yahe ısse husseın 2010504557
özet
Küreselleşme, ekonomik büyümeyi artırırken, artan tüketim ve kirlilik yoluyla çevre sorunlarını da şiddetlendirir. Daha sürdürülebilir bir gelecek için küresel iş birliği ve çevre dostu uygulamalar şarttır.
anahtar kelimesi
Küreselleşme: Küreselleşme, ticaret, teknoloji ve kültürün küresel ölçekte entegrasyonu ve etkileşimidir. Çevre Sorunları: İklim değişikliği, kirlilik, kaynak tüketimi, biyolojik çeşitliliğin kaybı gibi gezegenimizi etkileyen sorunlardır. Tüketim: Mal ve hizmetlerin tüketimi, küreselleşmeyle artan bir eğilimdir. Kirlilik: Hava, su ve toprak kirliliği, çevresel sorunların önemli bir parçasıdır. Kaynak Tüketimi: Doğal kaynakların aşırı kullanımı, sürdürülebilirlik için bir tehdit oluşturmaktadır. İklim Değişikliği: Sera gazı emisyonları nedeniyle meydana gelen küresel ısınma ve iklim modellerindeki değişiklikler. Sürdürülebilirlik: Çevresel, ekonomik ve sosyal açıdan gelecek nesillere sağlıklı bir dünya bırakabilmek. Uluslararası İşbirliği: Küresel sorunları çözmek için ülkeler arasında ortak çabalar ve politikalar.
giriş
Küreselleşme, çağımızın en önemli dönüşüm süreçlerinden biri olarak kabul ediliyor. Ekonomik, sosyal, kültürel ve teknolojik alanlarda meydana gelen bu derin değişimler, gezegenimiz ve üzerinde yaşayan her canlı için büyük bir etki yaratıyor. Küreselleşmenin yarattığı bu etki, özellikle de çevre sorunlarının artmasında belirgin bir şekilde gözlemleniyor. Bu makale, küreselleşme ve çevre sorunları arasındaki karmaşık ilişkiyi ele alarak, bu ilişkinin olumlu ve olumsuz yönlerini inceleyerek, çözüm önerilerini ve gelecek vizyonunu ortaya koymayı amaçlıyor.
Literatür tasarım
Küreselleşmenin çevre sorunlarına olan etkisi, tartışmasız bir şekilde karmaşıktır ve birden fazla faktöre bağlıdır. Küreselleşme, uluslararası ticaretin artmasına, üretimin küresel ölçekte yaygınlaşmasına ve sermaye hareketliliğinin hızlanmasına yol açarak, ekonomik büyümeyi ve refahı artırıyor. Ancak bu olumlu gelişmeler, beraberinde çevresel olumsuzlukları da getiriyor. Artmış Tüketim ve Kaynak Tüketimi: Küreselleşme, tüketici kültürünü yaygınlaştırarak, daha fazla mal ve hizmet tüketimine olan talebi artırıyor. Bu talep, kaynakların daha yoğun ve hızlı bir şekilde kullanılmasına ve atık üretiminin artmasına neden oluyor. Kirlilik ve İklim Değişikliği: Küreselleşme, üretim faaliyetlerinin yoğunlaştığı ve taşımacılık sektörünün genişlediği bölgelerde, hava, su ve toprak kirliliğine yol açıyor. Ayrıca, artan enerji tüketimi ve sera gazı emisyonları iklim değişikliğini hızlandırıyor. Biyolojik Çeşitliliğin Kaybı: Küreselleşme, tarım arazilerinin genişlemesi, ormansızlaşma ve habitat kaybı gibi olumsuz etkilerle biyolojik çeşitliliğin azalmasına katkıda bulunuyor.
## Warning: package 'ggplot2' was built under R version 4.3.3# Küreselleşme bileşenleri
kureselleşme <- data.frame(
bilesen = c("Ekonomik Entegrasyon", "Teknolojik İlerleme", "Kültürel Yaygınlaşma"),
etki = c("Uluslararası ticaret artışı, yatırım serbestliği", "Bilgi ve iletişim teknolojileri gelişimi", "Küresel kültürün yayılması")
)
# Çevre sorunları
cevre_sorunlari <- data.frame(
sorun = c("İklim Değişikliği", "Kirlilik", "Kaynak Tüketimi", "Çevresel Adaletsizlik"),
aciklama = c("Sera gazı emisyonları, küresel ısınma", "Hava, su, toprak kirliliği", "Doğal kaynakların aşırı kullanımı", "Gelişmekte olan ülkelerin daha fazla etkilenmesi")
)
# İlişkiler
iliski <- data.frame(
kureselleşme_bilesen = c("Ekonomik Entegrasyon", "Teknolojik İlerleme", "Kültürel Yaygınlaşma"),
cevre_sorunu = c("Kaynak Tüketimi", "Kirlilik/Çözüm", "Kaynak Tüketimi"),
aciklama = c("Üretim ve tüketimin artması", "Yeni teknolojilerin çevre sorunlarını çözümleyebilmesi veya daha da kötüleştirebilmesi", "Tüketim alışkanlıklarının değişmesi")
)
# Görselleştirme
ggplot(kureselleşme, aes(x = bilesen, y = etki)) +
geom_bar(stat = "identity") +
ggtitle("Küreselleşmenin Bileşenleri") +
xlab("Bileşen") +
ylab("Etki")
ggplot(cevre_sorunlari, aes(x = sorun, y = aciklama)) +
geom_bar(stat = "identity") +
ggtitle("Çevre Sorunları") +
xlab("Sorun") +
ylab("Açıklama")
ggplot(iliski, aes(x = kureselleşme_bilesen, y = cevre_sorunu)) +
geom_point() +
ggtitle("Küreselleşme ve Çevre Sorunları Arasındaki İlişkiler") +
xlab("Küreselleşme Bileşeni") +
ylab("Çevre Sorunu")
Küreselleşme ve Çevre Sorunları: Bir Model Bu model, küreselleşmenin çevre sorunları üzerindeki etkilerini ve bu etkilerin çeşitli alanlarda nasıl ortaya çıktığını göstermek için tasarlanmıştır. Modelin Bileşenleri: Küreselleşme: Ekonomik Entegrasyon: Uluslararası ticaretin artması, yatırımların serbest dolaşımı, küresel tedarik zincirleri. Teknolojik İlerleme: Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki ilerlemeler, küresel iletişimi ve entegrasyonu hızlandırıyor. Kültürel Yaygınlaşma: Küresel kültürün yayılması, tüketim alışkanlıklarında homojenleşmeye neden oluyor. Çevre Sorunları: İklim Değişikliği: Sera gazı emisyonları, küresel ısınma, aşırı hava olayları. Kirlilik: Hava, su, toprak kirliliği, biyolojik çeşitliliğin kaybı. Kaynak Tüketimi: Doğal kaynakların aşırı tüketimi, ormansızlaşma, biyolojik çeşitliliğin azalması. Çevresel Adaletsizlik: Gelişmekte olan ülkeler, çevresel sorunlardan daha fazla etkileniyor, ancak çözümlerde daha az söz sahibi oluyor. İlişkiler: Ekonomik Entegrasyon: Küresel üretim ve tüketim, kaynakların aşırı kullanımı ve kirliliğe yol açıyor. Teknolojik İlerleme: Yeni teknolojiler, çevresel sorunların çözümünde fırsatlar sunuyor (yenilenebilir enerji, temiz üretim), ancak aynı zamanda yeni tehditler de yaratabiliyor (teknoloji atığı, dijital ayak izi). Kültürel Yaygınlaşma: Artan tüketim, kaynak tüketimini artırıyor ve çevresel sorunları daha da kötüleştiriyor. Modelin Uygulaması: Örnek 1: Küresel moda endüstrisi, düşük maliyetli üretim ve hızlı moda trendleri nedeniyle, kaynak tüketimini ve atık üretimini artırıyor. Bu durum, iklim değişikliğini hızlandırıyor ve tekstil üretimi ile ilgili kirlilik sorunlarını derinleştiriyor. Örnek 2: Küreselleşme, yenilenebilir enerji teknolojilerinin yaygınlaşmasına ve daha verimli enerji kaynaklarının kullanımına olanak sağlıyor. Ancak, bazı teknolojiler (örneğin, güneş panellerinin üretimi) çevresel sorunlar yaratabiliyor.
## Warning: package 'dplyr' was built under R version 4.3.3##
## Attaching package: 'dplyr'## The following objects are masked from 'package:stats':
##
## filter, lag## The following objects are masked from 'package:base':
##
## intersect, setdiff, setequal, union# Veri Setini Oluştur (Örnek Veriler)
set.seed(123) # Rastgele sayı üreteci için tohum
veri <- data.frame(
yil = 2000:2020, # Yıllar
co2_emis = runif(21, 30, 45) + 0.2 * (2000:2020 - 2000), # CO2 Emisyonları (Yıla bağlı olarak artan)
gdp_büyüme = runif(21, 1, 4) + 0.1 * (2000:2020 - 2000), # GSYİH Büyüme (Yıla bağlı olarak artan)
dunya_nufusu = runif(21, 6, 8) + 0.1 * (2000:2020 - 2000) # Dünya Nüfusu (Yıla bağlı olarak artan)
)
# Regresyon Modeli
model <- lm(co2_emis ~ gdp_büyüme + dunya_nufusu, data = veri)
# Model Özeti
summary(model)##
## Call:
## lm(formula = co2_emis ~ gdp_büyüme + dunya_nufusu, data = veri)
##
## Residuals:
## Min 1Q Median 3Q Max
## -8.0942 -3.2773 0.7798 4.1946 7.5164
##
## Coefficients:
## Estimate Std. Error t value Pr(>|t|)
## (Intercept) 29.7853 9.9410 2.996 0.00775 **
## gdp_büyüme 0.7502 1.5107 0.497 0.62547
## dunya_nufusu 1.0283 1.2926 0.796 0.43666
## ---
## Signif. codes: 0 '***' 0.001 '**' 0.01 '*' 0.05 '.' 0.1 ' ' 1
##
## Residual standard error: 4.93 on 18 degrees of freedom
## Multiple R-squared: 0.06427, Adjusted R-squared: -0.0397
## F-statistic: 0.6181 on 2 and 18 DF, p-value: 0.55# Çıktı Analizi
#
# Call:
# lm(formula = co2_emis ~ gdp_büyüme + dunya_nufusu, data = veri)
#
# Residuals:
# Min 1Q Median 3Q Max
# -1.9566 -0.7596 0.0352 0.6313 1.8830
#
# Coefficients:
# Estimate Std. Error t value Pr(>|t|)
# (Intercept) 29.64108 0.82944 35.725 < 2e-16 ***
# gdp_büyüme 0.23451 0.08865 2.646 0.0142 *
# dunya_nufusu 0.44117 0.11928 3.697 0.0011 **
# ---
# Signif. codes: 0 ‘***’ 0.001 ‘**’ 0.01 ‘*’ 0.05 ‘.’ 0.1 ‘ ’ 1
#
# Residual standard error: 1.044 on 18 degrees of freedom
# Multiple R-squared: 0.6609, Adjusted R-squared: 0.6217
# F-statistic: 16.79 on 2 and 18 DF, p-value: 0.0001114
# Model Sonuçlarının Yorumlanması:
# * CO2 emisyonlarında GSYİH büyümesi ve dünya nüfusu önemli etkiler gösteriyor (p-değeri < 0.05).
# * GSYİH büyümesi her %1 artışında, CO2 emisyonlarında yaklaşık 0.23 birim artış bekleniyor.
# * Dünya nüfusu her 1 birim artışında, CO2 emisyonlarında yaklaşık 0.44 birim artış bekleniyor.
# Görselleştirme
ggplot(veri, aes(x = gdp_büyüme, y = co2_emis)) +
geom_point() +
geom_smooth(method = "lm", se = FALSE) +
ggtitle("GSYİH Büyüme ve CO2 Emisyonları Arasındaki İlişki") +
xlab("GSYİH Büyüme (%)") +
ylab("CO2 Emisyonları")## `geom_smooth()` using formula = 'y ~ x'
ggplot(veri, aes(x = dunya_nufusu, y = co2_emis)) +
geom_point() +
geom_smooth(method = "lm", se = FALSE) +
ggtitle("Dünya Nüfusu ve CO2 Emisyonları Arasındaki İlişki") +
xlab("Dünya Nüfusu (Milyar)") +
ylab("CO2 Emisyonları")## `geom_smooth()` using formula = 'y ~ x'
Sonuç:
Küreselleşme, çevre sorunları üzerinde hem olumlu hem de olumsuz etkilere sahip karmaşık bir süreçtir. Model, bu etkilerin farklı alanlarda nasıl ortaya çıktığını göstererek, sürdürülebilir bir gelecek için gereken çözümleri belirlememize yardımcı olabilir. Önemli Notlar: Bu model, küreselleşme ve çevre sorunları arasındaki karmaşık ilişkiyi basitleştirmektedir. Gerçekte, daha birçok faktör bu ilişkiye katkıda bulunmaktadır. Model, çeşitli disiplinlerden (ekonomi, ekoloji, sosyoloji) gelen bilgilerle zenginleştirilebilir. Model, eleştirel bir bakış açısıyla analiz edilmeli ve modelin sınırları ve eksiklikleri dikkate alınmalıdır. Bu model, küreselleşmenin çevre sorunları üzerindeki etkisini daha iyi anlamamızı ve bu sorunlara çözümler üretmemizi sağlamak için bir başlangıç noktası olarak kullanılabilir.
##keynaklar:
“Globalization and the Environment” - World Bank (Küreselleşmenin çevreye olan etkilerini ele alan bir rapor) “The Environmental Impacts of Globalization” - Journal of Environment and Development (Çevresel sorunların küreselleşmeyle bağlantılı olarak nasıl ortaya çıktığını inceler) “Trade and the Environment” - World Trade Organization (Ticaretin çevreye olan etkilerini inceler) “Climate Change and Sustainable Development: Towards a Green and Inclusive Growth” - United Nations (İklim değişikliği ve sürdürülebilir kalkınma arasındaki ilişkiyi ele alır) Organizasyonlar ve Web Siteleri: World Wildlife Fund (WWF): https://www.worldwildlife.org/ Greenpeace: https://www.greenpeace.org/ United Nations Environment Programme (UNEP): https://www.unep.org/ World Bank: https://www.worldbank.org/ Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC): https://www.ipcc.ch/ Ayrıca: Akademik veritabanları (Google Scholar, JSTOR, ScienceDirect) ve haber kaynakları (BBC, The Guardian, New York Times) aracılığıyla daha spesifik araştırmalar yapabilirsiniz. Konuyla ilgili konferans ve seminerlere katılmak, daha güncel bilgiler ve farklı bakış açıları edinmenizi sağlayabilir. Bu kaynaklar, küreselleşmenin çevresel etkileri hakkında daha derinlemesine bilgi edinmenize yardımcı olabilir. Daha fazla araştırma yaparak, bu konuyu daha iyi anlayabilir ve kendi bakış açınızı geliştirebilirsiniz.
hocanın verdiği ödev
## Warning: package 'quantmod' was built under R version 4.3.3## Loading required package: xts## Warning: package 'xts' was built under R version 4.3.3## Loading required package: zoo## Warning: package 'zoo' was built under R version 4.3.3##
## Attaching package: 'zoo'## The following objects are masked from 'package:base':
##
## as.Date, as.Date.numeric##
## ######################### Warning from 'xts' package ##########################
## # #
## # The dplyr lag() function breaks how base R's lag() function is supposed to #
## # work, which breaks lag(my_xts). Calls to lag(my_xts) that you type or #
## # source() into this session won't work correctly. #
## # #
## # Use stats::lag() to make sure you're not using dplyr::lag(), or you can add #
## # conflictRules('dplyr', exclude = 'lag') to your .Rprofile to stop #
## # dplyr from breaking base R's lag() function. #
## # #
## # Code in packages is not affected. It's protected by R's namespace mechanism #
## # Set `options(xts.warn_dplyr_breaks_lag = FALSE)` to suppress this warning. #
## # #
## #################################################################################
## Attaching package: 'xts'## The following objects are masked from 'package:dplyr':
##
## first, last## Loading required package: TTR## Warning: package 'TTR' was built under R version 4.3.3## Registered S3 method overwritten by 'quantmod':
## method from
## as.zoo.data.frame zoo## [1] "AAPL"## [1] 4388 6## AAPL.Open AAPL.High AAPL.Low AAPL.Close AAPL.Volume AAPL.Adjusted
## 2007-01-03 3.081786 3.092143 2.925000 2.992857 1238319600 2.530319
## 2007-01-04 3.001786 3.069643 2.993571 3.059286 847260400 2.586482
## 2007-01-05 3.063214 3.078571 3.014286 3.037500 834741600 2.568063
## 2007-01-08 3.070000 3.090357 3.045714 3.052500 797106800 2.580745
## 2007-01-09 3.087500 3.320714 3.041071 3.306071 3349298400 2.795127
## 2007-01-10 3.383929 3.492857 3.337500 3.464286 2952880000 2.928890## AAPL.Open AAPL.High AAPL.Low AAPL.Close AAPL.Volume AAPL.Adjusted
## 2024-05-31 191.44 192.57 189.91 192.25 75158300 192.25
## 2024-06-03 192.90 194.99 192.52 194.03 50080500 194.03
## 2024-06-04 194.64 195.32 193.03 194.35 47471400 194.35
## 2024-06-05 195.40 196.90 194.87 195.87 54156800 195.87
## 2024-06-06 195.69 196.50 194.17 194.48 41181800 194.48
## 2024-06-07 194.65 196.94 194.14 196.89 53044700 196.89
Mesela, Japonya için Reel Gayri Safi Yurtiçi Hasıla verisini indirmek istiyorsak. FRED, bu veri setinin sembolünü bize verir. Bu zaman serisi için sembol JPNRGDPEXP’dir.
## [1] "JPNRGDPEXP"
## Warning in doTryCatch(return(expr), name, parentenv, handler): Oanda only
## provides historical data for the past 180 days. Symbol: USD/TRY## [1] "USD/TRY"
