Kripto Para Piyasası ve Yatırımcı Eğilimleri Analizi

Abstract

Kripto para birimleri, finansal piyasalarda yükselen ve trend haline gelen önemli yatırım araçlarıdır. Yatırımcılar, şirketler, tüketiciler ve akademik çevreler tarafından yeni bir varlık sınıfı olarak kabul edilmektedir. Blok zinciri teknolojisinin ilk ürünü olan kripto paralar, teknolojinin diğer kullanım alanları ve sektörlerle birlikte popülerlik kazanmıştır. Yatırımcılar, kripto paraların otorite tarafından korunmaması, yasal düzenlemelerin eksikliği ve kaynağının belirsizliği gibi faktörlere rağmen bu piyasaya ilgi göstermektedirler. Kripto para birimlerinin hızlı gelişimi ve yaygınlaşması, davranışsal finans alanında zorluklar yaratmaktadır. Çünkü kripto para piyasası, geleneksel finans piyasalarından farklı işlemektedir ve çoğu ülkede yasal olarak tanınmamaktadır. Bu durum, yatırımcılar için riskleri artırmaktadır. Bu çalışma, kripto para piyasasındaki yatırımcıların rasyonel olmayan davranışlar sergilediğini ve davranışsal faktörlerden etkilendiklerini öne sürmektedir. Geleneksel finans teorisi, yatırımcıların rasyonel davrandığını savunurken, davranışsal finans teorisi yatırımcıların çeşitli davranışsal faktörlerden etkilendiğini iddia etmektedir. Bu çalışma, Türkiye’deki bireysel yatırımcıların kripto para piyasasındaki yatırım kararlarını nasıl aldıklarını ve hangi davranışsal faktörlerin etkisinde kaldıklarını anlamak için anketler kullanarak bir araştırma yapmıştır. Bulgular, yatırımcıların ‘aşırı iyimserlik’, ‘pişmanlıktan kaçınma’, ‘belirsizlikten kaçınma’ ve ‘sezgisel faktörler’ gibi davranışsal eğilimlerden etkilendiğini göstermektedir. Yatırımcılar, kripto para piyasasına diğer finansal piyasalardan daha iyimser yaklaşmakta ve pişmanlık ile belirsizlikten kaçınma eğilimi göstermektedirler. Kâr ettiklerinde kripto paralarını portföyden çıkaran ve zarar ettiklerinde yatırım yapmaktan kaçınan yatırımcılar, aynı zamanda önceki deneyimlerine ve sezgilere dayanarak kararlar almaktadırlar.

Giriş

Kripto para birimleri, finansal piyasaların yeni gözdesi olarak yükseliyor ve dünya çapında yatırımcıların, şirketlerin, tüketicilerin ve akademisyenlerin dikkatini çekiyor. Bu dijital varlık sınıfı, blok zinciri teknolojisinin yenilikçi kullanımı sayesinde, güvenlikten bankacılığa kadar birçok alanda etkisini gösteriyor ve hatta NFT’ler gibi yeni varlık türlerinin popülerleşmesine öncülük ediyor. Yatırımcılar, kripto paraların otorite tarafından korunmaması, yasal düzenlemelerin eksikliği ve piyasanın belirsiz kökenleri gibi risklere rağmen bu piyasaya giderek daha fazla ilgi gösteriyorlar.

Teknolojinin hızlı gelişimi, sosyal medyanın güçlenmesi ve bilgi kirliliği, kripto para birimlerinin popülerliğini artırıyor. Ancak, bu hızlı yükseliş, davranışsal finans alanında yeni zorluklar yaratıyor. Kripto para piyasasının işleyişi ve mimarisi, geleneksel finansal sistemlerden temel farklılıklar gösteriyor. Türkiye’de ve dünya genelinde birçok ülkede henüz yasal bir statüye sahip olmayan kripto paralar, yatırımcılar için hem büyük fırsatlar hem de riskler barındırıyor.

Bu çalışma, kripto para piyasasındaki yatırımcıların rasyonel olmaktan ziyade davranışsal faktörlerden etkilendiğini ortaya koyuyor. Geleneksel finans teorisi ile davranışsal finans teorisi arasındaki bu çatışma, kripto para yatırımcılarının karar alma süreçlerini anlamak için önemli bir alan sunuyor. Türkiye’deki bireysel yatırımcılar üzerine yapılan bu çalışma, kripto para yatırımlarının aşırı iyimserlik, pişmanlık kaçınma, belirsizlikten kaçınma ve sezgisel faktörler gibi davranışsal eğilimlerden nasıl etkilendiğini gösteriyor.

Sonuçlar, kripto para piyasasına olan iyimser yaklaşımı, pişmanlık ve belirsizlikten kaçınma eğilimini ve önceki deneyimlere dayalı sezgisel yatırım kararlarını vurguluyor. Bu bulgular, kripto para piyasasının anlaşılması ve yatırımcı davranışlarının modellenmesi için değerli içgörüler sağlıyor. Kripto para birimlerine yönelik yatırım kararlarının arkasındaki psikolojik ve davranışsal faktörlerin daha derinlemesine incelenmesi, bu hızla gelişen ve değişen piyasanın daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır.

Kendir and Ateş (n.d.) Kripto Para Piyasası ve Yatırımcı Eğilimleri Analizi ile incelemiştir. R Markdown kullanımı hakkında daha fazla bilgi için http://rmarkdown.rstudio.com adresini ziyaret edebilirsiniz. İşte Xie (2013)’a zorunlu bir atıf.

Literatür Taraması

Kripto para birimleri ve davranışsal finans üzerine yapılan literatür taraması, bu alandaki mevcut araştırmaların, teorilerin, metodolojilerin ve bulguların bir özetini sunar. Aşağıda, kripto para birimleri ve davranışsal finans üzerine yapılan bazı önemli çalışmaların bir özeti yer almaktadır:

1.Aktaş, S. (2021): Gelişmekte olan ülkelerde kripto para kullanımının davranışsal finans perspektifinden analizi üzerine bir çalışma yapmıştır. Bu çalışma, Türkiye örneğinde kripto para kullanımının davranışsal faktörlerle ilişkisini inceler.

2.Almansour, B., & YA Arabyat. (2017): Körfez yatırımcıları arasında yatırım kararlarının davranışsal finans perspektifinden nasıl alındığını araştırmıştı.

3.Al-mansour, B.Y. (2020): Kripto para piyasasını davranışsal finans açısından ele alarak, yatırımcı davranışlarının bu piyasalardaki etkisini incelemiştir.

4. Alomari, A.S.A., & ve Abdullah, N.L. (2023): Suudi Arabistan’daki üniversite öğrencileri arasında kripto para kullanımını etkileyen faktörleri ve finansal okuryazarlığın bu süreçteki rolünü analiz etmiştir.

5. Aloosh, A., & Ouzan, S. (2020): Kripto para fiyatlarının psikolojisi üzerine bir çalışma yaparak, fiyat hareketlerinin altında yatan davranışsal dinamikleri ortaya koymuştur.

6.Aspembitova, A.T., Feng, L., & Chew, L.Y. (2021): Kripto para piyasasındaki kullanıcıların davranışsal yapısını analiz ederek, yatırımcı davranışlarının bu piyasalardaki etkilerini incelemiştir.

7.Atak, O., & Kutukiz, D. (2021): Bireysel yatırımcıların davranışsal finans eğilimlerini ve bu eğilimlerin yatırım tercihleri üzerindeki etkisini karşılaştırmalı olarak incelemiştir.

8.Ateş, A. (2007): Finansal yatırımların davranışsal finans açısından değerlendirilmesi üzerine bir araştırma yaparak, yatırımcıların davranışsal eğilimlerini ve bu eğilimlerin yatırım kararları üzerindeki etkisini analiz etmiştir.

Bu çalışmalar, kripto para piyasalarının ve yatırımcı davranışlarının daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunmuş ve davranışsal finans teorisinin bu yeni varlık sınıfına uygulanabilirliğini göstermiştir. Literatür taraması, bu alandaki bilgi birikimini genişletmek ve gelecekteki araştırmalar için bir temel oluşturmak amacıyla yapılmaktadır. Kripto para birimlerine yönelik yatırım kararlarının arkasındaki psikolojik ve davranışsal faktörlerin daha derinlemesine incelenmesi, bu hızla gelişen ve değişen piyasanın daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır

Bence Kripto para piyasası, finansal piyasaların en yenilikçi ve dinamik segmentlerinden biri olarak öne çıkıyor. Bu piyasa, geleneksel finansal sistemlerin sınırlarını zorlayarak, merkeziyetsizlik, şeffaflık ve hızlı işlem kapasitesi gibi özellikleriyle dikkat çekiyor. Yatırımcı eğilimleri açısından bakıldığında, kripto para birimleri, özellikle genç ve teknolojiye yatkın nüfus arasında popülerlik kazanmış durumda. Ancak, bu alandaki yatırımlar yüksek volatilite, düzenleyici belirsizlikler ve piyasa manipülasyonu gibi riskleri de beraberinde getiriyor.

Davranışsal finans perspektifinden kripto para piyasasına bakıldığında, yatırımcıların karar verme süreçlerinin sıklıkla psikolojik etmenlerden etkilendiği görülüyor. Aşırı iyimserlik, pişmanlık kaçınma ve kalabalık psikolojisi gibi davranışsal eğilimler, kripto para piyasalarında sıkça rastlanan fenomenler. Bu eğilimler, yatırımcıların rasyonel olmaktan ziyade duygusal ve sezgisel kararlar almasına yol açabiliyor.

Türkiye’deki bireysel yatırımcılar açısından kripto para piyasası, hem fırsatlar hem de zorluklar sunuyor. Yatırımcılar, yüksek getiri potansiyeli nedeniyle bu piyasaya ilgi gösterirken, aynı zamanda yatırımlarını koruma konusunda da dikkatli olmak zorundalar. Türkiye’de kripto para kullanımının yasal statüsü ve düzenleyici çerçevesi henüz tam olarak netleşmemiş olup, bu da yatırımcılar için ek bir belirsizlik faktörü oluşturuyor.

Sonuç olarak, kripto para piyasası ve yatırımcı eğilimleri, finansal piyasaların geleceği açısından önemli bir alan olarak kalmaya devam edecektir. Ancak, bu piyasaya girmeyi düşünen yatırımcıların, potansiyel riskleri ve piyasanın doğasını iyi anlamaları ve buna göre bilinçli kararlar almaları gerekmektedir. Bu alanda yapılan akademik çalışmalar ve araştırmalar, yatırımcıların daha bilinçli hareket etmelerine ve piyasanın daha sağlıklı bir şekilde işlemesine katkıda bulunabilir.

Duraganlik

işsizlık Education sekmasinin altında

# WDI paketini yükleyin
library(WDI)

# Türkiye için işsizlik ve enflasyon göstergelerini indirin
df <- WDI(indicator=c(un='SL.UEM.TOTL.ZS', enf='FP.CPI.TOTL.ZG'), country='TR', start=1991, end=2022)

# Veri çerçevesinin başını kontrol edin
head(df)

zaman_serisi <- ts(df,start = c(1991), end = c(2022),frequency = 1)

library(tidyverse)

zaman_serisi <- zaman_serisi[,c("un","enf")]

plot(zaman_serisi[,c("un","enf")])

phillips egrisi

Duraganligan degildir

plot(zaman_serisi[,c("un")])

otokorelasyon otoregresyon

x(-1),x

korelasyon

Regrasyon x,y

veri setini zman serisi (time serisies) olarak kaydetmemiz gerekir. ts() fonksiyounu bize yardimci olacaktir.

library(dynlm)

## Loading required package: zoo

## 
## Attaching package: 'zoo'

## The following objects are masked from 'package:base':
## 
##     as.Date, as.Date.numeric

issizlik icin gecikme (log) alaim.

Araştırma Tasarımı

Kant’tan Bir Alt Bölüm, Okunmak İstemiyormuş Gibi Yazan

Başka Bir Alt Bölüm

A Simple ggplot with the mtcars Data in R

When you click the Knit button a document will be generated that includes both content as well as the output of any embedded R code chunks within the document. You can embed an R code chunk like this:

summary(cars)

##      speed           dist       
##  Min.   : 4.0   Min.   :  2.00  
##  1st Qu.:12.0   1st Qu.: 26.00  
##  Median :15.0   Median : 36.00  
##  Mean   :15.4   Mean   : 42.98  
##  3rd Qu.:19.0   3rd Qu.: 56.00  
##  Max.   :25.0   Max.   :120.00

Results

Including Plots

You can also embed plots, for example:

Note that the echo = FALSE parameter was added to the code chunk to prevent printing of the R code that generated the plot.

plot(mtcars)

Conclusion

Kendir, Esin, and Burcu Aslantaş Ateş. n.d. “Kripto Para Piyasası Ve Yatırımcı eğilimleri Analizi.” Hitit Sosyal Bilimler Dergisi 17 (1): 1–24.

Xie, Yihui. 2013. Dynamic Documents with r and Knitr. Boca Raton, FL: CRC Press.