cor(data)
eigen(s)
## eigen() decomposition
## $values
## [1] 38.575813  5.606005
## 
## $vectors
##            [,1]       [,2]
## [1,] -0.7282381  0.6853242
## [2,] -0.6853242 -0.7282381
eigen(r)
## eigen() decomposition
## $values
## [1] 1.7456203 0.2543797
## 
## $vectors
##           [,1]       [,2]
## [1,] 0.7071068 -0.7071068
## [2,] 0.7071068  0.7071068
data.pca=princomp(data)
summary(data.pca)
## Importance of components:
##                           Comp.1    Comp.2
## Standard deviation     5.9465252 2.2669005
## Proportion of Variance 0.8731151 0.1268849
## Cumulative Proportion  0.8731151 1.0000000
data.pca$loadings
## 
## Loadings:
##    Comp.1 Comp.2
## x1  0.728  0.685
## x2  0.685 -0.728
## 
##                Comp.1 Comp.2
## SS loadings       1.0    1.0
## Proportion Var    0.5    0.5
## Cumulative Var    0.5    1.0
data.pca$loadings[,1:2]
##       Comp.1     Comp.2
## x1 0.7282381  0.6853242
## x2 0.6853242 -0.7282381
predict(data.pca,data)
##           Comp.1     Comp.2
##  [1,]  9.2525259  1.8414027
##  [2,]  7.7102217 -2.3563703
##  [3,]  5.6971632  1.2419065
##  [4,]  1.4993902  2.7842106
##  [5,]  4.8830971 -2.2705423
##  [6,] -2.0130586  3.5982767
##  [7,]  0.6853242 -0.7282381
##  [8,]  1.3277344 -2.8700386
##  [9,] -6.2966594  2.3134563
## [10,] -6.3824874 -0.5136683
## [11,] -8.4813738  0.2574838
## [12,] -7.8818776 -3.2978790

R Example 2

ถ้าทำการเก็บข้อมูลความคิดเห็นในการเลือกซื้อเสื้อของลูกค้าในร้านๆ หนึ่งจำนวน 10 คน โดยกำหนดปัจจัยไว้ 5 ตัวเลือก
x1: สีของเสื้อ
x2: ความทันสมัยของลวดลาย สไตล์ดึงดูด
x3: เนื้อผ้า
x4: ราคา
x5: การแนะนำของพนักงาน
โดยให้ผู้ซื้อให้คะแนน 5 ในข้อที่เห็นว่าเป็นเหตุผลหลักแล้วลดหลั่นลงมาในเหตุผลอื่นๆ ได้ข้อมูลดังตาราง

##example 3
x1=c(1,2,4,5,1,3,5,5,2,3)
x2=c(4,1,1,3,5,1,3,4,1,2)
x3=c(2,3,2,4,2,4,4,3,3,4)
x4=c(3,4,5,2,4,2,1,2,5,5)
x5=c(5,5,3,1,3,5,2,1,4,1)
data=data.frame(x1,x2,x3,x4,x5)
colMeans(data)
##  x1  x2  x3  x4  x5 
## 3.1 2.5 3.1 3.3 3.0
cov(data)
##            x1         x2         x3         x4         x5
## x1  2.5444444 -0.1666667  0.7666667 -1.2555556 -1.8888889
## x2 -0.1666667  2.2777778 -0.3888889 -0.8333333 -0.8888889
## x3  0.7666667 -0.3888889  0.7666667 -0.5888889 -0.5555556
## x4 -1.2555556 -0.8333333 -0.5888889  2.2333333  0.4444444
## x5 -1.8888889 -0.8888889 -0.5555556  0.4444444  2.8888889
standdata=as.data.frame(scale(data)) 
standdatar=cor(standdata)
eigen(r)
## eigen() decomposition
## $values
## [1] 1.7456203 0.2543797
## 
## $vectors
##           [,1]       [,2]
## [1,] 0.7071068 -0.7071068
## [2,] 0.7071068  0.7071068
data.pca=princomp(standdata)
summary(data.pca)
## Importance of components:
##                           Comp.1    Comp.2    Comp.3     Comp.4       Comp.5
## Standard deviation     1.4780089 1.0994441 0.8785115 0.57873128 8.281190e-09
## Proportion of Variance 0.4854467 0.2686172 0.1715072 0.07442887 1.523958e-17
## Cumulative Proportion  0.4854467 0.7540639 0.9255711 1.00000000 1.000000e+00
data.pca$loadings
## 
## Loadings:
##    Comp.1 Comp.2 Comp.3 Comp.4 Comp.5
## x1  0.577  0.138  0.169  0.618  0.487
## x2  0.109 -0.838        -0.268  0.461
## x3  0.468  0.440 -0.190 -0.693  0.268
## x4 -0.448  0.216  0.714 -0.185  0.457
## x5 -0.485  0.199 -0.651  0.178  0.519
## 
##                Comp.1 Comp.2 Comp.3 Comp.4 Comp.5
## SS loadings       1.0    1.0    1.0    1.0    1.0
## Proportion Var    0.2    0.2    0.2    0.2    0.2
## Cumulative Var    0.2    0.4    0.6    0.8    1.0
data.pca$loadings[,1:5]
##        Comp.1     Comp.2      Comp.3     Comp.4    Comp.5
## x1  0.5769013  0.1375736  0.16933308  0.6180880 0.4873929
## x2  0.1094914 -0.8377808 -0.04247612 -0.2677221 0.4611460
## x3  0.4676021  0.4395094 -0.19035615 -0.6930855 0.2675383
## x4 -0.4482025  0.2158030  0.71391922 -0.1853556 0.4566248
## x5 -0.4854475  0.1986388 -0.65085019  0.1776734 0.5193357
predict(data.pca,standdata)
##           Comp.1      Comp.2     Comp.3      Comp.4        Comp.5
##  [1,] -1.7193657 -1.37550757 -0.9351711  0.03719110 -5.551115e-17
##  [2,] -1.3412205  1.02241143 -0.4842655  0.04125436  6.661338e-16
##  [3,] -0.8806222  0.60361521  1.1890210  1.27468367 -1.720846e-15
##  [4,]  2.1651839 -0.08338883  0.1367818 -0.11270656 -6.383782e-16
##  [5,] -1.3755078 -2.01994515  0.2802568 -0.47329693  4.440892e-16
##  [6,]  0.1543116  1.32180342 -1.5509489 -0.11475984  5.551115e-16
##  [7,]  2.1794861 -0.11092454 -0.7238637  0.11585788 -9.992007e-16
##  [8,]  1.7036924 -1.14044838  0.3260396  0.50146315 -1.831868e-15
##  [9,] -1.3555228  1.04994714  0.3763800 -0.18731008  1.054712e-15
## [10,]  0.4695649  0.73243727  1.3857699 -1.08237675  1.887379e-15

R Example 3

https://little-book-of-r-for-multivariateanalysis.readthedocs.io/en/latest/src/multivariateanalysis.html

For example, the file http://archive.ics.uci.edu/ml/machine-learning-databases/wine/wine.data

contains data on concentrations of 13 different chemicals in wines grown in the same region in Italy that are derived from three different cultivars.wine

#winecsv <-read.csv(file.choose(), header=TRUE)
wine <- read.table("http://archive.ics.uci.edu/ml/machine-learning-databases/wine/wine.data",sep=",")
head(wine)
##   V1    V2   V3   V4   V5  V6   V7   V8   V9  V10  V11  V12  V13  V14
## 1  1 14.23 1.71 2.43 15.6 127 2.80 3.06 0.28 2.29 5.64 1.04 3.92 1065
## 2  1 13.20 1.78 2.14 11.2 100 2.65 2.76 0.26 1.28 4.38 1.05 3.40 1050
## 3  1 13.16 2.36 2.67 18.6 101 2.80 3.24 0.30 2.81 5.68 1.03 3.17 1185
## 4  1 14.37 1.95 2.50 16.8 113 3.85 3.49 0.24 2.18 7.80 0.86 3.45 1480
## 5  1 13.24 2.59 2.87 21.0 118 2.80 2.69 0.39 1.82 4.32 1.04 2.93  735
## 6  1 14.20 1.76 2.45 15.2 112 3.27 3.39 0.34 1.97 6.75 1.05 2.85 1450
str(wine)
## 'data.frame':    178 obs. of  14 variables:
##  $ V1 : int  1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 ...
##  $ V2 : num  14.2 13.2 13.2 14.4 13.2 ...
##  $ V3 : num  1.71 1.78 2.36 1.95 2.59 1.76 1.87 2.15 1.64 1.35 ...
##  $ V4 : num  2.43 2.14 2.67 2.5 2.87 2.45 2.45 2.61 2.17 2.27 ...
##  $ V5 : num  15.6 11.2 18.6 16.8 21 15.2 14.6 17.6 14 16 ...
##  $ V6 : int  127 100 101 113 118 112 96 121 97 98 ...
##  $ V7 : num  2.8 2.65 2.8 3.85 2.8 3.27 2.5 2.6 2.8 2.98 ...
##  $ V8 : num  3.06 2.76 3.24 3.49 2.69 3.39 2.52 2.51 2.98 3.15 ...
##  $ V9 : num  0.28 0.26 0.3 0.24 0.39 0.34 0.3 0.31 0.29 0.22 ...
##  $ V10: num  2.29 1.28 2.81 2.18 1.82 1.97 1.98 1.25 1.98 1.85 ...
##  $ V11: num  5.64 4.38 5.68 7.8 4.32 6.75 5.25 5.05 5.2 7.22 ...
##  $ V12: num  1.04 1.05 1.03 0.86 1.04 1.05 1.02 1.06 1.08 1.01 ...
##  $ V13: num  3.92 3.4 3.17 3.45 2.93 2.85 3.58 3.58 2.85 3.55 ...
##  $ V14: int  1065 1050 1185 1480 735 1450 1290 1295 1045 1045 ...
summary(wine)
##        V1              V2              V3              V4       
##  Min.   :1.000   Min.   :11.03   Min.   :0.740   Min.   :1.360  
##  1st Qu.:1.000   1st Qu.:12.36   1st Qu.:1.603   1st Qu.:2.210  
##  Median :2.000   Median :13.05   Median :1.865   Median :2.360  
##  Mean   :1.938   Mean   :13.00   Mean   :2.336   Mean   :2.367  
##  3rd Qu.:3.000   3rd Qu.:13.68   3rd Qu.:3.083   3rd Qu.:2.558  
##  Max.   :3.000   Max.   :14.83   Max.   :5.800   Max.   :3.230  
##        V5              V6               V7              V8       
##  Min.   :10.60   Min.   : 70.00   Min.   :0.980   Min.   :0.340  
##  1st Qu.:17.20   1st Qu.: 88.00   1st Qu.:1.742   1st Qu.:1.205  
##  Median :19.50   Median : 98.00   Median :2.355   Median :2.135  
##  Mean   :19.49   Mean   : 99.74   Mean   :2.295   Mean   :2.029  
##  3rd Qu.:21.50   3rd Qu.:107.00   3rd Qu.:2.800   3rd Qu.:2.875  
##  Max.   :30.00   Max.   :162.00   Max.   :3.880   Max.   :5.080  
##        V9              V10             V11              V12        
##  Min.   :0.1300   Min.   :0.410   Min.   : 1.280   Min.   :0.4800  
##  1st Qu.:0.2700   1st Qu.:1.250   1st Qu.: 3.220   1st Qu.:0.7825  
##  Median :0.3400   Median :1.555   Median : 4.690   Median :0.9650  
##  Mean   :0.3619   Mean   :1.591   Mean   : 5.058   Mean   :0.9574  
##  3rd Qu.:0.4375   3rd Qu.:1.950   3rd Qu.: 6.200   3rd Qu.:1.1200  
##  Max.   :0.6600   Max.   :3.580   Max.   :13.000   Max.   :1.7100  
##       V13             V14        
##  Min.   :1.270   Min.   : 278.0  
##  1st Qu.:1.938   1st Qu.: 500.5  
##  Median :2.780   Median : 673.5  
##  Mean   :2.612   Mean   : 746.9  
##  3rd Qu.:3.170   3rd Qu.: 985.0  
##  Max.   :4.000   Max.   :1680.0
install.packages("car")
## Installing package into '/cloud/lib/x86_64-pc-linux-gnu-library/4.3'
## (as 'lib' is unspecified)
library("car")
## Loading required package: carData
plot(wine$V4, wine$V5)

scatterplotMatrix(wine[2:14])

scatterplotMatrix(wine[2:6])

# standardise the variables
standard.wine <- as.data.frame(scale(wine[2:14])) 
head(standard.wine)
##          V2          V3         V4         V5         V6        V7        V8
## 1 1.5143408 -0.56066822  0.2313998 -1.1663032 1.90852151 0.8067217 1.0319081
## 2 0.2455968 -0.49800856 -0.8256672 -2.4838405 0.01809398 0.5670481 0.7315653
## 3 0.1963252  0.02117152  1.1062139 -0.2679823 0.08810981 0.8067217 1.2121137
## 4 1.6867914 -0.34583508  0.4865539 -0.8069748 0.92829983 2.4844372 1.4623994
## 5 0.2948684  0.22705328  1.8352256  0.4506745 1.27837900 0.8067217 0.6614853
## 6 1.4773871 -0.51591132  0.3043010 -1.2860793 0.85828399 1.5576991 1.3622851
##           V9        V10        V11        V12       V13         V14
## 1 -0.6577078  1.2214385  0.2510088  0.3611585 1.8427215  1.01015939
## 2 -0.8184106 -0.5431887 -0.2924962  0.4049085 1.1103172  0.96252635
## 3 -0.4970050  2.1299594  0.2682629  0.3174085 0.7863692  1.39122370
## 4 -0.9791134  1.0292513  1.1827317 -0.4263410 1.1807407  2.32800680
## 5  0.2261576  0.4002753 -0.3183774  0.3611585 0.4483365 -0.03776747
## 6 -0.1755994  0.6623487  0.7298108  0.4049085 0.3356589  2.23274072
############แบบที่ 1 princomp()
data.pca1=princomp(standard.wine)
summary(data.pca1)
## Importance of components:
##                           Comp.1    Comp.2    Comp.3    Comp.4     Comp.5
## Standard deviation     2.1631951 1.5757366 1.1991447 0.9559347 0.92110518
## Proportion of Variance 0.3619885 0.1920749 0.1112363 0.0706903 0.06563294
## Cumulative Proportion  0.3619885 0.5540634 0.6652997 0.7359900 0.80162293
##                            Comp.6     Comp.7     Comp.8     Comp.9    Comp.10
## Standard deviation     0.79878171 0.74022473 0.58867607 0.53596364 0.49949266
## Proportion of Variance 0.04935823 0.04238679 0.02680749 0.02222153 0.01930019
## Cumulative Proportion  0.85098116 0.89336795 0.92017544 0.94239698 0.96169717
##                           Comp.11    Comp.12     Comp.13
## Standard deviation     0.47383559 0.40966094 0.320619963
## Proportion of Variance 0.01736836 0.01298233 0.007952149
## Cumulative Proportion  0.97906553 0.99204785 1.000000000
data.pca1$loadings
## 
## Loadings:
##     Comp.1 Comp.2 Comp.3 Comp.4 Comp.5 Comp.6 Comp.7 Comp.8 Comp.9 Comp.10
## V2   0.144  0.484  0.207         0.266  0.214         0.396  0.509  0.212 
## V3  -0.245  0.225        -0.537         0.537 -0.421               -0.309 
## V4          0.316 -0.626  0.214  0.143  0.154  0.149 -0.170 -0.308        
## V5  -0.239        -0.612               -0.101  0.287  0.428  0.200        
## V6   0.142  0.300 -0.131  0.352 -0.727        -0.323 -0.156  0.271        
## V7   0.395        -0.146 -0.198  0.149               -0.406  0.286 -0.320 
## V8   0.423        -0.151 -0.152  0.109               -0.187        -0.163 
## V9  -0.299        -0.170  0.203  0.501 -0.259 -0.595 -0.233  0.196  0.216 
## V10  0.313        -0.149 -0.399 -0.137 -0.534 -0.372  0.368 -0.209  0.134 
## V11         0.530  0.137               -0.419  0.228               -0.291 
## V12  0.297 -0.279         0.428  0.174  0.106 -0.232  0.437        -0.522 
## V13  0.376 -0.164 -0.166 -0.184  0.101  0.266                0.137  0.524 
## V14  0.287  0.365  0.127  0.232  0.158  0.120         0.120 -0.576  0.162 
##     Comp.11 Comp.12 Comp.13
## V2   0.226   0.266         
## V3          -0.122         
## V4   0.499          -0.141 
## V5  -0.479                 
## V6                         
## V7  -0.304   0.304  -0.464 
## V8                   0.832 
## V9  -0.117           0.114 
## V10  0.237          -0.117 
## V11         -0.604         
## V12         -0.259         
## V13         -0.601  -0.157 
## V14 -0.539                 
## 
##                Comp.1 Comp.2 Comp.3 Comp.4 Comp.5 Comp.6 Comp.7 Comp.8 Comp.9
## SS loadings     1.000  1.000  1.000  1.000  1.000  1.000  1.000  1.000  1.000
## Proportion Var  0.077  0.077  0.077  0.077  0.077  0.077  0.077  0.077  0.077
## Cumulative Var  0.077  0.154  0.231  0.308  0.385  0.462  0.538  0.615  0.692
##                Comp.10 Comp.11 Comp.12 Comp.13
## SS loadings      1.000   1.000   1.000   1.000
## Proportion Var   0.077   0.077   0.077   0.077
## Cumulative Var   0.769   0.846   0.923   1.000
data.pca1$loadings[,1:5]
##           Comp.1       Comp.2      Comp.3      Comp.4      Comp.5
## V2   0.144329395  0.483651548  0.20738262  0.01785630  0.26566365
## V3  -0.245187580  0.224930935 -0.08901289 -0.53689028 -0.03521363
## V4  -0.002051061  0.316068814 -0.62622390  0.21417556  0.14302547
## V5  -0.239320405 -0.010590502 -0.61208035 -0.06085941 -0.06610294
## V6   0.141992042  0.299634003 -0.13075693  0.35179658 -0.72704851
## V7   0.394660845  0.065039512 -0.14617896 -0.19806835  0.14931841
## V8   0.422934297 -0.003359812 -0.15068190 -0.15229479  0.10902584
## V9  -0.298533103  0.028779488 -0.17036816  0.20330102  0.50070298
## V10  0.313429488  0.039301722 -0.14945431 -0.39905653 -0.13685982
## V11 -0.088616705  0.529995672  0.13730621 -0.06592568  0.07643678
## V12  0.296714564 -0.279235148 -0.08522192  0.42777141  0.17361452
## V13  0.376167411 -0.164496193 -0.16600459 -0.18412074  0.10116099
## V14  0.286752227  0.364902832  0.12674592  0.23207086  0.15786880
predict(data.pca1,standard.wine)
##             Comp.1      Comp.2       Comp.3       Comp.4        Comp.5
##   [1,]  3.30742097  1.43940225  0.165272830  0.215024629 -0.6910933491
##   [2,]  2.20324981 -0.33245507  2.020757060  0.290538743  0.2569298662
##   [3,]  2.50966069  1.02825072 -0.980054055 -0.722863199  0.2503269758
##   [4,]  3.74649719  2.74861839  0.175696224 -0.566385602  0.3109643979
##   [5,]  1.00607049  0.86738404 -2.020987257  0.408613140 -0.2976179585
##   [6,]  3.04167373  2.11643092  0.627625371  0.514187035  0.6302408998
##   [7,]  2.44220051  1.17154534  0.974346376  0.065645327  1.0248708712
##   [8,]  2.05364379  1.60443714 -0.145870400  1.189253269 -0.0766871685
##   [9,]  2.50381135  0.91548847  1.765987389 -0.056112076  0.8897471068
##  [10,]  2.74588238  0.78721703  0.981478855 -0.348398777  0.4672350615
##  [11,]  3.46994837  1.29866985  0.421546086 -0.026766256  0.3374229486
##  [12,]  1.74981688  0.61025577  1.187528444  0.887660354  0.7364950947
##  [13,]  2.10751729  0.67380561  0.862652985  0.355435369  1.2065252604
##  [14,]  3.44842921  1.12744948  1.200888789 -0.162001077  2.0174358634
##  [15,]  4.30065228  2.09007971  1.260357435 -0.304913067  1.0267961441
##  [16,]  2.29870383  1.65787506 -0.217289668  1.436537727  0.4682292849
##  [17,]  2.16584568  2.32075875 -0.829390256  0.910034178  0.0001146171
##  [18,]  1.89362947  1.62677993 -0.792677744  1.079335712  0.4374711602
##  [19,]  3.53202167  2.51125971  0.484092940  0.907762119  1.1498357895
##  [20,]  2.07865856  1.05815307  0.164283255 -0.483633148 -0.8800288984
##  [21,]  3.11561376  0.78468361  0.363860676  0.025489787 -0.9696782562
##  [22,]  1.08351361  0.24106354 -0.934325978 -1.027012761 -0.3150828842
##  [23,]  2.52809263 -0.09158228  0.311055210  0.048255114  0.4283731687
##  [24,]  1.64036108 -0.51482667 -0.143480354  0.412556253  0.3746630851
##  [25,]  1.75662066 -0.31625681 -0.887781323  0.114791797  0.5551025444
##  [26,]  0.98729406  0.93802129 -3.810160004  1.317843719 -0.1585574371
##  [27,]  1.77028387  0.68424496  0.086456523  0.232251626  1.1397276528
##  [28,]  1.23194878 -0.08955442  1.382995281  0.494288392  0.3748838960
##  [29,]  2.18225047  0.68762990 -1.390644041  0.775304769  0.8083039404
##  [30,]  2.24976267  0.19092336  1.089583673 -0.285347369  0.4817143982
##  [31,]  2.49318704  1.23734344 -1.382119063  0.365833248  0.6205822759
##  [32,]  2.66987964  1.46773335  0.331327094  0.348371162  0.0863507438
##  [33,]  1.62399801  0.05255620  0.166658582  0.747206466  0.6342735393
##  [34,]  1.89733870  1.62846673 -1.168785117  2.333845540  0.1862885543
##  [35,]  1.40642118  0.69597107 -0.478393534  1.057104252 -0.0988818107
##  [36,]  1.89847087  0.17621387 -0.449566866 -0.283314357  0.1624910774
##  [37,]  1.38096669  0.65678714 -0.457149018  1.281044479  0.2044349041
##  [38,]  1.11905070  0.11378878  0.038997270  0.953710919  0.3412486137
##  [39,]  1.49796891 -0.76726764  1.422165587  0.755377264  0.1653776245
##  [40,]  2.52268490  1.79793023  0.342187120 -1.183635402 -1.2942447997
##  [41,]  2.58081526  0.77742329  0.118144196 -0.474632558 -0.4021874933
##  [42,]  0.66660159  0.16948285  0.781158992 -1.309390144  0.3707176678
##  [43,]  3.06216898  1.15266742  0.311878313 -0.548736715  0.3032701638
##  [44,]  0.46090897  0.32981177  0.200909754 -1.432453085 -0.2824281812
##  [45,]  2.09544094 -0.07080918  0.654004547 -0.755613344 -0.4702113166
##  [46,]  1.13297020  1.77210849 -0.028624988 -0.689885129  0.0607528293
##  [47,]  2.71893118  1.18798353  0.538254909 -1.385641944  0.4954968511
##  [48,]  2.81340300  0.64444071  1.152301905 -0.984884671  0.0099489529
##  [49,]  2.00419725  1.24352164  0.057132823 -0.229994321  0.3835690682
##  [50,]  2.69987528  1.74703922  0.641304569  0.099949574  0.4933214313
##  [51,]  3.20587409  0.16652226  1.968020131 -1.117531517 -0.0122436594
##  [52,]  2.85091773  0.74318238 -0.004706226  0.214670996  0.7566740077
##  [53,]  3.49574328  1.60819732  0.519309620 -0.106236743  0.5999919386
##  [54,]  2.21853316  1.86989325 -0.338594715  1.203571449  0.5750221802
##  [55,]  2.14094846  1.01389147  0.955068628  0.239642188 -0.8776288188
##  [56,]  2.46238340  1.32526988 -0.511993182 -0.254630339 -0.9095743022
##  [57,]  2.73380617  1.43250785  0.610750542 -0.205168685 -0.4330423030
##  [58,]  2.16762631  1.20878999 -0.261043221  0.503007163  0.6934656297
##  [59,]  3.13054925  1.72670828  0.284857863 -0.229918640 -0.0748297503
##  [60,] -0.92596992 -3.06484062  4.572166474  1.048885610 -0.4558382584
##  [61,] -1.53814123 -1.37755758  0.872222677  2.881989998  0.9752572410
##  [62,] -1.83108449 -0.82764942  1.601185434  1.448020162  0.2932485783
##  [63,]  0.03052074 -1.25923400  1.779388569  1.203182038  0.3924971348
##  [64,]  2.04449433 -1.91961759  0.007348049 -0.719292864  0.0808984437
##  [65,] -0.60796583 -1.90269154 -0.677446941  2.147019606  0.0497621781
##  [66,]  0.89769555 -0.76176263 -0.571748468  0.677450627  0.1422318296
##  [67,]  2.24218226 -1.87929123  2.026124738 -1.403667656  0.7299478607
##  [68,]  0.18286818 -2.42031869  1.066736425 -0.127059552  0.5330698330
##  [69,] -0.81051865 -0.21989369  0.705016628  2.481988187  0.5819183093
##  [70,]  1.97006319 -1.39933587  1.234793017  1.149065114 -4.1748799067
##  [71,] -1.56779366 -0.88249373  0.627228614  1.168550068 -0.9626291085
##  [72,]  1.65301884 -0.95402102 -1.947091704 -0.151780756  0.7849469419
##  [73,] -0.72333196 -1.06065342 -0.080106258  0.075805593  0.1796589739
##  [74,]  2.55501977  0.25946663 -3.364901977  0.976644436 -1.9752267229
##  [75,]  1.82741266 -1.28425547 -0.456990911 -0.170868753 -0.9984058503
##  [76,] -0.86555129 -2.43722606  1.558935609  0.829121008 -0.7059884717
##  [77,]  0.36897357 -2.14784815  2.442496359  0.125804166 -0.0950317690
##  [78,] -1.45327752 -1.37946048  0.226667500  0.694398057 -1.0643597513
##  [79,]  1.25937829 -0.76868117  1.180893359  0.923277788 -2.6062411510
##  [80,]  0.37509228 -1.02415439 -1.789418559 -0.975791935  0.1361850267
##  [81,]  0.75992026 -3.36555997  0.356464512  0.365701315  0.1540061398
##  [82,]  1.03166776 -1.44662897  0.361990641 -0.295761473  0.3050267934
##  [83,] -0.49348469 -2.37454522 -1.331985804  1.038050628  1.0391951891
##  [84,] -2.53183508 -0.08719738 -0.472917350 -0.756467550  1.1246439894
##  [85,]  0.83297044 -1.46952520 -0.608377416 -0.581312066 -0.8966554262
##  [86,]  0.78568828 -2.02092573  0.254006881  0.807141232 -0.2581244044
##  [87,] -0.80456258 -2.22754675 -0.770681796  1.010864220  0.2910413061
##  [88,] -0.55647288 -2.36631035 -2.301120220  1.032408007  0.4755979033
##  [89,] -1.11197430 -1.79717757 -0.956554981  0.330351908  0.7294523642
##  [90,] -0.55415961 -2.65006452 -0.846738350  0.003188647  1.3424700549
##  [91,] -1.34548982 -2.11204365  0.047518277  0.464939030  0.8880409161
##  [92,] -1.56008180 -1.84700434 -0.778869932  0.603377336  0.5150125765
##  [93,] -1.92711944 -1.55510868  0.089023551  0.521099398  1.1703960240
##  [94,]  0.74456561 -2.30642556 -0.114357181 -1.245026633 -0.2621972475
##  [95,]  0.95476209 -2.21727377 -0.142044084 -0.313159561 -0.9414868901
##  [96,]  2.53670943  0.16879786 -0.786478429  1.029931729 -3.7205838843
##  [97,] -0.54242248 -0.36788878 -1.305214079  1.274403619 -3.3373763767
##  [98,]  1.02814946 -2.55835254  1.083334218 -0.263118758  0.1893099942
##  [99,]  2.24557492 -1.42871116  0.229560681 -0.918579893  0.2392480418
## [100,]  1.40624916 -2.16009839 -0.746789806 -1.192247999  0.7078604231
## [101,]  0.79547585 -2.37026258  1.563701517  0.034718424 -0.6153555529
## [102,] -0.54798592 -2.28667820  1.494718900  0.306174988 -0.3250938834
## [103,] -0.16072037 -1.16120769 -1.000889713 -0.659824937 -0.3003379245
## [104,] -0.65793897 -2.67242260  0.762769188 -0.468632817 -0.1440639974
## [105,]  0.39125074 -2.09282809  0.470522719 -0.435827159  0.3029558525
## [106,] -1.76751314 -1.71245783 -0.944369222 -0.258782591  1.0019989721
## [107,] -0.36523707 -2.16325103  0.479970296 -0.397279783  0.4677318981
## [108,] -1.61611371 -1.35177021 -0.286351238  0.025951340  0.5677509908
## [109,]  0.08230361 -2.29974728  0.462270978 -0.887846515 -0.3396185285
## [110,]  1.57383547 -1.45792167 -1.774639908 -0.611858445 -0.2871716594
## [111,]  1.41657326 -1.41421730 -0.138884054 -3.420889542 -2.1907046218
## [112,] -0.27791878 -1.92513751 -0.078449257 -0.925908863 -0.2607602049
## [113,] -1.29947929 -0.76102555 -1.993971755  1.720981199  0.7328390219
## [114,] -0.45578615 -2.26303187 -1.058353479  0.835076404  0.3225409918
## [115,] -0.49279573 -1.93359062 -1.320213907  0.061423979  0.8465195986
## [116,]  0.48071836 -3.86089273 -1.340489862  0.897379093  0.9297350551
## [117,] -0.25217752 -2.81355567  0.301788475 -0.456678865 -0.3700434022
## [118,] -0.10692601 -1.92349609 -0.688206893  0.272952518 -1.0680839939
## [119,] -2.42616867 -1.25360477  1.897674293 -0.867285397  0.4668257746
## [120,] -0.54953935 -2.21591073  0.355226778 -1.359484943 -0.2161059887
## [121,]  0.73754141 -1.40499335 -1.122179957 -1.201721555 -0.4287118881
## [122,]  1.33256273  0.25262431 -5.330351896 -0.238365113 -0.2358372797
## [123,] -1.17377592 -0.66209914 -3.001754299 -1.162856677 -0.3317927388
## [124,] -0.46103449 -0.61654897 -0.482082470 -3.566663228 -0.1284590799
## [125,]  0.97572169 -1.44150419 -1.477070337 -3.779673087 -0.4984043197
## [126,] -0.09653741 -2.10406268 -0.433602974 -1.051728479  0.3105683504
## [127,]  0.03837888 -1.26319878 -0.685643794 -1.269303630  0.3520590635
## [128,] -1.59266578 -1.20474513 -3.351720753  0.218660737  0.6389610009
## [129,] -0.47821593 -1.93338681 -1.292860514 -0.685043799  0.0603150778
## [130,] -1.78779033 -1.14705241 -0.780598199 -1.474619242  0.5027996354
## [131,] -1.32336859  0.16990994  1.176694043  1.497485578 -2.2988056711
## [132,] -2.37779336  0.37352893  0.721786522  0.307328048 -1.3358636736
## [133,] -2.92867865  0.26311960  0.167168254  0.407623565 -1.0847461227
## [134,] -2.14077227  0.36721907  0.452026190 -0.048391060 -1.7217751255
## [135,] -2.36320318 -0.45834188  1.098301611  0.854367268  1.0640051087
## [136,] -3.05522315  0.35241870  1.096032328  0.738315433  0.7356329018
## [137,] -3.90473898  0.15414769 -0.221203810  0.009042819  0.3617084004
## [138,] -3.92539034  0.65783157 -1.707399051 -0.543949385  0.5358133500
## [139,] -3.08557209  0.34786148  1.023942993  0.071148507  1.0563699641
## [140,] -2.36779237  0.29115903 -1.238420896  0.746699191  0.4144101116
## [141,] -2.77099630  0.28599811 -0.607955155  0.876873331  0.5528643720
## [142,] -2.28012931  0.37146000  0.968909854  0.370392902  0.3371413329
## [143,] -2.97723506  0.48784177 -0.944289205  1.033310740  0.5835007573
## [144,] -2.36851341  0.48097694  0.252172645 -0.669261358  0.6263251170
## [145,] -2.20364930  1.15678934  1.241622757 -0.317941314 -1.6839431963
## [146,] -2.61823528  0.56157662  0.853553310 -0.274908542 -0.6492806653
## [147,] -4.26859758  0.64784348  1.454095134 -1.124990838  0.3585428437
## [148,] -3.57256360  1.26912271  0.110472408 -1.046955708  0.5220791768
## [149,] -2.79916760  1.56611596  0.471198739 -0.625593725  0.2594411446
## [150,] -2.89150275  2.03531563  0.494564703 -0.469830281 -1.4348297265
## [151,] -2.31420887  2.34973775 -0.436450569  0.052112772 -2.2281418730
## [152,] -2.54265841  2.03952982  0.311389606 -0.385883152 -1.8423256365
## [153,] -1.80744271  1.52334876 -1.358756891  0.188863146 -1.7444662672
## [154,] -2.75238051  2.13291565  0.961915241 -0.666505978  0.4756998005
## [155,] -2.72945105  0.40873328  1.187056141  0.661180095 -0.4577455315
## [156,] -3.59472857  1.79731421  0.093772341 -1.265271295  0.6077509394
## [157,] -2.88169708  1.91980308  0.780121925 -1.320999021  0.5696360797
## [158,] -3.38261413  1.30818615 -1.597519558  0.481483936  0.6689842601
## [159,] -1.04523342  3.50520194 -1.156775441 -0.932698364  0.8969184353
## [160,] -1.60538369  2.39986842 -0.547016629 -0.752187852  0.9924073840
## [161,] -3.13428951  0.73608464  0.090742750 -0.977889337  0.4086607360
## [162,] -2.23385546  1.17215877  0.101091765  1.162000851  0.2637054109
## [163,] -2.83966343  0.55447984 -0.801953005  0.895362356  0.2540845746
## [164,] -2.59019044  0.69600220  0.882450235  0.273457357 -0.7700632411
## [165,] -2.94100316  1.55093397  0.980634475 -0.015436802  0.3630579675
## [166,] -3.52010248  0.88004430  0.464718213 -0.579155895  0.6670779730
## [167,] -2.39934228  2.58506402 -0.427021634  0.183816567 -0.4464018776
## [168,] -2.92084537  1.27086200  1.209945161 -0.294485339  0.2665978869
## [169,] -2.17527658  2.07169331 -0.761634073  0.388497417 -0.3588612974
## [170,] -2.37423037  2.58138565 -1.414055150 -0.586846512 -1.1248238159
## [171,] -3.20258311 -0.25054235  0.844746224  0.216454762 -0.6073818633
## [172,] -3.66757294  0.84536318  1.335652516  0.124823752  0.4847445265
## [173,] -2.45862032  2.18762727  0.916196480 -0.017974292  0.6992370577
## [174,] -3.36104305  2.21005484  0.341605883 -1.055549261  0.5725488077
## [175,] -2.59463669  1.75228636 -0.206997440 -0.348513307 -0.2543456990
## [176,] -2.67030685  2.75313287  0.938295059 -0.311157010 -1.2677787511
## [177,] -2.38030254  2.29088437  0.549147119  0.686348441 -0.8116656077
## [178,] -3.19973210  2.76113075 -1.011061581 -0.595224130  0.8926744604
##             Comp.6       Comp.7        Comp.8       Comp.9      Comp.10
##   [1,]  0.22325037 -0.594748831 -0.0649558620  0.639638363  1.018083960
##   [2,]  0.92451231 -0.053624345 -1.0215343244 -0.307977984  0.159252141
##   [3,] -0.54773096 -0.423012184  0.3432478700 -1.174521288  0.113041979
##   [4,] -0.11410911  0.382258990 -0.6417831052  0.052396617  0.238739150
##   [5,]  0.40537608 -0.442825306 -0.4155283146  0.325899840 -0.078146041
##   [6,] -0.12308335 -0.400523928 -0.3937826075 -0.151718098 -0.101708908
##   [7,]  0.61837638 -0.052741950  0.3708876323 -0.455730294  1.013703922
##   [8,]  1.43575612 -0.032284522 -0.2323235967  0.123023282  0.733530845
##   [9,]  0.12881767 -0.124932651  0.4981726190  0.604882896  0.173616861
##  [10,] -0.16293204  0.871892740 -0.1501559310  0.229840799  0.178915404
##  [11,]  0.18238714 -0.247464317  1.2032168356 -0.523098376 -0.213934103
##  [12,]  0.55149954  0.433044673  0.9823554302 -0.472697058  0.219663137
##  [13,]  0.21447112  0.241914764  0.4602081723 -0.876341336 -0.096233900
##  [14,] -0.74368299 -1.471622150  0.3793157517 -0.025629849 -0.243964418
##  [15,] -0.79340481 -0.997158084  0.4037524704 -0.837978701 -0.363407777
##  [16,]  0.42102574  0.180458451 -0.0838800838 -0.403320197 -0.797405742
##  [17,]  0.06634216 -0.109179799  0.3983112097  0.060883540  0.019458965
##  [18,] -0.36390428 -0.091388772 -0.1125228438  0.380958636 -0.400192040
##  [19,] -0.30302223  0.033370080  0.0354999773 -0.440323908 -0.782370000
##  [20,]  1.38909922  0.102183932 -0.5782839955  0.058587532 -0.149627221
##  [21,]  0.10662100 -0.264017729 -0.1850793289  1.314753546  0.361072678
##  [22,]  1.20760838 -0.296096446  0.1061518392 -0.571088240 -0.092172600
##  [23,]  1.01208813  0.127410238  0.0763985397  0.107958200  0.823195997
##  [24,]  0.78229875  0.666522005 -0.1947161703 -0.690454667  0.470355630
##  [25,]  0.89622074  0.621796848  0.3413110454  0.094716751  0.664555677
##  [26,]  0.26438245 -0.480551753 -0.0946245600  0.110082846  0.464647997
##  [27,]  0.56986696  0.456739864 -0.9061648643 -0.740175072  0.441299105
##  [28,]  0.60637766  0.361989185  0.2358229894 -0.732726856  0.298589565
##  [29,]  0.60037885 -0.117601009  0.0745852854  0.458450401 -0.028027557
##  [30,]  0.33429055  0.157904890  0.4687420346  0.137115228  0.800102233
##  [31,] -0.58081677  0.414827569  1.0564552256 -0.536880935 -0.319834517
##  [32,] -0.16436614  0.532739137  0.5303100989 -0.785302741 -0.218365933
##  [33,]  0.04419384 -0.977571981  0.4976668676  0.131159086  0.165104152
##  [34,]  0.32706515 -0.981165516 -0.5112019939  0.709719686  0.099328518
##  [35,]  0.70825206  0.229092689  0.2268349971 -0.395617175  0.199394968
##  [36,]  0.17415047  0.655976907  0.3537311273  0.207576115  0.335996604
##  [37,]  0.61874622  0.070180035 -0.9580447329 -0.304426016 -0.202780516
##  [38,]  0.40797546  0.407454131  0.0292585208 -0.851462291 -0.312591091
##  [39,]  0.41428362  0.026823287  0.0262811149 -0.277335236 -0.282495670
##  [40,]  1.53793245 -0.962971858 -0.7667706217  0.719301478  0.022617923
##  [41,] -0.72314313 -0.547587261 -0.7040422599  0.815203971  0.323234830
##  [42,]  1.32096536 -0.027115199  0.3251205326 -0.284283574 -0.072017291
##  [43,]  0.80564479  1.008572513 -0.9272066341 -0.217628393  0.229442300
##  [44,]  1.02571004 -0.569786981 -0.5641789109  0.292474332 -0.077972272
##  [45,] -0.37076210 -0.020490323 -0.6225777810  0.298161976  0.428004182
##  [46,]  1.90848431 -0.172211361 -0.2559916712  0.551859263  0.186825402
##  [47,]  1.00815470 -0.737349957  0.2425697998  0.445343780 -0.110755261
##  [48,] -0.28994752  0.472580927 -0.1418125697  0.405458879  0.253076120
##  [49,] -0.52447475 -0.227875796  0.7988747536  0.114958347 -0.027638117
##  [50,] -0.73021856 -0.007598470  0.2505645425  0.177064872 -0.304524717
##  [51,] -1.22735670 -0.260077530  0.4667300836 -1.228991995 -0.591649070
##  [52,]  0.19158264  0.352751689  1.0691076152 -0.984183504  0.113833641
##  [53,] -0.18302807 -0.151445420 -1.4171049791  0.401675513 -0.423652543
##  [54,]  0.24526282 -0.463852190 -0.3981536658 -0.314407352 -0.082250674
##  [55,]  0.36075734  0.410789089 -0.2887533222  0.279747442  0.453496853
##  [56,] -0.55330865  0.357392565  0.5360108047 -0.135264746  0.155448125
##  [57,] -0.11567147  0.039119002 -0.3503989858  0.930462550  0.345876713
##  [58,]  0.25626086  0.218447363 -0.6101237638 -0.836627063 -0.454038172
##  [59,] -0.35057324  0.840703768 -0.6245159754 -0.413469281 -0.202138744
##  [60,]  0.38716053  0.092012004 -0.6759025733  0.374915198 -0.414140726
##  [61,] -0.03491267 -1.055874525 -1.0723508166  0.275221037 -0.580519671
##  [62,] -0.68219233 -0.253428652 -0.9796897296  0.904720113 -0.570313650
##  [63,]  0.60537936  0.569377232  0.6181201431  1.198577375 -0.304343708
##  [64,] -0.76237558  1.072811065 -0.2977087673  0.609338190 -1.403500735
##  [65,]  0.19082721 -0.501705814 -0.0157708190  0.328215591 -1.045635529
##  [66,] -1.01466998 -0.192768964 -0.0928982387 -0.589112288 -0.678113555
##  [67,] -1.29973214  0.343749093  0.1762906463  0.805356247 -0.374860197
##  [68,]  0.06980397  1.350954476  0.2256707643  0.401264164  0.106502259
##  [69,]  0.31654670 -0.366059142 -1.2430922412  0.994047808  0.127668412
##  [70,] -0.49161077 -1.452448405  1.0395448639  0.373326001  0.414942921
##  [71,] -0.26865227 -0.150397545  0.7177820779 -1.086273653  0.669455133
##  [72,]  0.31533543  1.487434688  1.5266430802  1.155464136 -0.702407629
##  [73,]  0.54278556  1.594403691  1.0493396300  0.895573153  0.386967535
##  [74,]  0.31116188  0.448128905  1.1274521175  1.108799865 -0.133602176
##  [75,] -0.07763882  1.371769374 -0.5275233145 -0.450361562 -0.239424241
##  [76,] -0.11204768 -0.421990367 -0.0647122710 -0.215631225 -0.940274209
##  [77,] -0.55535694  0.645991532  0.7377308588  0.779009484 -0.469773883
##  [78,]  0.81646663 -0.931632730 -0.8528823153 -0.048670747  0.071690700
##  [79,] -1.59330121 -2.008093683  0.1719939608 -0.156062699  0.574549623
##  [80,]  0.65929340 -1.189856434  0.3323137712  0.797435081 -0.584283988
##  [81,] -0.24455213  0.418735256  0.2407566604  0.671165838 -0.663578914
##  [82,]  0.10005582  0.458007562  0.6038924202 -0.290248703 -0.099795264
##  [83,] -0.11245747  0.644591880  0.9459611718 -0.528903789 -0.134385765
##  [84,] -0.18017841 -1.153046031  0.5008033345  0.200557279  0.149294350
##  [85,] -0.88004537  0.830753454 -0.5592807376 -1.208858133  0.840246591
##  [86,]  0.15736206  0.269264817  0.1466605445  0.517153456  0.134352440
##  [87,] -0.34861049 -0.256206987  1.0547359247 -0.065738692 -0.490348747
##  [88,]  0.23689883  0.490317621  0.8640362911 -0.413629868 -0.143665328
##  [89,] -0.05778308 -0.087527256 -0.3116384719 -0.902130687  0.304686584
##  [90,] -0.04050004  0.759059779  0.4348815432 -0.349678445  0.677792495
##  [91,] -0.49519284 -0.754162665  0.1214222110 -0.616298352  0.191218504
##  [92,] -0.72995820 -0.137254489  0.4424331058 -0.414513279  0.591594341
##  [93,] -0.90341298 -0.537355662  0.5464923324 -0.131852777  0.733022256
##  [94,]  0.51523448 -0.208194804  0.1951665274  0.103418970 -0.404991738
##  [95,]  0.38174963  0.755976765 -0.8999133006  0.096340283 -1.270727815
##  [96,] -1.34787638 -2.636632874  0.5316105770  0.157712327  0.528186613
##  [97,]  0.70749812  0.350869264  0.1133422473 -0.995318004  0.056651557
##  [98,] -0.40155259 -0.013416036 -0.0351730338  0.180238029 -0.727492384
##  [99,] -1.03941568  0.869174374 -0.7582036889  0.235852971 -0.940264259
## [100,] -0.60890102 -2.086193829  0.5853862468  0.127889411 -1.207796649
## [101,]  0.28683674 -0.281299455  0.3779260487  0.112690625 -0.614425007
## [102,]  0.15033374  0.410632502  0.7975124471 -0.051353848  0.666571058
## [103,]  0.65866204  0.496620443 -0.9585272490  0.323643678  0.601040988
## [104,] -0.45237071  0.047534647 -0.4417604124  0.230671692 -0.103079438
## [105,]  0.24861284  0.451921635  0.3988110899  0.174863756  0.737263462
## [106,] -0.10572252 -1.076005588 -0.4096275919  0.764561536  1.418103549
## [107,] -0.19393954  0.239600027  0.2856080683 -0.337241715  0.648575738
## [108,] -0.57953298  0.077397542  0.6874718262 -0.053712948  0.919045217
## [109,] -1.10937521 -0.209774926 -0.3011821482  0.558991160  0.807831741
## [110,] -0.79507536  0.280446350 -0.6153174951 -1.261277425  0.311427103
## [111,] -1.45301722 -1.677294674 -0.0348841027 -0.548950366 -0.192695859
## [112,]  0.67808421  0.845209495 -0.2882450691  0.592374912 -0.174976668
## [113,]  0.48535077 -1.130088787 -0.8425817256 -0.700271557 -0.504878960
## [114,] -1.00029497  0.503012058 -0.7389496896 -0.422080227 -0.505540443
## [115,]  0.03308423  0.979370476 -0.9557604829  0.371716535  0.365850622
## [116,] -0.96664314 -1.399161051  0.6768820693 -0.096920662 -1.350377748
## [117,] -0.04812876  0.566567454  0.1418822364 -0.160790595  0.841455951
## [118,] -0.03711652  0.012666328  0.3595101038  0.815249892  0.453181532
## [119,]  0.82562697 -0.241262416 -0.6361604218  0.126388224  0.174281109
## [120,]  0.57080665 -0.963210515  0.1930995073 -0.487542636  0.464314932
## [121,] -0.10554847  0.204449461 -1.3895468316 -0.645105810  0.211025077
## [122,] -0.79872619  0.598713013 -1.7737746801  0.414862002 -0.251102612
## [123,]  1.17630722 -0.610827456  0.2495493153  0.286146232  0.170562938
## [124,]  1.51095874 -0.760615998  0.2486460901  0.471212190 -0.232610270
## [125,]  0.11895335 -0.180260576 -0.0998887103 -0.790257472  0.017256090
## [126,]  0.10982500  0.531764558 -0.8394100965  0.441781679  0.293703835
## [127,] -0.97116856  0.814495585 -0.9774745302  0.518230842  0.445045152
## [128,] -0.86369839 -0.138225476  0.1125404655 -0.163808038  0.231930790
## [129,] -0.68223657  0.409420996  0.3002508091  0.414215360  0.607576400
## [130,]  0.99269466 -0.317611641 -0.2523783018 -0.723124254 -0.085217672
## [131,]  0.15242296  0.823494454 -0.2742775199 -0.173524831 -0.027375424
## [132,]  0.71800668  0.927204450  0.1410892219 -0.361397371 -0.472174259
## [133,]  0.09401053  1.599142086  0.5714267140 -0.350449143 -0.001241045
## [134,]  1.02873775  1.005706878  0.2865828449 -0.418597389 -1.058180055
## [135,] -1.42671618 -0.338588763 -0.8463026591 -0.314992509  0.368017983
## [136,] -0.83869075 -0.714554302 -0.7468526525 -0.099244005  0.191605107
## [137,]  1.12164718 -0.894816984 -0.2024802417 -1.199087638 -0.448822862
## [138,]  0.88811791 -1.461847761  0.0624790474 -0.064470913 -0.595186477
## [139,]  0.38586885 -0.770215921  0.1459202687  0.526619071  0.138563466
## [140,]  0.42564678 -0.073269548 -0.3308079007  0.537455185 -0.082270140
## [141,]  0.73368923 -0.010183487 -0.4335914687 -0.151775328  0.741411198
## [142,]  0.91025107  0.962083803  0.1498574747 -0.241378773  0.922159991
## [143,]  1.22422013  0.230969547  0.3197499037  0.508704748  0.262177075
## [144,]  1.55595129 -0.969331360  0.3735187441  0.513922274 -0.508339092
## [145,]  0.33014325 -0.009331422 -0.2860874470 -0.997577369 -0.209950833
## [146,]  0.44606133 -0.575030092  0.3979081690 -0.322569834  0.759527663
## [147,]  1.61209636  0.075108849  0.7619186337  0.098466550 -0.023777568
## [148,]  0.59848535  0.187935679 -0.4201607332 -0.422902488 -0.150509484
## [149,] -0.55168667  0.448199854 -0.1225273431  0.044501504  0.021806546
## [150,] -0.17804118  0.392412911 -0.0459290944  0.090222862 -0.608809654
## [151,] -0.07656257  1.269856586  0.4651562766  0.303792459 -0.421752139
## [152,] -0.97727238  1.622614463 -0.2689047015 -0.147386440 -0.431438044
## [153,] -0.96756214  1.537513656  0.0792671108  0.367737047 -0.302216231
## [154,] -1.79704420 -1.015541341 -0.3707133804 -0.013269081  0.095709212
## [155,] -1.87659660 -0.023272553 -0.3920897488 -0.002283067  0.835469289
## [156,] -0.19139290 -1.414432823  0.1973187306 -0.174172452 -0.186066340
## [157,] -0.42939440 -0.217242924  0.1366167888  0.348358840 -0.144780344
## [158,] -0.80130510 -0.095566933 -0.1074640402 -0.429101991  0.309517272
## [159,] -3.27504281  0.640656143  0.5208667777  0.940613550  0.350894491
## [160,] -2.91126473  0.709055952 -0.1371407948  0.189015671  0.079722214
## [161,] -0.39780019  0.073822979 -1.0901152493 -0.155359572 -0.619307520
## [162,]  0.79878548 -0.538364032  0.1322312343  0.554027438 -0.246126740
## [163,]  0.28775631 -0.865321429 -0.2512752825  0.317714358  0.251911642
## [164,]  0.71781755 -0.271733724 -0.2598086664 -0.338537132  0.224169920
## [165,] -0.48982426  0.983161709  0.7835869145  0.355326136  0.007632986
## [166,]  0.45752369 -0.520751690  1.0721033406  0.485071111  0.034180228
## [167,] -0.56790428 -0.035701360  0.6713512455  0.167534421 -0.863419750
## [168,] -0.38014078  0.642508297 -0.0005513564 -0.501117492 -0.598336500
## [169,] -0.62779685  0.751203293  0.9234686974 -0.109524582  0.216024966
## [170,]  0.98087803  0.927855274  0.2931778502 -0.002518568 -0.706795796
## [171,]  0.39426556  0.291028344 -0.5812665877 -0.595443562  0.154489700
## [172,] -0.85554582  1.022754949 -0.6741852287  0.020565244 -0.027260064
## [173,] -0.67893979  0.826866628  0.2956820474  0.325916860  0.273387535
## [174,]  1.10566946 -0.955719862  0.1456865033 -0.022434370 -0.303261896
## [175,]  0.02639093 -0.146480343  0.5508730937 -0.097693793 -0.205481149
## [176,] -0.27229980 -0.677324754 -0.0468915289  0.001218709 -0.247299709
## [177,] -1.17546713 -0.632191933 -0.3897293942  0.057286075  0.490106969
## [178,] -0.29525929 -0.005725107  0.2920897840  0.739574173 -0.117637179
##             Comp.11       Comp.12      Comp.13
##   [1,]  0.450293172 -5.392891e-01 -0.066052305
##   [2,]  0.142256019 -3.871456e-01  0.003626273
##   [3,]  0.285866453 -5.819316e-04  0.021655423
##   [4,] -0.757447643  2.413388e-01 -0.368444194
##   [5,]  0.524465629  2.160547e-01 -0.079140320
##   [6,] -0.404444427  3.783654e-01  0.144747017
##   [7,]  0.441188870 -1.408326e-01 -0.271013687
##   [8,] -0.292729105 -3.785951e-01 -0.109853902
##   [9,]  0.507501293  6.334624e-01  0.141683863
##  [10,] -0.012443071 -5.487788e-01 -0.042335430
##  [11,] -0.730454090  8.108354e-02  0.122257108
##  [12,] -0.041319595  1.621036e-01  0.142368192
##  [13,] -0.053894424  8.949406e-02 -0.004921359
##  [14,]  1.228335908  7.701610e-01  0.225186084
##  [15,]  0.314857945  1.424180e-01 -0.094457503
##  [16,] -0.102395272 -4.963956e-01 -0.065814111
##  [17,] -0.078145997  4.993885e-01  0.337151717
##  [18,] -0.308212482  2.630832e-01  0.557720257
##  [19,] -0.915924594 -1.646237e-01  0.513095770
##  [20,]  0.833375698 -2.870648e-01  0.058544167
##  [21,]  0.459922727 -4.721267e-01 -0.027701209
##  [22,]  0.656976542 -6.807690e-01 -0.303788047
##  [23,]  0.088831891 -4.807459e-01 -0.044807342
##  [24,]  0.032414377 -4.824856e-01 -0.342783088
##  [25,]  0.378441498 -3.131924e-01 -0.226906559
##  [26,]  0.438274917  1.092096e-01 -0.057938048
##  [27,]  0.033006111  2.082477e-01  0.002159407
##  [28,] -0.863424134  3.761563e-01  0.008567548
##  [29,]  0.535337077 -4.943902e-02 -0.198140209
##  [30,]  0.121573571 -1.353494e-01 -0.445353113
##  [31,] -0.375478395  6.076575e-01  0.085661637
##  [32,] -1.071778784 -2.778477e-03  0.271783807
##  [33,]  0.219890759  2.035213e-01  0.245083969
##  [34,] -0.623103855 -1.084192e-01  0.054384154
##  [35,]  0.175022934  2.190564e-01  0.106609539
##  [36,] -0.197951397 -2.322912e-01  0.132380848
##  [37,]  1.096826564  1.468095e-01 -0.061118487
##  [38,] -0.003796615  4.010997e-01  0.005741893
##  [39,] -0.283059303  1.788494e-01  0.318416807
##  [40,]  1.190164307 -1.684139e-01 -0.177785910
##  [41,]  0.281569393 -1.960816e-01  0.076720047
##  [42,] -0.825148162  7.319633e-02  0.427646271
##  [43,]  0.441279064  1.858606e-01 -0.022889178
##  [44,]  0.070522676  4.944707e-02  0.201488532
##  [45,] -0.469775701 -5.603156e-02  0.080838339
##  [46,] -0.592809909 -4.661425e-02  0.061515247
##  [47,] -0.048497461  2.026562e-01 -0.151639543
##  [48,] -0.122643011  8.498488e-02  0.188756494
##  [49,]  0.103035622  3.170517e-01  0.128661414
##  [50,] -0.545559068 -7.390721e-01  0.547126406
##  [51,]  0.366278474 -4.098684e-01  0.080562538
##  [52,]  0.548138551 -3.156914e-01 -0.051318448
##  [53,] -0.291255780  8.961886e-02 -0.130654479
##  [54,] -0.308387538 -4.517518e-05 -0.159199866
##  [55,] -0.171942056 -1.781425e-01  0.295282582
##  [56,] -0.331902617  1.697504e-01 -0.241059524
##  [57,]  0.042558835  5.384920e-02 -0.162028993
##  [58,] -0.083485523  1.252307e-01  0.111250970
##  [59,] -0.259140456  5.561413e-01  0.163636436
##  [60,] -0.364715885  6.006008e-01 -0.490949914
##  [61,] -0.148077570  3.019641e-01 -0.102504556
##  [62,] -0.150132358  8.382021e-02  0.315869217
##  [63,] -0.251909058  1.404344e-01  0.163287677
##  [64,] -0.008235091  2.302245e-01 -0.385180426
##  [65,]  0.879811993 -2.903585e-01  0.029689070
##  [66,]  0.806354871  2.034458e-01  0.126114352
##  [67,]  0.154514305 -1.790132e-01  0.119628586
##  [68,] -0.478400643 -1.096439e+00 -0.015744894
##  [69,] -0.231823702  9.980893e-01 -0.284932394
##  [70,] -0.230820881 -7.207946e-01 -0.495370049
##  [71,] -0.227755541  4.532478e-01  0.378542475
##  [72,]  0.736167009  4.622716e-01 -0.338601200
##  [73,] -0.097219056  1.761363e-01  0.260052575
##  [74,] -1.775447165  1.073558e-01 -0.248619545
##  [75,] -1.069751720  4.634538e-01 -1.015292954
##  [76,]  0.172542998 -5.980770e-01  0.271686401
##  [77,]  0.383038305 -2.213931e-01  0.249730956
##  [78,] -0.061632275 -3.438591e-01  0.118480804
##  [79,]  0.383601420  1.866931e-01  0.114793217
##  [80,] -0.263448331 -1.330275e-02 -0.065437836
##  [81,]  0.122468015 -4.848350e-01 -0.141707886
##  [82,]  0.133078045 -3.600221e-01  0.160610927
##  [83,] -0.127189937  4.181222e-02 -0.316382509
##  [84,] -0.036231533  1.957742e-01  0.587483713
##  [85,]  1.256459906  2.117868e-01 -0.330273602
##  [86,]  0.600454439 -2.687312e-01 -0.279526292
##  [87,]  0.021025688  8.916763e-02  0.149672514
##  [88,] -0.316580543 -7.887667e-01 -0.310184819
##  [89,] -0.319627262 -1.517951e-01  0.007532142
##  [90,] -0.617132207  7.366350e-02 -0.375549552
##  [91,]  0.668235455  1.796727e-01  0.131257681
##  [92,]  0.407229629 -4.433615e-01 -0.006230548
##  [93,]  0.433804621  4.585765e-01  0.502522586
##  [94,]  0.794181380 -2.560240e-01 -0.362416013
##  [95,]  0.172245883 -2.158058e-01 -0.674226299
##  [96,] -0.238084542  4.547192e-01 -0.106090205
##  [97,]  0.675764330  2.151201e-01 -0.487466340
##  [98,]  0.393029781  6.648874e-02 -0.028340071
##  [99,] -0.496321599  5.834300e-01  0.294405946
## [100,]  0.616429303  8.174612e-02 -0.011418872
## [101,] -0.967939001 -6.391004e-01  0.173276810
## [102,]  0.030961167 -1.220464e-01  0.125366919
## [103,]  0.024825749 -4.794746e-02 -0.225153963
## [104,] -0.673947861  5.661242e-01 -0.228944846
## [105,] -0.719426219 -5.105416e-01 -0.127902732
## [106,] -0.012799223 -5.501176e-01  0.559119750
## [107,]  0.277300522 -6.048618e-01  0.342906321
## [108,]  0.259066344  2.283585e-01  0.669880553
## [109,]  0.063774131  1.801369e-01 -0.036359761
## [110,]  0.595607348  2.330125e-01 -0.201012464
## [111,] -0.742466550  6.214695e-01 -0.360007168
## [112,] -0.089333696  5.930655e-01  0.065098087
## [113,]  0.687306588 -7.079421e-01  0.377962059
## [114,]  0.157068527  3.268997e-01 -0.203083883
## [115,] -0.110298683 -1.850188e-02 -0.014178421
## [116,] -0.292723086 -7.212221e-01 -0.271269374
## [117,] -0.471826849 -2.928895e-01 -0.186327870
## [118,] -0.003455188  9.816649e-03  0.303883015
## [119,]  0.324943162  3.021069e-01  0.308446357
## [120,] -0.312709027  1.612067e-02 -0.098549106
## [121,] -0.379100308 -1.403313e-01 -0.063486758
## [122,] -0.144435563 -8.464353e-01  1.529109208
## [123,]  0.027100690  1.263611e-03  0.145098221
## [124,] -0.200484952  3.576277e-01  0.315210007
## [125,]  0.454504146 -2.915243e-02 -0.160329319
## [126,] -0.387376974 -4.976103e-02  0.296261235
## [127,]  0.018719450  5.665259e-01  0.646231938
## [128,] -0.350869794  3.637510e-01  0.470529942
## [129,] -0.059597318  6.106772e-01  0.460969370
## [130,] -0.418116058  2.582774e-01  0.105819571
## [131,]  0.539852952  1.022195e+00  0.341326312
## [132,]  0.549575268  3.931512e-01  0.470467850
## [133,]  0.005471419  5.194313e-01  0.614225371
## [134,] -0.059411735  6.876249e-01  0.188782523
## [135,]  0.016630033  6.660466e-01 -0.470567632
## [136,] -0.399597906 -1.671955e-01  0.073499061
## [137,] -0.193547647  5.758571e-01  0.028390040
## [138,] -0.439964431  7.041011e-02 -0.162753365
## [139,] -0.126253624  8.394657e-02 -0.141084454
## [140,] -0.541792330  2.199531e-01 -0.758900946
## [141,]  0.415999046 -5.265910e-02 -0.388197057
## [142,] -0.079433264 -2.370696e-01 -0.286267649
## [143,]  0.351064181  2.456820e-01 -0.278405723
## [144,]  0.076028907  2.805287e-01 -0.388997899
## [145,] -0.495547413 -9.911227e-01  0.037428867
## [146,] -0.639282814  8.633635e-01  0.027569340
## [147,]  0.594698617  6.579359e-01  0.289983470
## [148,] -0.221453414 -2.802910e-01 -0.156167043
## [149,] -0.178231673  1.580630e-01 -0.235003041
## [150,]  0.076363909 -3.518680e-01  0.748213898
## [151,]  0.581149246  1.767448e-01  0.737942975
## [152,]  0.412622901 -5.908004e-01  0.463270367
## [153,]  0.457901037  9.988592e-01 -0.222630110
## [154,]  0.120970961 -4.426112e-01 -0.057022537
## [155,] -0.358689211  1.217083e-02  0.086390287
## [156,] -0.577715487  3.610022e-03 -0.008642083
## [157,]  0.659578728 -4.236774e-02 -0.176074256
## [158,] -1.315534687 -2.071445e-02 -0.215383357
## [159,]  0.281045874 -8.801442e-02 -0.812886569
## [160,]  0.365731236 -8.549783e-02 -0.810275532
## [161,] -0.465989786  1.128595e-01 -0.317937601
## [162,]  0.221436973  1.018395e-01 -0.437275935
## [163,] -0.006822216 -3.157488e-01 -0.228603203
## [164,]  0.212061213  1.683273e-01  0.057330493
## [165,]  0.073483354 -4.764010e-01  0.100991274
## [166,]  0.006251150 -1.201364e-01  0.080859845
## [167,]  0.097170993 -7.974034e-01 -0.090238691
## [168,] -0.075425553 -1.076619e+00 -0.112673491
## [169,]  0.224580421 -1.526518e-01 -0.148077986
## [170,]  0.151962189 -2.508946e-01 -0.394913655
## [171,]  0.198615485 -2.447545e-01 -0.023830564
## [172,]  0.128627190 -8.023284e-01  0.025895627
## [173,]  0.607010545 -9.836331e-02 -0.258469201
## [174,] -0.138836000 -1.703055e-01 -0.114104734
## [175,] -0.257471452  2.786450e-01 -0.186844213
## [176,] -0.511050413 -6.968009e-01  0.071874944
## [177,] -0.298978585 -3.388648e-01 -0.021804253
## [178,]  0.229317454  1.882569e-01 -0.323053425
screeplot(data.pca1, type="lines")

############แบบที่ 2 prcomp
data.pca2=prcomp(standard.wine)  
summary(data.pca2)
## Importance of components:
##                          PC1    PC2    PC3     PC4     PC5     PC6     PC7
## Standard deviation     2.169 1.5802 1.2025 0.95863 0.92370 0.80103 0.74231
## Proportion of Variance 0.362 0.1921 0.1112 0.07069 0.06563 0.04936 0.04239
## Cumulative Proportion  0.362 0.5541 0.6653 0.73599 0.80162 0.85098 0.89337
##                            PC8     PC9   PC10    PC11    PC12    PC13
## Standard deviation     0.59034 0.53748 0.5009 0.47517 0.41082 0.32152
## Proportion of Variance 0.02681 0.02222 0.0193 0.01737 0.01298 0.00795
## Cumulative Proportion  0.92018 0.94240 0.9617 0.97907 0.99205 1.00000
screeplot(data.pca2, type="lines")

data.pca2$sdev
##  [1] 2.1692972 1.5801816 1.2025273 0.9586313 0.9237035 0.8010350 0.7423128
##  [8] 0.5903367 0.5374755 0.5009017 0.4751722 0.4108165 0.3215244
(data.pca2$sdev)^2
##  [1] 4.7058503 2.4969737 1.4460720 0.9189739 0.8532282 0.6416570 0.5510283
##  [8] 0.3484974 0.2888799 0.2509025 0.2257886 0.1687702 0.1033779