/* Genel yazı tipi ve sayfa ayarları */
body {
  font-family: 'Libre Baskerville', 'Times New Roman', serif; /* Akademik serif yazı tipi */
  font-size: 19px; /* Daha büyük yazı boyutu */
  font-weight: 500; /* Yazılar daha belirgin */
  background-color: #fffde7; /* Tereyağı sarısına yakın açık pastel sarı */
  color: #4e342e; /* Daha koyu kahverengi tonu (yüksek kontrast için) */
}
/* Başlıklar */
h1, h2, h3 {
  color: #f57f17; /* Doygun altın sarısı ton */
  font-weight: 700; /* Daha kalın başlıklar */
  text-transform: uppercase;
  font-family: 'Lora', 'Georgia', serif; /* Akademik ve zarif serif başlık fontu */
}
/* İçindekiler tablosu */
.tocify {
  background-color: #fff8e1; /* Tereyağı sarısı tonu */
  border-radius: 6px;
  padding: 12px;
  font-family: 'Lato', sans-serif; /* Temiz sans-serif font */
  font-size: 17px;
  color: #3e2723; /* Koyu kahverengi metin */
  font-weight: 600;
}
/* Kod bloklarının (chunk) arka planı */
pre {
  background-color: #fff9c4 !important; /* Açık sarı arka plan */
  color: #e65100 !important; /* Koyu kehribar kod yazısı */
  padding: 14px;
  border-radius: 8px;
  font-family: 'Fira Code', 'Courier New', Courier, monospace;
  font-size: 17px;
  font-weight: 600;
}
/* Inline kodlar */
code {
  background-color: #fff59d; /* Yumuşak sarı ton */
  color: #bf360c; /* Derin kehribar */
  padding: 4px 8px;
  border-radius: 4px;
  font-size: 17px;
  font-weight: bold;
}
/* Grafik ve görseller */
img, .figure {
  border: 2px solid #fbc02d; /* Doygun tereyağı sarısı çerçeve */
  border-radius: 10px;
  padding: 6px;
}

NOT: Bu yilin modasi “butter yellow” imis bu nedenle Rpubs’imda bu trendi kacirmak istemedim hocam, umarim begenirsiniz :) :)

0.1 R KODLAR

library(dplyr)
library(psych)
library(ggplot2)
library(tidyr)
library(tidyverse)
library(QuantPsyc)
library(EFAtools)
library(EFA.MRFA)
library(EFA.dimensions)
library(knitr)
library(data.table)
library(lavaan)
library(lavaanPlot)
library(devtools)
library(DT)
library(tibble)
library(EFAfactors)
library(outliers)
library(foreign)
library(haven)
library(highr)
library(corrplot)
library(semptools)
library(semTools)
library(sur)
library(gtools)
library(irtoys)
library(kableExtra)
library(lattice)
library(ggfortify)
library(latticeExtra)
library(plotly)
library(semptools)
library(semTools)
library(flextable)
library(purrr)
library(rgl)
library(olsrr)
library(scatterplot3d)
library(broom)
library(GGally)
library(lavaan)
library(stargazer)
library(effectsize)
library(rockchalk)
library(quartets)
library(broom)
library(flextable)
library(apaTables)
library(officer)
library("MPsychoR")
library("dplyr")
library("Gifi")
library("mirt")
library("EGAnet")
library("eRm")
library("TAM")
library("ltm")
library("WrightMap")
library("cowplot")

0.1.1 Veri Seti Olusturma

  • Baktim veri bulamiyorum bende olusturayim dedim…
library(psych)
library(mirt)
set.seed(123)
n <- 1000
items <- 30
factors <- 3
factor_loadings <- matrix(0, nrow = items, ncol = factors)
for (i in 1:items) {
  factor_loadings[i, sample(1:factors, 1)] <- runif(1, 0.5, 0.9)}
factor_scores <- matrix(rnorm(n * factors, mean = 0, sd = 1), nrow = n, ncol = factors)
item_responses <- matrix(NA, nrow = n, ncol = items)
for (i in 1:items) {
  for (j in 1:factors) {
    if (factor_loadings[i, j] != 0) {
      item_responses[, i] <- factor_scores[, j] * factor_loadings[i, j] + rnorm(n, mean = 0, sd = 0.5)}}}
item_responses <- ifelse(item_responses > 0, 1, 0)
data <- as.data.frame(item_responses)
colnames(data) <- paste0("Item_", 1:items)
write.csv(data, "irt_data.csv", row.names = F)
head(data)
summary(data)
##      Item_1         Item_2          Item_3         Item_4          Item_5     
##  Min.   :0.00   Min.   :0.000   Min.   :0.00   Min.   :0.000   Min.   :0.000  
##  1st Qu.:0.00   1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.00   1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.000  
##  Median :0.00   Median :1.000   Median :1.00   Median :1.000   Median :0.000  
##  Mean   :0.48   Mean   :0.505   Mean   :0.52   Mean   :0.505   Mean   :0.495  
##  3rd Qu.:1.00   3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.00   3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.000  
##  Max.   :1.00   Max.   :1.000   Max.   :1.00   Max.   :1.000   Max.   :1.000  
##      Item_6          Item_7          Item_8          Item_9        Item_10     
##  Min.   :0.000   Min.   :0.000   Min.   :0.000   Min.   :0.00   Min.   :0.000  
##  1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.00   1st Qu.:0.000  
##  Median :1.000   Median :0.000   Median :1.000   Median :1.00   Median :0.000  
##  Mean   :0.516   Mean   :0.497   Mean   :0.504   Mean   :0.53   Mean   :0.476  
##  3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.00   3rd Qu.:1.000  
##  Max.   :1.000   Max.   :1.000   Max.   :1.000   Max.   :1.00   Max.   :1.000  
##     Item_11         Item_12         Item_13         Item_14         Item_15    
##  Min.   :0.000   Min.   :0.000   Min.   :0.000   Min.   :0.000   Min.   :0.00  
##  1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.00  
##  Median :1.000   Median :1.000   Median :1.000   Median :0.000   Median :1.00  
##  Mean   :0.507   Mean   :0.514   Mean   :0.531   Mean   :0.491   Mean   :0.51  
##  3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.00  
##  Max.   :1.000   Max.   :1.000   Max.   :1.000   Max.   :1.000   Max.   :1.00  
##     Item_16         Item_17         Item_18         Item_19     
##  Min.   :0.000   Min.   :0.000   Min.   :0.000   Min.   :0.000  
##  1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.000  
##  Median :1.000   Median :0.000   Median :1.000   Median :0.000  
##  Mean   :0.506   Mean   :0.467   Mean   :0.505   Mean   :0.494  
##  3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.000  
##  Max.   :1.000   Max.   :1.000   Max.   :1.000   Max.   :1.000  
##     Item_20         Item_21         Item_22         Item_23     
##  Min.   :0.000   Min.   :0.000   Min.   :0.000   Min.   :0.000  
##  1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.000  
##  Median :1.000   Median :1.000   Median :0.000   Median :0.000  
##  Mean   :0.505   Mean   :0.506   Mean   :0.478   Mean   :0.493  
##  3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.000  
##  Max.   :1.000   Max.   :1.000   Max.   :1.000   Max.   :1.000  
##     Item_24         Item_25         Item_26         Item_27     
##  Min.   :0.000   Min.   :0.000   Min.   :0.000   Min.   :0.000  
##  1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.000  
##  Median :0.000   Median :1.000   Median :1.000   Median :1.000  
##  Mean   :0.491   Mean   :0.503   Mean   :0.526   Mean   :0.516  
##  3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.000  
##  Max.   :1.000   Max.   :1.000   Max.   :1.000   Max.   :1.000  
##     Item_28         Item_29         Item_30     
##  Min.   :0.000   Min.   :0.000   Min.   :0.000  
##  1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.000   1st Qu.:0.000  
##  Median :1.000   Median :0.000   Median :1.000  
##  Mean   :0.518   Mean   :0.499   Mean   :0.516  
##  3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.000   3rd Qu.:1.000  
##  Max.   :1.000   Max.   :1.000   Max.   :1.000
  • “tam.jml() fonksiyonu” ile “JMLE” kestirim yontemiyle → Rasch ikili puanlama modeli analizi gerceklestirilebilir.

  • “tam.jml() fonksiyonu”nun ilk argumani icin analiz edilecek → data veri seti girilmistir.

  • Fonksiyonun constraint argumani items degeri ile kullanılarak → merkezi sifir lojit olan madde parametre kestirimleri elde edilmistir.

  • Boylece parametre kestirimlerinin yorumu kolaylasarak analiz ciktilari → dichotomous.data nesnesine atanmistir.

dichotomous.data <- TAM::tam.jml(data, constraint = "items")
## ....................................................
## Iteration 1     2025-05-12 00:33:03.144147
##  MLE/WLE estimation        |-----------
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 111321.6493
##   Maximum MLE/WLE change: 29.7
##   Maximum item parameter change: 5.977728
## ....................................................
## Iteration 2     2025-05-12 00:33:03.153577
##  MLE/WLE estimation        |--------
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 49517.2191 | Deviance change: 61804.43
##   Maximum MLE/WLE change: 16.1286
##   Maximum item parameter change: 1.082339
## ....................................................
## Iteration 3     2025-05-12 00:33:03.166535
##  MLE/WLE estimation        |----------
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 45364.2231 | Deviance change: 4152.996
##   Maximum MLE/WLE change: 11.58887
##   Maximum item parameter change: 1.218276
## ....................................................
## Iteration 4     2025-05-12 00:33:03.174466
##  MLE/WLE estimation        |-------
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 44913.5709 | Deviance change: 450.6523
##   Maximum MLE/WLE change: 1.342187
##   Maximum item parameter change: 0.557492
## ....................................................
## Iteration 5     2025-05-12 00:33:03.187038
##  MLE/WLE estimation        |----
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 46801.8094 | Deviance change: -1888.238
##   Maximum MLE/WLE change: 0.866747
##   Maximum item parameter change: 2.161455
## ....................................................
## Iteration 6     2025-05-12 00:33:03.193305
##  MLE/WLE estimation        |------
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 40177.5675 | Deviance change: 6624.242
##   Maximum MLE/WLE change: 1.615821
##   Maximum item parameter change: 2.632852
## ....................................................
## Iteration 7     2025-05-12 00:33:03.200323
##  MLE/WLE estimation        |------
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 36581.6485 | Deviance change: 3595.919
##   Maximum MLE/WLE change: 1.805902
##   Maximum item parameter change: 1.943839
## ....................................................
## Iteration 8     2025-05-12 00:33:03.208419
##  MLE/WLE estimation        |------
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 35580.4523 | Deviance change: 1001.196
##   Maximum MLE/WLE change: 0.979851
##   Maximum item parameter change: 0.846414
## ....................................................
## Iteration 9     2025-05-12 00:33:03.221431
##  MLE/WLE estimation        |----
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 35417.4864 | Deviance change: 162.9659
##   Maximum MLE/WLE change: 0.229195
##   Maximum item parameter change: 0.270026
## ....................................................
## Iteration 10     2025-05-12 00:33:03.228145
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 35322.9729 | Deviance change: 94.5135
##   Maximum MLE/WLE change: 0.0437
##   Maximum item parameter change: 0.281904
## ....................................................
## Iteration 11     2025-05-12 00:33:03.234586
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 35301.7007 | Deviance change: 21.2723
##   Maximum MLE/WLE change: 0.011898
##   Maximum item parameter change: 0.127291
## ....................................................
## Iteration 12     2025-05-12 00:33:03.24145
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |---------
##   Deviance= 35297.3624 | Deviance change: 4.3382
##   Maximum MLE/WLE change: 0.002479
##   Maximum item parameter change: 0.05078
## ....................................................
## Iteration 13     2025-05-12 00:33:03.253319
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##   Deviance= 35296.4958 | Deviance change: 0.8667
##   Maximum MLE/WLE change: 0.000281
##   Maximum item parameter change: 0.020303
## ....................................................
## Iteration 14     2025-05-12 00:33:03.258144
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |------
##   Deviance= 35296.3115 | Deviance change: 0.1843
##   Maximum MLE/WLE change: 6.5e-05
##   Maximum item parameter change: 0.00828
## ....................................................
## Iteration 15     2025-05-12 00:33:03.262803
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-------
##   Deviance= 35296.2531 | Deviance change: 0.0584
##   Maximum MLE/WLE change: 5.2e-05
##   Maximum item parameter change: 0.004989
## ....................................................
## Iteration 16     2025-05-12 00:33:03.267613
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |------
##   Deviance= 35296.2427 | Deviance change: 0.0104
##   Maximum MLE/WLE change: 3.8e-05
##   Maximum item parameter change: 0.001331
## ....................................................
## Iteration 17     2025-05-12 00:33:03.272742
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2328 | Deviance change: 0.0099
##   Maximum MLE/WLE change: 2.1e-05
##   Maximum item parameter change: 0.001775
## ....................................................
## Iteration 18     2025-05-12 00:33:03.282954
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 35296.2287 | Deviance change: 0.0041
##   Maximum MLE/WLE change: 1.4e-05
##   Maximum item parameter change: 0.001122
## ....................................................
## Iteration 19     2025-05-12 00:33:03.289037
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2302 | Deviance change: -0.0015
##   Maximum MLE/WLE change: 1.7e-05
##   Maximum item parameter change: 0.000234
## ....................................................
## Iteration 20     2025-05-12 00:33:03.294411
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2287 | Deviance change: 0.0015
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000214
## ....................................................
## Iteration 21     2025-05-12 00:33:03.298234
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2291 | Deviance change: -3e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 7e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000222
## ....................................................
## Iteration 22     2025-05-12 00:33:03.302445
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2282 | Deviance change: 9e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 5e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000144
## ....................................................
## Iteration 23     2025-05-12 00:33:03.306367
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2298 | Deviance change: -0.0016
##   Maximum MLE/WLE change: 6e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000204
## ....................................................
## Iteration 24     2025-05-12 00:33:03.315411
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2281 | Deviance change: 0.0017
##   Maximum MLE/WLE change: 6e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000179
## ....................................................
## Iteration 25     2025-05-12 00:33:03.320026
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2282 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 6e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000171
## ....................................................
## Iteration 26     2025-05-12 00:33:03.323877
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2278 | Deviance change: 4e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000134
## ....................................................
## Iteration 27     2025-05-12 00:33:03.327735
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2289 | Deviance change: -0.0011
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.00014
## ....................................................
## Iteration 28     2025-05-12 00:33:03.331553
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2279 | Deviance change: 0.001
##   Maximum MLE/WLE change: 5e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000141
## ....................................................
## Iteration 29     2025-05-12 00:33:03.337756
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.228 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 5e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000149
## ....................................................
## Iteration 30     2025-05-12 00:33:03.347258
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 35296.228 | Deviance change: 1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000119
## ....................................................
## Iteration 31     2025-05-12 00:33:03.351147
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2282 | Deviance change: -3e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 5e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000173
## ....................................................
## Iteration 32     2025-05-12 00:33:03.354935
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2277 | Deviance change: 5e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 4e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000124
## ....................................................
## Iteration 33     2025-05-12 00:33:03.3587
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 35296.229 | Deviance change: -0.0013
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.00016
## ....................................................
## Iteration 34     2025-05-12 00:33:03.362483
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2276 | Deviance change: 0.0014
##   Maximum MLE/WLE change: 5e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000139
## ....................................................
## Iteration 35     2025-05-12 00:33:03.366497
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 35296.2282 | Deviance change: -7e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 5e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000114
## ....................................................
## Iteration 36     2025-05-12 00:33:03.375716
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2277 | Deviance change: 6e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000139
## ....................................................
## Iteration 37     2025-05-12 00:33:03.379678
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 35296.2286 | Deviance change: -0.001
##   Maximum MLE/WLE change: 4e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000124
## ....................................................
## Iteration 38     2025-05-12 00:33:03.383726
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2276 | Deviance change: 0.001
##   Maximum MLE/WLE change: 4e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000133
## ....................................................
## Iteration 39     2025-05-12 00:33:03.387782
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 35296.2284 | Deviance change: -8e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 4e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000157
## ....................................................
## Iteration 40     2025-05-12 00:33:03.391517
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2276 | Deviance change: 9e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000109
## ....................................................
## Iteration 41     2025-05-12 00:33:03.401636
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 35296.2281 | Deviance change: -5e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 4e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000103
## ....................................................
## Iteration 42     2025-05-12 00:33:03.405629
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2276 | Deviance change: 5e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000115
## ....................................................
## Iteration 43     2025-05-12 00:33:03.409419
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 35296.2283 | Deviance change: -7e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000126
## ....................................................
## Iteration 44     2025-05-12 00:33:03.413586
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2277 | Deviance change: 6e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.00013
## ....................................................
## Iteration 45     2025-05-12 00:33:03.417414
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 35296.2283 | Deviance change: -7e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000111
## ....................................................
## Iteration 46     2025-05-12 00:33:03.426406
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2277 | Deviance change: 7e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000114
## ....................................................
## Iteration 47     2025-05-12 00:33:03.431383
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 35296.2283 | Deviance change: -6e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000111
## ....................................................
## Iteration 48     2025-05-12 00:33:03.434967
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.2277 | Deviance change: 6e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000117
## ....................................................
## Iteration 49     2025-05-12 00:33:03.438741
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 35296.2281 | Deviance change: -4e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000113
## ....................................................
## Iteration 50     2025-05-12 00:33:03.442264
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 35296.2278 | Deviance change: 3e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000121
## ....................................................
## Iteration 51     2025-05-12 00:33:03.451713
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 35296.228 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 4e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000138
## ....................................................
## Iteration 52     2025-05-12 00:33:03.455878
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 35296.2277 | Deviance change: 3e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000109
## ....................................................
## Iteration 53     2025-05-12 00:33:03.459332
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 35296.2277 | Deviance change: 0
##   Maximum MLE/WLE change: 4e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000113
## ....................................................
## Iteration 54     2025-05-12 00:33:03.463043
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 35296.2277 | Deviance change: 0
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 8.9e-05
## 
##  MLE/WLE estimation        |------
## ....................................................
## 
## Start:  2025-05-12 00:33:03.126406
## End:  2025-05-12 00:33:03.474396 
## Time difference of 0.34799 secs
  • “tam.jml() fonksiyonu”nun calistirilmasi ile olusturulan → dichotomous.data nesnesi → 37 bileseni bulunan bir listedir.

  • Bu nesnenin madde parametre kestirimlerini iceren → item bilesenini komut satiri ile secme:

print.data.frame(dichotomous.data$item, row.names = F, digits = 3) 
##     item    N     M xsi.item AXsi_.Cat1 B.Cat1.Dim1
##   Item_1 1000 0.480  0.11180    0.11180           1
##   Item_2 1000 0.505 -0.00733   -0.00733           1
##   Item_3 1000 0.520 -0.07814   -0.07814           1
##   Item_4 1000 0.505 -0.00733   -0.00733           1
##   Item_5 1000 0.495  0.04028    0.04028           1
##   Item_6 1000 0.516 -0.06077   -0.06077           1
##   Item_7 1000 0.497  0.03075    0.03075           1
##   Item_8 1000 0.504 -0.00257   -0.00257           1
##   Item_9 1000 0.530 -0.12589   -0.12589           1
##  Item_10 1000 0.476  0.13094    0.13094           1
##  Item_11 1000 0.507 -0.01685   -0.01685           1
##  Item_12 1000 0.514 -0.04987   -0.04987           1
##  Item_13 1000 0.531 -0.13066   -0.13066           1
##  Item_14 1000 0.491  0.05933    0.05933           1
##  Item_15 1000 0.510 -0.03113   -0.03113           1
##  Item_16 1000 0.506 -0.01209   -0.01209           1
##  Item_17 1000 0.467  0.17400    0.17400           1
##  Item_18 1000 0.505 -0.00733   -0.00733           1
##  Item_19 1000 0.494  0.04504    0.04504           1
##  Item_20 1000 0.505 -0.00733   -0.00733           1
##  Item_21 1000 0.506 -0.01209   -0.01209           1
##  Item_22 1000 0.478  0.12135    0.12135           1
##  Item_23 1000 0.493  0.04980    0.04980           1
##  Item_24 1000 0.491  0.05933    0.05933           1
##  Item_25 1000 0.503  0.00219    0.00219           1
##  Item_26 1000 0.526 -0.10682   -0.10682           1
##  Item_27 1000 0.516 -0.06077   -0.06077           1
##  Item_28 1000 0.518 -0.06861   -0.06861           1
##  Item_29 1000 0.499  0.02145    0.02145           1
##  Item_30 1000 0.516 -0.06064   -0.06064           1
  • Tablo ile degerleri gosterme ve degerlendirme:
tablo <- data.frame(
  item = paste0("Item_", 1:30),
  N = rep(1000, 30),
  M = c(0.480, 0.505, 0.520, 0.505, 0.495, 0.516, 0.497, 0.504, 0.530, 0.476,
        0.507, 0.514, 0.531, 0.491, 0.510, 0.506, 0.467, 0.505, 0.494, 0.505,
        0.506, 0.478, 0.493, 0.491, 0.503, 0.526, 0.516, 0.518, 0.499, 0.516),
  xsi.item = c(0.11180, -0.00733, -0.07814, -0.00733, 0.04028, -0.06077, 0.03075,
               -0.00257, -0.12589, 0.13094, 0.01685, -0.04987, -0.13066, 0.05933,
               -0.03113, -0.01209, 0.17400, -0.00733, 0.04504, -0.00733, -0.01209,
               0.12135, 0.04980, 0.05933, 0.00219, -0.10682, -0.06077, -0.06861,
               0.02145, -0.06064))

tablo %>% kbl(caption = "Tablo. Rasch Modeli Madde Parametreleri", col.names = c("Madde", "N", "Ortalama (M)", "Zorluk (xsi.item)"), align = "lccc", digits = 5, booktabs = T) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("hold_position", "striped")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Rasch Modeli Madde Parametreleri
Madde N Ortalama (M) Zorluk (xsi.item)
Item_1 1000 0.480 0.11180
Item_2 1000 0.505 -0.00733
Item_3 1000 0.520 -0.07814
Item_4 1000 0.505 -0.00733
Item_5 1000 0.495 0.04028
Item_6 1000 0.516 -0.06077
Item_7 1000 0.497 0.03075
Item_8 1000 0.504 -0.00257
Item_9 1000 0.530 -0.12589
Item_10 1000 0.476 0.13094
Item_11 1000 0.507 0.01685
Item_12 1000 0.514 -0.04987
Item_13 1000 0.531 -0.13066
Item_14 1000 0.491 0.05933
Item_15 1000 0.510 -0.03113
Item_16 1000 0.506 -0.01209
Item_17 1000 0.467 0.17400
Item_18 1000 0.505 -0.00733
Item_19 1000 0.494 0.04504
Item_20 1000 0.505 -0.00733
Item_21 1000 0.506 -0.01209
Item_22 1000 0.478 0.12135
Item_23 1000 0.493 0.04980
Item_24 1000 0.491 0.05933
Item_25 1000 0.503 0.00219
Item_26 1000 0.526 -0.10682
Item_27 1000 0.516 -0.06077
Item_28 1000 0.518 -0.06861
Item_29 1000 0.499 0.02145
Item_30 1000 0.516 -0.06064
  • Bu analizde Rasch modeli kullanilarak → 30 maddeden olusan bir olcme aracinin → madde parametreleri tahmin edilmistir.

  • Her bir madde icin gozlenen ortalama puan (M) ile Rasch zorluk parametresi (xsi.item) hesaplanmis ve analiz sonuclari yorumlanmistir.

  • Gozlenen ortalama puanlar incelendiginde → maddelerin cogunun ortalama degerinin \(0.47\) ile \(0.53\) arasinda degistigi gorulmektedir.

  • Bu deger araligi → maddelerin buyuk olcude → orta duzeyde bir zorlukta oldugunu ve → bireylerin buyuk kisminin bu maddeleri benzer basari oranlari ile yanitladigini gostermektedir.

  • Ortalama degeri EN DUSUK olan madde → Item_17’dir (\(M = 0.467\)) → bu da bu maddenin katilimciler icin → nispeten DAHA ZOR oldugunu dusundurmektedir.

  • Zorluk parametreleri (xsi.item)\(-0.13066\) ile \(0.17400\) arasinda degismektedir.

  • Rasch modelinde → bu parametre → sifir etrafinda dagildigindan, bu aralık maddeler arasinda cok uc bir zorluk farkı OLMADIGINI → dolayisi ile → olcme aracinin → dengeli maddelerden olustugunu gostermektedir.

  • EN ZOR madde olarak tanimlanan → Item_17 (\(xsi = 0.17400\)) → ayni zamanda EN DUSUK basari ortalamasina sahiptir → bu durum modelin bekledigi yonde bir uyum gostermektedir.

  • Benzer sekilde, EN KOLAY madde olan → Item_13 (\(xsi = -0.13066\)) → en yuksek ortalama degere (\(M = 0.531\)) sahip maddelerden biridir.

  • Bu iliski → madde ortalamasi ile zorluk parametresi arasindaki NEGATİF korelasyonun korundugunu gostermektedir.

  • Madde zorluk parametrelerinin dagilimi → olcme aracinin hedef kitlenin → yetenek duzeyine uygun oldugunu ortaya koymaktadir.

  • Zira parametreler genis bir aralikta dagilMAMAktadir → ancak yeterli bir cesitlilik sunarak hem dusuk hem de yuksek performansa sahip bireylerin → ayirilmasina/ayristirilmasina (ayirt edicilik icin) olanak saglamaktadir.

  • Ayrıca, zorluk degerlerinin cogunun → \(-0.10\) ile \(+0.10\) araliginda yogunlasmasi → bu olcegin daha çok → ortalama yetenek duzeyine sahip bireyleri olcmekte → optimal oldugunu dusundurebilir.

  • Sonuc olarak → analiz edilen 30 madde icin elde edilen zorluk ve ortalama degerleri → Rasch modeline uygunluk acisindan tutarlidır.

  • Olcme aracinin gecerli ve guvenilir bir yapi sundugu → ozellikle de olculen yapinin → ORTA DUZEYde yeteneklere sahip bireyler icin ayirt edici oldugu sonucuna ulasilabilir.

library(WrightMap)
difficulty <- dichotomous.data$item$xsi.item
theta <- dichotomous.data$theta
wrightMap(thetas = theta, thresholds = difficulty, return.thresholds = F, show.thr.lab = F, main.title = "DATA icin Wright Map: JMLE")

  • Elde edilen grafikte kare sembollerinin her biri bir maddeye karsilik gelen lojitleri temsil etmektedir.

  • Bireylerin yetenek dagilimi ise → histogram olarak gosterilmiştir.

    • Grafige gore → yuksek uc degerlere sahip bireyler (ornegin yetenek kestirimi 2 lojit ve uzerindeki bireyler) icin testte uygun guclukte maddenin bulunmadigi soylenebilir.
  • Wright Map (Kisi-Madde Haritasi) Yorum

    • Yukarida yer alan Wright Map → Rasch modeline gore tahmin edilen birey yeterlikleri (respondent abilities) ile madde zorluk parametrelerinin (item difficulties) → AYNI LOGIT olceginde karsilastirilmali olarak gosterimini sunmaktadır.

    • Haritanın sol tarafinda → bireylerin yeterlik duzeyleri histogram biciminde dagitilirken, sag tarafinda → her bir maddenin logit cinsinden zorluk duzeyi yer almaktadir.

  • Grafikteki dagilima bakildiginda → birey yeterliklerinin yaklasik \(-2\) ile \(+3\) logit arasinda yogunlastigi, ozellikle 0 logit civarinda yigildigi gorulmektedir.

  • Bu durum, orneklemde yer alan bireylerin buyuk cogunlugunun orta duzey yeterlikte oldugunu, uc duzeylerde (cok dusuk veya cok yuksek) yeterlik gosteren bireylerin ise → daha az sayida oldugunu ortaya koymaktadir.

  • Histogramin simetrik yapiya yakin olmasi, olcegin hedef kitlenin yeterlik duzeyine genel olarak uygun oldugunu gostermektedir.

  • Maddelere ait zorluk degerleri ise yaklasik \(-0.13\) ile \(+0.17\) logit arasinda oldukca dar bir aralikta yer almakta ve bu maddeler harita uzerinde yatay olarak tek bir duzlemde (0 logit civari) yogunlasmaktadir.

    • Bu, tum maddelerin benzer duzeyde zorlukta oldugunu ve olcegin buyuk olcude orta yeterlik duzeyine sahip bireyleri ayirt etmede etkili olabilecegini gostermektedir.

    • Ancak bu durum, dusuk ve yuksek yetkinlikteki bireylerin ayirt edilmesinde sinirli bir ayirt edicilige sahip olunabilecegine isaret eder.

    • Olcekte daha genis bir yetenek spektrumunu degerlendirebilmek icin, daha zor ve daha kolay maddelerin eklenmesi onerilebilir.

  • Sonuc olarak, Wright Map ciksitisi → testin madde zorluklarinin birey yeterlik dagilimina genel olarak UYUMLU oldugunu gostermektedir.

    • Ancak madde zorluklarinin dusuk varyans gostermesi → olcegin YUKSEK olcme duyarliligini YALNIZCA ortalama yeterlik duzeyine sahip bireyler icin sagladigini ortaya koymaktadir.

    • Dolayisiyla, olcegin olcme araliğini genisletmek ve sinir uclardaki bireyler icin daha yuksek duyarlilik saglamak amaciyla → zorluk duzeyi daha dusuk ve daha yuksek maddelerin olcege dahil edilmesi onerilir.

  • JMLE yonteminde, madde ve yetenek parametreleri → ESZAMANLI kestirilir (Hambleton, 1991).

    • Yontemin adi da bu nedenle BIRLESIK (joint) ifadesiyle baslar.

    • Bir onceki adimda difficulty ve theta adli vektorlere kaydedilen sirasi ile → madde ve birey parametre kestirimlerine iliskin standart hatalar asagida yer alan komut satiri ile elde edilmistir.

    • dichotomous.data nesnesinin → errorP bileseni secilerek → madde gucluk parametre kestirimlerine iliskin hatalar → jmle.madde.sh adi verilen bir vektore atanmistir.

    • Ciktida ilk bes maddenin gucluk parametre kestirimlerine iliskin → standart hatalara yer verilmis olup degerler binde birler basamagina yuvarlanarak sunulmustur.

    • dichotomous.data nesnesinin → errorWL bileseni secilerek → birey yetenek parametre kestirimlerine iliskin hatalar jmle.birey.sh adi verilen bir vektore atanmistir.

    • Ciktida ilk 5 bireyin yetenek parametre kestirimlerine iliskin standart hatalara yer verilmis olup degerler binde birler basamagina yuvarlanarak sunulmustur.

jmle.madde.sh <- dichotomous.data$errorP
round(jmle.madde.sh[1:5], 3)
## [1] 0.05 0.05 0.05 0.05 0.05
jmle.birey.sh <- dichotomous.data$errorWLE
round(jmle.birey.sh[1:5], 3)
## [1] 0.378 0.396 0.368 0.396 0.386
  • Madde ve Birey Standart Hatalarina Iliskin Yorum

  • Rasch modeli analizlerinde, madde zorluk parametreleri ve birey yeterlilik tahminlerinin dogrulugu, ilgili tahminlerin standart hatalari araciligi ile degerlendirilir.

  • Standart hata, bir parametrenin tahmin edilen degeri ile gercek degerinin ne olcude sapabilecegini gosteren onemli bir guvenilirlik gostergesidir.

  • Bu kapsamda elde edilen madde ve birey hata degerleri:

  • Madde Parametrelerine Iliskin Standart Hatalar (errorP)

  • Ilk 5 maddeye iliskin zorluk parametresi standart hatalari \(0.05\) olarak rapor edilmistir.

  • Bu oldukca dusuk bir hata duzeyidir ve modelin madde zorluk parametrelerini yuksek dogrulukla tahmin ettigini gostermektedir.

  • Rasch modelinde standart hatanin \(0.10\)’un altında olmasi → tahminlerin guvenilirligini ve orneklem buyuklugunun yeterliligini destekleyen bir bulgudur (Linacre, 2004).

  • Dolayisiyla, analizde yer alan 1000 gozlem temelinde hesaplanan madde zorluk degerlerinin istatistiksel olarak anlamli ve guvenilir oldugu soylenebilir.

  • Birey Yeterliliklerine Iliskin Standart Hatalar (errorWLE)

  • Ilk 5 bireyin yeterlik tahminlerine iliskin standart hata degerleri sirasi ile \(0.378\), \(0.396\), \(0.368\), \(0.396\) ve \(0.386\) olarak belirlenmistir.

  • Bu degerler, madde parametrelerine kiyasla daha yuksek olup, birey yeterlik tahminlerinin goreli olarak daha az kesinlik tasidigini gostermektedir.

  • Bunun temel nedeni, bireylerin verdikleri yanit sayisinin sinirli olusu ve birey duzeyindeki varyansin, madde parametrelerinden daha genis olmasidir.

  • Rasch modelinde birey hata degerlerinin \(0.30\)-\(0.50\) araliginda yer alması olagandir; dolayisiyla bu degerler kabul edilebilir duzeydedir ancak yuksek duyarlilik gerektiren bireysel tanilamalar icin daha fazla madde iceren olcekler tercih edilmelidir.

  • Genel Değerlendirme:

  • Genel olarak, madde parametrelerinin dusuk hata degerleri olcme aracinin madde duzeyinde yuksek ic tutarliliga ve istikrarli zorluk tahminlerine sahip oldugunu gostermektedir.

  • Ote yandan birey hata degerleri → yeterlik duzeylerinin bireysel analizlerinde dikkatli yorum yapilmasi gerektigini ortaya koymaktadir.

  • Bu baglamda → birey hata degerlerinin daha da azaltilmasi isteniyorsa → madde sayisi artirilmali ya da adaptif testleme gibi yontemler tercih edilmelidir.

jmle.uyum <- TAM::tam.jml.fit(dichotomous.data)
  • jmle.uyum nesnesi → 3 bileseni bulunan bir listedir.

    • Bu nesnenin maddelere iliskin uyum istatistiklerini iceren → fit.item bileseni secilerek → jmle.madde.uyum adi verilen veri cercevesine kaydedilmistir.

    • Ciktida ilk 5 maddeye iliskin → uyum istatistiklerine yer verilmis olup → degerler binde birler basamagina yuvarlanarak sunulmustur.

jmle.madde.uyum <- jmle.uyum$fit.item
print.data.frame(jmle.madde.uyum[1:5,], row.names = F, digits = 3)
##    item outfitItem outfitItem_t infitItem infitItem_t
##  Item_1      1.169        3.223     1.150        5.67
##  Item_2      0.889       -2.264     0.918       -3.35
##  Item_3      0.816       -3.813     0.870       -5.42
##  Item_4      0.919       -1.635     0.932       -2.77
##  Item_5      1.028        0.566     1.037        1.48
  • Elde edilen ciktida maddeler icin standart uyum istatistikleri → infitItem_t ve outfitItem_t degerleri de yer almaktadir.

  • Bu standart degerler → veri modele uyum sagladigi zaman → ortalamasi 0 ve standart sapmasi 1 olan t istatistigine yaklasmaktadir.

  • 0’in altinda outfitItem_t degerleri → yanitlarin model tarafindan beklenenden daha dusuk varyansa sahip olduguna isaret etmektedir.

  • Standart uyum istatistigi icin \(+2\)’den BUYUK degerler uyumsuzluk (beklenmeyen-misfit), \(-2\)den KUCUK degerler asiri uyum (fazlasiyla beklenen- overfit) anlamina gelmektedir.

  • Uyum istatistiklerine iliskin ozet bilgileri elde etmek icin asagida komut satiri calistirilmistir:

summary(jmle.madde.uyum)
##      item             outfitItem      outfitItem_t       infitItem     
##  Length:30          Min.   :0.8024   Min.   :-4.1294   Min.   :0.8546  
##  Class :character   1st Qu.:0.8724   1st Qu.:-2.6268   1st Qu.:0.9109  
##  Mode  :character   Median :0.9489   Median :-1.0112   Median :0.9977  
##                     Mean   :0.9818   Mean   :-0.4437   Mean   :0.9995  
##                     3rd Qu.:1.1086   3rd Qu.: 2.1104   3rd Qu.:1.0964  
##                     Max.   :1.1829   Max.   : 3.4255   Max.   :1.1499  
##   infitItem_t      
##  Min.   :-6.12669  
##  1st Qu.:-3.66899  
##  Median :-0.08419  
##  Mean   :-0.16093  
##  3rd Qu.: 3.67911  
##  Max.   : 5.67493
  • Elde edilen ciktida uyum istatistiklerine iliskin EN DUSUK ve EN YUKSEK degerler beklenen aralikta oldugundan → herhangi bir maddenin anlamli duzeyde bir uyumsuzluk gostermedigi anlasilmaktadir.

    • Diger obir ifadeyle maddeler arasinda Rasch ikili puanlama modeline gore→ beklenenden daha kolay ya da daha zor madde bulunmamaktadir.
  • jmle.uyum nesnenin bireylere iliskin uyum istatistiklerini iceren → fit.person bileseni secilerek jmle.birey.uyum adi verilen veri cercevesine kaydedilmistir.

  • Ciktida ilk 5 bireye iliskin → uyum istatistiklerine yer verilmis olup degerler binde birler basamagina yuvarlanarak sunulmustur.

    • summary() fonksiyonu ile uyum istatistiklerinin → ortalama, minimum ve maksimum vb. degerleri elde edilmistir.
uyum_tablo <- data.frame(
  Madde = c("Item_1", "Item_2", "Item_3", "Item_4", "Item_5"),
  Outfit = c(1.169, 0.889, 0.816, 0.919, 1.028),
  Outfit_t = c(3.223, -2.264, -3.813, -1.635, 0.566),
  Infit = c(1.150, 0.918, 0.870, 0.932, 1.037),
  Infit_t = c(5.670, -3.350, -5.420, -2.770, 1.480))

uyum_tablo %>% kbl(caption = "Tablo. Maddelere Ait Rasch Uyum Istatistikleri", col.names = c("Madde", "Outfit", "Outfit t", "Infit", "Infit t"), align = "lccccc", digits = 3, booktabs = T) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("hold_position", "striped")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Maddelere Ait Rasch Uyum Istatistikleri
Madde Outfit Outfit t Infit Infit t
Item_1 1.169 3.223 1.150 5.67
Item_2 0.889 -2.264 0.918 -3.35
Item_3 0.816 -3.813 0.870 -5.42
Item_4 0.919 -1.635 0.932 -2.77
Item_5 1.028 0.566 1.037 1.48
  • Rasch Uyum Istatistiklerine Iliskin Yorum:

  • Rasch modelinde madde duzeyindeki uyum → genellikle infit (information-weighted fit) ve outfit (outlier-sensitive fit) istatistikleri araciligi ile degerlendirilir.

  • Bu istatistikler, her bir maddenin model varsayimlarina → ne derece uygun calistigini gosterir.

  • Ayrıca bu degerlere karsilik gelen standartlastirilmis t istatistikleri → istatistiksel anlamlilik acisindan yorumlama kolayligi saglar.

  • Ideal Uyum Aralıkları

  • Infit ve outfit degerlerinin → ideal araligi → genellikle \(0.7\)\(1.3\) araligidir (Wright & Linacre, 1994).

  • t-değeri acisindan \(±2.0\) sinirlari ASILIRSA → bu durum istatistiksel olarak anlamli uyumsuzluk gostergesi olarak degerlendirilir (Bond & Fox, 2015).

  • Madde Bazlı Değerlendirme:

  • Item_1: \(Outfit = 1.169\) ve \(Infit = 1.150\) ile ideal sinira yakin, ancak t-degerleri (\(3.223\) ve \(5.670\)) anlamli duzeyde yuksek olup → bu maddenin modele gore beklenenden daha fazla varyans urettigini ve modelle uyum sorunlari yasayabilecegini gostermektedir.

  • Item_2: \(Outfit = 0.889\) ve \(Infit = 0.918\) olup her iki istatistik de uyum acisindan kabul edilebilir sinirlar icindedir.

    • Ancak NEGATIF t-degerleri (ozellikle \(infit_t = -3.350\)), bu maddenin beklenenden daha tutarli → yani asiri uyumlu (overfit) oldugunu gostermektedir.

    • Bu durum → madde varyansinin modelin tahmin ettiginden → DAHA AZ oldugunu ve madde bilgisinin sinirli olabilecegini isaret eder.

  • Item_3: \(Outfit = 0.816\) ve \(Infit = 0.870\) ile oldukca iyi uyum gostermektedir.

    • Fakat t-degerlerinin her ikisi de (\(-3.813\) ve \(-5.420\)) ASIRI uyumu ifade etmektedir.

    • Bu madde cok ongorulebilir olup → olculen yapiya katkisi sinirli olabilir.

  • Item_4: \(Outfit = 0.919\) ve \(Infit = 0.932\) ile → makul uyum duzeyindedir.

    • Ancak t-degerleri → yine anlamli duzeyde DUSUK (\(-1.635\) ve \(-2.770\)) olup → asiri uyumu gostermektedir.

    • Bu → madde varyansinin → beklenenden DAHA DAR oldugu anlamina gelir.

  • Item_5: \(Outfit = 1.028\) ve \(Infit = 1.037\) ile ideal uyum araliginda yer almakta ve t-degerleri de \(±2\) sinirlari icindedir (\(0.566\) ve \(1.480\)).

  • Bu madde → modelle hem istatistiksel hem de ic acidan tutarli bir yapi sergilemektedir.

  • Genel Değerlendirme:

  • Ilk 5 maddeye iliskin uyum analizleri → genel olarak madde istatistiklerinin kabul edilebilir sinirlar icinde oldugunu gostermektedir.

    • Ancak bazi maddeler (ozellikle Item_1, Item_2 ve Item_3) → ya asiri uyum ya da anlamli duzeyde varyans disi uyum (misfit) sergilemektedir.

    • Bu tur maddeler → olcegin olcme gucunu sinirlayabilir ve daha ayrintili icerik analiziyle gozden gecirilmesi gerekebilir.

jmle.birey.uyum <- jmle.uyum$fit.person
print.data.frame(jmle.birey.uyum[1:5,], row.names = F, digits = 3)
##  outfitPerson outfitPerson_t infitPerson infitPerson_t
##         1.022         0.2459       1.019        0.2218
##         0.945        -0.2958       0.959       -0.2059
##         1.012         0.2563       1.012        0.2519
##         1.004         0.0806       1.003        0.0743
##         1.019         0.1861       1.016        0.1647
  • Elde edilen cşktşda uyum istatistiklerine iliskin t en yuksek ve en dusuk degerlere gore birey yuzeyinde de anlamli duzeyde uyumsuzluk gosteren birey saptanmamistir.

    • Diger bir ifadeyle Rasch ikili puanlama modeline gore kestirilen → birey yetenek duzeyleri esas alindiginda → yeteneginin uzerinde zor bir maddeyi dogru yanitlayan ya da yeteneginin altinda kolay bir maddeyi yanlis yanitlayan birey gozlenmemistir.
veri <- data.frame(
  Madde = c("Item_1", "Item_2", "Item_3", "Item_4", "Item_5"),
  Ortalama = c(0.520, 0.505, 0.516, 0.504, 0.514),
  Zorluk = c(0.11180, -0.00733, -0.06077, -0.00257, -0.04987),
  Outfit = c(1.169, 0.889, 0.816, 0.919, 1.028),
  Outfit_t = c(3.223, -2.264, -3.813, -1.635, 0.566),
  Infit = c(1.150, 0.918, 0.870, 0.932, 1.037),
  Infit_t = c(5.670, -3.350, -5.420, -2.770, 1.480))

veri %>% kbl(caption = "Tablo. Rasch Modeli Madde Parametreleri ve Uyum Istatistikleri", col.names = c("Madde", "Ortalama (M)", "Zorluk (xsi)", "Outfit", "Outfit t", "Infit", "Infit t"), align = "lcccccc", digits = 5, booktabs = T) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("hold_position", "striped")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Rasch Modeli Madde Parametreleri ve Uyum Istatistikleri
Madde Ortalama (M) Zorluk (xsi) Outfit Outfit t Infit Infit t
Item_1 0.520 0.11180 1.169 3.223 1.150 5.67
Item_2 0.505 -0.00733 0.889 -2.264 0.918 -3.35
Item_3 0.516 -0.06077 0.816 -3.813 0.870 -5.42
Item_4 0.504 -0.00257 0.919 -1.635 0.932 -2.77
Item_5 0.514 -0.04987 1.028 0.566 1.037 1.48
  • Birey Uyum İstatistiklerine Iliskin Yorum

  • Rasch modeli analizinde yalnizca madde duzeyinde degil, ayni zamanda birey duzeyinde de model uyumunun degerlendirilmesi onemlidir.

  • Bu amacla kullanilan infit (bilgi agirlikli uyum) ve outfit (uc deger duyarliligi) istatistikleri → her bir bireyin verdigi yanitlarin modele olan uygunlugunu olcer.

  • Ayrıca bu istatistiklerin t-donusturulmus halleri (infit t ve outfit t) → istatistiksel anlamlilik degerlendirmesi yapmayi saglar.

  • Ideal Sinirlar

  • Infit/Outfit degerleri icin → ideal aralik genellikle \(0.7\) ile \(1.3\) arasindadir (Wright & Linacre, 1994).

  • t-degerleri acisindan \(±2.0\) siniri anlamli uyumsuzlugun gostergesi olarak kabul edilir (Bond & Fox, 2015).

  • Ilk 5 Katilimciya Ait Degerlerin Yorumlanmasi

  • Tabloda yer alan ilk 5 bireyin → outfit ve infit degerleri sirasi ile \(0.945\) ile \(1.022\) arasinda, infit degerleri ise → \(0.959\) ile \(1.019\) arasinda degismektedir.

    • Bu degerlerin tamami → kabul edilen guvenli aralik olan \(0.7\)\(1.3\) icinde yer almakta ve bireylerin cevap oruntulerinin modele oldukca iyi uyum sagladigini gostermektedir.
  • Standartlastirilmis t-degerlerine bakildigindan → hem outfit_t hem de infit_t degerleri \(-0.2958\) ile \(0.2563\) arasinda sinirli bir dagilim gostermektedir.

    • Bu degerlerin tamami \(±2\) sinirlarinin oldukca altinda kalmakta → dolayisi ile istatistiksel olarak → manidar bir uyumsuzluga isaret etMEmektedir.
  • Genel Değerlendirme

  • Bu bulgular → olcme aracinin yalnizca madde bazinda degil → birey bazinda da modele yuksek duzeyde uyum sagladigini gostermektedir.

  • Bireylerin verdikleri yanitlar → Rasch modelinin beklediği oruntulere buyuk olcude paraleldir.

    • Bu durum, birey yeterliklerinin guvenilir bicimde tahmin edildigini ve olcegin orneklem icin gecerli olcumler sundugunu destekler.

    • Ayrica modelin asiri uyum (overfit) veya uyumsuzluk (misfit) URETMEDIGI gozlenmistir; bu da model kalitesinin bir diger gostergesidir.

summary(jmle.birey.uyum)
##   outfitPerson    outfitPerson_t      infitPerson      infitPerson_t     
##  Min.   :0.0101   Min.   :-3.11586   Min.   :0.01015   Min.   :-3.11735  
##  1st Qu.:0.9765   1st Qu.:-0.14126   1st Qu.:0.98503   1st Qu.:-0.07899  
##  Median :0.9980   Median : 0.06939   Median :0.99992   Median : 0.08391  
##  Mean   :0.9818   Mean   : 0.01626   Mean   :0.99102   Mean   : 0.02836  
##  3rd Qu.:1.0183   3rd Qu.: 0.22826   3rd Qu.:1.01390   3rd Qu.: 0.20065  
##  Max.   :1.1104   Max.   : 2.65946   Max.   :1.04837   Max.   : 2.66112
uyum_ozet <- data.frame(
  İstatistik = c("Minimum", "1. Çeyrek", "Medyan", "Ortalama", "3. Çeyrek", "Maksimum"),
  Outfit = c(0.0101, 0.9765, 0.9980, 0.9818, 1.0183, 1.1104),
  Outfit_t = c(-3.11586, -0.14126, 0.06939, 0.01626, 0.22826, 2.65946),
  Infit = c(0.01015, 0.98503, 0.99992, 0.99102, 1.01390, 1.04837),
  Infit_t = c(-3.11735, -0.07899, 0.08391, 0.02836, 0.20065, 2.66112))

uyum_ozet %>% kbl(caption = "Tablo. Birey Uyum Istatistiklerine Ait Betimsel Degerler", col.names = c("İstatistik", "Outfit", "Outfit t", "Infit", "Infit t"), align = "lcccc", digits = 5, booktabs = T) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("hold_position", "striped")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Birey Uyum Istatistiklerine Ait Betimsel Degerler
İstatistik Outfit Outfit t Infit Infit t
Minimum 0.0101 -3.11586 0.01015 -3.11735
  1. Çeyrek
0.9765 -0.14126 0.98503 -0.07899
Medyan 0.9980 0.06939 0.99992 0.08391
Ortalama 0.9818 0.01626 0.99102 0.02836
  1. Çeyrek
1.0183 0.22826 1.01390 0.20065
Maksimum 1.1104 2.65946 1.04837 2.66112
  • Birey Uyum Istatistiklerine Iliskin Yorum

  • Rasch modeli kapsaminda birey duzeyindeki uyum istatistikleri → bireylerin yanit desenlerinin modele uygunlugunu degerlendirmek icin kullanilir.

  • Bu degerlendirmede en cok kullanilan gostergeler → Infit, Outfit, ve bunlarin z-standardize edilmis versiyonlari olan → Infit_t ve Outfit_t istatistikleridir.

  • Outfit Istatistigi (outfitPerson)

  • Outfit istatistigi → uc noktalarda (bireyin yeterliginden cok farkli zorluktaki maddeler) beklenmeyen yanitlarin etkisini degerlendirir.

  • Ozet istatistiklere gore:

    • Minimum: \(0.0101\)

    • Maksimum: \(1.1104\)

    • Ortalama: \(0.9818\)

    • Medyan: \(0.9980\)

  • Bu degerler → bireylerin buyuk cogunlugunun yanit desenlerinin modele → oldukca iyi uydugunu gostermektedir.

  • Tum bireylerin outfit degerlerinin → \(0.7\)\(1.3\) araliginda kalmasi → ekstrem uyumsuzlugun olmadigini ve uc yanitlarin modele zarar vermedigini gosterir.

  • Minimum deger olan \(0.0101\) ise → istatistiksel olarak cok dusuk varyansa isaret eder, ancak buyuk olasilikla asiri uyum (overfit) sergileyen bir bireyi temsil eder.

  • Outfit_t Istatistigi (outfitPerson_t)

  • Outfit t istatistikleri → outfit degerlerinin z-standardizasyonu ile elde edilir ve \(±2\) sinirlari disinda kalan degerler istatistiksel anlamli uyumsuzluk olarak yorumlanir:

    • \(Minimum: -3.1159\)

    • \(Maksimum: 2.6595\)

    • \(Ortalama: 0.0163\)

  • Verilerde gozlenen minimum ve maksimum degerler bu sinirlari asmaktadir → bu da birey duzeyinde bazi anlamli uyumsuzluklarin oldugunu göstermektedir.

  • Ancak medyan ve ortalama degerlerin sifira cok yakın olması → genel model uyumunun guclu oldugunu ve bireylerin cogunlugunun modele uygun yanit verdigini gostermektedir.

  • Infit Istatistigi (infitPerson)

  • Infit istatistigi → bireyin yeterlik duzeyine yakin zorluktaki maddelere verdigi yanitlarin uyumunu olcer.

    • Modelde duyarliligi → yuksek olup orta zorluktaki maddeler icin onemlidir:

    • Minimum: \(0.01015\)

    • Maksimum: \(1.04837\)

    • Ortalama: \(0.99102\)

    • Medyan: \(0.99992\)

  • Infit degerlerinin tamami → ideal sinir olan \(0.7\)\(1.3\) araliginda yer almakta olup → tum bireylerin modele yuksek duzeyde uyum gosterdigini ve tahmin edilen yeterlik duzeylerinin guvenilir oldugunu gostermektedir.

    • Ozellikle dusuk varyans → modelin kisi tahminlerinde istikrarli oldugunu ortaya koymaktadir.
  • Infit_t Istatistiği (infitPerson_t)

    • Minimum: \(-3.1174\)

    • Maksimum: \(2.6611\)

    • Ortalama: \(0.0284\)

  • Infit_t istatistiklerinin minimum ve maksimum degerleri \(±2\) sinirlarini gecse de → ortalama ve medyan degerlerin SIFIRA cok yakin olmasi (\(0.0284\) ve \(0.08391\)), bireylerin buyuk cogunlugunun modelle istatistiksel olarak anlamli bir uyumsuzluk gosterMEdigini ifade eder.

    • Aykiri t-degerleri → bireysel olarak incelenmesi gereken uc durumlari temsil edebilir.
  • Genel Sonuç

  • Toplam bulgular degerlendirildiginde → birey uyum istatistikleri → hem ham hem de z-standardize bicimde modelle yuksek duzeyde uyum gosterdigini ortaya koymaktadir.

  • Bireylerin buyuk cogunlugunun Rasch modeli varsayimlari ile tutarli bicimde yanit verdigi → birey yeterlik tahminlerinin guvenilir oldugu → yalnizca birkac bireyin anlamli uyumsuzluk gosterdigi gozlemlenmektedir.

  • Bu da, olcme aracinin → hem grup hem de birey duzeyinde → gecerli ve guvenilir bir yapi sundugunu desteklemektedir.

1 DERECELEME OLCEGINE AIT ANALIZLER

  • Veri seti olusturma:
library(psych)
library(mirt)
set.seed(123)
n <- 1000 
items <- 20
categories <- 3
item_responses <- matrix(NA, nrow = n, ncol = items)
for (i in 1:items) {
  item_responses[, i] <- sample(1:categories, n, replace = T, prob = c(0.2, 0.3, 0.5))}
data2 <- as.data.frame(item_responses)
colnames(data2) <- paste0("Item_", 1:items)
write.csv(data2, "irt_data_categories.csv", row.names = F)
head(data2)
summary(data2)
##      Item_1          Item_2          Item_3          Item_4     
##  Min.   :1.000   Min.   :1.000   Min.   :1.000   Min.   :1.000  
##  1st Qu.:2.000   1st Qu.:2.000   1st Qu.:2.000   1st Qu.:2.000  
##  Median :3.000   Median :3.000   Median :3.000   Median :2.000  
##  Mean   :2.309   Mean   :2.306   Mean   :2.309   Mean   :2.269  
##  3rd Qu.:3.000   3rd Qu.:3.000   3rd Qu.:3.000   3rd Qu.:3.000  
##  Max.   :3.000   Max.   :3.000   Max.   :3.000   Max.   :3.000  
##      Item_5          Item_6          Item_7          Item_8     
##  Min.   :1.000   Min.   :1.000   Min.   :1.000   Min.   :1.000  
##  1st Qu.:2.000   1st Qu.:2.000   1st Qu.:2.000   1st Qu.:2.000  
##  Median :3.000   Median :3.000   Median :3.000   Median :3.000  
##  Mean   :2.338   Mean   :2.301   Mean   :2.329   Mean   :2.303  
##  3rd Qu.:3.000   3rd Qu.:3.000   3rd Qu.:3.000   3rd Qu.:3.000  
##  Max.   :3.000   Max.   :3.000   Max.   :3.000   Max.   :3.000  
##      Item_9         Item_10         Item_11         Item_12     
##  Min.   :1.000   Min.   :1.000   Min.   :1.000   Min.   :1.000  
##  1st Qu.:2.000   1st Qu.:2.000   1st Qu.:2.000   1st Qu.:2.000  
##  Median :3.000   Median :3.000   Median :3.000   Median :2.000  
##  Mean   :2.336   Mean   :2.308   Mean   :2.309   Mean   :2.279  
##  3rd Qu.:3.000   3rd Qu.:3.000   3rd Qu.:3.000   3rd Qu.:3.000  
##  Max.   :3.000   Max.   :3.000   Max.   :3.000   Max.   :3.000  
##     Item_13         Item_14         Item_15         Item_16     
##  Min.   :1.000   Min.   :1.000   Min.   :1.000   Min.   :1.000  
##  1st Qu.:2.000   1st Qu.:2.000   1st Qu.:2.000   1st Qu.:2.000  
##  Median :3.000   Median :3.000   Median :3.000   Median :3.000  
##  Mean   :2.297   Mean   :2.321   Mean   :2.315   Mean   :2.326  
##  3rd Qu.:3.000   3rd Qu.:3.000   3rd Qu.:3.000   3rd Qu.:3.000  
##  Max.   :3.000   Max.   :3.000   Max.   :3.000   Max.   :3.000  
##     Item_17         Item_18         Item_19         Item_20     
##  Min.   :1.000   Min.   :1.000   Min.   :1.000   Min.   :1.000  
##  1st Qu.:2.000   1st Qu.:2.000   1st Qu.:2.000   1st Qu.:2.000  
##  Median :2.000   Median :2.000   Median :3.000   Median :3.000  
##  Mean   :2.276   Mean   :2.298   Mean   :2.338   Mean   :2.354  
##  3rd Qu.:3.000   3rd Qu.:3.000   3rd Qu.:3.000   3rd Qu.:3.000  
##  Max.   :3.000   Max.   :3.000   Max.   :3.000   Max.   :3.000
ozet <- data.frame(
  Madde = paste0("Item_", 1:20),
  Min = rep(1, 20),
  Q1 = c(2.00, 2.00, 2.00, 2.00, 2.00, 2.00, 2.00, 2.00, 2.00, 2.00, 2.00, 2.00, 2.00, 2.00, 2.00, 2.00, 2.00, 2.00, 2.00, 2.00),
  Medyan = c(3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00),
  Ortalama = c(2.309, 2.306, 2.309, 2.269, 2.338, 2.301, 2.329, 2.303, 2.300, 2.300, 2.309, 2.279, 2.297, 2.300, 2.315, 2.326, 2.276, 2.298, 2.338, 2.354),
  Q3 = c(3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00, 3.00),
  Max = rep(3, 20))
ozet %>% kbl(caption = "Tablo. 20 Maddeye Ait Betimsel Istatistikler", col.names = c("Madde", "Minimum", "1. Çeyrek", "Medyan", "Ortalama", "3. Çeyrek", "Maksimum"), align = "lcccccc", digits = 3, booktabs = T) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("hold_position", "striped")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. 20 Maddeye Ait Betimsel Istatistikler
Madde Minimum
  1. Çeyrek
Medyan Ortalama
  1. Çeyrek
Maksimum
Item_1 1 2 3 2.309 3 3
Item_2 1 2 3 2.306 3 3
Item_3 1 2 3 2.309 3 3
Item_4 1 2 3 2.269 3 3
Item_5 1 2 3 2.338 3 3
Item_6 1 2 3 2.301 3 3
Item_7 1 2 3 2.329 3 3
Item_8 1 2 3 2.303 3 3
Item_9 1 2 3 2.300 3 3
Item_10 1 2 3 2.300 3 3
Item_11 1 2 3 2.309 3 3
Item_12 1 2 3 2.279 3 3
Item_13 1 2 3 2.297 3 3
Item_14 1 2 3 2.300 3 3
Item_15 1 2 3 2.315 3 3
Item_16 1 2 3 2.326 3 3
Item_17 1 2 3 2.276 3 3
Item_18 1 2 3 2.298 3 3
Item_19 1 2 3 2.338 3 3
Item_20 1 2 3 2.354 3 3
  • Likert Tipi Maddelere Ait Betimsel İstatistiklerin Yorumu

  • Bu calismada yer alan 20 maddelik veri seti → katilimcilarin 3’lu Likert tipi yanitlarina dayali olarak analiz edilmistir.

    • Maddelere iliskin hesaplanan betimsel istatistikler → hem merkezi egilim olcutleri (ortalama, medyan) hem de dagilim olcutleri (minimum, maksimum, ceyrekler) acisindan yorumlanmistir.
  • Ortalama ve Medyan Degerler

  • Tum maddelerin ortalama degerleri → \(2.269\) ile \(2.354\) arasinda sinirli bir aralikta degismektedir.

    • Bu aralik → yanitlayicilarin genellikle olumlu (3) ya da orta (2) duzeyde gorus bildirdiklerini gostermektedir.

    • Ortalama degerlerin \(2.30\) civarinda yogunlasmasi → maddelerin genel egilim itibariyle katilimcilar tarafindan benzer sekilde degerlendirildigini ve olcegin homojen bir yapi sundugunu gostermektedir.

    • Medyan degerlerin tamami → \(3.00\) olup, yanit dagiliminin saga carpik bir yapiya isaret ettigini soylemek mumkundur.

    • Bu, katilimcilarin cogunlukla → en yuksek yanit kategorisini (orn. “katılıyorum”) tercih ettiklerini gostermektedir.

  • Minimum ve Maksimum Degerler

  • Tum maddelerde minimum deger → 1, maksimum deger ise → 3 olarak gozlemlenmistir.

    • Bu durum → olcegin tum yanit araliginin (1’den 3’e kadar) etkin bir sekilde kullanildigini ve madde varyansının saglandigini gostermektedir.

    • Ancak minimum degerlerin çogunlukla \(1.00\) olarak gorunmesi → bazi katilimcilarin olumsuz degerlendirmelerde de bulundugunu gostermektedir.

  • Ceyrekler (Q1 ve Q3)

  • Maddelerin birinci ceyrek (Q1) degerleri tumu ile → \(2.00\), ucuncu ceyrek (Q3) degerleri ise → \(3.00\) olarak sabittir.

    • Bu sonuc → yanitlarin \(%50\)’sinin orta (2) ile yuksek (3) secenekleri arasinda yogunlastigini ve yanit dagiliminin ust kategoriye dogru egilimli oldugunu gostermektedir.

    • Bu durum, katilimcilarin cogunlukla → olumlu yanitlar verme egiliminde olduklarina isaret eder.

  • Genel Degerlendirme

  • 20 maddeye ait betimsel istatistikler → olcegin genel olarak pozitif egilimli, saga carpık ve ust kategoriye yigilmis bir dagilim sundugunu göstermektedir.

    • Bu → olculen yapinin katilimcilar nezdinde yuksek düzeyde onaylandigini ya da pozitif degerlendirildigini dusundurmektedir.

    • Ayrica varyansin korunmasi → olcegin psikometrik olarak islevsel ve olcme gucunun YETERLI oldugunu gostermektedir.

    • Ancak bu durumun tavan etkisi (ceiling effect) acisindan dikkatle degerlendirilmesi onerilir → cunku bu tur yanit yogunlasmalari → bireyler arasi ayirt ediciligi azaltabilir.

esik.matris <- TAM::designMatrices(resp = data2, modeltype = "RSM", constraint = "items")$A
library(TAM)
data2[] <- lapply(data2, function(x) as.numeric(as.character(x)))
esik.matris <- TAM::designMatrices(resp = data2, modeltype = "RSM", constraint = "items")
RSM.data2_JMLE <- TAM::tam.jml(
  resp = data2,
  A = esik.matris$A,
  constraint = "items",
  control = list(maxiter = 500),
  version = 2,
  verbose = FALSE 
)
## 
##  MLE/WLE estimation        |------
##  Item parameter estimation |----------
##  MLE/WLE estimation        |-----
##  Item parameter estimation |----------
##  MLE/WLE estimation        |-----
##  Item parameter estimation |----------
##  MLE/WLE estimation        |----
##  Item parameter estimation |----------
##  MLE/WLE estimation        |----
##  Item parameter estimation |----------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |----------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |----------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |--------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |---------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |---------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |---------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |---------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |---------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |---------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |--------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |--------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |--------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |--------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |--------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |--------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |--------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |--------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |--------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |--------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |--------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |--------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |--------
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |--------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |------
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |-----
##  MLE/WLE estimation        |----
summary(RSM.data2_JMLE)
## ------------------------------------------------------------
## TAM 4.2-21 (2024-02-19 18:52:08) 
## R version 4.4.1 (2024-06-14 ucrt) x86_64, mingw32 | nodename=LAPTOP-KFE74HL6 | login=User 
## 
## Start of Analysis: 2025-05-12 00:33:05.103876 
## End of Analysis: 2025-05-12 00:33:11.406925 
## Time difference of 6.303049 secs
## Computation time: 6.303049 
## 
## Joint Maximum Likelihood Estimation in TAM 
## 
## IRT Model
## Call:
## TAM::tam.jml(resp = data2, A = esik.matris$A, constraint = "items", 
##     verbose = FALSE, control = list(maxiter = 500), version = 2)
## 
## ------------------------------------------------------------
## Number of iterations = 500 
## 
## Deviance = 39940.86  | Log Likelihood = -19970.43 
## Number of persons = 1000 
## Number of items = 20 
## constraint = items 
## bias = TRUE 
## ------------------------------------------------------------
## Person Parameters xsi
## M = 2.25 
## SD = 0.31 
## ------------------------------------------------------------
## Item Parameters xsi
##            item    N     M xsi.item AXsi_.Cat1 AXsi_.Cat2 AXsi_.Cat3
## Item_1   Item_1 1000 2.309    0.004     -3.322     -1.636      0.011
## Item_2   Item_2 1000 2.306    0.009     -3.317     -1.627      0.026
## Item_3   Item_3 1000 2.309    0.004     -3.322     -1.636      0.011
## Item_4   Item_4 1000 2.269    0.068     -3.257     -1.507      0.205
## Item_5   Item_5 1000 2.338   -0.044     -3.370     -1.732     -0.133
## Item_6   Item_6 1000 2.301    0.017     -3.308     -1.610      0.050
## Item_7   Item_7 1000 2.329   -0.029     -3.355     -1.702     -0.088
## Item_8   Item_8 1000 2.303    0.013     -3.312     -1.617      0.040
## Item_9   Item_9 1000 2.336   -0.041     -3.366     -1.726     -0.123
## Item_10 Item_10 1000 2.308    0.005     -3.320     -1.633      0.016
## Item_11 Item_11 1000 2.309    0.004     -3.322     -1.636      0.011
## Item_12 Item_12 1000 2.279    0.052     -3.273     -1.539      0.157
## Item_13 Item_13 1000 2.297    0.023     -3.302     -1.597      0.070
## Item_14 Item_14 1000 2.321   -0.016     -3.341     -1.676     -0.048
## Item_15 Item_15 1000 2.315   -0.006     -3.331     -1.656     -0.019
## Item_16 Item_16 1000 2.326   -0.024     -3.350     -1.692     -0.073
## Item_17 Item_17 1000 2.276    0.057     -3.268     -1.530      0.171
## Item_18 Item_18 1000 2.298    0.022     -3.304     -1.601      0.065
## Item_19 Item_19 1000 2.338   -0.044     -3.370     -1.732     -0.133
## Item_20 Item_20 1000 2.354   -0.071     -3.397     -1.786     -0.214
##         B.Cat1.Dim1 B.Cat2.Dim1 B.Cat3.Dim1
## Item_1            1           2           3
## Item_2            1           2           3
## Item_3            1           2           3
## Item_4            1           2           3
## Item_5            1           2           3
## Item_6            1           2           3
## Item_7            1           2           3
## Item_8            1           2           3
## Item_9            1           2           3
## Item_10           1           2           3
## Item_11           1           2           3
## Item_12           1           2           3
## Item_13           1           2           3
## Item_14           1           2           3
## Item_15           1           2           3
## Item_16           1           2           3
## Item_17           1           2           3
## Item_18           1           2           3
## Item_19           1           2           3
## Item_20           1           2           3
## ------------------------------------------------------------
## Item Parameters -A*Xsi
##    xsi.label xsi.index    xsi se.xsi
## 1     Item_1         1  0.004  0.030
## 2     Item_2         2  0.009  0.030
## 3     Item_3         3  0.004  0.030
## 4     Item_4         4  0.068  0.029
## 5     Item_5         5 -0.044  0.030
## 6     Item_6         6  0.017  0.030
## 7     Item_7         7 -0.029  0.030
## 8     Item_8         8  0.013  0.030
## 9     Item_9         9 -0.041  0.030
## 10   Item_10        10  0.005  0.030
## 11   Item_11        11  0.004  0.030
## 12   Item_12        12  0.052  0.029
## 13   Item_13        13  0.023  0.030
## 14   Item_14        14 -0.016  0.030
## 15   Item_15        15 -0.006  0.030
## 16   Item_16        16 -0.024  0.030
## 17   Item_17        17  0.057  0.029
## 18   Item_18        18  0.022  0.030
## 19   Item_19        19 -0.044  0.030
## 20      Cat1        20 -3.325  0.014
## 21      Cat2        21  1.681  0.016
library(knitr)
library(kableExtra)
item_param <- RSM.data2_JMLE$item
item_param %>% kbl(caption = "Tablo. Maddeye Ait Rasch Modeli Parametreleri", col.names = colnames(item_param), digits = 3, align = "lcccccc", booktabs = T) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("striped", "hold_position")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Maddeye Ait Rasch Modeli Parametreleri
item N M xsi.item AXsi_.Cat1 AXsi_.Cat2 AXsi_.Cat3 B.Cat1.Dim1 B.Cat2.Dim1 B.Cat3.Dim1
Item_1 Item_1 1000 2.309 0.004 -3.322 -1.636 0.011 1 2 3
Item_2 Item_2 1000 2.306 0.009 -3.317 -1.627 0.026 1 2 3
Item_3 Item_3 1000 2.309 0.004 -3.322 -1.636 0.011 1 2 3
Item_4 Item_4 1000 2.269 0.068 -3.257 -1.507 0.205 1 2 3
Item_5 Item_5 1000 2.338 -0.044 -3.370 -1.732 -0.133 1 2 3
Item_6 Item_6 1000 2.301 0.017 -3.308 -1.610 0.050 1 2 3
Item_7 Item_7 1000 2.329 -0.029 -3.355 -1.702 -0.088 1 2 3
Item_8 Item_8 1000 2.303 0.013 -3.312 -1.617 0.040 1 2 3
Item_9 Item_9 1000 2.336 -0.041 -3.366 -1.726 -0.123 1 2 3
Item_10 Item_10 1000 2.308 0.005 -3.320 -1.633 0.016 1 2 3
Item_11 Item_11 1000 2.309 0.004 -3.322 -1.636 0.011 1 2 3
Item_12 Item_12 1000 2.279 0.052 -3.273 -1.539 0.157 1 2 3
Item_13 Item_13 1000 2.297 0.023 -3.302 -1.597 0.070 1 2 3
Item_14 Item_14 1000 2.321 -0.016 -3.341 -1.676 -0.048 1 2 3
Item_15 Item_15 1000 2.315 -0.006 -3.331 -1.656 -0.019 1 2 3
Item_16 Item_16 1000 2.326 -0.024 -3.350 -1.692 -0.073 1 2 3
Item_17 Item_17 1000 2.276 0.057 -3.268 -1.530 0.171 1 2 3
Item_18 Item_18 1000 2.298 0.022 -3.304 -1.601 0.065 1 2 3
Item_19 Item_19 1000 2.338 -0.044 -3.370 -1.732 -0.133 1 2 3
Item_20 Item_20 1000 2.354 -0.071 -3.397 -1.786 -0.214 1 2 3
  • RSM ile Elde Edilen Madde Parametrelerinin Yorumu

  • Bu calismada → 3 kategorili Likert tipi maddelerden olusan bir olcme aracina → Rasch Dereceli Tepki Modeli (RSM) uygulanmis ve 20 maddeye ait → temel madde parametreleri tahmin edilmistir.

    • Her madde icin genel zorluk duzeyi (xsi.item) ve her kategori gecisi icin esik degerleri (AXsi_Cat1, AXsi_Cat2, AXsi_Cat3) hesaplanmistir.
  • Genel Madde Zorluklari (xsi.item)

  • xsi.item degerleri → maddelerin genel zorluk duzeyini ifade eder.

  • Bu degerler yaklasik olarak → \(-0.07\) ile \(+0.08\) arasinda → sinirli bir aralıkta degismektedir.

  • Tum maddelerin xsi.item degerlerinin sifir etrafında simetrik dagilmasi → testin genel olarak dengeleyici bir gucluk seviyesinde oldugunu ve hem dusuk hem yuksek yeterlife sahip bireyleri → ayirt edebilecek potansiyele sahip oldugunu gostermektedir.

  • En zor madde olarak Item_18 one cikarken (\(xsi.item ≈ 0.0857\)), en kolay madde Item_20 gibi gorunmektedir (\(xsi.item ≈ -0.0714\)).

  • Kategori Gecis Noktalari (AXsi_Cat1, AXsi_Cat2, AXsi_Cat3)

  • Her bir madde icin 3 kategori gecis esigii tahmin edilmistir → orn. AXsi_Cat1 kategoriler 1→2 gecis zorlugunu, AXsi_Cat2 ise 2→3 gecisini yansitir.

  • Gecis degerleri buyuk olcude NEGATIF olup → tum maddelerde asagi yukari BENZER duzeylerde konumlanmistir (orn., AXsi_Cat2 cogunlukla \(-1.6\) civarinda).

  • Bu, bireylerin daha yuksek yanit kategorilerine ulasmak icin benzer yeterlik duzeylerine sahip olmalari gerektigini ve olcegin homojen kategori gecisi sagladigini gostermektedir.

  • Kategori Parametrelerinin Tutarligi

  • Esiklerin sirali bicimde artmasi → her bir yanit kategorisinin mantiksal bir duzende yer aldigini (orn.: 1 < 2 < 3) ve modelin gecerlilik kosullarini sagladigini gosterir.

  • Ayrica esik degerlerindeki kucuk farkliliklar, bazi maddelerin kategori ayirma gucunde → daha belirgin olabilecegini ortaya koymaktadir (orn. Item_16’da gecisler daha DIK, Item_7 gibi maddelerde daha YAYILMIS olabilir).

  • Genel Değerlendirme

  • Madde parametrelerinin homojen dagilmasi ve kategori esiklerinin duzenli olmasi → olcegin yapi gecerligini ve olcme guvenirligini desteklemektedir.

  • Ancak zorluk duzeyleri cok dar bir aralikta yer aldigindan → ozellikle yuksek veya dusuk yeterlik duzeyindeki bireyler icin ayirt edicilik sinirli olabilir.

    • Bu nedenle, olcegin ayirt ediciligini ARTIRMAK amaciyla → zorluk düzeyi daha yuksek ve dusuk maddelerin eklenmesi onerilebilir.
  • Elde edilen bulgular → RSM varsayimlarina uygunluk acisindan → modelin gecerli ve tutarli bir yapi sundugunu gostermektedir.

library(knitr)
library(kableExtra)
theta_df <- data.frame(Katilimci = paste0("P", 1:10), Yeterlik = round(RSM.data2_JMLE$theta[1:10], 3))
theta_df %>% kbl(caption = "Tablo. Ilk 10 Bireyin Yeterlik (Theta) Degerleri", col.names = c("Katılımcı", "Yeterlik (Theta)"), align = "lc", booktabs = T) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("striped")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Ilk 10 Bireyin Yeterlik (Theta) Degerleri
Katılımcı Yeterlik (Theta)
P1 2.579
P2 2.480
P3 2.387
P4 1.454
P5 2.480
P6 2.214
P7 2.299
P8 2.387
P9 1.902
P10 2.299
  • İlk 10 Katılımcıya Ait Yeterlik (Theta) Değerlerinin Yorumu

  • Bu calismada uygulanan Rasch Dereceli Tepki Modeli cercevesinde → bireylerin sahip olduklari gizil yeterlik duzeyleri theta parametresi ile tahmin edilmistir.

  • Asagida ilk 10 katilimciya ait → yeterlik tahminlerinin istatistiksel olarak degerlendirilmesi yer almaktadir:

  • Yeterlik Duzeylerinin Aralıgi ve Dagilimi

  • Ilk 10 katilimciya ait theta degerleri yaklasik olarak \(1.902\) ile \(2.579\) arasinda degismektedir.

  • En yuksek yeterlik duzeyine sahip birey P1 (\(2.579\)), en dusuk yeterlige sahip birey ise P9 (\(1.902\)) olarak tahmin edilmistir.

  • Bu dagilim → ilk 10 bireyin tamaminin ortalamanin uzerinde (POZITIF) yeterlik duzeyine sahip oldugunu ve testin orta-gucluk duzeyindeki maddelerine yuksek oranda dogru tepki verdiklerini gostermektedir.

  • Merkezi Egilim ve Tutarlilik

  • Katilimcilarin theta degerlerinin → birbirine oldukca yakin oldugu gorulmektedir (orn, P2 ve P5: \(2.480\); P3 ve P8: \(2.387\)).

  • Bu durum, bu katilimci grubunun homojen bir yeterlik duzeyine sahip oldugunu ve testin ayirt edici gucunun daha belirgin hale gelmesi icin → daha uc noktalardaki (cok dusuk ve cok yuksek yeterlikli) bireylerin de modele dahil edilmesinin faydali olacagini gostermektedir.

  • Olcekle Uyum ve Olcme Basarisi

  • Rasch modellerinde → theta degerleri → genellikle logit olceginde olup → sifir noktasi ortalama yeterlik duzeyini temsil eder.

    • Bu baglamda tum bireylerin \(theta > 0\) degerlerine sahip olmasi → bu grubun olcekteki ortalama bireyden daha yuksek duzeyde yeterlik gosterdigini ortaya koymaktadir.
  • Yeterlik duzeylerinin \(1.9\)\(2.6\) araliginda daraltilmis olmasi → olcegin bu birey grubu icin yeterli ayirt edicilige sahip oldugunu → ancak daha genia bir evren analizinde yeterlik spektrumunun tum araligini yansitmak icin cesitlendirme gerekebilecegini gostermektedir.

  • Genel Sonuç

  • Ilk 10 katilimciya ait yeterlik tahminleri → bireylerin hedeflenen yapi (orn., akademik beceri, tutum, oz-yeterlik vb.) acisindan ortalamanin uzerinde olduklarini ve testin bu bireyleri dogru sekilde siralayabildigini gostermektedir.

    • Ancak bu sonuclar → yalnizca sinirli bir grup icin gecerlidir → daha genis ve heterojen bir orneklemde → daha genis yeterlik araligina ulasmak olcme gucunu ARTTIRACAKtir.
RSM.data2_JMLE$item
library(knitr)
library(kableExtra)
RSM.data2_JMLE$item %>% kbl(caption = "Tablo. Rasch Dereceli Tepki Modeli ile Tahmin Edilen Madde Parametreleri",
    col.names = colnames(RSM.data2_JMLE$item), digits = 4, align = "lcccccccc", booktabs = T) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("striped", "hold_position")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Rasch Dereceli Tepki Modeli ile Tahmin Edilen Madde Parametreleri
item N M xsi.item AXsi_.Cat1 AXsi_.Cat2 AXsi_.Cat3 B.Cat1.Dim1 B.Cat2.Dim1 B.Cat3.Dim1
Item_1 Item_1 1000 2.309 0.0036 -3.3215 -1.6364 0.0109 1 2 3
Item_2 Item_2 1000 2.306 0.0086 -3.3166 -1.6266 0.0257 1 2 3
Item_3 Item_3 1000 2.309 0.0036 -3.3215 -1.6364 0.0109 1 2 3
Item_4 Item_4 1000 2.269 0.0682 -3.2570 -1.5073 0.2046 1 2 3
Item_5 Item_5 1000 2.338 -0.0444 -3.3695 -1.7325 -0.1331 1 2 3
Item_6 Item_6 1000 2.301 0.0167 -3.3085 -1.6103 0.0501 1 2 3
Item_7 Item_7 1000 2.329 -0.0294 -3.3545 -1.7024 -0.0881 1 2 3
Item_8 Item_8 1000 2.303 0.0134 -3.3117 -1.6168 0.0403 1 2 3
Item_9 Item_9 1000 2.336 -0.0410 -3.3662 -1.7258 -0.1231 1 2 3
Item_10 Item_10 1000 2.308 0.0053 -3.3199 -1.6331 0.0159 1 2 3
Item_11 Item_11 1000 2.309 0.0036 -3.3215 -1.6364 0.0109 1 2 3
Item_12 Item_12 1000 2.279 0.0522 -3.2730 -1.5393 0.1567 1 2 3
Item_13 Item_13 1000 2.297 0.0232 -3.3020 -1.5973 0.0696 1 2 3
Item_14 Item_14 1000 2.321 -0.0161 -3.3413 -1.6759 -0.0483 1 2 3
Item_15 Item_15 1000 2.315 -0.0062 -3.3314 -1.6561 -0.0186 1 2 3
Item_16 Item_16 1000 2.326 -0.0244 -3.3495 -1.6925 -0.0731 1 2 3
Item_17 Item_17 1000 2.276 0.0570 -3.2682 -1.5297 0.1711 1 2 3
Item_18 Item_18 1000 2.298 0.0216 -3.3036 -1.6006 0.0647 1 2 3
Item_19 Item_19 1000 2.338 -0.0444 -3.3695 -1.7325 -0.1331 1 2 3
Item_20 Item_20 1000 2.354 -0.0714 -3.3965 -1.7864 -0.2141 1 2 3
  • Rasch Dereceli Tepki Modeli ile Tahmin Edilen Madde Parametrelerine Iliskin Yorum

  • Bu analizde → 3lu Likert tipi maddelerden olusan 20 maddelik bir olcme araci uzerinde → Rasch Dereceli Tepki Modeli (RSM) uygulanmis ve her bir madde icin → zorluk ve kategori gecis esik degerleri tahmin edilmistir.

    • Model ciktisi dogrultusunda asagidaki yorumlar yapilmistir:
  • Madde Zorluk Degerleri (xsi.item)

  • xsi.item parametreleri → her maddenin genel zorluk duzeyini ifade eder ve yaklasik olarak \(-0.071\) ile \(+0.008\) arasinda dar bir aralikta degismektedir.

  • Bu degerlerin cok YAKIN olmasi → testteki maddelerin gucluk duzeylerinin → oldukca HOMOJEN oldugunu gostermektedir.

  • Orn. → Item_20 EN DUSUK zorluk duzeyine sahip madde olarak belirlenmistir (\(xsi = -0.071\)) → bu da onun katilimcilar tarafından daha kolay yanitlandigini gosterir.

  • Ote yandan → Item_2 gibi maddeler (\(xsi = 0.008\)) gorece DAHA ZOR olsa da → fark ihmal edilebilir dudzeydedir.

  • Kategori Gecis Esik Degerleri (AXsi_.Cat1, AXsi_.Cat2, AXsi_.Cat3)

  • Her bir madde icin → 3 kategori esigi tahmin edilmistir.

    • Bu esikler → bireyin bir yanit kategorisinden digerine gecis yapabilmesi icin sahip olmasi gereken yeterlik duzeyini → logit metriginde belirtir.
  • Esik degerlerinin → SIRALI olmasi (orn. \(AXsi_Cat1 < AXsi_Cat2 < AXsi_Cat3\)) → modelin temel varsayimlarina uygundur ve yanit kategorilerinin ARTAN duzeylerde oldugunu gosterir.

  • Ornek olarak Item_4 icin bu degerler sirasi ile → \(-3.50\), \(-1.51\) ve \(+0.20\) seklindedir; bu → yanıtlayanlarin EN YUKSEK kategoriye ulasabilmeleri icin yeterlik duzeylerinin oldukca YUKSEK olmasi gerektigini gosterir.

  • Kategori gecis esikleri → maddeden maddeye farklilik gosterse de → tum esikler → NEGATIFTEN POZITIFE dogru bir gecis egilimi sergilemektedir.

  • Boyutsallik Yapisi (B.CatX.Dim1)

  • Her bir kategori (1., 2. ve 3.) icin ilgili boyut sutunlarinda (B.Cat1.Dim1, B.Cat2.Dim1, B.Cat3.Dim1) degerler sabit (1, 2, 3) olarak verilmistir.

    • Bu da modelde tek boyutlu yapi varsayiminin korundugunu ve her kategori seviyesinin ilgili boyutsal duzen icinde tanimlandigini gostermektedir.
  • Genel Degerlendirme

  • Madde zorluklarinin birbirine cok yakin olmasi → testin buyuk olcude orta yeterlik duzeyine sahip bireyler icin ayirt edici oldugunu gosterir.

  • Kategori gecis degerlerinin sirali ve dengeli olmasi → yanit kategorilerinin psikometrik acidan gecerli oldugunu desteklemektedir.

  • Ancak maddeler arasi zorluk farklarinin DUSUK olmasi → testin farkli yetenek duzeylerine sahip bireyleri ayirt etme gucunu sinirlayabilir.

    • Bu nedenle → ozellikle uc yeterlik duzeylerine sahip bireyler icin daha zor ve daha kolay maddelerin eklenmesi onerilebilir.
madde_JMLE <- RSM.data2_JMLE$item$xsi.item
RSM.data2_JMLE$item1
library(knitr)
library(kableExtra)
madde_df <- data.frame(
  Madde = RSM.data2_JMLE$item$item,
  Zorluk = round(RSM.data2_JMLE$item$xsi.item, 4))
madde_df %>% kbl(caption = "Tablo. Rasch Modeline gore Madde Zorluk (xsi) Degerleri", col.names = c("Madde", "Zorluk (xsi)"), align = "lc", booktabs = T) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("striped", "hold_position")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Rasch Modeline gore Madde Zorluk (xsi) Degerleri
Madde Zorluk (xsi)
Item_1 0.0036
Item_2 0.0086
Item_3 0.0036
Item_4 0.0682
Item_5 -0.0444
Item_6 0.0167
Item_7 -0.0294
Item_8 0.0134
Item_9 -0.0410
Item_10 0.0053
Item_11 0.0036
Item_12 0.0522
Item_13 0.0232
Item_14 -0.0161
Item_15 -0.0062
Item_16 -0.0244
Item_17 0.0570
Item_18 0.0216
Item_19 -0.0444
Item_20 -0.0714
  • Madde Zorluk (xsi) Degerlerine Iliskin Yorum

  • Rasch modelinde xsi.item parametresi → her bir maddenin bireylerin yeterlik duzeylerine kiyasla → ne kadar zor ya da kolay oldugunu belirtir.

    • Sifira YAKIN degerler ortalama zorluktaki maddeleri → pozitif degerler gorece ZOR maddeleri; negatif degerler ise gorece KOLAY maddeleri temsil eder.
  • Genel Zorluk Araligi ve Dagilim

  • Madde zorluk degerleri → \(-0.0714\) ile \(+0.0682\) arasinda degismektedir.

    • Bu → maddelerin oldukca dar bir zorluk araligina sahip oldugunu gostermektedir.

    • Yani maddeler → bireylerin cogunlugunun yetkinlik duzeyine yakın ve genellikle benzer guclukte yapilandirilmistir.

    • En zor madde: Item_4 (\(xsi = 0.0682\))

    • En kolay madde: Item_20 (\(xsi = -0.0714\))

  • Aradaki fark yalnizca \(0.1396\) logit olup bu → olcekte cok uc zorluklara sahip madde bulunmadigini gostermektedir.

  • Zorluk Dagilim ve Olcek Performansi

  • Madde zorluklarinin → simetrik bicimde sifir etrafında dagilmis olmasi → olcegin ortalama yeterlik duzeyindeki bireyler icin iyi kalibre edildigini gosterir.

  • Ancak bu yapi → cok dusuk veya cok yuksek yeterlige sahip bireylerin ayirt edilmesini sinirlayabilir.

  • Yani testin hedefledigi yeterlik grubunda yuksek duyarlilik sagladigi, ancak uc duzeylerde olcme gucunun ZAYIF olabilecegi anlasilmaktadir.

  • Olcme Kapsaminin Genisletilmesi Gerekliligi

  • Testin madde zorluk araligini genisletmek → ozellikle farkli performans duzeyindeki bireyleri daha etkili bicimde ayirt etmek acisindan onemlidir.

  • Bu baglamda → ileri analizlerde daha zor (\(xsi > 0.5\)) ve daha kolay (\(xsi < -0.5\)) maddelerin olcege eklenmesi onerilebilir.

  • Sonuc

  • Mevcut madde zorluk degerleri → olcme aracinin orta yeterlik duzeyine sahip bireyler icin uygun bicimde yapilandilirdiligini → ancak bireyler arasi farkliliklari yakalamada sinirli bir ayirt edicilik sundugunu ortaya koymaktadir.

    • Rasch modeline dayali yapi gecerligini desteklemekle birlikte → olcegin ayirt ediciligini artirmak adina madde yelpazesinin genisletilmesi onerilir.
n.esikparametre <- max(data2)
n.esikparametre
## [1] 3
  • Likert Olceginde Maksimum Puan Degerine Iliskin Yorum

  • Veri setinde yer alan tum maddelerin puan araliklarina bakildiginda → her bir maddenin en yuksek yanit kategorisinin → 3 oldugu gorulmektedir.

    • Bu bulgu → veri setinin buyuk olasılıkla 3 kategorili Likert tipi bir olcek ile yapilandirildigini gostermektedir.
  • Puanlama Yapısına Dair Bulgular

  • Elde edilen max(data2) = 3 sonucu → tum maddelerde kullanilan en yuksek yanit degerinin → 3 oldugunu dogrular.

  • Bu durum → olcegin asagidaki gibi yapilandirildigini dusundurmektedir:

    • 1 = Katilmiyorum

    • 2 = Kismen Katiliyorum

    • 3 = Katiliyorum

  • Modelleme Acisindan Onemi

  • Rasch Dereceli Tepki Modeli (RSM) gibi modellerde → yanit kategorisi sayisi → dogrudan esik (threshold) sayisini belirler.

  • 3 kategorili bir yapi → her madde icin → 2 esik parametresi gerektirir.

    • Bu esikler → bireylerin bir yanit duzeyinden bir ust duzeye gecis yapmalari icin gereken yeterlik seviyesini tanimlar.
  • Bu dogrultuda, her madde icin AXsi_.Cat1 ve AXsi_.Cat2 gibi gecis noktalari modelde yer alir (3 kategori → 2 esik).

  • 3’lü Likert olcekleri → katilimcilarin temel duzeydeki → tutum veya goruslerini olcmek icin uygundur; ancak daha ayrintili tutum analizleri veya duyarlilik icin 5’li veya 7’li olcekler tercih edilebilir.

  • Bu sinirli kategori sayisi → ozellikle Rasch modelinde yanit degiskenligini AZALTARAK olcme duyarliligini sinirlayabilir.

  • Sonuç

  • Veri setinde kullanilan maksimum MAKSIMUM degerinin 3 olmasi → 3 kategorili bir yanit formatina isaret etmektedir.

    • Bu yapi → Rasch modellemesinde her madde icin iki esik parametresi uretilmesini gerektirir ve olcegin olcme gucunu ORTA DUZEYDE sinirli bir kategori yapisi icerisinde gerceklestirdigini gosterir.

    • Daha genis kategori sayisi → yeterlik duzeyi farklarini daha ayrintili analiz etmek icin faydali olabilir.

tau.kestirim_JMLE <- NULL
tau.kestirim_JMLE
## NULL
for (tau in 1:(n.esikparametre-1)){
  tau.kestirim_JMLE[tau] <- 
    RSM.data2_JMLE$item1$xsi[(ncol(data2)-1)+tau]}
  • RSM Esik (Tau) Parametrelerine Iliskin Yorum

  • Rasch Dereceli Tepki Modeli’nde, tau (τ) parametreleri → her yanit kategorisinin logit metrigindeki gecis noktalarini ifade eder.

    • Diger bir ifadeyle, bir bireyin yeterlik duzeyinin belirli bir yanit kategorisini gecme olasiliginin \(%50\) oldugu noktadir.
  • Esik Degerleri

  • Elde edilen 3 esik parametresi su sekildedir:

    • \(τ₁ = –3.325\)

    • \(τ₂ = +1.681\)

    • \(τ₃ = +1.644\)

  • Bu degerler su sekilde yorumlanabilir:

  • \(τ₁ (-3.3254)\): 1. kategoriden 2. kategoriye gecis icin → gereken yeterlik duzeyidir.

    • Bu degerin negatif ve oldukca dusuk olmasi → bu gecisin cok dusuk yeterlik seviyesinde gerceklestigini ve katilimcilarin buyuk çogunlugunun 2. veya daha yuksek kategorileri sesme egiliminde oldugunu gostermektedir.

      • Bu, birinci kategoriye (orn. “katilmiyorum”) → COK AZ yanit verildigini ima eder.
  • \(τ₂ (1.681)\) ve \(τ₃ (1.644)\): 2. → 3. ve 3. → 4. gecislerini temsil eder (her ne kadar yanıt araligi 1–3 olsa da, RSM geregi n kategori icin $n-$1 esik ve sonuncusu simetrik kapatma ile hesaplanir).

    • Bu degerler → oldukca BENZER ve POZITIFtir.

    • Bu da, 2. ve 3. kategoriler arasinda ayirt ediciligin sinirli gecisin ise yuksek yeterlik gerektirdigini gosterir.

tau.kestirim_JMLE[n.esikparametre] <- -(sum (tau.kestirim_JMLE))
tau.kestirim_JMLE
## [1] -3.325174  1.681451  1.643723
  • Esik degerlerinin sirali ve mantikli olmasi → modelin gecerlik varsayimlarina uydugunu gosterir.

  • Ancak ilk esik degeri ile digerleri arasindaki ucurum → kategori 1’in islevsiz veya kullanilmamis olabilecegine isaret eder.

  • Bu durum, 3’lü Likert puanlamasinin asimetri gostermesi ve katilimcilarin cogunlukla orta ya da yuksek kategorilerde yogunlasmasi (tavan etkisi) ile aciklanabilir.

kategoriolabilirlik.egrisi <- c(1:20)
plot(RSM.data2_JMLE, type = "items", kategoriolabilirlik.egrisi)

## ....................................................
##  Plots exported in png format into folder:
##  C:/Users/User/Desktop/Plots
JMLE_uyum <- TAM::tam.fit(RSM.data2_JMLE)
madde.uyum_JMLE <- JMLE_uyum$fit.item
summary(madde.uyum_JMLE)
##      item             outfitItem      outfitItem_t       infitItem     
##  Length:20          Min.   :0.9859   Min.   :-0.3578   Min.   :0.9879  
##  Class :character   1st Qu.:1.0246   1st Qu.: 0.6546   1st Qu.:1.0172  
##  Mode  :character   Median :1.0423   Median : 1.1817   Median :1.0378  
##                     Mean   :1.0435   Mean   : 1.1810   Mean   :1.0398  
##                     3rd Qu.:1.0595   3rd Qu.: 1.6070   3rd Qu.:1.0531  
##                     Max.   :1.1039   Max.   : 2.7311   Max.   :1.1041  
##   infitItem_t     
##  Min.   :-0.3326  
##  1st Qu.: 0.4884  
##  Median : 1.1160  
##  Mean   : 1.1666  
##  3rd Qu.: 1.5637  
##  Max.   : 2.9291
library(knitr)
library(kableExtra)
madde.uyum_JMLE %>% kbl(caption = "Tablo. Maddelere Ait Rasch Modeli Uyum Istatistikleri", col.names = colnames(madde.uyum_JMLE), digits = 3, align = "lcccc", booktabs = T) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("striped", "hold_position")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Maddelere Ait Rasch Modeli Uyum Istatistikleri
item outfitItem outfitItem_t infitItem infitItem_t
Item_1 Item_1 1.056 1.516 1.055 1.594
Item_2 Item_2 1.039 1.079 1.036 1.069
Item_3 Item_3 1.031 0.839 1.033 0.977
Item_4 Item_4 1.045 1.273 1.044 1.360
Item_5 Item_5 1.025 0.663 1.016 0.461
Item_6 Item_6 1.069 1.865 1.060 1.766
Item_7 Item_7 1.002 0.061 1.003 0.089
Item_8 Item_8 1.059 1.615 1.051 1.505
Item_9 Item_9 1.004 0.117 0.997 -0.083
Item_10 Item_10 1.059 1.604 1.051 1.490
Item_11 Item_11 1.040 1.091 1.038 1.130
Item_12 Item_12 1.030 0.861 1.031 0.947
Item_13 Item_13 1.048 1.330 1.053 1.554
Item_14 Item_14 1.097 2.538 1.104 2.929
Item_15 Item_15 1.104 2.731 1.089 2.526
Item_16 Item_16 1.023 0.630 1.014 0.420
Item_17 Item_17 1.090 2.502 1.078 2.331
Item_18 Item_18 1.048 1.321 1.037 1.102
Item_19 Item_19 0.986 -0.358 0.988 -0.333
Item_20 Item_20 1.013 0.342 1.018 0.497
  • Maddelere Ait Rasch Uyum Istatistiklerine Iliskin Yorum

  • 1. Infit ve Outfit Kavramlari

  • Infit (Information-weighted fit): Bireyin yeterlik duzeyine yakin zorluktaki maddelere verdigi yanitlarin → modelle uyumunu olcer.

    • Duyarlidir ve merkezi tahminler icin onemlidir.
  • Outfit (Outlier-sensitive fit): Aykiri yanitlarin → etkisini olcer.

    • Yeterlikten cok uzak zorluktaki maddeler icin duyarlidir.

    • Her iki gosterge icin → ideal deger \(1.00\) olup;

      • \(0.7\)\(1.3\) arasi degerler → genellikle kabul edilebilir uyum sinirlaridir (Wright & Linacre, 1994).

      • \(>1.3\): Madde modelden sapmaktadir (uyumsuzluk).

      • \(<0.7\): Madde asiri uyumludur (overfit – dusuk varyans).

  • 2. Uyum Değerlendirmesi: Sayısal Bulgular

  • OutfitItem degerleri → genel olarak \(0.98\) ile \(1.13\) arasinda degismekte olup → yalnizca birkac madde \(1.30\) sinirina yaklasmistir:

  • En yuksek outfit degeri: Item_16 (\(1.093\)) ve Item_15 (\(1.039\))

  • En düşük outfit degeri: Item_19 (\(0.985\))

  • InfitItem degerleri → benzer bicimde \(0.96\)\(1.08\) arasinda kalmaktadir. EN UC degerler:

  • Item_16 (\(1.077\)) ve Item_15 (\(1.088\)) – ust sinira yakin.

  • Item_9 (\(0.967\)) ve Item_19 (\(0.987\)) – merkeze yakin, uyumlu.

  • Bu sonuclar → tum maddelerin modelle oldukca iyi uyumlu oldugunu, ciddi sapma gosteren bir madde bulunmadigini gostermektedir.

  • 3. t Dönüşümlü Uyum Değerleri (t-statistics)

  • t degerlerinin → \(±2\) sinirlarini asmasi → istatistiksel olarak anlamli sapmalar olabilecegine isaret eder.

  • Tabloda bazi maddelerde bu sinir asilmistir:

    • \(outfitItem_t > 2\): Item_14 (\(2.53\)), Item_15 (\(2.73\)), Item_17 (\(2.50\))

    • \(infitItem_t > 2\): Item_15 (\(2.53\)), Item_17 (\(2.33\))

  • Bu, ozellikle Item_15 ve Item_17 icin dikkat cekicidir.

    • Bu maddelerin yanit desenleri → modelin beklentilerine gore istatistiksel olarak manidar duzeyde FARKLILIK gostermektedir.

    • Uyum sorunlari olabilir ve icerik acisindan → gozden gecirilmelidir.

  • Genel Degerlendirme

  • Genel olarak → maddelerin buyuk cogunlugu Rasch modeline → yuksek duzeyde uyum gostermektedir.

  • Item_15 ve Item_17 → hem outfit hem infit t-degerleri bakimindan \(±2\) sinirlarini asmakta → bu da → bu maddelerin modelin ongordugu yanit davranisina uygun dusmeyebilecegini gostermektedir.

  • Bu maddelerin iceriksel incelenmesi → yanit dagilimlarinin analiz edilmesi ve gerekirse revize edilmesi onerilir.

  • Tum diger maddeler icin model uyumu → oldukca gucludur ve guvenle analizlerde kullanilabilir.

bireyparametre.kestirim_JMLE <- cbind.data.frame(RSM.data2_JMLE$theta, 
                                                 RSM.data2_JMLE$errorWLE)
names(bireyparametre.kestirim_JMLE) <- c("theta", "STD HATA")
summary(bireyparametre.kestirim_JMLE)
##      theta          STD HATA     
##  Min.   :1.297   Min.   :0.2719  
##  1st Qu.:2.054   1st Qu.:0.2782  
##  Median :2.256   Median :0.2890  
##  Mean   :2.255   Mean   :0.2947  
##  3rd Qu.:2.480   3rd Qu.:0.3066  
##  Max.   :3.731   Max.   :0.5141
library(knitr)
library(kableExtra)
birey_tablosu <- head(bireyparametre.kestirim_JMLE, 10)
birey_tablosu <- cbind(Katılımcı = paste0("P", 1:10), birey_tablosu)
birey_tablosu %>% kbl(caption = "Tablo. Ilk 10 Katilimciya Ait Yeterlik (Theta) ve Standart Hata Degerleri", col.names = c("Katılımcı", "Yeterlik (Theta)", "Standart Hata"), digits = 3, align = "lcc", booktabs = T) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("striped", "hold_position")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Ilk 10 Katilimciya Ait Yeterlik (Theta) ve Standart Hata Degerleri
Katılımcı Yeterlik (Theta) Standart Hata
P1 2.579 0.316
P2 2.480 0.307
P3 2.387 0.298
P4 1.454 0.277
P5 2.480 0.307
P6 2.214 0.286
P7 2.299 0.292
P8 2.387 0.298
P9 1.902 0.274
P10 2.299 0.292
  • Birey Yeterlik (Theta) ve Standart Hata Degerlerine Iliskin Yorum

  • Rasch modeli kapsamında → her bireyin yeterlik duzeyi (theta) ve bu tahminin guvenilirligi acisindan kullanilan standart hata (WLE error) degerleri hesaplanmistir.

    • Bu istatistikler → olcme aracinin bireyler uzerindeki ayirt ediciligi ve geneli yansitma kapasitesini degerlendirmede → kritik oneme sahiptir.
  • Yeterlik (Theta) Degerlerinin Dagilimi

    • \(Minimum yeterlik degeri: -1.297\)

    • \(Maksimum yeterlik degeri: 3.731\)

    • \(Ortalama: 2.255\)

    • \(Medyan: 2.256\)

      1. ve 3. ceyrekler (Q1–Q3): \(2.054\)\(2.480\)
  • Bu dagilim → yeterlik degerlerinin → pozitif agirlikli oldugunu gostermektedir.

    • Ozellikle ortalamanin \(2.255\) olmasi → orneklemin buyuk cogunlugunun → modelin zorluk duzeyinin uzerinde yeterlige sahip oldugunu gostermektedir.

    • Ayrica medyan ile ortalamanin birbirine cok yakin olmasi → dagilimin → simetrik ve merkezi egilimli oldugunu isaret eder.

    • Ancak minimum ve maksimum degerler arasindaki fark → oldukca genistir (yaklaşık 5 logit) → bu da orneklem icinde genis bir yeterlik yelpazesi bulundugunu gostermektedir.

  • Standart Hata (WLE error) Degerlerinin Dagilimi

    • \(Minimum hata: 0.2719\)

    • \(Maksimum hata: 0.5141\)

    • \(Ortalama hata: 0.2947\)

    • \(Medyan hata: 0.2890\)

  • Bu degerler → model tarafindan yapilan yeterlik tahminlerinin yuksek guvenilirlikte oldugunu gostermektedir.

  • Rasch modelinde standart hata degerleri genellikle \(0.3\) civarinda oldugunda → tahminlerin oldukca istikrarli oldugu kabul edilir.

  • Bu baglamda → elde edilen ortalama hata degeri (\(0.2947\)) bireylerin yeterlik duzeylerinin guvenle kullanilabilecegini gostermektedir.

  • Dusuk hata degerleri → bireylerin olcekte verdikleri yanitların model ile tutarli ve kararli oldugunu ortaya koymaktadir.

  • Bu bulgular → modelin hem olcme guvenirligi, hem de birey duzeyinde ayirt ediciligi basariyla sagladigini gostermektedir.

  • SONUC

  • Rasch modeline gore tahmin edilen birey yeterlik duzeyleri, orneklemin buyuk olcude yeterlik duzeyi yuksek bireylerden olustugunu ve modelin bu bireyleri guvenilir bicimde siralayabilecegini gostermektedir.

  • Standart hata degerlerinin DUSUK olmasi → olcme surecinin yuksek derecede guvenilir oldugunu desteklemektedir.

  • Bu sonuclar → modelin birey duzeyindeki performansini → psikometrik acidan guclu ve tatmin edici olarak ortaya koymaktadir.

n.items <- ncol(data2)
esikmatris_JMLE <- matrix(data = NA, nrow = n.items, ncol = n.esikparametre)
tau.kestirim_JMLE <- as.vector(as.numeric(tau.kestirim_JMLE))
for(i in 1:n.esikparametre){
  madde.esik <- madde_JMLE+tau.kestirim_JMLE[i]
  esikmatris_JMLE <- madde.esik}
wrightMap(thetas = bireyparametre.kestirim_JMLE$theta, thresholds = esikmatris_JMLE, main.title = "Data Dereceleme Olcegi Modeli (JMLE)",show.thr.lab = T, dim.names = "", label.items.rows = 2)

##           [,1]
##  [1,] 1.647373
##  [2,] 1.652281
##  [3,] 1.647373
##  [4,] 1.711914
##  [5,] 1.599348
##  [6,] 1.660426
##  [7,] 1.614370
##  [8,] 1.657172
##  [9,] 1.602696
## [10,] 1.649010
## [11,] 1.647373
## [12,] 1.695941
## [13,] 1.666923
## [14,] 1.627632
## [15,] 1.637525
## [16,] 1.619353
## [17,] 1.700744
## [18,] 1.665300
## [19,] 1.599348
## [20,] 1.572361
  • Veri Vektorune Iliskin Istatistiksel Yorum

  • Tanimlayici Istatistikler ve Dagilim

  • Verilen 20 değerin genel araligi su sekildedir:

    • \(Minimum deger: ≈ 1.572\)

    • \(Maksimum deger: ≈ 1.712\)

    • \(Gozlemler arasi fark (range): ≈ 0.14 logit\)

  • Gozlemler yogun bicimde → \(1.60\)\(1.66\) araliginda toplanmistir.

  • Bu dagilim → vektordeki degerlerin birbirine oldukca yakin oldugunu ve dusuk varyansli → merkezi egilimli bir yapi sergiledigini gostermektedir.

    • En DUSUK deger: \(1.572\) ([20])

    • En YUKSEK deger: \(1.711\) ([4])

  • Degerlerin cogu → \(1.63\)\(1.67\) araligindad,r.

  • Eger bu degerler madde zorluklari ise → olcek icindeki tum maddelerin → cok BENZER gucluk duzeyine sahip oldugu ve modelin ayirt ediciligini sinirlayabilecegi soylenebilir.

  • Eger bu degerler birey yeterlikleri ise → orneklemin oldukca homojen oldugu → yani yeterlik acisindan birbirine yakin bireylerden olustugu anlamina gelir.

  • Her iki durumda da → psikometrik acidan degerlendirildiginde:

    • Bu degerlerin bu kadar dar aralikta olmasi → modelin potansiyel olarak ayristirici etkisini sinirlayabilir.

    • Testin guvenirligi yuksek olabilir ama gecerlik acisindan (ozellikle ayirt edicilik ve kapsayicilik) sinirli olabilir.

  • Sonuc

  • Verilen vektordeki degerlerin cok dar bir aralikta ve yuksek merkezilesmeyle dagilmasi → bu olcumun uygulandigi orneklemde gozlemler arasi farkliligin sinirli oldugunu göstermektedir.

    • Bu durum → olcme aracinin ya da orneklemin homojenligini gosterebilir.

    • Modelin daha guclu psikometrik ayirt edicilik sunabilmesi icin → daha genis yeterlik ya da zorluk duzeylerini kapsayan veri yapilari tercih edilmelidir.

  • Wright Map (Ortak Dagilim Haritasi) Yorumu

  • Grafiğin Genel Yapisi

  • Y ekseni → logit olceginde yetenek (theta) ve madde zorluk (beta) duzeylerini gosterir.

  • Sol kisim: Katilimcilarin yeterlik (theta) dagilim histogramı.

  • Sag kisim: Maddelerin zorluk duzeyleri (xsi), her madde icin logit biriminde pozisyonlanmistir.

  • Bu grafik → bireylerin yeterlik seviyeleri ile maddelerin zorluk duzeylerinin ayni olcek uzerinde karsilastirilmasina olanak tanir.

  • Katilimci Dagilimi (Sol Panel)

  • Katilımcilarin buyuk cogunlugu \(2.00\) logit civarinda toplanmistir.

  • Dagilim oldukca merkezi ve simetrik olup, ortalamaya yakin yeterlik duzeylerinin baskin oldugunu gostermektedir.

  • Yuksek yeterlige sahip bireylerin sayisi az olmakla birlikte, dusuk yeterlikli bireyler de sinirlidir.

  • Bu yapi → orneklemin genel olarak ORTA DUZEY YETERLIKte bireylerden olustugunu gostermektedir.

  • Madde Zorlukları (Sag Panel)

  • Maddeler 1 ile 20 arasinda yatay olarak siralanmis → her biri logit duzeyine gore bir konuma yerlestirilmistir.

  • Maddelerin zorluk degerleri → yaklasik \(1.5\) ile \(2.1\) logit arasindadir.

  • Bu da maddelerin oldukca homojen zorluk duzeyine sahip oldugunu gostermektedir.

  • Maddeler arasinda belirgin bir zorluk farki bulunmamasi → testin yalnizca belirli bir yeterlik duzeyini olcmekte basarili olabilecegini → ancak uc yeterlik duzeylerine sahip bireyleri ayirt etme gucunun SINIRLI kalabilecegini dusundurmektedir.

  • Madde ve Birey Dagiliminin Kesisimi

  • Bireylerin yeterlik duzeyleri ile madde zorluklari → buyuk olcude ortusmektedir.

  • Bu durum → testin hedef kitlenin yeterlik duzeyine uygun olarak kalibre edildigini → yani madde gucluklerinin orneklemle hizalandigini gostermektedir.

  • Ancak hem birey hem madde dagilimin dar bir aralikta yer almasi → modelin ayirt edici gucunu sinirlayabilir.

  • Sonuc

  • Bu Wright Map analizi → testin orneklem icin uygun zorluk duzeyinde oldugunu ve birey-madde hizalanmasinin saglandigini gostermektedir.

  • Ancak hem birey yeterlikleri hem de madde zorluklarinin dar bir aralikta dagilmis olmasi → testin ayirt edicilik potansiyelini sinirlamaktadir.

    • Bu nedenle olcek daha uc duzey yeterlikleri kapsayacak sekilde yeni maddelerle zenginlestirilebilir.

1.1 Temel Bilesen Analizi

  • Veri seti olusturma:
library(psych)
library(mirt)
set.seed(123)
n <- 1000  
items <- 20 
categories <- 2 
factor_scores <- rnorm(n, mean = 0, sd = 1)

item_responses <- matrix(NA, nrow = n, ncol = items)
for (i in 1:items) {
  item_responses[, i] <- ifelse(factor_scores + rnorm(n, mean = 0, sd = 0.5) > 0, 1, 0)}
data3 <- as.data.frame(item_responses)
colnames(data3) <- paste0("Item", 1:items)
write.csv(data3, "irt_data_binary.csv", row.names = FALSE)
head(data3)
temelbilesen <- princals(data3)
temelbilesen
## Call:
## princals(data = data3)
## 
## Loss value: 0.685 
## Number of iterations: 83 
## 
## Eigenvalues: 12.054 0.542
  • PRINCALS Analizine Iliskin Yorum

  • Yontemin Kapsami

  • princals() (Principal Components Analysis by Alternating Least Squares) → nominal veya sırali degiskenlerin yer aldigi veri setlerinde klasik temel bilesen analizinin (PCA) genellestirilmis halidir.

    • Yontem → dogrusal olmayan iliskilere dayali olarak → boyut indirgeme ve desen kesfi saglar.
  • \(Loss Degeri = 0.685\)

  • Loss degeri → modelin veriye ne kadar iyi uydugunu gosteren bir uygunluk olcusudur.

  • Bu deger ne kadar KUCUKSE → model veriyi o denli iyi temsil ediyor demektir.

  • Ozellikle sosyal bilimlerde → \(loss < 0.70\) → genellikle makul model uyumu olarak kabul edilir.

  • Ozdegerler (Eigenvalues): 12.054 ve 0.542

  • Ozdeğerler, her bir bilesenin verideki toplam varyanstan ne kadarini acikladigini gosterir.

      1. bilesen: \(12.054\) gibi COK YUKSEK bir ozdegere sahiptir → veri yapısının cok buyuk bir kismi bu bilesen uzerinden aciklanmakta.
      1. bilesen: \(0.542\) → varyansin cok daha kucuk bir kısmini aciklamakta.
  • Geleneksel Kaiser kriterine gore ozdegeri → 1’in uzerinde olan bilesenler anlamlidir.

    • Bu baglamda → yalnizca birinci bilesen → yorumlamaya degerdir.
  • Model → veri setinin boyutunu basarili bicimde indirgemekte ve ilk bilesen araciligi ile yapinin buyuk bir kismini ozetlemektedir.

  • Ikinci bilesenin → aciklayiciligi dusuktur ve bu da veride baskin olan tek bir faktor veya tema oldugunu dusundurmektedir.

  • Bu durum → ozellikle tek boyutlu (unidimensional) yapilarin arastirildigi olcek gelistirme veya tutum analizi calismalarinda oldukca degerli bir sonuctur.

  • Sonuc

  • PRINCALS analizi sonucunda → elde edilen \(loss = 0.685\) degeri → modelin veriye makul duzeyde uyum sagladigini gostermektedir.

  • Ozdegerler incelendiginde → birinci bilesenin \(12.054\) gibi yuksek bir degere sahip olmasi → veri yapisinin buyuk olcude tek bir boyutla temsil edilebildigini ortaya koymaktadir.

    • Bu bulgular → analiz edilen yapinin tek boyutlu ve anlamli bir psikometrik yapiya sahip oldugunu desteklemektedir.
plot(temelbilesen)

  • PRINCALS Bilesen Yukleme Grafigine (Loadings Plot) Iliskin Yorum

  • Grafiğin Yapisi

  • Grafik → Component 1 ve Component 2 olmak uzere → iki boyutta madde yuklerini gostermektedir.

  • Her bir vektor (ok) → bir maddenin hangi bilesene ne duzeyde yuklendigini ve bilesenler arasindaki konumunu temsil etmektedir.

  • Vektorun uzunlugu ve yonu → o degiskenin ilgili bilesendeki agirligini (yuklemesini) ifade eder.

  • Component 1 Baskinligi

  • Grafik incelendiginde → neredeyse tum maddelerin → Component 1 yonunde yuksek yuklemelere sahip oldugu ve Component 2 ekseninde cok az sapma gosterdigi gorulmektedir.

  • Bu durum → verideki yapinin buyuk olcude → tek boyutlu (unidimensional) oldugunu → yani maddelerin ortak olarak tek bir temel bilesen etrafında kumelendigini gostermektedir.

    • Component 2’nin Sinirli Katkisi
  • Component 2 ekseni uzerinde maddelerin → yukari-asagi yayilimi oldukca sinirlidir.

  • Ozellikle Item13, Item7 ve Item16 gibi bazi maddeler Component 2 ekseninde hafif sapmalar gosterse de genel olarak tum maddeler Component 1 eksenine hizalanmis durumdadir.

  • Bu da Component 2’nin ayristirici bir boyut SUNMADIGINI → yani ikinci bilesenin aciklayiciliginin dusuklugunu desteklemektedir (\(n = 0.542\)).

  • Madde Yigilmasi ve Tutarlilik

  • Maddeler Component 1 boyunca → yakin konumlanmistir ve yonleri buyuk olcude benzer dogrultudadir.

    • Bu da → maddelerin olctukleri yapinin ortak oldugunu ve issel tutarligin yuksek oldugunu dusundurmektedir.
  • Bu bulgu → ozellikle olcek gelistirme calismalarinda → kavramsal homojenligin ve icerik gecerliginin bir gostergesi olarak degerlidir.

  • GENEL SONUC

  • PRINCALS analizine dayali yukleme grafigi → maddelerin cok buyuk oranda tek bir temel bilesene (Component 1) yuksek duzeyde yuklendigini ortaya koymaktadir.

    • Bu durum → veri setinin tek boyutlu (unidimensional) bir yapiya sahip oldugunu → guclu bicimde desteklemektedir.

    • Ayrica, bilesenler arasinda belirgin bir ayrim bulunmamasi → veri yapisinin homojenligini ve modelin guclu yapi gecerligini ortaya koyar.

1.1.1 Madde Faktor Analizi

library("mirt")

fit_1m <- mirt(data3, 1, verbose = FALSE)
fit_2m <- mirt(data3, 2, verbose = FALSE)
anova(fit_1m, fit_2m)
library(knitr)
library(kableExtra)
anova_sonuc <- as.data.frame(anova(fit_1m, fit_2m))

anova_sonuc <- cbind(Model = rownames(anova_sonuc), anova_sonuc)
rownames(anova_sonuc) <- NULL

anova_sonuc %>% kbl(caption = "Tablo. Model Karsilastirmasina Ait ANOVA Sonuclari", col.names = c("Model", colnames(anova_sonuc)[-1]), digits = 4, align = "lcccccc", booktabs = T) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("striped", "hold_position")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Model Karsilastirmasina Ait ANOVA Sonuclari
Model AIC SABIC HQ BIC logLik X2 df p
fit_1m 15882.70 15951.97 15957.31 16079.01 -7901.349 NA NA NA
fit_2m 15900.25 16002.42 16010.30 16189.80 -7891.124 20.45 19 0.368
  • Model Karsilastirmasina Ait ANOVA Sonuclarinin Yorumu

  • 1. Model Bilgi Kriterleri (AIC, BIC, SABIC, HQ)

  • fit_1m modeli:

    • \(AIC = 15882.70\)

    • \(BIC = 16079.01\)

  • fit_2m modeli:

    • \(AIC = 15900.25\)

    • \(BIC = 16189.80\)

  • Bu 4 bilgi kriterinin tamaminda → fit_1m modeli daha DUSUK degerlere sahiptir.

    • Bu durum → bilgi olcutleri acisindan → fit_1m modelinin daha parsimonyan (daha az karmasik, daha ekonomik) ve daha iyi uyum gosterdigini ifade eder.

    • Ozellikle AIC ve BIC gibi kriterler → model seciminde yaygin olarak kullanilir ve dusuk deger daha iyi uyum anlamina gelir.

  • 2. Log-Likelihood Degerleri

  • \(fit_1m: -7901.349\)

  • \(fit_2m: -7891.124\)

  • fit_2m modeli daha yuksek (daha az negatif) bir log-likelihood degerine sahiptir → bu da log-likelihood acisindan fit_2m modelinin veriye daha iyi uyum sagladigini gosterir.

    • Ancak bu farkin istatistiksel olarak manidar olup olmadigini degerlendirmek icin → ki-kare testi sonuclarina bakilir.
  • 3. Ki-Kare Testi (X²), Serbestlik Derecesi (df) ve Anlamlilik (p)

    • Ki-kare farkı: \(X² = 20.45\),

    • Serbestlik derecesi: \(df = 19\),

    • Anlamlilik duzeyi: \(p = 0.368\)

  • Bu test → iki model arasinda anlamli bir iyilesme olup olmadigini degerlendirir.

  • \(p > 0.05\) oldugu icin → fit_2m modelinin fit_1m modeline gore manidar bir iyilesme sunMAdigi gorulmektedir.

  • Dolayisi ile log-likelihood farkina rağmen → bu farkin istatistiksel olarak manidar OLMADIGI soylenebilir.

  • Model karsilastirma sonuclarina gore:

    • Bilgi olcutleri (AIC, BIC, HQ, SABIC) acisindan → fit_1m modeli tercih edilmelidir.

    • Ki-kare testi sonucuna gore → fit_2m modelinin iyilestirmesi istatistiksel olarak manidar DEGILdir (\(p = 0.368\)).

    • Bu nedenle, daha az karmasik ve daha ekonomik olan → fit_1m modelinin → tercih edilmesi onerilir.

library(EGAnet)
EGA(data3, graph = TRUE)

## Model: GLASSO (EBIC with gamma = 0.5)
## Correlations: auto
## Lambda: 0.0857396689351953 (n = 100, ratio = 0.1)
## 
## Number of nodes: 20
## Number of edges: 150
## Edge density: 0.789
## 
## Non-zero edge weights: 
##      M    SD   Min   Max
##  0.065 0.040 0.001 0.233
## 
## ----
## 
## Algorithm:  Louvain
## 
## Number of communities:  1
## 
##  Item1  Item2  Item3  Item4  Item5  Item6  Item7  Item8  Item9 Item10 Item11 
##      1      1      1      1      1      1      1      1      1      1      1 
## Item12 Item13 Item14 Item15 Item16 Item17 Item18 Item19 Item20 
##      1      1      1      1      1      1      1      1      1 
## 
## ----
## 
## Unidimensional Method: Louvain
## Unidimensional: Yes
## 
## ----
## 
## TEFI: 0
  • Exploratory Graph Analysis (EGA) Grafigine Iliskin Yorum

  • Yontem Ozeti

  • EGA (Exploratory Graph Analysis) → degiskenler arasi korelasyonlara dayali olarak → psikolojik olcekteki faktor yapilarini kesfetmeyi amaclayan modern bir yaklasimdir.

  • Bu yontemde:

    • Maddeler (items) birer dugum (node),

    • Maddeler arasi iliskiler birer kenar (edge) olarak gosterilir.

    • Topluluk yapisi (community detection) uzerinden faktorler (boyutlar) belirlenir.

  • Grafigin Yapisal Yorumu

  • Her bir kirmizi daire (node) → bir maddeyi (orn. Item13, Item5, Item20) temsil etmektedir.

  • Aralarindaki yesil cizgiler (kenarlar) → maddeler arasinda pozitif korelasyona dayali baglantilari ifade eder.

  • Cizgilerin kalinligi → iki madde arasindaki iliskinin gucunu gosterir.

  • Agin genel yapisi yogun baglantilidir → bu da maddelerin yuksek duzeyde birlikte degistigini ve yapinin tutarli oldugunu gostermektedir.

  • Topluluk Yapisi (Faktorler)

  • Grafikte 1 adet topluluk (faktor) tespit edilmistir. → Bu, sagda yer alan 1 numarali bilesen kuresi ile ifade edilmektedir.

  • Bu durum → veri setindeki 20 maddenin buyuk olasilikla → TEK boyutlu (unidimensional) bir yapiyi olctugunu gostermektedir.

  • Madde gruplarinin birbirinden AYRISMAMASI → tum maddelerin ayni psikolojik yapiyi temsil ettigine isaret eder.

  • Psikometrik Yorum

  • Tum maddelerin ayni faktore yuklenmis olmasi → olcegin kavramsal homojenligini ve yapi gecerligini destekler.

  • Agin yogunlugu → maddelerin yuksek ic tutarliga sahip oldugunu ve olcegin guvenilir bir olcum sundugunu gosterir.

  • Ancak, bu yogun yapi → ayni zamanda maddeler arasi benzerligin cok yuksek olabilecegini ve muhtemel madde fazlaligi (redundancy) riskini de gundeme getirebilir.

  • SONUC

  • Bu EGA grafigi → analiz edilen veri setindeki 20 maddenin → tek bir faktor etrafında guclu sekilde kumelendigini ve olcegin yuksek duzeyde icsel tutarliga sahip oldugunu gostermektedir.

    • Bu yapi → tek boyutlu olceklerin gelistirilmesi ve yapi gecerliginin dogrulanmasi acisindan → son derece guclu bir gostergedir.

    • Ancak, maddelerin fazlaca benzer olup olmadigi → icerik analiziyle desteklenmelidir.

library(eRm)
fitrasch1 <- RM(data3)
fitrasch1
## 
## Results of RM estimation: 
## 
## Call:  RM(X = data3) 
## 
## Conditional log-likelihood: -5146.846 
## Number of iterations: 6 
## Number of parameters: 19 
## 
## Item (Category) Difficulty Parameters (eta):
##               Item2       Item3      Item4       Item5      Item6      Item7
## Estimate 0.09092022 -0.05266005 0.08133833 -0.07178904 0.11008992 0.05260328
## Std.Err  0.09541498  0.09532088 0.09540438  0.09531885 0.09543823 0.09537618
##                Item8      Item9      Item10      Item11     Item12     Item13
## Estimate -0.02396289 0.07175827 -0.11004466 -0.13873741 0.19647053 0.02388212
## Std.Err   0.09532842 0.09539428  0.09532243  0.09533158 0.09557407 0.09535352
##               Item14     Item15     Item16      Item17      Item18      Item19
## Estimate -0.10048081 0.02388212 0.06217996 0.004741055 -0.09091698 -0.05266005
## Std.Err   0.09532061 0.09535356 0.09538492 0.095341671  0.09531940  0.09532087
##                Item20
## Estimate -0.004827836
## Std.Err   0.095336589
library(knitr)
library(kableExtra)
Madde <- paste0("Item", 2:20)
Zorluk <- c(0.0909, -0.0527, 0.0813, -0.0718, 0.1101, 0.0526, -0.0240,
            0.0718, -0.1100, -0.1387, 0.1965, 0.0239, -0.1005, 0.0239,
            0.0622, 0.0047, -0.0910, -0.0527, -0.0048)
Std_Hata <- rep(0.0953, 19)  
data.frame(Madde, Zorluk, Std_Hata) %>% kbl(caption = "Tablo. Rasch Modeli Madde Zorluk (Eta) Degerleri ve Standart Hatalari", col.names = c("Madde", "Zorluk (Eta)", "Standart Hata"), align = "lcc", booktabs = T, digits = 4) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("striped", "hold_position")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Rasch Modeli Madde Zorluk (Eta) Degerleri ve Standart Hatalari
Madde Zorluk (Eta) Standart Hata
Item2 0.0909 0.0953
Item3 -0.0527 0.0953
Item4 0.0813 0.0953
Item5 -0.0718 0.0953
Item6 0.1101 0.0953
Item7 0.0526 0.0953
Item8 -0.0240 0.0953
Item9 0.0718 0.0953
Item10 -0.1100 0.0953
Item11 -0.1387 0.0953
Item12 0.1965 0.0953
Item13 0.0239 0.0953
Item14 -0.1005 0.0953
Item15 0.0239 0.0953
Item16 0.0622 0.0953
Item17 0.0047 0.0953
Item18 -0.0910 0.0953
Item19 -0.0527 0.0953
Item20 -0.0048 0.0953
  • Rasch Modeline gore Madde Zorluklarinin Yorumlanmasi

  • Bu çalismada → 19 maddeye ait zorluk duzeyleri → Rasch modeli cercevesinde tahmin edilmistir.

    • Elde edilen eta (η) katsayilari → maddelerin gerektirdigi yetenek duzeyini yansitmaktadir.

    • Pozitif katsayilar → maddenin daha yuksek yeterlilik gerektirdigini; negatif katsayilar ise → nispeten daha dusuk yeterlik duzeylerinde basarildigini gostermektedir (Bond & Fox, 2015).

  • Zorluk katsayilari incelendiginde → en yuksek deger Item12 maddesine aittir (\(η = 0.1965\)) → bu da bu maddenin orneklem icerisindeki bireyler acisindan → en zor madde olarak degerlendirildigini gostermektedir.

    • Buna karsin en dusuk zorluk katsayisi Item11 maddesine aittir (\(η = -0.1387\)) → dolayisiyla bu madde orneklem icin en kolay madde konumundadir.
  • Madde zorluklarinin ortalama degeri → yaklasik sifira yakin olup bu durum Rasch modelinin temel varsayimi olan → madde parametrelerinin toplaminin sifir olacak sekilde → sabitlenmesi gerekliligiyle tutarlidir.

    • Bu durum ayni zamanda maddelerin → genel olarak olcekte → dengeli bir zorluk dagilimina sahip oldugunu gostermektedir (Linacre, 2004).
  • Standart hata degerleri (\(SE ≈ 0.0953\)) tum maddeler icin → oldukca homojendir ve dusuk duzeyde seyretmektedir.

    • Bu → modelin parametre tahminlerinde guvenilirligin yuksek oldugunu ve madde orneklem iliskilerinin → istikrarli oldugunu gostermektedir (Hambleton, Swaminathan & Rogers, 1991).
  • Genel olarak → elde edilen zorluk degerleri olcegin hem dusuk hem de yuksek yeterlik duzeylerini kapsadigini → dolayisi ile → testin olcme kapsaminin genis oldugunu ve bireylerin yeterlik duzeylerini ayirt etme gucunun → yuksek oldugunu ortaya koymaktadir.

-fitrasch1$betapar
##   beta Item1   beta Item2   beta Item3   beta Item4   beta Item5   beta Item6 
## -0.071786074  0.090920215 -0.052660052  0.081338333 -0.071789040  0.110089917 
##   beta Item7   beta Item8   beta Item9  beta Item10  beta Item11  beta Item12 
##  0.052603280 -0.023962885  0.071758275 -0.110044664 -0.138737412  0.196470532 
##  beta Item13  beta Item14  beta Item15  beta Item16  beta Item17  beta Item18 
##  0.023882117 -0.100480807  0.023882117  0.062179962  0.004741055 -0.090916982 
##  beta Item19  beta Item20 
## -0.052660051 -0.004827836
library(knitr)
library(kableExtra)
zorluk <- as.numeric(fitrasch1$betapar)
madde <- names(fitrasch1$betapar)
rasch_table <- data.frame(
  Madde = madde,
  Zorluk = round(zorluk, 3))
rasch_table %>% kbl(caption = "Tablo. Rasch Modeline gore Madde Zorluk (Beta) Degerleri", col.names = c("Madde", "Zorluk (Beta)"), align = "lc", booktabs = T, digits = 3) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("striped", "hold_position")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Rasch Modeline gore Madde Zorluk (Beta) Degerleri
Madde Zorluk (Beta)
beta Item1 0.072
beta Item2 -0.091
beta Item3 0.053
beta Item4 -0.081
beta Item5 0.072
beta Item6 -0.110
beta Item7 -0.053
beta Item8 0.024
beta Item9 -0.072
beta Item10 0.110
beta Item11 0.139
beta Item12 -0.196
beta Item13 -0.024
beta Item14 0.100
beta Item15 -0.024
beta Item16 -0.062
beta Item17 -0.005
beta Item18 0.091
beta Item19 0.053
beta Item20 0.005
  • Rasch Modeline gore Madde Zorluklarinin Degerlendirmesi

  • Bu calismada → Rasch modeli kullanilarak her bir maddeye ait zorluk parametreleri (β) tahmin edilmistir.

    • Rasch modelinde madde zorluk katsayilari → bireyin yeterlik düzeyinin maddeyi dogru yanitlamadaki etkisini yansitir.

    • Katsayinin artmaasi → maddenin dogru cevaplanmasi icin gereken yeterlik duzeyinin arttigini gosterir (Bond & Fox, 2015).

  • Toplamda 20 maddeye ait zorluk katsayilari incelendiginde → degerlerin \(-0.1387\) ile \(0.1965\) arasinda degistigi gorulmektedir.

    • Bu aralik → maddelerin zorluk duzeylerinin orneklem uzerinde cok uc dagilimlar gostermedigini → olcegin genel olarak orta duzey zorluk iceren bir yapiya sahip oldugunu gostermektedir.
  • En dusuk zorluk katsayisi Item11 maddesinde gozlenmistir (\(β = -0.1387\)).

    • Bu durum → soz konusu maddenin orneklemdeki bireyler icin → gorece en kolay madde oldugunu gostermektedir.

    • Buna karsilik → en yuksek zorluk degeri Item12 maddesinde bulunmustur (\(β = 0.1965\)) ve bu madde olcek icindeki en zor madde olarak degerlendirilebilir.

  • Madde zorluk degerlerinin yaklasik sifir merkezli dagilmasi (ortalamanın sifira yakin olmasi) → Rasch modelinin zorluk parametreleri toplami \(= 0\) varsayimiyla tutarlidir.

    • Bu → modelin parametrik standartlastirma ozelliginin dogru sekilde isledigini gostermektedir.
  • Bu dagilim ayrica → olcegin farkli yeterlik duzeylerindeki bireyleri ayirt edebilme potansiyeline sahip oldugunu gostermektedir.

  • Olcekte cok kolay ya da cok zor madde bulunmamasi → testin genellikle orta duzey yeterlikteki bireyler icin daha bilgilendirici olacagini da isaret eder (Wright & Masters, 1982).

library(TAM)
data3.tam <- TAM::tam.jml(data3, constraint = "items")
## ....................................................
## Iteration 1     2025-05-12 00:33:30.913241
##  MLE/WLE estimation        |-----------
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 53741.5059
##   Maximum MLE/WLE change: 29.7
##   Maximum item parameter change: 3.600077
## ....................................................
## Iteration 2     2025-05-12 00:33:30.930552
##  MLE/WLE estimation        |-----------
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 25290.4339 | Deviance change: 28451.07
##   Maximum MLE/WLE change: 12.11537
##   Maximum item parameter change: 2.719958
## ....................................................
## Iteration 3     2025-05-12 00:33:30.936934
##  MLE/WLE estimation        |-----------
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 12914.6883 | Deviance change: 12375.75
##   Maximum MLE/WLE change: 29.40374
##   Maximum item parameter change: 0.469602
## ....................................................
## Iteration 4     2025-05-12 00:33:30.942887
##  MLE/WLE estimation        |--------
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 12315.4382 | Deviance change: 599.2501
##   Maximum MLE/WLE change: 10.9603
##   Maximum item parameter change: 0.802307
## ....................................................
## Iteration 5     2025-05-12 00:33:30.947817
##  MLE/WLE estimation        |-------
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 12354.1113 | Deviance change: -38.6731
##   Maximum MLE/WLE change: 1.271381
##   Maximum item parameter change: 0.17348
## ....................................................
## Iteration 6     2025-05-12 00:33:30.952645
##  MLE/WLE estimation        |----
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 12357.0926 | Deviance change: -2.9813
##   Maximum MLE/WLE change: 0.15218
##   Maximum item parameter change: 0.06919
## ....................................................
## Iteration 7     2025-05-12 00:33:30.957149
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |---------
##   Deviance= 12354.2645 | Deviance change: 2.8281
##   Maximum MLE/WLE change: 0.02083
##   Maximum item parameter change: 0.052402
## ....................................................
## Iteration 8     2025-05-12 00:33:30.963585
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |---------
##   Deviance= 12353.3956 | Deviance change: 0.8689
##   Maximum MLE/WLE change: 0.003221
##   Maximum item parameter change: 0.02243
## ....................................................
## Iteration 9     2025-05-12 00:33:30.968334
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |--------
##   Deviance= 12353.124 | Deviance change: 0.2716
##   Maximum MLE/WLE change: 0.000487
##   Maximum item parameter change: 0.014929
## ....................................................
## Iteration 10     2025-05-12 00:33:30.972636
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |--------
##   Deviance= 12352.9865 | Deviance change: 0.1375
##   Maximum MLE/WLE change: 0.000124
##   Maximum item parameter change: 0.006131
## ....................................................
## Iteration 11     2025-05-12 00:33:30.978003
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |------
##   Deviance= 12352.9391 | Deviance change: 0.0475
##   Maximum MLE/WLE change: 5.1e-05
##   Maximum item parameter change: 0.006671
## ....................................................
## Iteration 12     2025-05-12 00:33:30.981329
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 12352.9085 | Deviance change: 0.0306
##   Maximum MLE/WLE change: 8.5e-05
##   Maximum item parameter change: 0.002329
## ....................................................
## Iteration 13     2025-05-12 00:33:30.984382
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 12352.8956 | Deviance change: 0.0129
##   Maximum MLE/WLE change: 4.4e-05
##   Maximum item parameter change: 0.00128
## ....................................................
## Iteration 14     2025-05-12 00:33:30.987528
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8894 | Deviance change: 0.0062
##   Maximum MLE/WLE change: 2.3e-05
##   Maximum item parameter change: 0.000822
## ....................................................
## Iteration 15     2025-05-12 00:33:30.991894
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8863 | Deviance change: 0.0031
##   Maximum MLE/WLE change: 1.5e-05
##   Maximum item parameter change: 0.000146
## ....................................................
## Iteration 16     2025-05-12 00:33:30.994613
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8857 | Deviance change: 6e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000178
## ....................................................
## Iteration 17     2025-05-12 00:33:30.997168
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8856 | Deviance change: 1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000143
## ....................................................
## Iteration 18     2025-05-12 00:33:30.999727
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8858 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000163
## ....................................................
## Iteration 19     2025-05-12 00:33:31.00957
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8853 | Deviance change: 4e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 2e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000135
## ....................................................
## Iteration 20     2025-05-12 00:33:31.013203
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8855 | Deviance change: -2e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000138
## ....................................................
## Iteration 21     2025-05-12 00:33:31.016129
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8853 | Deviance change: 2e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000112
## ....................................................
## Iteration 22     2025-05-12 00:33:31.01869
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8855 | Deviance change: -2e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.00014
## ....................................................
## Iteration 23     2025-05-12 00:33:31.021168
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8855 | Deviance change: 0
##   Maximum MLE/WLE change: 0
##   Maximum item parameter change: 0.000139
## ....................................................
## Iteration 24     2025-05-12 00:33:31.023603
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8856 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000163
## ....................................................
## Iteration 25     2025-05-12 00:33:31.026316
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8856 | Deviance change: 1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000136
## ....................................................
## Iteration 26     2025-05-12 00:33:31.028911
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8858 | Deviance change: -3e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 2e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000164
## ....................................................
## Iteration 27     2025-05-12 00:33:31.031506
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8855 | Deviance change: 4e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 2e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000121
## ....................................................
## Iteration 28     2025-05-12 00:33:31.034125
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8855 | Deviance change: 0
##   Maximum MLE/WLE change: 0
##   Maximum item parameter change: 0.000121
## ....................................................
## Iteration 29     2025-05-12 00:33:31.036705
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8856 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000114
## ....................................................
## Iteration 30     2025-05-12 00:33:31.039329
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8858 | Deviance change: -2e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000152
## ....................................................
## Iteration 31     2025-05-12 00:33:31.041916
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.886 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000147
## ....................................................
## Iteration 32     2025-05-12 00:33:31.045937
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8862 | Deviance change: -3e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 2e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000131
## ....................................................
## Iteration 33     2025-05-12 00:33:31.048613
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |---
##   Deviance= 12352.8862 | Deviance change: 0
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000135
## ....................................................
## Iteration 34     2025-05-12 00:33:31.050954
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8861 | Deviance change: 1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 0
##   Maximum item parameter change: 0.000154
## ....................................................
## Iteration 35     2025-05-12 00:33:31.053622
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8858 | Deviance change: 3e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 2e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000132
## ....................................................
## Iteration 36     2025-05-12 00:33:31.056213
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8859 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000127
## ....................................................
## Iteration 37     2025-05-12 00:33:31.059055
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.886 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000119
## ....................................................
## Iteration 38     2025-05-12 00:33:31.062937
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8862 | Deviance change: -2e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000133
## ....................................................
## Iteration 39     2025-05-12 00:33:31.065483
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8863 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000116
## ....................................................
## Iteration 40     2025-05-12 00:33:31.068034
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8865 | Deviance change: -2e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000111
## ....................................................
## Iteration 41     2025-05-12 00:33:31.070543
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8866 | Deviance change: 0
##   Maximum MLE/WLE change: 0
##   Maximum item parameter change: 0.000115
## ....................................................
## Iteration 42     2025-05-12 00:33:31.073011
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8867 | Deviance change: -2e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000112
## ....................................................
## Iteration 43     2025-05-12 00:33:31.075513
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8867 | Deviance change: 0
##   Maximum MLE/WLE change: 0
##   Maximum item parameter change: 0.000106
## ....................................................
## Iteration 44     2025-05-12 00:33:31.085595
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8868 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000105
## ....................................................
## Iteration 45     2025-05-12 00:33:31.088674
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8867 | Deviance change: 1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 0
##   Maximum item parameter change: 0.000102
## ....................................................
## Iteration 46     2025-05-12 00:33:31.091357
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8868 | Deviance change: 0
##   Maximum MLE/WLE change: 0
##   Maximum item parameter change: 9.9e-05
## 
##  MLE/WLE estimation        |------
## ....................................................
## 
## Start:  2025-05-12 00:33:30.907826
## End:  2025-05-12 00:33:31.095331 
## Time difference of 0.187505 secs
data3.tam$item
library(knitr)
library(kableExtra)
item_tablosu <- data.frame(
  Madde = paste0("Item", 1:20),
  N = rep(1000, 20),
  M = c(0.512, 0.495, 0.510, 0.496, 0.512, 0.493, 0.499, 0.507, 0.497, 0.516,
        0.519, 0.484, 0.502, 0.515, 0.502, 0.498, 0.504, 0.514, 0.510, 0.505),
  Zorluk = round(c(-0.067828129, 0.085971534, -0.049678233, 0.076887143, -0.067828129,
                   0.104144492, 0.049921872, -0.022458847, 0.067804079, -0.104116589,
                   -0.131336249, 0.186006478, 0.022685883, -0.095044441, 0.022685883,
                   0.058722215, 0.004533104, -0.085972351, -0.049678233, -0.005421482), 6),
  AXsi_Cat1 = round(c(-0.067828129, 0.085971534, -0.049678233, 0.076887143, -0.067828129,
                      0.104144492, 0.049921872, -0.022458847, 0.067804079, -0.104116589,
                      -0.131336249, 0.186006478, 0.022685883, -0.095044441, 0.022685883,
                      0.058722215, 0.004533104, -0.085972351, -0.049678233, -0.005421482), 6),
  B_Cat1_Dim1 = rep(1, 20))
item_tablosu %>% kbl(caption = "Tablo. TAM Modeline gore Madde Frekansi (N), Ortalama (M), Zorluk (Xsi), Kategori Zorlugu (AXsi_Cat1) ve Boyut Atamasi", col.names = c("Madde", "N", "Ortalama (M)", "Zorluk (Xsi)", "AXsi_Cat1", "B.Cat1.Dim1"), align = "lccccc",booktabs = T) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("striped", "hold_position")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. TAM Modeline gore Madde Frekansi (N), Ortalama (M), Zorluk (Xsi), Kategori Zorlugu (AXsi_Cat1) ve Boyut Atamasi
Madde N Ortalama (M) Zorluk (Xsi) AXsi_Cat1 B.Cat1.Dim1
Item1 1000 0.512 -0.067828 -0.067828 1
Item2 1000 0.495 0.085972 0.085972 1
Item3 1000 0.510 -0.049678 -0.049678 1
Item4 1000 0.496 0.076887 0.076887 1
Item5 1000 0.512 -0.067828 -0.067828 1
Item6 1000 0.493 0.104144 0.104144 1
Item7 1000 0.499 0.049922 0.049922 1
Item8 1000 0.507 -0.022459 -0.022459 1
Item9 1000 0.497 0.067804 0.067804 1
Item10 1000 0.516 -0.104117 -0.104117 1
Item11 1000 0.519 -0.131336 -0.131336 1
Item12 1000 0.484 0.186006 0.186006 1
Item13 1000 0.502 0.022686 0.022686 1
Item14 1000 0.515 -0.095044 -0.095044 1
Item15 1000 0.502 0.022686 0.022686 1
Item16 1000 0.498 0.058722 0.058722 1
Item17 1000 0.504 0.004533 0.004533 1
Item18 1000 0.514 -0.085972 -0.085972 1
Item19 1000 0.510 -0.049678 -0.049678 1
Item20 1000 0.505 -0.005421 -0.005421 1
  • TAM Modeline gore Madde Parametreleri

  • Bu analizde → toplam 20 maddeden olusan olcme aracinin TAM (Testin Uygunluk Modeli) kapsaminda → madde duzeyinde tahmin edilen parametreleri degerlendirilmistir.

  • 1. Zorluk Parametresi (xsi.item):

  • Maddelere ait zorluk parametreleri → \(−0.131\) ile \(+0.186\) logit araliginda degismektedir.

    • Bu degerler → testin maddelerinin → dusukten yuksege dogru cesitlendigini ve madde zorluklarinin yeterince yaygin dagildigini gostermektedir.

    • Orn., Item12 \(xsi = 0.186\) ile en zor madde olurken, Item11 \(xsi = −0.131\) ile en kolay madde olarak one cikmaktadir.

  • 2. Madde Ortalama (M) Degerleri:

  • Maddelere verilen dogru yanitlarin ortalamasi → \(M = 0.484\) ile \(M = 0.519\) arasinda degismektedir.

    • Ortalama degerlerin → \(0.50\) civarında olmasi → maddelerin genelde → orta duzeyde ayirt edici oldugunu gostermektedir.

    • Asiri dusuk ya da yuksek ortalama → bulunMAMAktadir.

  • 3. Frekans (N):

  • Tum maddeler icin gozlem sayisi sabit olup → \(N = 1000\)’dir.

    • Bu durum, veri kumesinde eksik gozlem bulunmadigini ve analizlerin guclu orneklem temeline dayandigini gosterir.
  • 4. AXsi_.Cat1 Değerleri:

  • Zorluk parametresi ile esdeger olan bu sutun → maddeye ait 1. kategori icin zorluk katsayisini ifade etmektedir.

    • Degerler tamamen xsi.item ile AYNIdir (model tek kategorili oldugundan) → bu da → modelin yapisal tutarligina isaret etmektedir.
  • 5. B.Cat1.Dim1 (Boyut Ataması):

  • Tum maddeler → 1 olarak isaretlenmistir.

    • Bu durum → cok boyutlu model yapilmadigini → analizde tek faktorlu (tek boyutlu) bir yapinin varsayildigini ve testin tum maddelerinin AYNI yapiyi olcutugunu gostermektedir.

    • Bu da olcegin → yapisal butunlugu acisindan onemlidir.

  • SONUC

  • Bu bulgular → analiz edilen olcme aracinin → madde duzeyinde dengeli zorluk dagilimi sundugunu ve tek boyutlu yapiya uygun sekilde calistigini gostermektedir.

    • Maddelerin cogu ortalama guclukte olup → testin farkli yetenek duzeylerine sahip bireyleri → ayirt etme gucunu destekleyecek bicimde yapilandirildigi soylenebilir.

    • Ayrica tum maddelerin ayni boyuta yuklenmesi → olcegin yapisal gecerligi acisindan olumlu bir gostergedir.


  • Veri seti olusturma:
library(psych)
library(mirt)

set.seed(123)
n <- 1000 
items <- 20 
categories <- 2

factor_scores <- rnorm(n, mean = 0, sd = 1)

item_responses <- matrix(NA, nrow = n, ncol = items)
for (i in 1:items) {
  item_responses[, i] <- ifelse(factor_scores + rnorm(n, mean = 0, sd = 0.5) > 0, 1, 0)}

gender <- sample(c("Erkek", "Kadin"), n, replace = TRUE)
time <- sample(c("Zaman1", "Zaman2"), n, replace = TRUE)

data4 <- as.data.frame(item_responses)
colnames(data4) <- paste0("Item_", 1:items)
data4$Gender <- gender
data4$Time <- time

write.csv(data4, "irt_data_binary_with_covariates.csv", row.names = FALSE)
head(data4)
library(Gifi)
data4_clean <- data4[, 1:(ncol(data4) - 2)]
data4_clean <- na.omit(data4_clean)
temelbilesen_data4 <- princals(data4_clean)
temelbilesen_data4
## Call:
## princals(data = data4_clean)
## 
## Loss value: 0.685 
## Number of iterations: 83 
## 
## Eigenvalues: 12.054 0.542
  • 1. Loss value (Kaybin degeri): 0.685

  • Bu deger → modelin orijinal veriye ne kadar iyi uydugunu gosterir.

    • Dusuk bir loss degeri → daha iyi bir uyumu isaret eder.

    • \(0.685\) degeri → yapisal modelin verideki kategorik iliskileri makul duzeyde acikladigini gostermektedir.

  • 2. Number of iterations (İterasyon sayisi): 83

  • Bu → algoritmanin cozum bulmak icin kac yineleme yaptigidir.

    • Genellikle 100’ün altinda kalmasi → modelin nispeten HIZLI ve STABIL sekilde cozuldugunu gosterir.
  • 3. Eigenvalues (Ozdegerler): 12.054 ve 0.542

  • Ilk ozdeger olan \(12.054\) → verideki toplam varyansin cok buyuk bir kismini birinci temel bilesenin acikladigini gosterir.

  • Ikinci ozdeger \(0.542\) ise → cok daha az varyans aciklamaktadir.

  • Ozellikle ilk ozdeger bu kadar baskin oldugunda, veri temel olarak tek bir boyutta guclu sekilde ayrisiyor olabilir; yani analiz edilen maddeler arasinda belirgin bir ortak yapi vardir.

  • SONUC:

  • Bu sonuclar → veri setinin guclu bir birinci temel bilesen uzerinden ozetlenebilecegini gostermektedir.

    • Ikinci bilesenin katkisi DUSUKtur → bu nedenle grafiksel gosterimlerde (orn. biplot ya da loadings plot) ilk bilesene odaklanmak mantikli olabilir.
plot(temelbilesen_data4)

  • Loadings Plot (Bileşen Yükleme Grafigi)

  • 1. Yatay eksen (Component 1) verideki toplam varyansin buyuk kısmini aciklayan → birinci temel bileseni temsil eder.

    • Daha onceki analizde bu bilesen → tek basina \(12.054\) ozdegeri ile baskin konumdaydi.

    • Grafik → maddelerin bu bilesene yuklenme duzeylerini gostermektedir.

  • 2. Dikey eksen (Component 2) daha az varyans aciklayan → ikinci bileseni temsil eder (ozdegeri yalnizca \(0.542\) idi).

    • Bu bilesenin → aciklayici gucu dusuk olduğu icin → yorumlarda ikincil onem tasir.
  • 3. Maddelerin yogunlugu ve yonelimi:

  • Maddelerin neredeyse tamami → Component 1 eksenine yakin hizalanmis ve Component 2’ye dusuk yuklemelerle katkida bulunmustur.

  • Bu → verinin buyuk oranda → tek boyutlu (unidimensional) bir yapiya sahip oldugunu gosterir.

  • Maddeler arasindaki acisal yakinliklar → benzer yapidaki maddelerin birlikte → kumelendigini isaret eder (orn. Item_13, Item_7, Item_10 yakin pozisyonda).

  • 4. Ucta konumlanan maddeler (orn. Item_13, Item_9) temel bilesene daha yuksek yuklemeler yapmistir.

    • Bu maddeler → altinda yatan yapiyi temsil etmede → daha baskin ve bilgilendirici olabilir.
  • 5. Grafikte eksene uzakligi dusuk olan (orn. Component 1’e az yuklenen) maddeler → muhtemelen daha dusuk ayirt edicilige sahiptir ve temel boyutu aciklamada ikincil kalabilir.

  • SONUC

  • Bu yukleme grafigi → cok kategorili verinin agirlikli olarak → tek bir temel faktore dayandigini ve maddelerin buyuk kisminin → bu faktore anlamli yuklemeler yaptigini ortaya koymaktadır.

    • Ikinci bilesenin katkisi ihmal edilebilir duzeydedir.

    • Bu durum → yapi gecerligi icin olumlu bir bulgudur ve tek boyutlu olcum modellerinin (orn. Rasch modeli) uygun oldugunu destekler.

library("mirt")
fit_1lm <- mirt(data4_clean, 1, verbose = FALSE)
fit_2lm <- mirt(data4_clean, 2, verbose = FALSE)
anova(fit_1lm, fit_2lm)
  • Model Karsilastirma Sonuclarinin Yorumlanmasi

  • Analizde iki farklı model → (tek faktorlu ve iki faktorlu) karsilastirilmistir.

  • Model uyumu degerlendirilirken → AIC (Akaike Bilgi Kriteri), BIC (Bayes Bilgi Kriteri), HQ (Hannan–Quinn) ve SABIC gibi bilgi kriterleri dikkate alinmistir:

  • fit_1lm (tek faktorlu model):

    • \(AIC = 15882.70\)

    • \(BIC = 16079.01\)

    • \(logLik = -7901.35\)

  • fit_2lm (iki faktorlu model):

    • \(AIC = 15900.25\)

    • \(BIC = 16189.81\)

    • \(logLik = -7891.12\)

  • Her ne kadar iki faktorlu modelin log-likelihood degeri daha yuksek olsa da → (yani model veriye daha iyi uyum sagliyor gibi gorunse de), → AIC ve BIC degerleri tek faktorlu modelde daha dusuk bulunmustur.

    • Bu durum → bilgi kriterlerine gore tek faktorlu modelin daha parsimoniyen (daha az karmaşık) ve veriyle daha iyi uyumlu oldugunu gosterir.
  • Ayrica → likelihood-ratio testi sonucunda:

    • \(X² = 20.45\), \(df = 19\), \(p = 0.368\) olarak elde edilmistir.
  • Bu p-degeri istatistiksel olarak manidar DEGILdir (\(p > 0.05\)) → bu da iki model arasında manidar bir fark OLMADIGINI gostermektedir.

  • SONUC

  • Bilgi kriterleri ve anlamlilik testi birlikte degerlendirildiginde → tek faktorlu modelin (fit_1lm) hem daha az karmasik hem de yeterli uyuma sahip oldugu gorulmektedir.

    • Bu nedenle → daha karmasik olan iki faktorlu modelin kullanilmasina gerek olmadigi → tek faktorlu modelin tercih edilmesinin uygun olacagi soylenebilir.
library(EGAnet)
EGA(data4_clean, graph = TRUE)

## Model: GLASSO (EBIC with gamma = 0.5)
## Correlations: auto
## Lambda: 0.0857396689351953 (n = 100, ratio = 0.1)
## 
## Number of nodes: 20
## Number of edges: 150
## Edge density: 0.789
## 
## Non-zero edge weights: 
##      M    SD   Min   Max
##  0.065 0.040 0.001 0.233
## 
## ----
## 
## Algorithm:  Louvain
## 
## Number of communities:  1
## 
##  Item_1  Item_2  Item_3  Item_4  Item_5  Item_6  Item_7  Item_8  Item_9 Item_10 
##       1       1       1       1       1       1       1       1       1       1 
## Item_11 Item_12 Item_13 Item_14 Item_15 Item_16 Item_17 Item_18 Item_19 Item_20 
##       1       1       1       1       1       1       1       1       1       1 
## 
## ----
## 
## Unidimensional Method: Louvain
## Unidimensional: Yes
## 
## ----
## 
## TEFI: 0
  • Bu calismada → EGAnet paketi ile gerceklestirilen Exploratory Graph Analysis (EGA) dogrultusunda → 20 maddelik veri setinin faktor yapısı → ag grafigi biciminde modellenmistir.

    • Gorselde her bir madde dugum (node) olarak temsil edilmekte, maddeler arasındaki iliskiler ise kenarlar (edges) araciligi ile gosterilmektedir.

    • Kenar kalinliklari → iki madde arasindaki korelasyonel iliski gucunu simgelerken; kalin kenarlar → daha yuksek korelasyonlara isaret etmektedir.

  • Grafikte dikkat ceken nokta → maddelerin yogun bicimde birbirine bagli kumeler olusturmasidir.

    • Bu kumelenme → veri setinde ortuk olarak var olan faktor yapisinin → ag duzeyinde → gorsellestirilebildigini gostermektedir.

    • Ayrica gorselde yalniz bir maddenin (muhtemelen Item_1) → cevresel ve baglantisal olarak → izole konumlandigi gorulmektedir.

    • Bu durum → soz konusu maddenin olctugu yapinin → diger maddelerden manidar bicimde farkli olabilecegini dusundurmektedir ve madde dislanmasi ya da iceriksel revizyon gereksinimini gundeme getirebilir.

  • Genel olarak → EGA ciktisi → veri setindeki maddelerin manidar alt yapilar (orn. faktorler ya da boyutlar) etrafinda kumelendigini ve madde-madde iliskilerinin → ag teorisi cercevesinde yorumlanabilecegini gostermektedir.

    • Bu yontem → klasik faktor analizlerine alternatif olarak → ozellikle veri icindeki yapisal oruntuleri kesfetmek isteyen arastirmacilar icin oldukca guclu bir arac sunmaktadır.
library(eRm)
fitrasch1_data4 <- RM(data4_clean)
fitrasch1_data4
## 
## Results of RM estimation: 
## 
## Call:  RM(X = data4_clean) 
## 
## Conditional log-likelihood: -5146.846 
## Number of iterations: 6 
## Number of parameters: 19 
## 
## Item (Category) Difficulty Parameters (eta):
##              Item_2      Item_3     Item_4      Item_5     Item_6     Item_7
## Estimate 0.09092022 -0.05266005 0.08133833 -0.07178904 0.11008992 0.05260328
## Std.Err  0.09541498  0.09532088 0.09540438  0.09531885 0.09543823 0.09537618
##               Item_8     Item_9     Item_10     Item_11    Item_12    Item_13
## Estimate -0.02396289 0.07175827 -0.11004466 -0.13873741 0.19647053 0.02388212
## Std.Err   0.09532842 0.09539428  0.09532243  0.09533158 0.09557407 0.09535352
##              Item_14    Item_15    Item_16     Item_17     Item_18     Item_19
## Estimate -0.10048081 0.02388212 0.06217996 0.004741055 -0.09091698 -0.05266005
## Std.Err   0.09532061 0.09535356 0.09538492 0.095341671  0.09531940  0.09532087
##               Item_20
## Estimate -0.004827836
## Std.Err   0.095336589
  • Rasch modeli → temel varsayimlar altinda → her bir maddenin zorluk duzeyini → ayni olcekte tahmin etmeyi amaclar.

    • Model sonucunda → maddelere ait tahmini zorluk degerleri → (eta) \(-0.1387\) ile \(0.1964\) arasında degismektedir.

    • En zor madde olarak Item_12 (\(η = 0.1964\)), en kolay madde olarak ise Item_11 (\(η = -0.1387\)) one cikmaktadir.

    • POZITIF eta degerleri DAHA ZOR maddeleri, NEGATIF eta degerleri ise DAHA KOLAY maddeleri temsil eder.

    • Bu dagilim → olcme aracinin genis bir yetenek araligini kapsadigini ve madde zorluklarınin homojen olmadigini gostermektedir; bu durum → olcegin ayirt ediciligi acisidan olumlu bir gostergedir.

  • Standart hata degerleri ise → tum maddeler icin yaklasik olarak \(0.095\) duzeyindedir.

    • Bu homojen hata dağılımı, model tahminlerinin kararlı ve guvenilir oldugunu gostermektedir.

    • Ayrica 6 iterasyon sonunda → modelin \(-5146.846\)’lık bir kosullu log-likelihood degerine ulastigi gorulmektedir.

    • Bu deger → modelin veriyle ne olcude ortustugunu ifade eder ve karsilastirmali model testlerinde → referans olarak kullaniblabilir.

-fitrasch1_data4$betapar
##  beta Item_1  beta Item_2  beta Item_3  beta Item_4  beta Item_5  beta Item_6 
## -0.071786074  0.090920215 -0.052660052  0.081338333 -0.071789040  0.110089917 
##  beta Item_7  beta Item_8  beta Item_9 beta Item_10 beta Item_11 beta Item_12 
##  0.052603280 -0.023962885  0.071758275 -0.110044664 -0.138737412  0.196470532 
## beta Item_13 beta Item_14 beta Item_15 beta Item_16 beta Item_17 beta Item_18 
##  0.023882117 -0.100480807  0.023882117  0.062179962  0.004741055 -0.090916982 
## beta Item_19 beta Item_20 
## -0.052660051 -0.004827836
  • Yukaridaki tablo → Rasch Modeli kullanılarak elde edilen 20 maddeye ait zorluk parametrelerini (beta) gostermektedir.

    • Her bir madde icin → tahmin edilen bu beta katsayilari → ilgili maddenin bireyler icin ne olcude zorlayici oldugunu belirtmektedir.

    • Modelde ortalama madde zorlugu 0 olarak merkezlendiginden, NEGATIF degerler goreli olarak daha KOLAY, POZITIF degerler ise goreli olarak daha ZOR maddeleri temsil eder.

  • Analiz sonuclarina gore → en dusuk zorluk degeri Item_11 (\(β = -0.1387\)) ve Item_10 (\(β = -0.1100\)) maddelerinde gozlemlenmistir.

    • Bu → bu maddelerin testte yer alan bireyler tarafindan → gorece daha kolay yanitladigini gostermektedir.

    • Buna karsilik → en yuksek zorluk duzeyine sahip maddeler Item_12 (\(β = 0.1965\)) ve Item_6 (\(β = 0.1101\)) olarak belirlenmistir; bu maddeler, bireylerin dogru yanitlamakta daha cok zorlandigi sorular arasinda yer almaktadir.

  • Maddelerin zorluk katsayilarinin yaklasik → \(-0.14\) ile \(+0.20\) arasinda degistigi gorulmektedir.

    • Bu dagilim → olcegin orta duzeyden → biraz genis bir zorluk araligina sahip oldugunu ve bireyler arasinda farkli yeterlik duzeylerini ayirt etme kapasitesine sahip oldugunu gostermektedir.

      • Madde zorluklarının dengeli bicimde dagilmasi → olcegin hem dusuk hem de yuksek yetenekli bireyler icin → ayirt edici olmasini saglamaktadir.
library(TAM)
data4.tam <- TAM::tam.jml(data4_clean, constraint = "items")
## ....................................................
## Iteration 1     2025-05-12 00:33:44.4043
##  MLE/WLE estimation        |-----------
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 53741.5059
##   Maximum MLE/WLE change: 29.7
##   Maximum item parameter change: 3.600077
## ....................................................
## Iteration 2     2025-05-12 00:33:44.41019
##  MLE/WLE estimation        |-----------
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 25290.4339 | Deviance change: 28451.07
##   Maximum MLE/WLE change: 12.11537
##   Maximum item parameter change: 2.719958
## ....................................................
## Iteration 3     2025-05-12 00:33:44.416359
##  MLE/WLE estimation        |-----------
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 12914.6883 | Deviance change: 12375.75
##   Maximum MLE/WLE change: 29.40374
##   Maximum item parameter change: 0.469602
## ....................................................
## Iteration 4     2025-05-12 00:33:44.42165
##  MLE/WLE estimation        |--------
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 12315.4382 | Deviance change: 599.2501
##   Maximum MLE/WLE change: 10.9603
##   Maximum item parameter change: 0.802307
## ....................................................
## Iteration 5     2025-05-12 00:33:44.426658
##  MLE/WLE estimation        |-------
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 12354.1113 | Deviance change: -38.6731
##   Maximum MLE/WLE change: 1.271381
##   Maximum item parameter change: 0.17348
## ....................................................
## Iteration 6     2025-05-12 00:33:44.432559
##  MLE/WLE estimation        |----
##  Item parameter estimation |----------
##   Deviance= 12357.0926 | Deviance change: -2.9813
##   Maximum MLE/WLE change: 0.15218
##   Maximum item parameter change: 0.06919
## ....................................................
## Iteration 7     2025-05-12 00:33:44.437254
##  MLE/WLE estimation        |---
##  Item parameter estimation |---------
##   Deviance= 12354.2645 | Deviance change: 2.8281
##   Maximum MLE/WLE change: 0.02083
##   Maximum item parameter change: 0.052402
## ....................................................
## Iteration 8     2025-05-12 00:33:44.453848
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |---------
##   Deviance= 12353.3956 | Deviance change: 0.8689
##   Maximum MLE/WLE change: 0.003221
##   Maximum item parameter change: 0.02243
## ....................................................
## Iteration 9     2025-05-12 00:33:44.459795
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |--------
##   Deviance= 12353.124 | Deviance change: 0.2716
##   Maximum MLE/WLE change: 0.000487
##   Maximum item parameter change: 0.014929
## ....................................................
## Iteration 10     2025-05-12 00:33:44.466411
##  MLE/WLE estimation        |--
##  Item parameter estimation |--------
##   Deviance= 12352.9865 | Deviance change: 0.1375
##   Maximum MLE/WLE change: 0.000124
##   Maximum item parameter change: 0.006131
## ....................................................
## Iteration 11     2025-05-12 00:33:44.470449
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |------
##   Deviance= 12352.9391 | Deviance change: 0.0475
##   Maximum MLE/WLE change: 5.1e-05
##   Maximum item parameter change: 0.006671
## ....................................................
## Iteration 12     2025-05-12 00:33:44.473616
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 12352.9085 | Deviance change: 0.0306
##   Maximum MLE/WLE change: 8.5e-05
##   Maximum item parameter change: 0.002329
## ....................................................
## Iteration 13     2025-05-12 00:33:44.47651
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |-----
##   Deviance= 12352.8956 | Deviance change: 0.0129
##   Maximum MLE/WLE change: 4.4e-05
##   Maximum item parameter change: 0.00128
## ....................................................
## Iteration 14     2025-05-12 00:33:44.479601
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8894 | Deviance change: 0.0062
##   Maximum MLE/WLE change: 2.3e-05
##   Maximum item parameter change: 0.000822
## ....................................................
## Iteration 15     2025-05-12 00:33:44.482266
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8863 | Deviance change: 0.0031
##   Maximum MLE/WLE change: 1.5e-05
##   Maximum item parameter change: 0.000146
## ....................................................
## Iteration 16     2025-05-12 00:33:44.485004
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8857 | Deviance change: 6e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 3e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000178
## ....................................................
## Iteration 17     2025-05-12 00:33:44.487759
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8856 | Deviance change: 1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000143
## ....................................................
## Iteration 18     2025-05-12 00:33:44.490511
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8858 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000163
## ....................................................
## Iteration 19     2025-05-12 00:33:44.493254
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8853 | Deviance change: 4e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 2e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000135
## ....................................................
## Iteration 20     2025-05-12 00:33:44.495976
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8855 | Deviance change: -2e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000138
## ....................................................
## Iteration 21     2025-05-12 00:33:44.498694
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8853 | Deviance change: 2e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000112
## ....................................................
## Iteration 22     2025-05-12 00:33:44.501383
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8855 | Deviance change: -2e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.00014
## ....................................................
## Iteration 23     2025-05-12 00:33:44.511637
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8855 | Deviance change: 0
##   Maximum MLE/WLE change: 0
##   Maximum item parameter change: 0.000139
## ....................................................
## Iteration 24     2025-05-12 00:33:44.51484
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8856 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000163
## ....................................................
## Iteration 25     2025-05-12 00:33:44.517741
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8856 | Deviance change: 1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000136
## ....................................................
## Iteration 26     2025-05-12 00:33:44.521205
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8858 | Deviance change: -3e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 2e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000164
## ....................................................
## Iteration 27     2025-05-12 00:33:44.52429
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8855 | Deviance change: 4e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 2e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000121
## ....................................................
## Iteration 28     2025-05-12 00:33:44.527151
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8855 | Deviance change: 0
##   Maximum MLE/WLE change: 0
##   Maximum item parameter change: 0.000121
## ....................................................
## Iteration 29     2025-05-12 00:33:44.529985
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8856 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000114
## ....................................................
## Iteration 30     2025-05-12 00:33:44.532612
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8858 | Deviance change: -2e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000152
## ....................................................
## Iteration 31     2025-05-12 00:33:44.535695
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.886 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000147
## ....................................................
## Iteration 32     2025-05-12 00:33:44.538384
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8862 | Deviance change: -3e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 2e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000131
## ....................................................
## Iteration 33     2025-05-12 00:33:44.540991
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |---
##   Deviance= 12352.8862 | Deviance change: 0
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000135
## ....................................................
## Iteration 34     2025-05-12 00:33:44.543319
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8861 | Deviance change: 1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 0
##   Maximum item parameter change: 0.000154
## ....................................................
## Iteration 35     2025-05-12 00:33:44.546517
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8858 | Deviance change: 3e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 2e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000132
## ....................................................
## Iteration 36     2025-05-12 00:33:44.549126
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8859 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000127
## ....................................................
## Iteration 37     2025-05-12 00:33:44.55224
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.886 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000119
## ....................................................
## Iteration 38     2025-05-12 00:33:44.554859
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8862 | Deviance change: -2e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000133
## ....................................................
## Iteration 39     2025-05-12 00:33:44.557373
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8863 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000116
## ....................................................
## Iteration 40     2025-05-12 00:33:44.559933
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8865 | Deviance change: -2e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000111
## ....................................................
## Iteration 41     2025-05-12 00:33:44.569768
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8866 | Deviance change: 0
##   Maximum MLE/WLE change: 0
##   Maximum item parameter change: 0.000115
## ....................................................
## Iteration 42     2025-05-12 00:33:44.572966
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8867 | Deviance change: -2e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000112
## ....................................................
## Iteration 43     2025-05-12 00:33:44.575894
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8867 | Deviance change: 0
##   Maximum MLE/WLE change: 0
##   Maximum item parameter change: 0.000106
## ....................................................
## Iteration 44     2025-05-12 00:33:44.578763
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8868 | Deviance change: -1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 1e-06
##   Maximum item parameter change: 0.000105
## ....................................................
## Iteration 45     2025-05-12 00:33:44.581773
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8867 | Deviance change: 1e-04
##   Maximum MLE/WLE change: 0
##   Maximum item parameter change: 0.000102
## ....................................................
## Iteration 46     2025-05-12 00:33:44.584535
##  MLE/WLE estimation        |-
##  Item parameter estimation |----
##   Deviance= 12352.8868 | Deviance change: 0
##   Maximum MLE/WLE change: 0
##   Maximum item parameter change: 9.9e-05
## 
##  MLE/WLE estimation        |------
## ....................................................
## 
## Start:  2025-05-12 00:33:44.396211
## End:  2025-05-12 00:33:44.589049 
## Time difference of 0.1928382 secs
data4.tam$item
  • Yukarida sunulan tablo → Rasch modeline dayali olarak → her bir maddeye iliskin gozlem sayisi (N), ortalama puan (M) ve madde zorluk katsayisini temsil eden → xsi.item degerlerini icermektedir.

    • xsi.item degeri → bir maddenin olculen ozelliğe (orn. yeterlik) gore → ne kadar zor oldugunu belirtir.

    • Bu katsayilar → 0 merkezli olup, NEGATIF degerler → gorece daha kolay, POZITIF degerler ise → gorece daha zor maddeleri gosterir.

  • Analiz sonucunda elde edilen xsi.item degerleri → \(-0.1313\) (Item_11) ile \(0.1860\) (Item_12) arasında degismektedir.

    • Bu dagilim → olceğin hem dusuk hem de yuksek yeterlik duzeylerine sahip bireyleri → ayirt etme konusunda uygun bir zorluk araligina sahip oldugunu gostermektedir.

    • Ortalama puanlar (M) → yaklasik olarak \(0.484\) (Item_12) ile \(0.519\) (Item_11) arasinda degismekte olup → tum maddeler yeterli dagilim gostermektedir.

    • Bu da → maddelerin asiri kolay ya da asiri zor olmadigini → testin geneline dengeli bir sekilde katkida bulundugunu gostermektedir.

  • Ozellikle Item_12 (\(β = 0.1860\)) en zor madde olarak one cikarken, Item_11 (\(β = -0.1313\)) en kolay madde olarak belirlenmistir.

    • Zorluk duzeyinin bu sekilde yayilmasi → olceğin hem alt hem de ust yeterlik duzeylerini kapsayacak sekilde → optimize edildigini dusundurmektedir.

1.1.2 OLCME DEGISMEZLIGI

data4_time <- data4
data4_time$Time <- as.factor(data4_time$Time <= median(data4_time$Time, na.rm = TRUE))
levels(data4_time$Time) <- c("yavas", "hizli")
fitLR <- LRtest(fitrasch1_data4, data4$Time)
Waldtest(fitrasch1_data4, data4$Time)
## 
## Wald test on item level (z-values):
## 
##              z-statistic p-value
## beta Item_1        0.338   0.736
## beta Item_2        0.376   0.707
## beta Item_3       -1.076   0.282
## beta Item_4        0.681   0.496
## beta Item_5       -0.064   0.949
## beta Item_6        0.771   0.440
## beta Item_7       -0.413   0.679
## beta Item_8       -0.986   0.324
## beta Item_9        0.585   0.559
## beta Item_10       0.955   0.340
## beta Item_11      -1.344   0.179
## beta Item_12       2.450   0.014
## beta Item_13      -0.503   0.615
## beta Item_14      -1.559   0.119
## beta Item_15      -0.101   0.920
## beta Item_16       0.086   0.932
## beta Item_17       0.308   0.758
## beta Item_18       0.345   0.730
## beta Item_19       0.129   0.897
## beta Item_20      -0.994   0.320
library(knitr)
library(kableExtra)
wald_table <- data.frame(
  Madde = paste0("Item_", 1:20),
  Z_Istatistigi = c(0.338, 0.376, -1.076, 0.681, -0.064, 0.771, -0.413, -0.943, 0.585, -0.955,
                   -1.344, -2.450, -0.503, -1.559, -0.101, 0.086, 0.308, 0.345, 0.129, -0.994),
  P_Degeri = c(0.736, 0.707, 0.282, 0.496, 0.949, 0.440, 0.679, 0.346, 0.559, 0.340,
               0.179, 0.014, 0.615, 0.119, 0.920, 0.932, 0.758, 0.730, 0.897, 0.320))
wald_table %>% kbl(caption = "Tablo. Madde Duzeyinde Wald Testi Sonuclari", col.names = c("Madde", "Z-İstatistiği", "p-değeri"), digits = 3, align = "lcc", booktabs = T) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("striped", "hold_position")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Madde Duzeyinde Wald Testi Sonuclari
Madde Z-İstatistiği p-değeri
Item_1 0.338 0.736
Item_2 0.376 0.707
Item_3 -1.076 0.282
Item_4 0.681 0.496
Item_5 -0.064 0.949
Item_6 0.771 0.440
Item_7 -0.413 0.679
Item_8 -0.943 0.346
Item_9 0.585 0.559
Item_10 -0.955 0.340
Item_11 -1.344 0.179
Item_12 -2.450 0.014
Item_13 -0.503 0.615
Item_14 -1.559 0.119
Item_15 -0.101 0.920
Item_16 0.086 0.932
Item_17 0.308 0.758
Item_18 0.345 0.730
Item_19 0.129 0.897
Item_20 -0.994 0.320
  • Rasch modeline dayali → olarak uygulanan Wald testi → maddelere iliskin z-istatistikleri ve p-degerleri uzerinden madde yanitlarinin → gruplar arasinda manidar farklilik gosterip gostermedigini degerlendirmeyi amaclamaktadir.

  • Analiz sonucunda → yalnizca Item_12 maddesi icin manidar bir farklilik gozlemlenmistir (\(z = -2.450\), \(p = 0.014\)) → bu da soz konusu maddenin gruplar arasinda farkli isledigini (Differential Item Functioning, DIF) dusundurebilir.

  • Diger tum maddelere iliskin p-degerleri → 0,05 duzeyinin uzerinde olup → istatistiksel olarak manidar farklilik gostermemektedir.

  • Orn., Item_1 icin \(z = 0.338\) ve \(p = 0.736\), Item_9 icin \(z = 0.585\) ve \(p = 0.559\) olarak hesaplanmistir.

  • Bu durum → bu maddelerin karsilastirilan gruplar arasinda → olcme islevinin tutarli oldugunu gostermektedir.

  • Sonuc olarak → yalnizca bir maddede manidar farklılık bulunmasi → olcegin genel olarak gruplar arasinda → olcme esitligine sahip oldugunu ve madde isleyisinde → yaygin bir onyargi BULUNMADIGINI gostermektedir.

plotGOF(fitLR, conf = list(), ctrline = list(col = "grey")) 

  • Bu grafik → Rasch modeline dayali olarak uygulanan Wald testi sonuclarinin → grafiksel bir degerlendirmesini sunan Graphical Model Check (GOF) grafigidir.

    • Yatay eksen gruplar (orn. “hizli” ve “yavas” yanit veren gruplar) icin tahmin edilen madde parametrelerinin ortalamasini, dikey eksen ise bu degerlerin farklarini gostermektedir.

    • Siyah capraz cizgi → parametrelerin iki grup arasinda tam esit oldugu (yani hicbir madde islev farkliligi – DIF – bulunmadigi) varsayimini temsil etmektedir.

  • Grafikteki kirmizi daireler → her bir maddeyi temsil eder ve cemberin buyuklugu → o maddenin standart hatasina bagli olarak degismektedir.

    • Cemberin merkezinin bu siyah cizgiden ne kadar uzak oldugu → gruplar arasinda maddenin farkli isleyip islemedigini gosterir.

    • Bu baglamda → Item_12 diger maddelere kiyasla cizgiden oldukca uzak konumlanmis ve grafikte acik sekilde ayirt edilebilir durumdadir.

    • Bu gozlem → daha onceki istatistiksel analizde (Wald testi) de → istatistiksel olarak manidar cikan DIF tespitini desteklemektedir (\(p = 0.014\)).

  • Geriye kalan maddelerin cogunlugu merkezi cizgi etrafinda yogunlasmistir ve bu durum maddelerin gruplar arasinda benzer islev gosterdigini → yani olcme esitligini buyuk oranda sagladigini gostermektedir.

    • Bu grafiksel analiz → olcekteki maddelerin genel olarak gruplar arasinda adil bicimde calistigini → ancak Item_12 icin DIF olasiliginin dikkate alinmasi gerektigini ortaya koymaktadir.
fitrasch2 <- RM(data4_clean)
fitrasch2
## 
## Results of RM estimation: 
## 
## Call:  RM(X = data4_clean) 
## 
## Conditional log-likelihood: -5146.846 
## Number of iterations: 6 
## Number of parameters: 19 
## 
## Item (Category) Difficulty Parameters (eta):
##              Item_2      Item_3     Item_4      Item_5     Item_6     Item_7
## Estimate 0.09092022 -0.05266005 0.08133833 -0.07178904 0.11008992 0.05260328
## Std.Err  0.09541498  0.09532088 0.09540438  0.09531885 0.09543823 0.09537618
##               Item_8     Item_9     Item_10     Item_11    Item_12    Item_13
## Estimate -0.02396289 0.07175827 -0.11004466 -0.13873741 0.19647053 0.02388212
## Std.Err   0.09532842 0.09539428  0.09532243  0.09533158 0.09557407 0.09535352
##              Item_14    Item_15    Item_16     Item_17     Item_18     Item_19
## Estimate -0.10048081 0.02388212 0.06217996 0.004741055 -0.09091698 -0.05266005
## Std.Err   0.09532061 0.09535356 0.09538492 0.095341671  0.09531940  0.09532087
##               Item_20
## Estimate -0.004827836
## Std.Err   0.095336589
library(knitr)
library(kableExtra)
item_names <- paste0("Item_", 1:20)

estimate <- c(0.09092022, -0.05266005, 0.08133833, -0.07178904, 0.11008992,
              0.05260328, -0.02396289, 0.07175827, -0.11004466, -0.13873741,
              0.19647053, 0.02388212, -0.10048081, 0.02388212, 0.06217996,
              0.00474105, -0.09091698, -0.05266005, -0.00482784, NA)

stderr <- c(0.09541498, 0.09532088, 0.09540438, 0.09531885, 0.09543823,
            0.09537618, 0.09532842, 0.09539428, 0.09532243, 0.09533158,
            0.09557407, 0.09535352, 0.09532061, 0.09535356, 0.09538492,
            0.09534167, 0.09531940, 0.09532087, 0.09533659, NA)
rasch_table <- data.frame(
  Madde = item_names,
  Zorluk = round(estimate, 3),
  Std_Hata = round(stderr, 3))

rasch_table %>% kbl(caption = "Tablo. Rasch Modeline gore Madde Zorluk (Eta) Tahminleri ve Standart Hatalar", col.names = c("Madde", "Zorluk (Eta)", "Standart Hata"), align = "lcc", booktabs = T) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("striped", "hold_position")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Rasch Modeline gore Madde Zorluk (Eta) Tahminleri ve Standart Hatalar
Madde Zorluk (Eta) Standart Hata
Item_1 0.091 0.095
Item_2 -0.053 0.095
Item_3 0.081 0.095
Item_4 -0.072 0.095
Item_5 0.110 0.095
Item_6 0.053 0.095
Item_7 -0.024 0.095
Item_8 0.072 0.095
Item_9 -0.110 0.095
Item_10 -0.139 0.095
Item_11 0.196 0.096
Item_12 0.024 0.095
Item_13 -0.100 0.095
Item_14 0.024 0.095
Item_15 0.062 0.095
Item_16 0.005 0.095
Item_17 -0.091 0.095
Item_18 -0.053 0.095
Item_19 -0.005 0.095
Item_20 NA NA
  • Gorselde sunulan Rasch modeli ciktisina gore → 20 maddeye ait zorluk (η; eta) katsayılari ve bu katsayilarin standart hatalari degerlendirilmistir.

    • Bu yorumlar → madde olcme gucu ve modele uygunlugu baglaminda yapilmistir:
  • Madde zorluklari (eta katsayılari) → yaklaşık \(-0.14\) ile \(0.20\) arasinda degismektedir.

    • Bu degerler → tum maddelerin zorluk duzeyinin orta duzeyde oldugunu ve olcegin genel olarak → homojen madde zorluklari icerdigini gostermektedir.

    • Orn., Item_11 (\(η = -0.1387\)) goreli olarak → daha kolay bir madde olarak gorurken, Item_12 (\(η = 0.1965\)) daha zor bir madde olarak one cikmaktadir.

  • Standart hata degerleri → tum maddeler icin yaklasik olarak \(0.095\) seviyesindedir.

    • Bu da tahmin edilen zorluk parametrelerinin guvenilirliginin → oldukca yuksek oldugunu ve orneklem buyuklugun (\(N = 1000\)) parametre tahminleri icin → yeterli oldugunu gostermektedir.
  • Rasch modeline gore → sabitlenen bir madde genellikle referans noktasi olarak belirlenir.

    • Bu ciktida sabitlenen maddenin gorunmemesi → ya sonuclara dahil edilmedigini ya da varsayilan olarak sabitlendigini gosterebilir.

    • Sabitlenen maddeye ait bilgi → digerlerinden farklilik gosterebilir.

  • Zorluk parametrelerinin \(±2\) logit araliginda yer alması → maddelerin olctugu yapinin (muhtemelen bir yeterlik ya da beceri alani) farkli duzeylerini temsil etmek acisindan → yeterli kapsama sahip oldugunu gosterir.

    • Ancak bazi maddelerin (orn. Item_3, Item_4, Item_14) benzer zorluk duzeyine sahip olmasi → madde fazlaligi veya icerigin tekrari olasiligi acisindan yeniden gozden gecirilebilir.
  • Model tahmin sureci yalnizca 6 iterasyonda tamamlanmistir ve bu → verinin modele oldukca iyi uydugunu ve algoritmanin hizli bir sekilde yakinsadigini gosterir.

  • Sonuc olarak → Rasch modeli altinda elde edilen madde parametreleri → olcegin icerdigi maddelerin benzer guclukte oldugunu → madde zorluklarinin homojen bir dagilima sahip bulundugunu ve model tahminlerinin guvenilir oldugunu gostermektedir.

    • Olcekteki tum maddeler → yapinin farkli duzeylerini kapsamakta ve olcme dogrulugu acisindan gecerli sonuclar sunmaktadir.
data4_time <- data4

LRtest(fitrasch2, data4_time$Time)
## 
## Andersen LR-test: 
## LR-value: 15.779 
## Chi-square df: 19 
## p-value:  0.672
  • Gorselde sunulan Andersen Likelihood Ratio Testi (LR-Test) → Rasch modelinin grup karsilastirmali gecerlik varsayimini test etmektedir.

    • Bu test → ozellikle farkli gruplar (orn. burada “Time” degiskenine gore hizli ve yavas yanitlayanlar) arasinda model parametrelerinin sabit kalip kalmadigini → yani madde karakteristiklerinin gruplar arasinda degisip degismedigini sinamak icin kullanilir.

    • LR-degeri (LR-value): \(15.779\)

    • Serbestlik derecesi (df): \(19\)

    • p-degeri (p-value): \(0.672\)

  • Bu degerlere gore:

    • Hipotez testi bağlamında: Andersen LR testi → Rasch modelinin madde zorluk parametrelerinin gruplar arasinda sabit kaldigi (invariance) yonundeki sifir hipotezini test eder.

      • H₀: Madde parametreleri gruplar arasinda farkli degildir.

      • H₁: Madde parametreleri gruplar arasinda farklidir.

  • Elde edilen p-degeri (\(0.672\)) → genellikle kullanilan anlamlilik duzeyi olan \(α = 0.05\)’ten buyuktur.

    • Bu durumda, sifir hipotezi RED EDILEMEZ!
  • Sonuc olarak → gruplar (orn. hizli vs. yavas yanitlayanlar) arasinda madde zorluk parametreleri acisindan istatistiksel olarak manidar bir fark bulunMAMAktadir.

    • Yani → Rasch modelinin madde zorluk parametreleri acisindan grup invariance (gecerlikte grup esitligi) varsayimi saglanmaktadir.
  • Andersen LR testi sonucunda → farkli yanit surelerine gore olusturulan gruplar arasinda madde zorluk parametrelerinin anlamli sekilde degismediği gorulmustur (\(LR = 15.779\), \(sd = 19\), \(p = .672\)).

    • Bu sonuc → Rasch modelinin grup bagimsizligi varsayiminin saglandigini ve olcegin farkli yanit gruplari icin → olcum esitligi gosterdigini ortaya koymaktadir.
data4_time <- data4

Waldtest(fitrasch2, data4_time$Time)
## 
## Wald test on item level (z-values):
## 
##              z-statistic p-value
## beta Item_1        0.338   0.736
## beta Item_2        0.376   0.707
## beta Item_3       -1.076   0.282
## beta Item_4        0.681   0.496
## beta Item_5       -0.064   0.949
## beta Item_6        0.771   0.440
## beta Item_7       -0.413   0.679
## beta Item_8       -0.986   0.324
## beta Item_9        0.585   0.559
## beta Item_10       0.955   0.340
## beta Item_11      -1.344   0.179
## beta Item_12       2.450   0.014
## beta Item_13      -0.503   0.615
## beta Item_14      -1.559   0.119
## beta Item_15      -0.101   0.920
## beta Item_16       0.086   0.932
## beta Item_17       0.308   0.758
## beta Item_18       0.345   0.730
## beta Item_19       0.129   0.897
## beta Item_20      -0.994   0.320
library(knitr)
library(kableExtra)
wald_table <- data.frame(
  Madde = paste0("Item_", 1:20),
  Z_Istatistik = c(0.338, 0.376, -1.076, 0.681, -0.064, -0.771, -0.413, -0.986, 0.585, 0.955,
                  -1.344, 2.450, -0.503, -1.559, -0.101, 0.086, 0.308, 0.345, 0.129, -0.994),
  P_Degeri = c(0.736, 0.707, 0.282, 0.496, 0.949, 0.449, 0.679, 0.324, 0.559, 0.340,
               0.179, 0.014, 0.615, 0.119, 0.920, 0.932, 0.758, 0.730, 0.897, 0.320))
wald_table %>% kbl(caption = "Tablo. Wald Testi Sonuclari (Z-Istatistik ve P-Degeri)", col.names = c("Madde", "Z-İstatistik", "P-Değeri"), digits = 3, align = "lcc", booktabs = T) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("striped", "hold_position")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Wald Testi Sonuclari (Z-Istatistik ve P-Degeri)
Madde Z-İstatistik P-Değeri
Item_1 0.338 0.736
Item_2 0.376 0.707
Item_3 -1.076 0.282
Item_4 0.681 0.496
Item_5 -0.064 0.949
Item_6 -0.771 0.449
Item_7 -0.413 0.679
Item_8 -0.986 0.324
Item_9 0.585 0.559
Item_10 0.955 0.340
Item_11 -1.344 0.179
Item_12 2.450 0.014
Item_13 -0.503 0.615
Item_14 -1.559 0.119
Item_15 -0.101 0.920
Item_16 0.086 0.932
Item_17 0.308 0.758
Item_18 0.345 0.730
Item_19 0.129 0.897
Item_20 -0.994 0.320
  • Wald testi → madde parametrik esitligini (differential item functioningDIF) degerlendirmek amaciyla kullanilmis ve bu analizde madde zorluklarinin “Time” (zaman) degiskenine gore manidar farklilik gosterip gostermedigi incelenmistir.

    • Her bir madde icin hesaplanan z-istatistikleri ve karşılık gelen p-degerleri yorumlandiginda → yalnizca Item_12 maddesi icin istatistiksel olarak → manidar bir farklılık gozlenmistir (\(z = 2.450\), \(p = 0.014\)).

    • Bu durum → bu maddenin “hizli” ve “yavas” gruplar arasinda farkli isledigini → yani potansiyel bir DIF icerdigini gostermektedir.

  • Bunun disinda kalan 19 maddenin tumunde elde edilen p-degerleri → \(0.05\) anlamlilik duzeyinin uzerindedir.

    • Bu sonuc → bu maddelerin zaman degiskenine gore olcme islevlerinin esit kaldigini ve gruplar arasinda manidar bir fark gostermedigini ortaya koymaktadir.

    • Orn., Item_1 (\(p = 0.736\)), Item_5 (\(p = 0.949\)) ve Item_15 (\(p = 0.920\)) gibi maddelerde → oldukca yuksek p-degerleri gozlenmiştir → bu da gruplar arasinda oldukca benzer madde performanslarina isaret etmektedir.

  • Sonuc olarak → genel olarak test maddelerinin buyuk cogunlugu → zaman gruplari arasinda istatistiksel olarak → manidar fark gostermemekte ve olcme adaleti acisindan uygunluk tasimaktadir.

    • Ancak Item_12 maddesi icin → farklarin daha detayli incelenmesi ve muhtemel madde revizyonlarinin dusunulmesi onerilmektedir.
NPtest(as.matrix(data4_clean), n = 1000 , method = "T1") 
## Nonparametric RM model test: T1 (local dependence - increased
##     inter-item correlations)
##     (counting cases with equal responses on both items)
## Number of sampled matrices: 1000 
## Number of Item-Pairs tested: 190 
## Item-Pairs with one-sided p < 0.05 
## (1,17) (5,10) (7,16) 
##  0.024  0.000  0.042
  • Bu analizde → T1 yontemi ile gerceklestirilen nonparametrik Rasch modeli testi → yerel bagimlilik (local dependence) olasiliklarini degerlendirmek amaciyla yurutulmustur.

    • T1 testiayni kisilerin belirli madde ciftlerine verdikleri → es yanitlarin → beklenenden daha yuksek olup olmadigini inceleyerek → maddeler arasi artan korelasyonlara isaret eden yapisal bagimliliklari ortaya cikarmayi hedefler.
  • Analizde toplam 1000 ornekleme matrisi kullanılmış ve 190 madde cifti test edilmistir.

    • Elde edilen sonuçlara gore yalnizca iki madde çifti (Item_1Item_17 ve Item_5Item_10) icin tek yonlü p-degerleri \(0.05\)’ten kucuk bulunmuştur (\(p = 0.025\) ve \(p = 0.001\)).

    • Bu, yalnizca bu iki madde ciftinde istatistiksel olarak manidar duzeyde → yerel bagimlilik bulundugunu gostermektedir.

  • Genel model uyumu acisindan degerlendirildiginde → test maddelerinin buyuk bir cogunlugu birbirinden BAGIMSIZ calismakta ve Rasch modelinin temel varsayimlarindan biri olan yerel bagimsizlik cogunlukla saglanmaktadir.

    • Ancak anlamli bulunan Item_1Item_17 ve Item_5Item_10 ciftleri → icerik benzerlihi → yonlendirme bicimi veya siralanma etkisi gibi nedenlerle birbirini etkiliyor olabilir.

    • Bu maddeler daha yakindan incelenmeli ve gerekirse yeniden yapilandirilmalidir.

NPtest(as.matrix(data4_clean), n = 1000 , method = "T11") 
## Nonparametric RM model test: T11 (global test - local dependence)
## (sum of deviations between observed and expected inter-item
##     correlations)
## Number of sampled matrices: 1000 
## one-sided p-value: 0.872
  • Bu analizde → nonparametrik Rasch modeli kapsaminda uygulanan T11 testi → madde duzeyinde DEGIL → kuresel (global) duzeyde yerel bagimlilik olup olmadigini test etmek amaciyla kullanilmistir.

    • T11 testi → gozlenen ve beklenen maddeler arasi korelasyonlar arasındaki farklarin toplamina dayanir ve bu farklarin manidar derecede buyuk olup olmadigini degerlendirir.
  • Analiz sonucunda elde edilen tek yonlü p-degeri (one-sided p-value) \(0.868\) olarak hesaplanmistir.

    • Bu oldukca yuksek bir p-degeri → gozlenen maddeler arası iliski yapısının Rasch modelinin yerel bagimsizlik varsayimi ile tutarli oldugunu gostermektedir.

      • Baska bir ifadeyle → maddeler arasi gozlenen korelasyon oruntusu ile modelin ongordugu korelasyon yapisi arasinda istatistiksel olarak manidar bir farklilik bulunmamaktadır.
  • Bu durum → testin genelinde yerel bagimlilik sorununun bulunmadigini ve Rasch modelinin temel varsayimlarinin (ozellikle yerel bagimsizlik) buyuk olcude karsilandigini gostermektedir.

    • Dolayisiyla → verilerin Rasch modeline uygunlugu kuresel duzeyde istatistiksel olarak desteklenmektedir.
plotjointICC(fitrasch2)

  • Yukarıdaki grafik → Rasch modeli cercevesinde her bir madde icin tahmin edilen Madde Karakteristik Egrilerini (Item Characteristic Curves - ICC) gostermektedir.

    • Bu egriler → bireylerin gizil yeterlik duzeylerine (latent trait) bagli olarak → bir maddeyi dogru yanitlama olasiliklarini tanimlar.

    • X ekseninde gizil ozellik (yeterlik) yer almakta olup, Y ekseninde ise → dogru yanitlama olasiligi (probability to solve) gosterilmektedir.

  • Grafikteki egrilerin tumu benzer bir → S-seklinde seyretmekte ve bu durum Rasch modelinin temel varsayimlarindan biri olan es-egim (equal discrimination) ozelligini desteklemektedir.

    • Egriler birbirine oldukca yakin konumlanmistir → bu da maddeler arasinda ayirt ediciligin sabit oldugunu ve sadece madde zorluklarinin degistigini gostermektedir.

    • Rasch modeline gore → bu durum beklenen bir oruntudur ve modelin veriye uygunluguna iliskin → olumlu bir gostergedir.

  • Ayrica, tum egriler → yaklasik olarak (0, 0.5) noktasından gecmekte ve bu da maddelerin zorluk parametrelerinin ortalama cevresinde dagildigini ima etmektedir.

    • Her madde icin egrinin konumu → maddeye ait zorluk duzeyini temsil eder.

    • Orn., daha sola kaymis egriler daha kolay maddeleri, saga kaymis egriler ise daha zor maddeleri isaret eder.

  • Sonuc olarak, grafiksel olarak → tum maddelerin yeterlik duzeyine duyarli bicimde calistigi ve Rasch modeline uygunluk gosterdigi söylenebilir.

    • Modelin varsayımlari ile → tutarli bu yapi, ozellikle olcme aracinin → guvenirligi ve gecerligi acisindan onemli bir gostergedir.
bireypar <- person.parameter(fitrasch2)
bireypar
## 
## Person Parameters:
## 
##  Raw Score      Estimate Std.Error
##          0 -3.7643054891        NA
##          1 -2.9476741964 1.0261066
##          2 -2.2000973213 0.7455619
##          3 -1.7371142239 0.6264843
##          4 -1.3884588329 0.5593183
##          5 -1.1004264404 0.5167306
##          6 -0.8487479571 0.4883060
##          7 -0.6201545125 0.4691835
##          8 -0.4061881857 0.4568240
##          9 -0.2010470517 0.4498654
##         10 -0.0000178343 0.4476173
##         11  0.2010123935 0.4498722
##         12  0.4061566666 0.4568372
##         13  0.6201281628 0.4692042
##         14  0.8487288812 0.4883338
##         15  1.1004166213 0.5167677
##         16  1.3884601721 0.5593686
##         17  1.7371287458 0.6265547
##         18  2.2001269963 0.7456681
##         19  2.9477202431 1.0262964
##         20  3.7643681239        NA
library(knitr)
library(kableExtra)
birey_df <- data.frame(
  Ham_Puan = 0:20,
  Yeterlik_Theta = c(-3.764, -2.947, -2.200, -1.737, -1.384, -1.100, -0.848, -0.602, -0.401, -0.200,
                     0.000, 0.200, 0.401, 0.602, 0.848, 1.100, 1.384, 1.737, 2.947, 3.764, NA),
  Std_Hata = c(NA, 1.026, 0.746, 0.627, 0.559, 0.517, 0.488, 0.469, 0.457, 0.449,
               0.447, 0.449, 0.457, 0.469, 0.488, 0.517, 0.559, 0.627, 1.026, NA, NA))
birey_df %>% kbl(caption = "Tablo. Rasch Modeline gore Birey Yeterlik (Theta) Tahminleri ve Standart Hatalar", col.names = c("Ham Puan", "Yeterlik (Theta)", "Standart Hata"), align = "ccc", booktabs = T) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("striped", "hold_position")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Rasch Modeline gore Birey Yeterlik (Theta) Tahminleri ve Standart Hatalar
Ham Puan Yeterlik (Theta) Standart Hata
0 -3.764 NA
1 -2.947 1.026
2 -2.200 0.746
3 -1.737 0.627
4 -1.384 0.559
5 -1.100 0.517
6 -0.848 0.488
7 -0.602 0.469
8 -0.401 0.457
9 -0.200 0.449
10 0.000 0.447
11 0.200 0.449
12 0.401 0.457
13 0.602 0.469
14 0.848 0.488
15 1.100 0.517
16 1.384 0.559
17 1.737 0.627
18 2.947 1.026
19 3.764 NA
20 NA NA
  • Madde Karakteristik Egrileri (ICC) Grafigine Iliskin Yorum:

  • Yukarıdaki Item Characteristic Curve (ICC) grafigi → Rasch modeline gore her bir maddenin birey yeterlilik duzeyine (theta) karsilik gelen dogru yanit verme olasiligini gostermektedir.

    • Grafikte yer alan tum maddelerin egrileri → benzer bir seyir izleyerek S seklinde (logistik) bir dagilim gostermektedir.

    • Bu durum, modelin tek parametreli Rasch modeline uygun calistigini ve maddeler arasinda manidar bir ayirt edicilik farkinin bulunmadigini ortaya koymaktadir.

  • Maddeler, yeterlilik duzeyi ARTTIKCA → dogru yanıt verme olasiligi da ARTACAK sekilde konumlanmis ve madde egrileri belirgin bir sekilde sola ya da saga kaymadan MERKEZI bir dagilim sunmustur.

    • Bu durum → test maddelerinin büyük olcude benzer zorluk duzeylerinde kumelendigini gostermektedir.

    • Bununla birlikte → egrilerin tamami yeterince ayrisarak → bireylerin farklı yetenek duzeylerinde test maddeleri ile etkili bicimde sınıflandırılabildiğine işaret etmektedir.

  • Ayrıca, madde egrileri arasinda belirgin bir sapmanin olmamasi → tum maddelerin Rasch model varsayimlarina yuksek duzeyde uydugunu ve lokal bagimsizlik ile tek boyutluluk kosullarının saglandigini dusundurmektedir.

    • Dolayısıyla, elde edilen ICC grafigi → testin olceklenebilirligi ve madde istikrarı acisindan olumlu bir gorunum sunmaktadir.
bireypar$theta.table
library(knitr)
library(kableExtra)
bireypar$theta.table[1:10, ] %>%
  kbl(caption = "Tablo. Rasch Modeline gore Birey Yeterlik (Theta) Tahminleri", col.names = c("Yeterlik (Theta)", "Standart Hata", "NA Grubu", "İnterpolasyon"), align = "cccc", booktabs = TRTUE) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("striped", "hold_position")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Rasch Modeline gore Birey Yeterlik (Theta) Tahminleri
Yeterlik (Theta) Standart Hata NA Grubu İnterpolasyon
-1.7371142 0.6264843 1 FALSE
-1.1004264 0.5167306 1 FALSE
3.7643681 1.3468851 1 TRUE
-0.0000178 0.4476173 1 FALSE
0.4061567 0.4568372 1 FALSE
3.7643681 1.3468851 1 TRUE
1.3884602 0.5593686 1 FALSE
-3.7643055 1.3465998 1 TRUE
-1.7371142 0.6264843 1 FALSE
-1.7371142 0.6264843 1 FALSE
  • Rasch Modeline gore Birey Yeterlik (Theta) Parametrelerinin Istatistiksel Yorumu:

  • Rasch modeli kapsaminda elde edilen yeterlik tahminleri → bireylerin ham puanlari ile iliskili olarak sifir merkezi ve logit birimi cinsinden ifade edilir.

    • Yukaridaki tabloda goruldugu uzere → bireylerin yeterlik tahminleri \(-3.76\) ile \(+3.76\) arasinda degismektedir.

    • Bu degerler, ilgili bireyin testteki performansina dayali olarak → ortalama yeterligin (\(theta = 0\)) altinda ya da ustunde konumlandigini gosterir.

    • Orn., tahmini theta degeri \(-3.76\) olan birey → testte cok dusuk bir performans gostermistir ve yeterligi oldukca ZAYIF olarak degerlendirilmistir.

    • Buna karsin, theta degeri \(+3.76\) olan birey ise → yuksek yeterlik duzeyine sahiptir.

  • Tahmin edilen yeterlik puanlarina karsilik gelen standart hata degerleri (Std.Error), bu tahminlerin guvenirligini gostermektedir.

    • Orta duzeyde yer alan theta tahminlerinde hata degerlerinin → gorece dusuk oldugu (orn., \(theta ≈ 0\) civarında \(Std.Error ≈ 0.45–0.48\)), uc noktalarda (orn. \(theta = ±3.76\)) ise hata değerlerinin → daha yuksek oldugu (\(Std.Error ≈ 1.35\)) gozlenmektedir.

      • Bu durum, Rasch modelinin ozelligi olarak → uc puanlardaki tahminlerin belirsizliginin arttigini gostermektedir.
  • Interpolasyon bilgisi → bazı ham puanlara karsilik gelen yeterlik tahminlerinin dogrudan hesaplanamadigini ve bu nedenle model tarafindan aritmetik olarak tahmin edildigini ifade etmektedir.

    • Bu durumda olan bireylerde tahmin edilen yeterlik degerlerinin dogrudan gozleme dayali DEGIL → egri uzerinden hesaplandigi ve bu nedenle yorumlanırken dikkatli olunmasi gerektigi soylenebilir.
  • Sonuc olarak → bu analiz Rasch modelinin bireysel duzeydeki yeterlik tahminlerinin → hem merkezi egilim hem de guvenilirlik duzeylerini basariyla yansittigini gostermektedir.

  • Model, ortalama yeterlik duzeyinde en yuksek hassasiyeti sunarken → uc puanlardaki bireylerde hata oranlari artmakta ve interpolasyon araligi gozlenmektedir.

    • Bu nedenle → uc noktalardaki yorumlarda ek dikkat gerekmektedir.
bireypar$thetapar
## $NAgroup1
##             1             2             4             5             7 
## -1.7371142239 -1.1004264404 -0.0000178343  0.4061566666  1.3884601721 
##             9            10            12            13            14 
## -1.7371142239 -1.7371142239  1.7371287458  0.8487288812  1.1004166213 
##            15            17            20            22            23 
## -2.9476741964  1.1004166213 -1.7371142239 -0.8487479571 -2.2000973213 
##            24            25            28            31            32 
## -2.2000973213 -2.2000973213 -0.4061881857  0.2010123935 -1.3884588329 
##            36            37            38            39            40 
##  2.9477202431  2.2001269963 -0.0000178343 -0.8487479571 -1.7371142239 
##            41            42            47            48            49 
## -2.2000973213  0.4061566666 -1.3884588329 -2.9476741964  2.9477202431 
##            50            51            52            53            55 
## -1.3884588329  0.4061566666 -0.2010470517 -0.0000178343 -0.8487479571 
##            58            59            60            61            62 
##  2.9477202431  0.6201281628  0.2010123935  1.7371287458 -1.7371142239 
##            63            65            66            67            68 
## -0.4061881857 -2.9476741964  0.4061566666  1.7371287458 -0.0000178343 
##            69            71            73            74            75 
##  1.7371287458 -2.2000973213  2.9477202431 -2.2000973213 -2.9476741964 
##            76            77            79            80            81 
##  2.9477202431 -1.1004264404  0.2010123935 -0.4061881857  0.2010123935 
##            82            83            84            85            86 
##  1.3884601721 -1.3884588329  2.2001269963 -0.8487479571  0.6201281628 
##            87            88            89            92            93 
##  2.9477202431  2.2001269963 -2.2000973213  1.1004166213  1.3884601721 
##            94            96            99           101           102 
## -2.9476741964 -2.2000973213 -0.4061881857 -2.9476741964  1.1004166213 
##           103           104           106           107           109 
## -0.8487479571 -1.3884588329  0.2010123935 -2.2000973213 -1.7371142239 
##           110           111           112           114           115 
##  2.9477202431 -1.3884588329  1.7371287458 -0.6201545125  1.1004166213 
##           116           117           118           119           120 
##  0.4061566666 -0.4061881857 -2.9476741964 -2.2000973213 -2.9476741964 
##           121           123           124           126           127 
## -0.2010470517 -1.7371142239 -1.1004264404 -2.9476741964  0.6201281628 
##           128           129           130           132           133 
## -0.6201545125 -2.9476741964 -0.4061881857  1.3884601721 -0.8487479571 
##           134           136           138           141           142 
## -0.6201545125  2.9477202431  2.9477202431  1.7371287458 -1.1004264404 
##           146           148           151           152           153 
## -1.7371142239  1.7371287458  2.9477202431  2.9477202431  0.6201281628 
##           154           155           156           157           158 
## -2.9476741964  0.2010123935 -1.3884588329  1.3884601721 -1.7371142239 
##           159           160           165           166           167 
##  2.9477202431 -1.3884588329 -1.7371142239  0.6201281628  2.2001269963 
##           168           169           170           171           172 
## -2.2000973213  2.2001269963  1.3884601721 -0.6201545125 -0.6201545125 
##           173           175           177           178           179 
## -0.2010470517 -1.7371142239 -0.2010470517  2.2001269963  2.2001269963 
##           180           183           185           186           187 
## -1.7371142239 -2.2000973213 -0.4061881857 -1.3884588329  2.9477202431 
##           188           189           190           191           192 
## -0.4061881857  1.7371287458 -2.9476741964  0.6201281628 -1.1004264404 
##           193           198           199           203           204 
##  0.6201281628 -2.9476741964 -1.1004264404 -0.6201545125  1.3884601721 
##           205           206           208           210           211 
## -1.3884588329 -1.7371142239 -1.1004264404  0.6201281628  0.4061566666 
##           212           214           217           221           222 
##  2.2001269963 -2.2000973213 -0.8487479571 -0.8487479571  2.9477202431 
##           223           224           225           226           227 
##  2.9477202431  1.7371287458 -2.9476741964  0.4061566666 -1.7371142239 
##           228           232           233           234           235 
## -1.1004264404  0.2010123935  0.8487288812 -2.9476741964 -2.2000973213 
##           237           238           239           241           242 
## -0.0000178343  1.3884601721  1.1004166213 -2.2000973213 -1.7371142239 
##           245           247           249           250           251 
## -1.3884588329 -0.0000178343 -2.2000973213  2.9477202431 -1.7371142239 
##           252           253           254           256           257 
## -2.2000973213 -0.8487479571  1.1004166213 -0.0000178343  1.7371287458 
##           258           259           261           262           263 
##  2.9477202431 -0.6201545125 -1.7371142239 -2.9476741964 -0.0000178343 
##           264           267           269           270           271 
##  2.9477202431 -0.2010470517 -1.1004264404 -0.2010470517  2.9477202431 
##           276           277           278           279           280 
## -2.2000973213  1.3884601721  0.4061566666 -0.0000178343 -0.6201545125 
##           282           283           284           285           286 
##  2.9477202431  1.3884601721 -1.1004264404  0.2010123935  0.4061566666 
##           287           289           290           294           296 
##  1.3884601721 -0.8487479571  1.1004166213 -1.7371142239 -0.0000178343 
##           299           301           302           305           306 
## -0.4061881857 -2.2000973213 -2.2000973213 -1.1004264404  1.1004166213 
##           308           312           314           315           316 
##  2.2001269963  2.9477202431 -2.2000973213 -1.7371142239  2.9477202431 
##           317           321           325           326           327 
## -0.4061881857  0.6201281628 -2.2000973213  1.3884601721  0.2010123935 
##           328           330           333           335           338 
##  1.7371287458  0.4061566666 -2.2000973213  1.1004166213 -1.1004264404 
##           340           344           345           347           348 
## -0.6201545125  0.2010123935 -0.0000178343 -0.2010470517 -1.7371142239 
##           349           350           353           354           356 
## -2.9476741964 -1.1004264404 -1.7371142239  1.1004166213  1.7371287458 
##           357           358           361           362           363 
##  1.3884601721  0.2010123935 -0.8487479571  2.9477202431  1.1004166213 
##           365           366           367           368           369 
##  2.9477202431 -0.4061881857  0.8487288812 -2.9476741964  2.9477202431 
##           370           373           375           376           377 
## -2.9476741964 -1.7371142239  2.2001269963 -2.2000973213 -2.9476741964 
##           378           379           381           382           383 
##  0.2010123935  0.2010123935  0.4061566666 -0.6201545125  0.8487288812 
##           384           385           387           389           390 
## -2.9476741964  1.7371287458  2.9477202431 -2.2000973213  0.8487288812 
##           391           394           395           397           400 
## -2.9476741964 -2.9476741964 -2.2000973213 -1.7371142239 -0.6201545125 
##           401           402           403           404           405 
## -0.6201545125 -2.9476741964 -1.7371142239 -0.2010470517  2.9477202431 
##           407           408           409           410           411 
## -1.7371142239  2.9477202431 -1.3884588329  0.6201281628  1.3884601721 
##           412           413           414           415           417 
##  1.1004166213  2.9477202431 -0.2010470517 -0.2010470517 -0.4061881857 
##           418           419           420           422           423 
##  1.7371287458  2.9477202431 -1.3884588329  1.1004166213  0.8487288812 
##           425           426           428           431           432 
## -2.2000973213 -1.1004264404  0.8487288812  0.6201281628  0.8487288812 
##           433           435           437           438           442 
##  1.7371287458 -0.4061881857  2.2001269963  2.9477202431  1.1004166213 
##           444           446           447           448           453 
## -0.0000178343  1.7371287458  2.2001269963  2.2001269963  1.3884601721 
##           454           455           457           458           459 
##  2.9477202431  2.9477202431  2.9477202431 -1.1004264404  1.7371287458 
##           460           461           462           463           464 
## -1.3884588329  2.9477202431 -0.2010470517  1.1004166213 -0.0000178343 
##           465           467           469           472           474 
## -2.9476741964  2.9477202431  0.8487288812 -0.2010470517 -0.4061881857 
##           475           476           478           479           480 
## -0.8487479571  0.4061566666 -1.3884588329  1.7371287458 -0.2010470517 
##           481           482           484           485           487 
## -0.2010470517  1.1004166213  0.4061566666  2.9477202431  2.9477202431 
##           488           490           491           494           495 
## -2.2000973213 -1.3884588329 -0.0000178343 -2.9476741964 -2.2000973213 
##           497           498           499           500           501 
##  1.7371287458  0.6201281628  1.7371287458  1.7371287458 -2.2000973213 
##           504           506           507           509           510 
##  2.9477202431  0.2010123935 -2.2000973213  0.6201281628 -0.0000178343 
##           511           512           514           515           516 
## -0.0000178343  1.1004166213  0.8487288812 -2.2000973213 -2.9476741964 
##           517           518           520           522           523 
##  0.4061566666  1.1004166213  0.4061566666 -0.0000178343 -2.9476741964 
##           524           525           526           528           529 
## -0.6201545125  2.9477202431  1.1004166213 -0.8487479571  0.4061566666 
##           530           531           532           534           538 
## -1.7371142239  2.2001269963 -2.9476741964 -0.4061881857  2.9477202431 
##           539           540           541           542           543 
## -1.7371142239 -1.1004264404 -1.3884588329 -0.6201545125  2.2001269963 
##           548           550           551           552           554 
##  2.9477202431 -2.2000973213  2.2001269963 -2.9476741964  0.8487288812 
##           557           558           559           560           561 
## -0.6201545125 -2.9476741964 -0.4061881857 -1.7371142239 -2.9476741964 
##           562           566           567           569           570 
##  2.2001269963  0.2010123935  2.2001269963 -1.7371142239 -0.0000178343 
##           573           574           575           578           580 
## -2.2000973213  0.6201281628 -1.3884588329  0.2010123935 -0.0000178343 
##           581           582           584           586           587 
## -0.4061881857  0.2010123935  0.8487288812  0.2010123935  1.1004166213 
##           588           589           592           593           594 
## -2.9476741964  2.9477202431  0.2010123935  1.7371287458 -0.6201545125 
##           595           597           602           603           605 
##  1.1004166213 -0.4061881857  0.8487288812  0.2010123935  2.2001269963 
##           606           607           609           611           614 
## -0.4061881857 -2.2000973213 -0.2010470517 -1.3884588329 -0.6201545125 
##           617           618           622           623           624 
## -0.6201545125 -2.9476741964  2.2001269963  2.9477202431  0.8487288812 
##           627           628           631           633           634 
##  0.6201281628 -2.9476741964 -1.7371142239  0.8487288812  0.4061566666 
##           637           639           640           641           642 
##  0.2010123935  2.2001269963 -1.7371142239 -2.2000973213  0.6201281628 
##           643           644           645           646           648 
##  0.6201281628  2.9477202431 -0.4061881857  1.7371287458 -1.7371142239 
##           649           652           653           655           659 
##  2.9477202431  0.4061566666  2.9477202431  1.7371287458  2.9477202431 
##           660           661           664           666           667 
##  0.6201281628  2.9477202431 -0.0000178343 -1.1004264404  0.6201281628 
##           668           669           672           673           675 
## -0.0000178343  1.7371287458 -0.6201545125  0.6201281628 -0.4061881857 
##           679           680           681           683           686 
## -2.9476741964 -2.9476741964  2.2001269963 -2.9476741964 -1.7371142239 
##           687           688           689           691           694 
## -1.3884588329  0.8487288812 -1.1004264404 -0.8487479571 -2.9476741964 
##           697           698           699           701           703 
## -1.3884588329 -0.6201545125  1.1004166213 -2.2000973213 -1.7371142239 
##           704           706           707           709           712 
## -0.4061881857  1.3884601721  2.9477202431  0.4061566666 -0.2010470517 
##           713           714           717           718           719 
## -0.8487479571 -0.0000178343  2.9477202431 -1.3884588329  2.2001269963 
##           720           725           726           727           728 
##  0.4061566666 -0.2010470517  0.2010123935  1.1004166213  0.2010123935 
##           729           735           736           737           738 
## -2.9476741964 -1.1004264404  2.2001269963  2.2001269963 -0.6201545125 
##           739           741           742           744           745 
## -0.6201545125  2.9477202431  2.9477202431  1.7371287458  1.1004166213 
##           748           750           752           753           754 
## -2.2000973213  1.3884601721 -0.6201545125  1.3884601721  1.1004166213 
##           755           756           758           760           761 
## -0.8487479571  0.2010123935 -0.2010470517 -0.4061881857  1.7371287458 
##           762           763           765           768           769 
##  1.3884601721  1.7371287458  1.1004166213 -0.2010470517 -1.3884588329 
##           772           773           775           777           778 
## -1.3884588329  1.3884601721  2.2001269963 -0.6201545125 -1.7371142239 
##           779           780           781           783           786 
##  2.2001269963 -0.2010470517  2.9477202431 -0.2010470517 -2.9476741964 
##           787           790           791           792           794 
##  2.2001269963 -2.9476741964  0.8487288812 -2.9476741964  1.1004166213 
##           795           796           797           798           799 
## -1.3884588329  2.9477202431  1.3884601721 -2.2000973213  0.6201281628 
##           801           803           805           806           807 
##  1.7371287458  2.9477202431  1.3884601721  1.1004166213 -0.6201545125 
##           809           810           813           814           815 
##  0.6201281628 -1.1004264404  0.4061566666  1.1004166213  1.3884601721 
##           816           817           823           824           825 
##  2.2001269963 -0.6201545125 -0.8487479571  2.9477202431 -0.0000178343 
##           826           827           831           832           833 
## -2.2000973213 -0.8487479571  2.9477202431 -2.9476741964  2.9477202431 
##           835           836           838           839           840 
## -0.6201545125  0.8487288812 -2.9476741964  0.6201281628  0.8487288812 
##           841           843           844           845           846 
## -2.9476741964 -2.2000973213  0.6201281628  2.9477202431 -0.4061881857 
##           847           850           851           852           853 
## -2.2000973213  0.2010123935  2.2001269963  0.6201281628  2.9477202431 
##           856           858           859           862           864 
## -2.9476741964 -1.7371142239  0.4061566666 -0.4061881857 -2.9476741964 
##           865           869           871           872           874 
## -0.8487479571 -1.1004264404 -2.9476741964  0.8487288812  2.9477202431 
##           877           880           881           883           885 
##  2.9477202431 -0.4061881857  1.1004166213 -0.6201545125  0.6201281628 
##           886           887           888           889           890 
##  1.7371287458 -2.9476741964 -1.1004264404 -1.1004264404  1.7371287458 
##           892           895           896           897           898 
##  1.7371287458  1.7371287458 -2.2000973213  1.7371287458 -1.1004264404 
##           899           900           903           906           908 
##  1.7371287458 -0.0000178343  0.8487288812 -2.2000973213 -0.6201545125 
##           909           910           913           915           919 
##  0.8487288812  0.8487288812  0.2010123935  1.1004166213  1.1004166213 
##           921           922           923           924           925 
## -1.7371142239 -0.8487479571 -0.8487479571  2.2001269963  2.2001269963 
##           927           928           930           931           933 
## -0.8487479571  1.1004166213  0.2010123935  1.3884601721  0.6201281628 
##           934           935           936           937           938 
## -0.6201545125 -0.4061881857 -2.2000973213 -2.9476741964 -2.2000973213 
##           939           942           944           945           946 
## -0.8487479571 -2.2000973213 -2.2000973213 -2.2000973213  0.6201281628 
##           947           949           950           951           953 
## -1.7371142239 -0.8487479571 -2.2000973213 -0.2010470517  0.8487288812 
##           954           955           957           958           963 
##  0.6201281628  1.7371287458 -0.6201545125  0.6201281628  0.2010123935 
##           964           965           966           969           970 
##  0.8487288812 -0.0000178343  0.6201281628 -0.6201545125 -2.2000973213 
##           971           976           977           978           979 
## -0.2010470517 -2.2000973213 -1.7371142239 -0.6201545125 -0.6201545125 
##           980           982           983           984           986 
##  0.2010123935 -2.9476741964 -0.8487479571 -1.7371142239 -1.7371142239 
##           987           988           991           993           994 
## -0.4061881857  2.9477202431  2.2001269963  1.1004166213 -1.1004264404 
##           995           996           997           999          1000 
##  0.8487288812 -1.3884588329  2.9477202431 -1.3884588329 -0.8487479571
  • Rasch Modeli Kapsaminda Birey Yeterliklerinin (Theta) Grup Tabanli Dagiliminin Istatistiksel Yorumu:

  • Yukarida sunulan tablo → Rasch modeli cercevesinde hesaplanan yeterlik tahminlerinin (theta degerleri), → ham puanlara karsilik gelen birey gruplari itibarıyla dagilimini gostermektedir.

    • Her sutun, belirli bir theta degerini temsil ederken, ilgili degeri alan bireylerin kimlik numaralari (ID) sutun altinda listelenmistir.

    • Orn., \(-1.7371\) gibi bir deger → dusuk yeterlik duzeyini temsil ederken; \(+3.7643\) gibi degerler ise → oldukca yuksek yeterlige sahip bireyleri isaret etmektedir.

  • Bu yapi, bireylerin testteki yanit desenlerine gore → ne tur yeterlik duzeylerinde kumelendigini gosterir.

    • Homojen bir testte → bu theta degerlerinin cogu normal dagilima yakin bir sekilde ortalamada yogunlasir; → uc degerlerdeki kisi sayisi daha dusuktur.

    • Bu tabloda da theta degerlerinin simetrik bir bicimde negatiften pozitife dogru dizildigi → orta kisimlarda (orn., 0.0000, 0.4061) daha fazla bireyin yer aldigi, uc degerlerde ise daha az bireyin bulundugu gozlemlenmektedir.

      • Bu durum → testin ortalama yeterlik duzeyini daha isabetli tahmin ettigini, uc yetenek duzeylerine sahip bireyler icin tahminlerin daha seyrek ve hata payinin daha buyuk oldugunu gostermektedir.
  • Ozellikle Rasch modelinde beklenen bir durum olarak → ayni ham puani alan bireyler icin ayni yeterlik tahmininin yapilmasi soz konusudur.

    • Bu nedenle tabloda her theta degeri altinda → birden fazla bireyin yer almasi, modelin kisisel ozellikleri DEGIL, sadece verilen yanıtlara dayali bir olcum gerceklestirdigini gosterir ve modelin temel varsayimlariyla uyumludur.
  • Sonuc olarak bu tablo → modelin bireyleri yeterlik duzeyine gore → nasil konumlandirdigini gruplar halinde gostermekte; → degerlendirme ve siniflandirma surecleri acisindan → ogretimsel kararlar vermede degerli bir yapi sunmaktadir.

    • Bu yapi ayni zamanda testin ayirt ediciligini ve yeterlik skalasinda hangi duzeylerin daha sık gozlendigini analiz etme imkani da tanimaktadir.

1.2 2 PL Modeli

data5 <- data4_clean
head(data5)
library(mirt)
birpl_model <- "F = 1-20
CONSTRAIN = (1-20, a1)"
birpl_uyum <- mirt(data = data5, model = birpl_model, SE = TRUE)
## Iteration: 1, Log-Lik: -9358.655, Max-Change: 0.56295Iteration: 2, Log-Lik: -8435.615, Max-Change: 0.41606Iteration: 3, Log-Lik: -8159.166, Max-Change: 0.33045Iteration: 4, Log-Lik: -8041.386, Max-Change: 0.26645Iteration: 5, Log-Lik: -7983.283, Max-Change: 0.21606Iteration: 6, Log-Lik: -7952.094, Max-Change: 0.17548Iteration: 7, Log-Lik: -7934.426, Max-Change: 0.14274Iteration: 8, Log-Lik: -7924.028, Max-Change: 0.11619Iteration: 9, Log-Lik: -7917.738, Max-Change: 0.09460Iteration: 10, Log-Lik: -7913.855, Max-Change: 0.07693Iteration: 11, Log-Lik: -7911.425, Max-Change: 0.06271Iteration: 12, Log-Lik: -7909.881, Max-Change: 0.05119Iteration: 13, Log-Lik: -7907.128, Max-Change: 0.00897Iteration: 14, Log-Lik: -7907.100, Max-Change: 0.00734Iteration: 15, Log-Lik: -7907.082, Max-Change: 0.00606Iteration: 16, Log-Lik: -7907.043, Max-Change: 0.00049Iteration: 17, Log-Lik: -7907.042, Max-Change: 0.00042Iteration: 18, Log-Lik: -7907.042, Max-Change: 0.00041Iteration: 19, Log-Lik: -7907.039, Max-Change: 0.00117Iteration: 20, Log-Lik: -7907.039, Max-Change: 0.00054Iteration: 21, Log-Lik: -7907.039, Max-Change: 0.00031Iteration: 22, Log-Lik: -7907.039, Max-Change: 0.00030Iteration: 23, Log-Lik: -7907.038, Max-Change: 0.00027Iteration: 24, Log-Lik: -7907.038, Max-Change: 0.00026Iteration: 25, Log-Lik: -7907.038, Max-Change: 0.00024Iteration: 26, Log-Lik: -7907.038, Max-Change: 0.00023Iteration: 27, Log-Lik: -7907.038, Max-Change: 0.00023Iteration: 28, Log-Lik: -7907.037, Max-Change: 0.00019Iteration: 29, Log-Lik: -7907.037, Max-Change: 0.00019Iteration: 30, Log-Lik: -7907.037, Max-Change: 0.00018Iteration: 31, Log-Lik: -7907.036, Max-Change: 0.00015Iteration: 32, Log-Lik: -7907.036, Max-Change: 0.00015Iteration: 33, Log-Lik: -7907.036, Max-Change: 0.00014Iteration: 34, Log-Lik: -7907.036, Max-Change: 0.00012Iteration: 35, Log-Lik: -7907.036, Max-Change: 0.00012Iteration: 36, Log-Lik: -7907.036, Max-Change: 0.00011Iteration: 37, Log-Lik: -7907.036, Max-Change: 0.00009
## 
## Calculating information matrix...
birpl_par <- coef(birpl_uyum, IRTpars = TRUE, simplify = TRUE)
birpl_par
## $items
##             a      b g u
## Item_1  3.588 -0.042 0 1
## Item_2  3.588  0.004 0 1
## Item_3  3.588 -0.037 0 1
## Item_4  3.588  0.001 0 1
## Item_5  3.588 -0.042 0 1
## Item_6  3.588  0.009 0 1
## Item_7  3.588 -0.007 0 1
## Item_8  3.588 -0.029 0 1
## Item_9  3.588 -0.002 0 1
## Item_10 3.588 -0.053 0 1
## Item_11 3.588 -0.061 0 1
## Item_12 3.588  0.033 0 1
## Item_13 3.588 -0.015 0 1
## Item_14 3.588 -0.050 0 1
## Item_15 3.588 -0.015 0 1
## Item_16 3.588 -0.004 0 1
## Item_17 3.588 -0.021 0 1
## Item_18 3.588 -0.047 0 1
## Item_19 3.588 -0.037 0 1
## Item_20 3.588 -0.023 0 1
## 
## $means
## F 
## 0 
## 
## $cov
##   F
## F 1
library(knitr)
library(kableExtra)

item_df <- data.frame(
  Madde = paste0("Item_", 1:20),
  a = rep(3.588, 20),
  b = c(-0.042, 0.004, -0.037, 0.001, -0.042, 0.009, -0.007, -0.029, -0.002, -0.053,
        -0.061, 0.033, -0.015, -0.050, -0.015, -0.004, -0.021, -0.047, -0.037, -0.023),
  u = rep(1, 20))
item_df %>% kbl(caption = "Tablo. Her Bir Maddeye Ait a (Ayırt Edicilik), b (Zorluk) ve u (Maksimum Puan) Parametreleri", col.names = c("Madde", "a (Ayırt Edicilik)", "b (Zorluk)", "u (Puan)"), align = "lccc", booktabs = T) %>% kable_styling(full_width = F, position = "center", latex_options = c("striped", "hold_position")) %>% row_spec(0, bold = T, background = "#D3D3D3")
Tablo. Her Bir Maddeye Ait a (Ayırt Edicilik), b (Zorluk) ve u (Maksimum Puan) Parametreleri
Madde a (Ayırt Edicilik) b (Zorluk) u (Puan)
Item_1 3.588 -0.042 1
Item_2 3.588 0.004 1
Item_3 3.588 -0.037 1
Item_4 3.588 0.001 1
Item_5 3.588 -0.042 1
Item_6 3.588 0.009 1
Item_7 3.588 -0.007 1
Item_8 3.588 -0.029 1
Item_9 3.588 -0.002 1
Item_10 3.588 -0.053 1
Item_11 3.588 -0.061 1
Item_12 3.588 0.033 1
Item_13 3.588 -0.015 1
Item_14 3.588 -0.050 1
Item_15 3.588 -0.015 1
Item_16 3.588 -0.004 1
Item_17 3.588 -0.021 1
Item_18 3.588 -0.047 1
Item_19 3.588 -0.037 1
Item_20 3.588 -0.023 1
  • Bu analizde, her bir maddeye iliskin 3 temel parametre raporlanmıştır: ayırt edicilik (a), gucluk / zorluk (b) ve maksimum puanlama (u).

    • Tum maddelerin ayirt edicilik katsayilarınin \(3.588\) olarak sabitlenmis olmasi, analizde 1-parametreli Lojistik Model (Rasch Modeli) kullanildigini gostermektedir.

    • Rasch modeline gore, tum maddelerin ayirt edicilik gucunun esit kabul edilmesi, modelin temel varsayimlarindan biridir.

    • Bu yuksek ayirt edicilik degeri, maddelerin bireylerin yetenek duzeylerine duyarli oldugunu ve olcme dogrulugunun yuksek oldugunu ortaya koymaktadir (Hambleton, Swaminathan & Rogers, 1991).

  • Zorluk katsayilari (b), \(-0.061\) ile \(0.033\) arasinda degismektedir.

    • Bu degerler, test maddelerinin buyuk olcude ortalama yetenek duzeyinde bireyler icin optimize edildigini gostermektedir.

    • Zorluk parametresi \(b = 0\) olan bir madde, bireyin yetenegi ile maddenin zorluk seviyesi esit oldugunda, maddenin dogru cevaplanma olasiliginin %50 oldugunu ifade eder.

    • Analizde yer alan maddelerin zorluk duzeylerinin bu degere oldukca yakin olmasi, testin hedef grup icin uygun duzeyde kalibre edildigini ve test puanlarinin bireyler arasi farklari yansitmakta yeterli oldugunu gostermektedir.

  • Son olarak, tum maddelerin maksimum puan degeri (u) 1 olarak belirlenmistir.

    • Bu durum, maddelerin ikili (dogru-yanlis) biciminde puanlandigini gostermekte ve Rasch modelinin temel yapilandırmasina uygunluk tasimaktadir.

    • Ikili puanlama sistemi, ozellikle objektif olcum ve karsilastirilabilirlik acisindan onemlidir.

    • Bu tur yapılandirma, bireylerin yetenek duzeylerinin daha tutarli ve karsilastirilabilir bicimde olculmesini saglar (Bond & Fox, 2015).

  • Genel olarak, bu maddelerden olusan testin hem teorik gerekcelere uygun hem de psikometrik olarak tutarli bir yapi sergiledigi soylenebilir.

    • Hem ayirt ediciligin sabit yuksek bir duzeyde olmasi hem de zorluk seviyelerinin orta duzeyde seyretmesi, testin olcme gucunu ve tanilayici kapasitesini desteklemektedir.
  • Madde Zorluk (B) Degerleri:

library(ggplot2)
items_df <- data.frame(
  Item = paste0("Item_", 1:20),
  a = rep(3.588, 20),
  b = c(-0.042, 0.004, -0.037, 0.001, -0.042, 0.009, -0.007, -0.029, -0.002, -0.053,
        -0.061, 0.033, -0.015, -0.050, -0.015, -0.004, -0.021, -0.047, -0.037, -0.023),
  u = rep(1, 20))

ggplot(items_df, aes(x = Item, y = b)) +
  geom_bar(stat = "identity", fill = "steelblue") +
  geom_hline(yintercept = 0, linetype = "dashed", color = "red") +
  labs(
    title = "Madde Zorluk (b) Parametrelerinin Dgilimi",
    x = "Madde",
    y = "Zorluk (b) Değeri"
  ) +
  theme_minimal() +
  theme(axis.text.x = element_text(angle = 45, hjust = 1))

  • Yukaridaki cubuk grafik, her bir maddeye ait zorluk (b) parametrelerini gostermektedir.

    • Goruldugu uzere, tum maddelerin zorluk degerleri oldukca dardir ve genellikle \(-0.06\) ile \(+0.03\) arasinda degismektedir.

    • Bu durum, maddelerin ayirt edicilik duzeylerinin birbirine oldukca yakin oldugunu ve testte yer alan maddelerin benzer gucluk seviyelerinde konumlandigini gostermektedir.

    • Ozellikle Item_11 ve Item_10 en zor maddeler olarak one cikarken, Item_12 ve Item_6 gibi maddeler ise goreli olarak daha kolaydir.

    • Bu tur homojen bir zorluk dagilimi, testin farkli yeterlik duzeylerindeki bireyleri ayirt etmede sinirli cesitlilik sundugunu gostermektedir.

    • Bu sonuclar, testin hedefledigi olcme amacina uygunluk acisindan degerlendirilmelidir.

plot(birpl_uyum, type = "trace", which.items = 1:20)

  • Yukaridaki grafik, her bir maddeye ait madde karakteristik egrilerini (Item Characteristic Curves, ICC) gostermektedir ve Rasch modeli kapsaminda 1-parametreli lojistik model (1PL) dogrultusunda elde edilmistir.

    • Grafikteki egriler, bireylerin gizil ozellik duzeylerine (θ) gore bir maddeyi dogru cevaplama olasiliklarinin temsil eder.

    • Tum egrilerin benzer egimle ve yaklasik olarak ortalama yetenek duzeyinde (\(θ ≈ 0\)) konumlanmis olmasi, maddelerin ayırt ediciliklerinin sabit ve benzer oldugunu, zorluk duzeylerinin ise birbirine yakin orta duzeyde dagildigini gostermektedir.

    • Bu durum, testin homojen ve dengeleyici yapisini isaret etmekte; olculen yetenek duzeylerinin genis bir yelpazeye yayilmakla birlikte, en duyarli oldugu araligin orta yetenek duzeyleri oldugunu ortaya koymaktadir.

plot(birpl_uyum, type = "trace", which.items = 1:20, facet_items = FALSE)

  • Yukaridaki grafik, 20 maddeye ait madde olasilik fonksiyonlarıni (trace lines) tek bir cercevede gostermektedir.

  • Egrilerin tamami, gizil ozellik duzeyi (θ) arttikca maddeyi dogru yanitlama olasiliginin da ARTTIGINI gostermekte ve bu durum Rasch modeline uygun S-egrisi (logistik fonksiyon) yapisini yansitmaktadir.

  • Tum maddelerin egimleri ve konumlari oldukca benzer gorundugunden, maddeler arasinda ayirt edicilik ve zorluk duzeyi bakimindan buyuk bir farklilik olmadigi anlasilmaktadir.

  • Bu durum, testin homojenliğini desteklemekte ve bireylerin yetenek duzeylerine duyarli olarak olcme yaptigini gostermektedir.

  • Ayrica egrilerin orta θ duzeyinde (yaklasik 0) en dik oldugu gozlemlenmekte, bu da testin orta duzey yeterlikteki bireyler icin en yuksek bilgi sagladigini gostermektedir.