Tomasz Przechlewski | Powiślańska Szkoła Wyższa (Kwidzyn)
15 listopada 2024
Czynniki niezbędne do wyprodukowania dóbr zaspokajających ludzkie potrzeby
ziemia (zasoby naturalnie)
kapitał (środki produkcji/maszyny, narzędzia/surowce, materiały)
praca (pracujący)
przedsiębiorczość (??)
Kapitał ludzki (human capital) są to zasoby wiedzy, umiejętności, zdrowia i energii, które są zawarte w człowieku.
Kapitał społeczny (social capital): zaufanie + normy społeczne + powiązania (rodzina, organizacje, instytucje)
Zależność pomiędzy czynnikami produkcji a wynikiem
\[Y = A K^α L^β\]
\(Y\) – wynik, np GDP,
\(A\) – total factor productivity (TFP),
\(K\) – nakłady kapitałowe
\(L\) – nakłady pracy,
\(α\)/\(β\) – elastyczności (1% zmiana czegoś skutkuje α%/β% zmianą wyniku).
\(α + β\) – efekt skali
Total Factor Productivity (TFP) is a measure of the efficiency with which all inputs in a production process—typically capital and labor—are used to produce output. Unlike capital and labor, TFP is not directly measurable because it represents all the factors that affect output beyond the amount of inputs. TFP essentially captures productivity growth that cannot be explained by changes in labor or capital alone and is often seen as a proxy for technological progress, innovation, better management practices, or improvements in organizational efficiency.
Wprost (well almost): zasoby pracy, zasoby kapitałowe
Nie wprost: kapitał ludzki, kapitał społeczny, przedsiębiorczość
proxy variable (zmienna zastępcza) is a variable that is used to stand in for another variable that is difficult or impossible to measure directly.
Pomiar pojedynczy (zasoby pracy) albo
Agregat (zwanym indeksem)
An index variable is a composite measure created by combining several individual indicators into a single value
Human Capital Index (HCI): is a metric developed by the World Bank to assess and compare the potential productivity of future workers in different countries. The HCI focuses on three main areas: Survival, Education and Health.
The HCI score ranges from 0 to 1, where 1 represents the highest potential human capital (theoretical maximum productivity a person could achieve given optimal conditions) and 0 represents the lowest. For instance, an HCI score of 0.50 indicates that a child born today would reach only 50% of their potential productivity if current education and health conditions remain unchanged.
The HEI score ranges from 0 to 1, where 1 represents the highest potential human entrepreneurship (theoretical maximum productivity a person could achieve given optimal conditions) and 0 represents the lowest. For instance, an HCI score of 0.50 indicates that a child born today would reach only 50% of their potential entrepreneurship if current cultural/legal etc environment remain unchanged.
⬇️
⬇️
Żart, nie ma czegoś takiego jak HEI
Mamy indeks (HEI i lipny), ale nie wiemy co on mierzy :-)
Według Josepha Schumpetera, przedsiębiorczość to proces wprowadzania innowacji: Innovators create new products, services, or ways of doing things while entrepreneurs turn those ideas into viable businesses concepts.
konkurencja za pomocą cen i wielkości produkcji nie ma znaczenia, znaczenie ma konkurencja ze strony nowych towarów, nowych technologii, nowych źródeł zaopatrzenia, nowego typu organizacji
przedsiębiorcą jest się tylko wówczas, gdy realizuje się nowe kombinacje (czyli innowacje), natomiast nie czyni przedsiębiorcą fakt jego powiązania z przedsiębiorstwem w roli właściciela.
Schumpeter identyfikował pięć podstawowych form innowacji w przedsiębiorczości:
Wprowadzenie nowego produktu lub usługi.
Zastosowanie nowej metody produkcji.
Otworzenie nowego rynku.
Pozyskanie nowego źródła surowców lub półproduktów.
Przeprowadzenie nowej organizacji przemysłowej.
⬇️
Quiz: kto jest przedsiębiorcą?
Bill Gates: jest | nie jest | nie wiem kto to jest
sir Tim Berners-Lee: jest | nie jest | nie wiem kto to jest
p. Wojciech (p. informatyk w firmie X): jest | nie jest | nie wiem
p. Janusz (właściciel serwisu Fi-Komp): jest | nie jest | nie wiem
⬇️
Oprócz definicji Schumpetera oczywiście istnieje miriada innych definicji i odmian przedsiębiorczości (IMO niektóre karykaturalne, jak np społeczna czy akademicka – pozwolimy sobie przemilczeć szczegóły)
Dlatego zamiast pytać co lepiej zapytać po co [name to]? Żeby ustalić przyczyny zamożności (czynniki produkcji) i jej [trwałego vel stałego] wzrostu.
Zostaje teraz tylko drobiazg: jak to zmierzyć?
Wprost/nie wprost/indeksem?
Rejestry przedsiębiorstw ➡️ Niekompletne (wbrew pozorom), nieporównywalne; „prostowanie” danych (kalibrowanie)
[częściowe] Badania statystyczne
Całkowita aktywność (liczba przedsiębiorstw/przedsiębiorców)
Początkowa aktywność (założenie: „prawdziwa” przedsiębiorczość manifestuje się na początku)
„Prawdziwa przedsiębiorczość” (innowacyjna a nie p. Janusz z Fi-Komp)
Całkowita aktywność lepiej mierzona (różne indeksy)
GUS
^ nie stwierdzono danych, stwierdzono opracowania ☹️
https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/podmioty-gospodarcze-wyniki-finansowe/przedsiebiorstwa-niefinansowe/wybrane-wskazniki-przedsiebiorczosci-w-latach-2018-2022,23,11.html + wcześniejsze opracowania
Eurostat/OECD
^ Enterpreneurship indicators programme https://ec.europa.eu/eurostat/web/structural-business-statistics/database
^ Business demography https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/bd_size_r3/
bd_size_r – Business demography by size class and NUTS 3 region (2021…)
bd_size_r3 – Business demography by size class and NUTS 3 region (…2020)
^ Zmieniony całkiem niedawno ☹️
Bank Światowy
^ https://www.worldbank.org/en/programs/entrepreneurship/methodology
^ Najnowsze dane: 2020. Nie wygląda że temat jest priorytetowy ☹️
Inni: konsorcjum GEM
^ https://www.gemconsortium.org/
^ Pomiar początkowej aktywności, wskaźniki TEA (Total Early-Stage Enterpreneurial Activity)
^ Dane są bezpłatne po trzech latach. Najnowsze dane bezpłatne: 2020 ☹️
Policzmy smutne buźki ☹️
Być może przedwczesny…
https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/bd_size_r3/
enterprises
– przedsiębiorstwa na 1000 ludności w wieku
15–64
new.ent
– nowe przedsiębiorstwa na 1000 ludności w wieku
15–64
new.ent3
– przedsiębiorstwa powstałe przed trzema laty,
które przetrwały na 1000 ludności w wieku 15–64
deaths
– upadłości na 1000 ludności w wieku 15–64
size
– przeciętna liczba zatrudnionych w nowych
przedsiębiorstwach
Podregion: najniższa jednostka administracyjna w systemie Eurostatu; kilka powiatów; podregionów jest 73, wcześniej było mniej.
Powiat Kwidzyński znajduje się w podregionie Starogardzkim (PL638; powiaty: kwidzyński, starogardzki, tczewski, sztumski) https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e3/POLSKA_NUTS3-2018.png
gdp | enterprises | new.ent | new.ent3 | size | |
---|---|---|---|---|---|
gdp | 1.0000000 | 0.8577683 | 0.8446273 | 0.8629901 | 0.8005211 |
enterprises | 0.8577683 | 1.0000000 | 0.9772303 | 0.9883753 | 0.7121416 |
new.ent | 0.8446273 | 0.9772303 | 1.0000000 | 0.9850523 | 0.6748514 |
new.ent3 | 0.8629901 | 0.9883753 | 0.9850523 | 1.0000000 | 0.7048649 |
size | 0.8005211 | 0.7121416 | 0.6748514 | 0.7048649 | 1.0000000 |
gdp | enterprises | new.ent | new.ent3 | size | |
---|---|---|---|---|---|
gdp | 1.0000000 | 0.4245943 | 0.1386922 | 0.1798729 | -0.4485282 |
enterprises | 0.4245943 | 1.0000000 | 0.7680835 | 0.8754427 | -0.5974317 |
new.ent | 0.1386922 | 0.7680835 | 1.0000000 | 0.8520976 | -0.5079334 |
new.ent3 | 0.1798729 | 0.8754427 | 0.8520976 | 1.0000000 | -0.5523064 |
size | -0.4485282 | -0.5974317 | -0.5079334 | -0.5523064 | 1.0000000 |
nama_10r_3gdp – Gross domestic product (GDP) at current market prices by NUTS 3 region
demo_r_pjanaggr3 – Population by NUTS3 subregions
Total Early-Stage Enterpreneurial Activity (% ludności 18–64, która planuje lub założyła młodą firmę; młoda = istniejąca max 3,5 lat/42 miesiące)
Kraje OECD + Chiny + Indie (nie ma bo nie były nigdy badane)
Jeżeli GDP to suma wartości wytworzonych dóbr i usług finalnych, im więcej jest przedsiębiorstw tym GDP będzie większe.
⬇️
Quiz
The modified function might look like this:
\[Y = A K^α L^β E^γ\]
\(Y\) – output,
\(A\) – total factor productivity (TFP),
\(K\) – capital,
\(L\) – labor,
\(E\) – entrepreneurship,
\(α\), \(β\), and \(γ\) – the output elasticities of capital, labor, and entrepreneurship, respectively.
Cieślik J., Przedsiębiorczość, polityka, rozwój, Wydawnictwo Akademickie SEDNO, Warszawa 2014.
Siuta-Tokarska B., Zasadnicze aspekty pomiaru przedsiębiorczości, Organizacja i Kierowanie, 3/2013
Kulesza M., W poszukiwaniu wskaźników przedsiębiorczości, Zeszyty Naukowe Instytutu Zarządzania i Marketingu Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pragmata tes Oikonomias, 2/2007 s. 193–206
Raporty z badań konsorcjum GEM Polska, https://www.parp.gov.pl/component/site/site/gem
Pozycje 1–3 dostępne legalnie przez google (nie podaję adresów, zainteresowani sobie znajdą)