R Markdown

This is an R Markdown document. Markdown is a simple formatting syntax for authoring HTML, PDF, and MS Word documents. For more details on using R Markdown see http://rmarkdown.rstudio.com.

When you click the Knit button a document will be generated that includes both content as well as the output of any embedded R code chunks within the document. You can embed an R code chunk like this:

summary(cars)
##      speed           dist       
##  Min.   : 4.0   Min.   :  2.00  
##  1st Qu.:12.0   1st Qu.: 26.00  
##  Median :15.0   Median : 36.00  
##  Mean   :15.4   Mean   : 42.98  
##  3rd Qu.:19.0   3rd Qu.: 56.00  
##  Max.   :25.0   Max.   :120.00

Including Plots

You can also embed plots, for example:

Note that the echo = FALSE parameter was added to the code chunk to prevent printing of the R code that generated the plot.

#mau nanya tidyverse tuh apa
library(tidyverse)
## Warning: package 'tidyverse' was built under R version 4.3.2
## Warning: package 'lubridate' was built under R version 4.3.2
## ── Attaching core tidyverse packages ──────────────────────── tidyverse 2.0.0 ──
## ✔ dplyr     1.1.3     ✔ readr     2.1.4
## ✔ forcats   1.0.0     ✔ stringr   1.5.1
## ✔ ggplot2   3.4.4     ✔ tibble    3.2.1
## ✔ lubridate 1.9.3     ✔ tidyr     1.3.0
## ✔ purrr     1.0.2     
## ── Conflicts ────────────────────────────────────────── tidyverse_conflicts() ──
## ✖ dplyr::filter() masks stats::filter()
## ✖ dplyr::lag()    masks stats::lag()
## ℹ Use the conflicted package (<http://conflicted.r-lib.org/>) to force all conflicts to become errors
?tidyverse
## starting httpd help server ... done
library(datasets)
data(iris)
iris = tibble::as.tibble(iris) 
## Warning: `as.tibble()` was deprecated in tibble 2.0.0.
## ℹ Please use `as_tibble()` instead.
## ℹ The signature and semantics have changed, see `?as_tibble`.
## This warning is displayed once every 8 hours.
## Call `lifecycle::last_lifecycle_warnings()` to see where this warning was
## generated.
class(iris) #melihat tipe data
## [1] "tbl_df"     "tbl"        "data.frame"
view(iris) #memunculkan data
head(iris) #hanya meliat data yg ada di bagian atas
## # A tibble: 6 × 5
##   Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length Petal.Width Species
##          <dbl>       <dbl>        <dbl>       <dbl> <fct>  
## 1          5.1         3.5          1.4         0.2 setosa 
## 2          4.9         3            1.4         0.2 setosa 
## 3          4.7         3.2          1.3         0.2 setosa 
## 4          4.6         3.1          1.5         0.2 setosa 
## 5          5           3.6          1.4         0.2 setosa 
## 6          5.4         3.9          1.7         0.4 setosa
?glimpse
glimpse(iris) #melihat rangkuman (ada brp row, dsb)
## Rows: 150
## Columns: 5
## $ Sepal.Length <dbl> 5.1, 4.9, 4.7, 4.6, 5.0, 5.4, 4.6, 5.0, 4.4, 4.9, 5.4, 4.…
## $ Sepal.Width  <dbl> 3.5, 3.0, 3.2, 3.1, 3.6, 3.9, 3.4, 3.4, 2.9, 3.1, 3.7, 3.…
## $ Petal.Length <dbl> 1.4, 1.4, 1.3, 1.5, 1.4, 1.7, 1.4, 1.5, 1.4, 1.5, 1.5, 1.…
## $ Petal.Width  <dbl> 0.2, 0.2, 0.2, 0.2, 0.2, 0.4, 0.3, 0.2, 0.2, 0.1, 0.2, 0.…
## $ Species      <fct> setosa, setosa, setosa, setosa, setosa, setosa, setosa, s…
mean(iris$Sepal.Length) #menghitung mean dari Sepal Length dari data iris
## [1] 5.843333
mean(iris$Sepal.Length) == iris$Sepal.Length %>% mean() #$ untuk memanggil data
## [1] TRUE
x = c(0.109, 0.359, 0.63, 0.996, 0.515, 0.142, 0.017, 0.829, 0.907)
x
## [1] 0.109 0.359 0.630 0.996 0.515 0.142 0.017 0.829 0.907
round(exp(diff(log(x))), 1) #tidak menerapkan tidyverse
## [1]  3.3  1.8  1.6  0.5  0.3  0.1 48.8  1.1
x %>% log() %>% #panggil data dulu baru dioperrasikan (sama seperti line 17)
  diff() %>% 
  exp() %>% 
  round (1) #membulatkan jadi satu angka di belakang koma 
## [1]  3.3  1.8  1.6  0.5  0.3  0.1 48.8  1.1
#Summarize
## Menghitung rata-rata Sepal length setiap species
###memanggil data iris, digroup by species, dihitung mean dari sepal length
iris %>% group_by(Species) %>% summarize(mean(Sepal.Length))
## # A tibble: 3 × 2
##   Species    `mean(Sepal.Length)`
##   <fct>                     <dbl>
## 1 setosa                     5.01
## 2 versicolor                 5.94
## 3 virginica                  6.59
###memanggil data iris, digroup by species, dihitung mean dari sepal length trs di rename kolomnya jadi mean
iris %>% group_by(Species) %>% summarize(mean=mean(Sepal.Length))
## # A tibble: 3 × 2
##   Species     mean
##   <fct>      <dbl>
## 1 setosa      5.01
## 2 versicolor  5.94
## 3 virginica   6.59
## Mengurutkan berdasarkan peubah Sepal.Length dari nilai terkecil
iris %>% arrange(Sepal.Length) %>% print(n=150) #print 150 data
## # A tibble: 150 × 5
##     Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length Petal.Width Species   
##            <dbl>       <dbl>        <dbl>       <dbl> <fct>     
##   1          4.3         3            1.1         0.1 setosa    
##   2          4.4         2.9          1.4         0.2 setosa    
##   3          4.4         3            1.3         0.2 setosa    
##   4          4.4         3.2          1.3         0.2 setosa    
##   5          4.5         2.3          1.3         0.3 setosa    
##   6          4.6         3.1          1.5         0.2 setosa    
##   7          4.6         3.4          1.4         0.3 setosa    
##   8          4.6         3.6          1           0.2 setosa    
##   9          4.6         3.2          1.4         0.2 setosa    
##  10          4.7         3.2          1.3         0.2 setosa    
##  11          4.7         3.2          1.6         0.2 setosa    
##  12          4.8         3.4          1.6         0.2 setosa    
##  13          4.8         3            1.4         0.1 setosa    
##  14          4.8         3.4          1.9         0.2 setosa    
##  15          4.8         3.1          1.6         0.2 setosa    
##  16          4.8         3            1.4         0.3 setosa    
##  17          4.9         3            1.4         0.2 setosa    
##  18          4.9         3.1          1.5         0.1 setosa    
##  19          4.9         3.1          1.5         0.2 setosa    
##  20          4.9         3.6          1.4         0.1 setosa    
##  21          4.9         2.4          3.3         1   versicolor
##  22          4.9         2.5          4.5         1.7 virginica 
##  23          5           3.6          1.4         0.2 setosa    
##  24          5           3.4          1.5         0.2 setosa    
##  25          5           3            1.6         0.2 setosa    
##  26          5           3.4          1.6         0.4 setosa    
##  27          5           3.2          1.2         0.2 setosa    
##  28          5           3.5          1.3         0.3 setosa    
##  29          5           3.5          1.6         0.6 setosa    
##  30          5           3.3          1.4         0.2 setosa    
##  31          5           2            3.5         1   versicolor
##  32          5           2.3          3.3         1   versicolor
##  33          5.1         3.5          1.4         0.2 setosa    
##  34          5.1         3.5          1.4         0.3 setosa    
##  35          5.1         3.8          1.5         0.3 setosa    
##  36          5.1         3.7          1.5         0.4 setosa    
##  37          5.1         3.3          1.7         0.5 setosa    
##  38          5.1         3.4          1.5         0.2 setosa    
##  39          5.1         3.8          1.9         0.4 setosa    
##  40          5.1         3.8          1.6         0.2 setosa    
##  41          5.1         2.5          3           1.1 versicolor
##  42          5.2         3.5          1.5         0.2 setosa    
##  43          5.2         3.4          1.4         0.2 setosa    
##  44          5.2         4.1          1.5         0.1 setosa    
##  45          5.2         2.7          3.9         1.4 versicolor
##  46          5.3         3.7          1.5         0.2 setosa    
##  47          5.4         3.9          1.7         0.4 setosa    
##  48          5.4         3.7          1.5         0.2 setosa    
##  49          5.4         3.9          1.3         0.4 setosa    
##  50          5.4         3.4          1.7         0.2 setosa    
##  51          5.4         3.4          1.5         0.4 setosa    
##  52          5.4         3            4.5         1.5 versicolor
##  53          5.5         4.2          1.4         0.2 setosa    
##  54          5.5         3.5          1.3         0.2 setosa    
##  55          5.5         2.3          4           1.3 versicolor
##  56          5.5         2.4          3.8         1.1 versicolor
##  57          5.5         2.4          3.7         1   versicolor
##  58          5.5         2.5          4           1.3 versicolor
##  59          5.5         2.6          4.4         1.2 versicolor
##  60          5.6         2.9          3.6         1.3 versicolor
##  61          5.6         3            4.5         1.5 versicolor
##  62          5.6         2.5          3.9         1.1 versicolor
##  63          5.6         3            4.1         1.3 versicolor
##  64          5.6         2.7          4.2         1.3 versicolor
##  65          5.6         2.8          4.9         2   virginica 
##  66          5.7         4.4          1.5         0.4 setosa    
##  67          5.7         3.8          1.7         0.3 setosa    
##  68          5.7         2.8          4.5         1.3 versicolor
##  69          5.7         2.6          3.5         1   versicolor
##  70          5.7         3            4.2         1.2 versicolor
##  71          5.7         2.9          4.2         1.3 versicolor
##  72          5.7         2.8          4.1         1.3 versicolor
##  73          5.7         2.5          5           2   virginica 
##  74          5.8         4            1.2         0.2 setosa    
##  75          5.8         2.7          4.1         1   versicolor
##  76          5.8         2.7          3.9         1.2 versicolor
##  77          5.8         2.6          4           1.2 versicolor
##  78          5.8         2.7          5.1         1.9 virginica 
##  79          5.8         2.8          5.1         2.4 virginica 
##  80          5.8         2.7          5.1         1.9 virginica 
##  81          5.9         3            4.2         1.5 versicolor
##  82          5.9         3.2          4.8         1.8 versicolor
##  83          5.9         3            5.1         1.8 virginica 
##  84          6           2.2          4           1   versicolor
##  85          6           2.9          4.5         1.5 versicolor
##  86          6           2.7          5.1         1.6 versicolor
##  87          6           3.4          4.5         1.6 versicolor
##  88          6           2.2          5           1.5 virginica 
##  89          6           3            4.8         1.8 virginica 
##  90          6.1         2.9          4.7         1.4 versicolor
##  91          6.1         2.8          4           1.3 versicolor
##  92          6.1         2.8          4.7         1.2 versicolor
##  93          6.1         3            4.6         1.4 versicolor
##  94          6.1         3            4.9         1.8 virginica 
##  95          6.1         2.6          5.6         1.4 virginica 
##  96          6.2         2.2          4.5         1.5 versicolor
##  97          6.2         2.9          4.3         1.3 versicolor
##  98          6.2         2.8          4.8         1.8 virginica 
##  99          6.2         3.4          5.4         2.3 virginica 
## 100          6.3         3.3          4.7         1.6 versicolor
## 101          6.3         2.5          4.9         1.5 versicolor
## 102          6.3         2.3          4.4         1.3 versicolor
## 103          6.3         3.3          6           2.5 virginica 
## 104          6.3         2.9          5.6         1.8 virginica 
## 105          6.3         2.7          4.9         1.8 virginica 
## 106          6.3         2.8          5.1         1.5 virginica 
## 107          6.3         3.4          5.6         2.4 virginica 
## 108          6.3         2.5          5           1.9 virginica 
## 109          6.4         3.2          4.5         1.5 versicolor
## 110          6.4         2.9          4.3         1.3 versicolor
## 111          6.4         2.7          5.3         1.9 virginica 
## 112          6.4         3.2          5.3         2.3 virginica 
## 113          6.4         2.8          5.6         2.1 virginica 
## 114          6.4         2.8          5.6         2.2 virginica 
## 115          6.4         3.1          5.5         1.8 virginica 
## 116          6.5         2.8          4.6         1.5 versicolor
## 117          6.5         3            5.8         2.2 virginica 
## 118          6.5         3.2          5.1         2   virginica 
## 119          6.5         3            5.5         1.8 virginica 
## 120          6.5         3            5.2         2   virginica 
## 121          6.6         2.9          4.6         1.3 versicolor
## 122          6.6         3            4.4         1.4 versicolor
## 123          6.7         3.1          4.4         1.4 versicolor
## 124          6.7         3            5           1.7 versicolor
## 125          6.7         3.1          4.7         1.5 versicolor
## 126          6.7         2.5          5.8         1.8 virginica 
## 127          6.7         3.3          5.7         2.1 virginica 
## 128          6.7         3.1          5.6         2.4 virginica 
## 129          6.7         3.3          5.7         2.5 virginica 
## 130          6.7         3            5.2         2.3 virginica 
## 131          6.8         2.8          4.8         1.4 versicolor
## 132          6.8         3            5.5         2.1 virginica 
## 133          6.8         3.2          5.9         2.3 virginica 
## 134          6.9         3.1          4.9         1.5 versicolor
## 135          6.9         3.2          5.7         2.3 virginica 
## 136          6.9         3.1          5.4         2.1 virginica 
## 137          6.9         3.1          5.1         2.3 virginica 
## 138          7           3.2          4.7         1.4 versicolor
## 139          7.1         3            5.9         2.1 virginica 
## 140          7.2         3.6          6.1         2.5 virginica 
## 141          7.2         3.2          6           1.8 virginica 
## 142          7.2         3            5.8         1.6 virginica 
## 143          7.3         2.9          6.3         1.8 virginica 
## 144          7.4         2.8          6.1         1.9 virginica 
## 145          7.6         3            6.6         2.1 virginica 
## 146          7.7         3.8          6.7         2.2 virginica 
## 147          7.7         2.6          6.9         2.3 virginica 
## 148          7.7         2.8          6.7         2   virginica 
## 149          7.7         3            6.1         2.3 virginica 
## 150          7.9         3.8          6.4         2   virginica
## Mengurutkan berdasarkan peubah Sepal.Length dari nilai terbesar
iris %>% arrange(desc(Sepal.Length)) #hanya print 10 teratas
## # A tibble: 150 × 5
##    Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length Petal.Width Species  
##           <dbl>       <dbl>        <dbl>       <dbl> <fct>    
##  1          7.9         3.8          6.4         2   virginica
##  2          7.7         3.8          6.7         2.2 virginica
##  3          7.7         2.6          6.9         2.3 virginica
##  4          7.7         2.8          6.7         2   virginica
##  5          7.7         3            6.1         2.3 virginica
##  6          7.6         3            6.6         2.1 virginica
##  7          7.4         2.8          6.1         1.9 virginica
##  8          7.3         2.9          6.3         1.8 virginica
##  9          7.2         3.6          6.1         2.5 virginica
## 10          7.2         3.2          6           1.8 virginica
## # ℹ 140 more rows
# FILTER 
iris %>% filter(Species == "setosa")
## # A tibble: 50 × 5
##    Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length Petal.Width Species
##           <dbl>       <dbl>        <dbl>       <dbl> <fct>  
##  1          5.1         3.5          1.4         0.2 setosa 
##  2          4.9         3            1.4         0.2 setosa 
##  3          4.7         3.2          1.3         0.2 setosa 
##  4          4.6         3.1          1.5         0.2 setosa 
##  5          5           3.6          1.4         0.2 setosa 
##  6          5.4         3.9          1.7         0.4 setosa 
##  7          4.6         3.4          1.4         0.3 setosa 
##  8          5           3.4          1.5         0.2 setosa 
##  9          4.4         2.9          1.4         0.2 setosa 
## 10          4.9         3.1          1.5         0.1 setosa 
## # ℹ 40 more rows
iris %>% select(Petal.Width, Species, Petal.Length) #milih Petal.Width, species, petal.length dari Setosa
## # A tibble: 150 × 3
##    Petal.Width Species Petal.Length
##          <dbl> <fct>          <dbl>
##  1         0.2 setosa           1.4
##  2         0.2 setosa           1.4
##  3         0.2 setosa           1.3
##  4         0.2 setosa           1.5
##  5         0.2 setosa           1.4
##  6         0.4 setosa           1.7
##  7         0.3 setosa           1.4
##  8         0.2 setosa           1.5
##  9         0.2 setosa           1.4
## 10         0.1 setosa           1.5
## # ℹ 140 more rows
iris %>% select(-Petal.Width, -Species) #milih semua kecuali petal.width dan species
## # A tibble: 150 × 3
##    Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length
##           <dbl>       <dbl>        <dbl>
##  1          5.1         3.5          1.4
##  2          4.9         3            1.4
##  3          4.7         3.2          1.3
##  4          4.6         3.1          1.5
##  5          5           3.6          1.4
##  6          5.4         3.9          1.7
##  7          4.6         3.4          1.4
##  8          5           3.4          1.5
##  9          4.4         2.9          1.4
## 10          4.9         3.1          1.5
## # ℹ 140 more rows
# MUTATE (menambah peubah baru)
##bikin peubah baru namanya sepal, isinya sepal.length + sepal.width
iris %>% mutate(sepal = Sepal.Length + Sepal.Width)
## # A tibble: 150 × 6
##    Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length Petal.Width Species sepal
##           <dbl>       <dbl>        <dbl>       <dbl> <fct>   <dbl>
##  1          5.1         3.5          1.4         0.2 setosa    8.6
##  2          4.9         3            1.4         0.2 setosa    7.9
##  3          4.7         3.2          1.3         0.2 setosa    7.9
##  4          4.6         3.1          1.5         0.2 setosa    7.7
##  5          5           3.6          1.4         0.2 setosa    8.6
##  6          5.4         3.9          1.7         0.4 setosa    9.3
##  7          4.6         3.4          1.4         0.3 setosa    8  
##  8          5           3.4          1.5         0.2 setosa    8.4
##  9          4.4         2.9          1.4         0.2 setosa    7.3
## 10          4.9         3.1          1.5         0.1 setosa    8  
## # ℹ 140 more rows
##bikin data baru namanya irisNew
irisNew = iris %>% select(-Species, -Petal.Width) %>% mutate(sepal=Sepal.Length + Sepal.Width)
irisNew
## # A tibble: 150 × 4
##    Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length sepal
##           <dbl>       <dbl>        <dbl> <dbl>
##  1          5.1         3.5          1.4   8.6
##  2          4.9         3            1.4   7.9
##  3          4.7         3.2          1.3   7.9
##  4          4.6         3.1          1.5   7.7
##  5          5           3.6          1.4   8.6
##  6          5.4         3.9          1.7   9.3
##  7          4.6         3.4          1.4   8  
##  8          5           3.4          1.5   8.4
##  9          4.4         2.9          1.4   7.3
## 10          4.9         3.1          1.5   8  
## # ℹ 140 more rows
#Summarize
## Menghitung rata-rata Sepal length setiap species
###memanggil data iris, digroup by species, dihitung mean dari sepal length
iris %>% group_by(Species) %>% summarize(mean(Sepal.Length))
## # A tibble: 3 × 2
##   Species    `mean(Sepal.Length)`
##   <fct>                     <dbl>
## 1 setosa                     5.01
## 2 versicolor                 5.94
## 3 virginica                  6.59
###memanggil data iris, digroup by species, dihitung mean dari sepal length trs di rename kolomnya jadi mean
iris %>% group_by(Species) %>% summarize(mean=mean(Sepal.Length))
## # A tibble: 3 × 2
##   Species     mean
##   <fct>      <dbl>
## 1 setosa      5.01
## 2 versicolor  5.94
## 3 virginica   6.59
## Mengurutkan berdasarkan peubah Sepal.Length dari nilai terkecil
iris %>% arrange(Sepal.Length) %>% print(n=150) #print 150 data
## # A tibble: 150 × 5
##     Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length Petal.Width Species   
##            <dbl>       <dbl>        <dbl>       <dbl> <fct>     
##   1          4.3         3            1.1         0.1 setosa    
##   2          4.4         2.9          1.4         0.2 setosa    
##   3          4.4         3            1.3         0.2 setosa    
##   4          4.4         3.2          1.3         0.2 setosa    
##   5          4.5         2.3          1.3         0.3 setosa    
##   6          4.6         3.1          1.5         0.2 setosa    
##   7          4.6         3.4          1.4         0.3 setosa    
##   8          4.6         3.6          1           0.2 setosa    
##   9          4.6         3.2          1.4         0.2 setosa    
##  10          4.7         3.2          1.3         0.2 setosa    
##  11          4.7         3.2          1.6         0.2 setosa    
##  12          4.8         3.4          1.6         0.2 setosa    
##  13          4.8         3            1.4         0.1 setosa    
##  14          4.8         3.4          1.9         0.2 setosa    
##  15          4.8         3.1          1.6         0.2 setosa    
##  16          4.8         3            1.4         0.3 setosa    
##  17          4.9         3            1.4         0.2 setosa    
##  18          4.9         3.1          1.5         0.1 setosa    
##  19          4.9         3.1          1.5         0.2 setosa    
##  20          4.9         3.6          1.4         0.1 setosa    
##  21          4.9         2.4          3.3         1   versicolor
##  22          4.9         2.5          4.5         1.7 virginica 
##  23          5           3.6          1.4         0.2 setosa    
##  24          5           3.4          1.5         0.2 setosa    
##  25          5           3            1.6         0.2 setosa    
##  26          5           3.4          1.6         0.4 setosa    
##  27          5           3.2          1.2         0.2 setosa    
##  28          5           3.5          1.3         0.3 setosa    
##  29          5           3.5          1.6         0.6 setosa    
##  30          5           3.3          1.4         0.2 setosa    
##  31          5           2            3.5         1   versicolor
##  32          5           2.3          3.3         1   versicolor
##  33          5.1         3.5          1.4         0.2 setosa    
##  34          5.1         3.5          1.4         0.3 setosa    
##  35          5.1         3.8          1.5         0.3 setosa    
##  36          5.1         3.7          1.5         0.4 setosa    
##  37          5.1         3.3          1.7         0.5 setosa    
##  38          5.1         3.4          1.5         0.2 setosa    
##  39          5.1         3.8          1.9         0.4 setosa    
##  40          5.1         3.8          1.6         0.2 setosa    
##  41          5.1         2.5          3           1.1 versicolor
##  42          5.2         3.5          1.5         0.2 setosa    
##  43          5.2         3.4          1.4         0.2 setosa    
##  44          5.2         4.1          1.5         0.1 setosa    
##  45          5.2         2.7          3.9         1.4 versicolor
##  46          5.3         3.7          1.5         0.2 setosa    
##  47          5.4         3.9          1.7         0.4 setosa    
##  48          5.4         3.7          1.5         0.2 setosa    
##  49          5.4         3.9          1.3         0.4 setosa    
##  50          5.4         3.4          1.7         0.2 setosa    
##  51          5.4         3.4          1.5         0.4 setosa    
##  52          5.4         3            4.5         1.5 versicolor
##  53          5.5         4.2          1.4         0.2 setosa    
##  54          5.5         3.5          1.3         0.2 setosa    
##  55          5.5         2.3          4           1.3 versicolor
##  56          5.5         2.4          3.8         1.1 versicolor
##  57          5.5         2.4          3.7         1   versicolor
##  58          5.5         2.5          4           1.3 versicolor
##  59          5.5         2.6          4.4         1.2 versicolor
##  60          5.6         2.9          3.6         1.3 versicolor
##  61          5.6         3            4.5         1.5 versicolor
##  62          5.6         2.5          3.9         1.1 versicolor
##  63          5.6         3            4.1         1.3 versicolor
##  64          5.6         2.7          4.2         1.3 versicolor
##  65          5.6         2.8          4.9         2   virginica 
##  66          5.7         4.4          1.5         0.4 setosa    
##  67          5.7         3.8          1.7         0.3 setosa    
##  68          5.7         2.8          4.5         1.3 versicolor
##  69          5.7         2.6          3.5         1   versicolor
##  70          5.7         3            4.2         1.2 versicolor
##  71          5.7         2.9          4.2         1.3 versicolor
##  72          5.7         2.8          4.1         1.3 versicolor
##  73          5.7         2.5          5           2   virginica 
##  74          5.8         4            1.2         0.2 setosa    
##  75          5.8         2.7          4.1         1   versicolor
##  76          5.8         2.7          3.9         1.2 versicolor
##  77          5.8         2.6          4           1.2 versicolor
##  78          5.8         2.7          5.1         1.9 virginica 
##  79          5.8         2.8          5.1         2.4 virginica 
##  80          5.8         2.7          5.1         1.9 virginica 
##  81          5.9         3            4.2         1.5 versicolor
##  82          5.9         3.2          4.8         1.8 versicolor
##  83          5.9         3            5.1         1.8 virginica 
##  84          6           2.2          4           1   versicolor
##  85          6           2.9          4.5         1.5 versicolor
##  86          6           2.7          5.1         1.6 versicolor
##  87          6           3.4          4.5         1.6 versicolor
##  88          6           2.2          5           1.5 virginica 
##  89          6           3            4.8         1.8 virginica 
##  90          6.1         2.9          4.7         1.4 versicolor
##  91          6.1         2.8          4           1.3 versicolor
##  92          6.1         2.8          4.7         1.2 versicolor
##  93          6.1         3            4.6         1.4 versicolor
##  94          6.1         3            4.9         1.8 virginica 
##  95          6.1         2.6          5.6         1.4 virginica 
##  96          6.2         2.2          4.5         1.5 versicolor
##  97          6.2         2.9          4.3         1.3 versicolor
##  98          6.2         2.8          4.8         1.8 virginica 
##  99          6.2         3.4          5.4         2.3 virginica 
## 100          6.3         3.3          4.7         1.6 versicolor
## 101          6.3         2.5          4.9         1.5 versicolor
## 102          6.3         2.3          4.4         1.3 versicolor
## 103          6.3         3.3          6           2.5 virginica 
## 104          6.3         2.9          5.6         1.8 virginica 
## 105          6.3         2.7          4.9         1.8 virginica 
## 106          6.3         2.8          5.1         1.5 virginica 
## 107          6.3         3.4          5.6         2.4 virginica 
## 108          6.3         2.5          5           1.9 virginica 
## 109          6.4         3.2          4.5         1.5 versicolor
## 110          6.4         2.9          4.3         1.3 versicolor
## 111          6.4         2.7          5.3         1.9 virginica 
## 112          6.4         3.2          5.3         2.3 virginica 
## 113          6.4         2.8          5.6         2.1 virginica 
## 114          6.4         2.8          5.6         2.2 virginica 
## 115          6.4         3.1          5.5         1.8 virginica 
## 116          6.5         2.8          4.6         1.5 versicolor
## 117          6.5         3            5.8         2.2 virginica 
## 118          6.5         3.2          5.1         2   virginica 
## 119          6.5         3            5.5         1.8 virginica 
## 120          6.5         3            5.2         2   virginica 
## 121          6.6         2.9          4.6         1.3 versicolor
## 122          6.6         3            4.4         1.4 versicolor
## 123          6.7         3.1          4.4         1.4 versicolor
## 124          6.7         3            5           1.7 versicolor
## 125          6.7         3.1          4.7         1.5 versicolor
## 126          6.7         2.5          5.8         1.8 virginica 
## 127          6.7         3.3          5.7         2.1 virginica 
## 128          6.7         3.1          5.6         2.4 virginica 
## 129          6.7         3.3          5.7         2.5 virginica 
## 130          6.7         3            5.2         2.3 virginica 
## 131          6.8         2.8          4.8         1.4 versicolor
## 132          6.8         3            5.5         2.1 virginica 
## 133          6.8         3.2          5.9         2.3 virginica 
## 134          6.9         3.1          4.9         1.5 versicolor
## 135          6.9         3.2          5.7         2.3 virginica 
## 136          6.9         3.1          5.4         2.1 virginica 
## 137          6.9         3.1          5.1         2.3 virginica 
## 138          7           3.2          4.7         1.4 versicolor
## 139          7.1         3            5.9         2.1 virginica 
## 140          7.2         3.6          6.1         2.5 virginica 
## 141          7.2         3.2          6           1.8 virginica 
## 142          7.2         3            5.8         1.6 virginica 
## 143          7.3         2.9          6.3         1.8 virginica 
## 144          7.4         2.8          6.1         1.9 virginica 
## 145          7.6         3            6.6         2.1 virginica 
## 146          7.7         3.8          6.7         2.2 virginica 
## 147          7.7         2.6          6.9         2.3 virginica 
## 148          7.7         2.8          6.7         2   virginica 
## 149          7.7         3            6.1         2.3 virginica 
## 150          7.9         3.8          6.4         2   virginica
## Mengurutkan berdasarkan peubah Sepal.Length dari nilai terbesar
iris %>% arrange(desc(Sepal.Length)) #hanya print 10 teratas
## # A tibble: 150 × 5
##    Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length Petal.Width Species  
##           <dbl>       <dbl>        <dbl>       <dbl> <fct>    
##  1          7.9         3.8          6.4         2   virginica
##  2          7.7         3.8          6.7         2.2 virginica
##  3          7.7         2.6          6.9         2.3 virginica
##  4          7.7         2.8          6.7         2   virginica
##  5          7.7         3            6.1         2.3 virginica
##  6          7.6         3            6.6         2.1 virginica
##  7          7.4         2.8          6.1         1.9 virginica
##  8          7.3         2.9          6.3         1.8 virginica
##  9          7.2         3.6          6.1         2.5 virginica
## 10          7.2         3.2          6           1.8 virginica
## # ℹ 140 more rows
# FILTER 
iris %>% filter(Species == "setosa")
## # A tibble: 50 × 5
##    Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length Petal.Width Species
##           <dbl>       <dbl>        <dbl>       <dbl> <fct>  
##  1          5.1         3.5          1.4         0.2 setosa 
##  2          4.9         3            1.4         0.2 setosa 
##  3          4.7         3.2          1.3         0.2 setosa 
##  4          4.6         3.1          1.5         0.2 setosa 
##  5          5           3.6          1.4         0.2 setosa 
##  6          5.4         3.9          1.7         0.4 setosa 
##  7          4.6         3.4          1.4         0.3 setosa 
##  8          5           3.4          1.5         0.2 setosa 
##  9          4.4         2.9          1.4         0.2 setosa 
## 10          4.9         3.1          1.5         0.1 setosa 
## # ℹ 40 more rows
iris %>% select(Petal.Width, Species, Petal.Length) #milih Petal.Width, species, petal.length dari Setosa
## # A tibble: 150 × 3
##    Petal.Width Species Petal.Length
##          <dbl> <fct>          <dbl>
##  1         0.2 setosa           1.4
##  2         0.2 setosa           1.4
##  3         0.2 setosa           1.3
##  4         0.2 setosa           1.5
##  5         0.2 setosa           1.4
##  6         0.4 setosa           1.7
##  7         0.3 setosa           1.4
##  8         0.2 setosa           1.5
##  9         0.2 setosa           1.4
## 10         0.1 setosa           1.5
## # ℹ 140 more rows
iris %>% select(-Petal.Width, -Species) #milih semua kecuali petal.width dan species
## # A tibble: 150 × 3
##    Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length
##           <dbl>       <dbl>        <dbl>
##  1          5.1         3.5          1.4
##  2          4.9         3            1.4
##  3          4.7         3.2          1.3
##  4          4.6         3.1          1.5
##  5          5           3.6          1.4
##  6          5.4         3.9          1.7
##  7          4.6         3.4          1.4
##  8          5           3.4          1.5
##  9          4.4         2.9          1.4
## 10          4.9         3.1          1.5
## # ℹ 140 more rows
# MUTATE (menambah peubah baru)
##bikin peubah baru namanya sepal, isinya sepal.length + sepal.width
iris %>% mutate(sepal = Sepal.Length + Sepal.Width)
## # A tibble: 150 × 6
##    Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length Petal.Width Species sepal
##           <dbl>       <dbl>        <dbl>       <dbl> <fct>   <dbl>
##  1          5.1         3.5          1.4         0.2 setosa    8.6
##  2          4.9         3            1.4         0.2 setosa    7.9
##  3          4.7         3.2          1.3         0.2 setosa    7.9
##  4          4.6         3.1          1.5         0.2 setosa    7.7
##  5          5           3.6          1.4         0.2 setosa    8.6
##  6          5.4         3.9          1.7         0.4 setosa    9.3
##  7          4.6         3.4          1.4         0.3 setosa    8  
##  8          5           3.4          1.5         0.2 setosa    8.4
##  9          4.4         2.9          1.4         0.2 setosa    7.3
## 10          4.9         3.1          1.5         0.1 setosa    8  
## # ℹ 140 more rows
##bikin data baru namanya irisNew
irisNew = iris %>% select(-Species, -Petal.Width) %>% mutate(sepal=Sepal.Length + Sepal.Width)
irisNew
## # A tibble: 150 × 4
##    Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length sepal
##           <dbl>       <dbl>        <dbl> <dbl>
##  1          5.1         3.5          1.4   8.6
##  2          4.9         3            1.4   7.9
##  3          4.7         3.2          1.3   7.9
##  4          4.6         3.1          1.5   7.7
##  5          5           3.6          1.4   8.6
##  6          5.4         3.9          1.7   9.3
##  7          4.6         3.4          1.4   8  
##  8          5           3.4          1.5   8.4
##  9          4.4         2.9          1.4   7.3
## 10          4.9         3.1          1.5   8  
## # ℹ 140 more rows