Eş Zamanlı Denklem Modelleri

EŞ ZAMANLI DENKLEM MODELLERİNİN DOĞASI

Eşzamanlı denklem modellerini tahmin etmenin önde gelen yöntemi, araçsal değişkenler yöntemidir. Bu nedenle, eşzamanlılık probleminin çözümü, esasen ihmal edilen değişkenler ve ölçüm hatası problemlerinin IV çözümleri ile aynıdır.

Bu bölümde eşzamanlı denklem modellerinin doğasını ve kapsamını tartışacağız.

Toplam zaman serilerini modellemek için eşzamanlı denklem modelleri kullanılır.

Örneğimizde, bazı mallar veya üretim girdileri (emek gibi) için arz ve talep denkleminde hs: tarımda çalışan işçiler tarafından ilçe düzeyinde ölçülen yıllık çalışma saatini, w: ise bu tür işçilere sunulan ortalama saatlik ücreti göstersin.

Basit bir emek arzı fonksiyonu

\[h_s= \alpha_1 w + \beta_1 z_1 + u_1\]

\(z_1\), emek arzını etkileyen gözlemlenen bir değişkendir.

\(u_1\), işgücü arzını etkileyen diğer faktörleri içerir.

\(\alpha_1\) ücret değiştiğinde işgücü arzının nasıl değiştiğini ölçer;

hs ve w logaritmik formda ise, \(\alpha_1\) emek arzı esnekliğidir.

İşgücü arzı esneklikleri, ücret gelirleri üzerindeki vergi oranları değiştiğinde işçilerin çalışmak istedikleri saat sayısını nasıl değiştireceklerini belirlemek için önemlidir. Eğer \(z_1\) imalatçı ücreti ise, \(\beta_1 ≤ 0\) olmasını bekleriz: eğer imalat ücreti artarsa, tarıma olduğundan daha fazla işçi imalata gidecektir.

Tarım ve imalat ücretlerinin seviyesini bir ilçe örneğinde değiştirdiğimiz ve işgücü arzını hs elde etmek için işçilerle anket yaptığımız bir deney yürütebilseydik, o zaman denklemi OLS ile tahmin edebilirdik. Ne yazık ki, bu yönetilebilir bir deney değil. Bunun yerine, bu iki sektördeki ortalama ücretlerin yanı sıra tarımsal üretimde kaç kişi-saat harcandığına dair veri toplamamız gerekiyor. Bu verilerin nasıl analiz edileceğine karar verirken, bunların en iyi şekilde işgücü arzı ve talebinin etkileşimi tarafından tanımlandığını anlamalıyız. İşgücü piyasalarının dengelendiği varsayımı altında aslında ücret ve çalışılan saatlerin denge değerlerini gözlemliyoruz.

Denge ücretlerinin ve çalışma saatlerinin nasıl belirlendiğini açıklamak için emek talebi denklemi

\[h_d = \alpha_2 w + \beta_2 z_2 + u_2\]

hd:talep edilen saattir. Arz fonksiyonunda olduğu gibi, \(z_2\) ve \(u_2\)’yi sabit tutarak, ücret w’nin bir fonksiyonu olarak talep edilen saatleri gösterir. \(z_2\) değişkeni (tarımsal arazi alanı) gözlemlenebilir bir talep değiştirici iken, \(u_2\) gözlemlenemez bir talep değiştiricidir.

Emek talep denklemi de yapısal bir denklemdir: Eğer \(h_d\) ve w logaritmik formda ise, \(\alpha_2\) emek talep esnekliğidir. Ekonomi teorisi bize \(\alpha_2\)<0 olduğunu söyler. Üretimde emek ve toprak birbirinin tamamlayıcısı olduğu için \(\beta_2\) >0 olmasını bekleriz.

İşgücü arzı, işçiler için davranışsal bir denklemdir ve işgücü talebi, çiftçiler için davranışsal bir ilişkidir.

Gözlemlenen ücret ve saatler arz ve talebin kesişimi tarafından belirlenir. Başka bir deyişle, her i ilçesi için gözlemlenen saat \(h_i\) ve gözlemlenen ücret \(w_i\) denge koşulu

\[h_{is} = h_{id}\]

Her i ilçesi için sadece denge saatlerini gözlemlediğimiz için, gözlemlenen saatleri \(h_i\) ile gösteririz. Denge koşulunu işgücü arz ve talep denklemleriyle birleştirdiğimizde, şunu elde ederiz:

\[h_i = \alpha_1 w_i + \alpha_1 z_{i1} + u_{i1}\]

\[h_i = \alpha_2 w_i + \alpha_2 z_{i2} + u_{i2}\]

Yukarıda yazdığımız 2 denklem eş zamanlı denklem modelini oluşturur.

\(h_i\) ve \(u_i\) içsel değişkenler, \(z_{i1}\) ve \(z_{i2}\) ise dışsal değişkenlerdir.

z1; imalat ücretini temsil ettiğinde, ekonomik akıl yürütme bize bunun tarımsal işgücü arzında bir faktör olduğunu çünkü tarımda çalışmanın fırsat maliyetinin bir ölçüsü olduğunu söyler;

z2; tarımsal arazi alanını temsil ettiğinde, üretim teorisi bunun emek talep fonksiyonunda göründüğünü ima eder.

Örnek:

Şehirler genellikle ek kolluk kuvvetlerinin cinayet oranlarını ne kadar azaltacağını belirlemek ister.

\[murdpc = \alpha_1 polpc + \beta_{1 0} + \beta_{1 1} incpc + u_1,\]

murdpc;kişi başına cinayet, polpc; kişi başına düşen polis memuru sayısı incpc; kişi başına düşen gelirdir.

Kişi başına düşen geliri dışsal olarak alıyoruz. Uygulamada, yaş ve cinsiyet dağılımları, eğitim seviyeleri, belki coğrafi değişkenler ve cezanın şiddetini ölçen değişkenler gibi diğer faktörleri dahil edeceğiz.

SORU: Bir şehir dışsal olarak polis gücünü artırırsa, bu artış ortalama olarak cinayet oranını düşürür mü?

Rastgele bir şehir örneği için polis gücü boyutlarını dışsal olarak seçebilseydik, OLS ile tahmin edebilirdik. Kesinlikle böyle bir deney yapamayız. Ama yine de polis gücünün boyutunun dışsal olarak belirlendiğini düşünebilir miyiz? Muhtemelen değil. Bir şehrin kolluk kuvvetlerine yaptığı harcama, en azından kısmen, beklenen cinayet oranı tarafından belirlenir. Bunu yansıtmak için ikinci bir ilişki varsayıyoruz:

\[polpc = \alpha_2 murdpc + \beta_{2 0} + other factors\]

\(\alpha_2 > 0\): diğer faktörler eşit olduğunda, daha yüksek (beklenen) cinayet oranlarına sahip şehirlerde kişi başına daha fazla polis memuru olmasını bekliyoruz.

##YAPISAL BİR DENKLEMİN TANIMLANMASI İÇİN SIRALAMA KOŞULU

İki denklemli eşzamanlı denklemler modelindeki ilk denklem, ancak ve ancak ikinci denklemin birinci denklemden hariç tutulan en az bir dışsal değişken (sıfır olmayan bir katsayı ile) içermesi durumunda tanımlanır.

İlk denklemi tanımlamanın sıra koşulu, en az bir dışsal değişkenin bu denklemden çıkarıldığını belirtir. Her iki denklem de belirtildikten sonra sipariş koşulunun kontrol edilmesi önemsizdir. Derece koşulu daha fazlasını gerektirir: birinci denklemden hariç tutulan dışsal değişkenlerden en az birinin ikinci denklemde sıfır olmayan bir nüfus katsayısına sahip olması gerekir.

Örnek:(Evli, Çalışan Kadınların İşgücü Arzı)

Kimlik sorununu açıklamak için, zaten iş gücünde olan evli kadınlar için işgücü arzını düşünün. Talep fonksiyonunun yerine, ücret teklifini saatlerin ve olağan üretkenlik değişkenlerinin bir fonksiyonu olarak yazıyoruz. Uygulanan denge koşuluyla, iki yapısal denklem

\[hours = \alpha_1log(wage) + \beta_{10} + \beta_{11} educ + \beta_{12} age + \beta_{13} kidslt6 + \beta_{14} nwifeinc + u_1\]

\[log(wage) = \beta_2 hours + \beta_{20} + \beta_{21} educ + \beta_{22} exper + \beta_{23} exper^2 + u2\]

Değişken yaş: kadının yaşıdır, kidslt6: altı yaşından küçük çocukların sayısıdır, nwifeinc: kadının ücretsiz olmayan geliridir (kocanın kazancı dahil) eğitim ve deneyim sırasıyla eğitim yılı ve önceki deneyimdir. Saat ve log(ücret) dışındaki tüm değişkenlerin dışsal olduğu varsayılmıştır. (Eğitim, her iki denklemde de atlanan yetenekle ilişkili olabileceğinden, bu zayıf bir varsayımdır. Ancak örnekleme amacıyla, ihmal edilen yetenek problemini göz ardı ediyoruz.) Bu sistemdeki işlevsel biçim—saatlerin seviye biçiminde göründüğü ancak ücretin logaritmik olduğu biçim—çalışma ekonomisinde popülerdir.

\[log(wage) = \pi_{20} + \pi_{21} educ + \pi_{22} age + \pi_{23} kidslt6 + \pi_{24} nwifeinc + \pi_{25} exper + \pi_{26} exper^2 + v_2\]

Denklemin sağ tarafıyla aynı biçime sahip olan saatler için indirgenmiş biçimin yaş, çocuklar/çocuklar/eşler/eşlerden en az birine bağlı olduğunu varsaymakla aynıdır. Ücret teklifi denklemini belirlerken, saat, eğitim ve deneyim hesaba katıldığında, yaş, çocuk yaşı ve eşin teklif edilen ücret üzerinde hiçbir etkisinin olmadığını varsayıyoruz. Bu değişkenlerin bir şekilde üretkenlik üzerinde doğrudan etkileri varsa veya kadınlar yaşlarına veya küçük çocuk sayılarına göre ayrımcılığa uğruyorsa, bunlar zayıf varsayımlar olacaktır.

İlgili popülasyonu iş gücünde olan evli kadınlar olarak alıyoruz (böylece denge saatleri pozitiftir). Bu, ev dışında çalışmamayı tercih eden evli kadın grubunu hariç tutar. Bu tür kadınları modele dahil etmek bazı zor sorunları gündeme getiriyor. Mesela bir kadın çalışmıyorsa ücret teklifini gözlemleyemeyiz.

Örnek:

Romer (1993), daha “açık” ülkelerin daha düşük enflasyon oranlarına sahip olması gerektiğini ima eden teorik enflasyon modelleri önermektedir. Ampirik analizi, ortalama yıllık enflasyon oranlarını (1973’ten beri), 1973’ten beri ithalatın gayri safi yurt içi (veya ulusal) hasıla içindeki ortalama payı cinsinden açıklıyor - ki bu onun açıklık ölçüsüdür. Temel denklemi OLS ile tahmin etmenin yanı sıra araçsal değişkenler kullanır. Romer, eşzamanlı bir sistemde her iki denklemi de belirtmezken, aklında iki denklemli bir sistem vardır:

\[inf= \beta{10} + \alpha_1 open + \beta_{11}log( pcinc) + u1 \]

\[open = \beta_{20} + \alpha_2 inf + \beta_{21} log( pcinc) + \beta_{22} log(land) + u2 \]

pcinc: ABD doları cinsinden 1980 kişi başına düşen gelirdir (dışsal olduğu varsayılır), land: ülkenin mil kare cinsinden arazi alanıdır (ayrıca dışsal olduğu varsayılır)

1.denklem \(\alpha_1 < 0\) hipoteziyle ilgi çekici olanıdır. (Daha fazla açık ekonomi daha düşük enflasyon oranlarına sahiptir.)

2.denklem, açıklık derecesinin ortalama enflasyon oranına bağlı olabileceği gerçeğini yansıtır. log(pcinc) değişkeni her iki denklemde de görünür, ancak log(land)’ın yalnızca ikinci denklemde göründüğü varsayılır. Fikir şu ki, ceteris paribus, daha küçük bir ülke muhtemelen daha açık olacaktır (\(\beta_{22} < 0\)). Daha önce belirtilen tanımlama kuralı kullanılarak, \(\beta_{22} ≠ 0\) şartıyla denklem 1.denklem tanımlanır. 2.denklem her iki dışsal değişkeni de içerdiği için tanımlanmaz.

#2SLS ile tahmin

Bir denklemin tanımlandığını belirledikten sonra, onu iki aşamalı en küçük kareler ile tahmin edebiliriz. Araç değişkenler, her iki denklemde de görünen dışsal değişkenlerden oluşur.

Örnek:

(Evli, Çalışan Kadınların İşgücü Arzı) 2SLS ile işgücü arzı denklemini tahmin etmek için MROZ.RAW’daki çalışan evli kadınlara ilişkin verileri kullanıyoruz. Eksiksiz araç seti educ, age, kidslt6, nwifeinc, exper ve \(exper^2\)’yi içerir. Tahmini işgücü arzı eğrisi

library (AER)
## Zorunlu paket yükleniyor: car
## Zorunlu paket yükleniyor: carData
## Zorunlu paket yükleniyor: lmtest
## Zorunlu paket yükleniyor: zoo
## 
## Attaching package: 'zoo'
## The following objects are masked from 'package:base':
## 
##     as.Date, as.Date.numeric
## Zorunlu paket yükleniyor: sandwich
## Zorunlu paket yükleniyor: survival
data (mroz, package='wooldridge')

Veri setinin yapısını anlamak adına ve ilk 6 satrını göstermek adına head() fonksiyonu kullanılmıştır.

head(mroz)
##   inlf hours kidslt6 kidsge6 age educ   wage repwage hushrs husage huseduc
## 1    1  1610       1       0  32   12 3.3540    2.65   2708     34      12
## 2    1  1656       0       2  30   12 1.3889    2.65   2310     30       9
## 3    1  1980       1       3  35   12 4.5455    4.04   3072     40      12
## 4    1   456       0       3  34   12 1.0965    3.25   1920     53      10
## 5    1  1568       1       2  31   14 4.5918    3.60   2000     32      12
## 6    1  2032       0       0  54   12 4.7421    4.70   1040     57      11
##   huswage faminc    mtr motheduc fatheduc unem city exper  nwifeinc      lwage
## 1  4.0288  16310 0.7215       12        7  5.0    0    14 10.910060 1.21015370
## 2  8.4416  21800 0.6615        7        7 11.0    1     5 19.499981 0.32851210
## 3  3.5807  21040 0.6915       12        7  5.0    0    15 12.039910 1.51413774
## 4  3.5417   7300 0.7815        7        7  5.0    0     6  6.799996 0.09212332
## 5 10.0000  27300 0.6215       12       14  9.5    1     7 20.100058 1.52427220
## 6  6.7106  19495 0.6915       14        7  7.5    1    33  9.859054 1.55648005
##   expersq
## 1     196
## 2      25
## 3     225
## 4      36
## 5      49
## 6    1089
tail(mroz)
##     inlf hours kidslt6 kidsge6 age educ wage repwage hushrs husage huseduc
## 748    0     0       0       2  36   12   NA       0   3120     39      12
## 749    0     0       0       2  40   13   NA       0   3020     43      16
## 750    0     0       2       3  31   12   NA       0   2056     33      12
## 751    0     0       0       0  43   12   NA       0   2383     43      12
## 752    0     0       0       0  60   12   NA       0   1705     55       8
## 753    0     0       0       3  39    9   NA       0   3120     48      12
##     huswage faminc    mtr motheduc fatheduc unem city exper nwifeinc lwage
## 748  1.3013   5330 0.7915        7       12 14.0    0     4    5.330    NA
## 749  9.2715  28200 0.6215       10       10  9.5    1     5   28.200    NA
## 750  4.8638  10000 0.7715       12       12  7.5    0    14   10.000    NA
## 751  1.0898   9952 0.7515       10        3  7.5    0     4    9.952    NA
## 752 12.4400  24984 0.6215       12       12 14.0    1    15   24.984    NA
## 753  6.0897  28363 0.6915        7        7 11.0    1    12   28.363    NA
##     expersq
## 748      16
## 749      25
## 750     196
## 751      16
## 752     225
## 753     144
oursample <- subset (mroz, !is.na (wage))

2SLS regressions

summary(ivreg (hours~log (wage) + educ + age + kidslt6 + nwifeinc
               |educ + age + kidslt6 + nwifeinc + exper + I (exper^2), data=oursample))
## 
## Call:
## ivreg(formula = hours ~ log(wage) + educ + age + kidslt6 + nwifeinc | 
##     educ + age + kidslt6 + nwifeinc + exper + I(exper^2), data = oursample)
## 
## Residuals:
##      Min       1Q   Median       3Q      Max 
## -4570.13  -654.08   -36.94   569.86  8372.91 
## 
## Coefficients:
##             Estimate Std. Error t value Pr(>|t|)    
## (Intercept) 2225.662    574.564   3.874 0.000124 ***
## log(wage)   1639.556    470.576   3.484 0.000545 ***
## educ        -183.751     59.100  -3.109 0.002003 ** 
## age           -7.806      9.378  -0.832 0.405664    
## kidslt6     -198.154    182.929  -1.083 0.279325    
## nwifeinc     -10.170      6.615  -1.537 0.124942    
## ---
## Signif. codes:  0 '***' 0.001 '**' 0.01 '*' 0.05 '.' 0.1 ' ' 1
## 
## Residual standard error: 1354 on 422 degrees of freedom
## Multiple R-Squared: -2.008,  Adjusted R-squared: -2.043 
## Wald test: 3.441 on 5 and 422 DF,  p-value: 0.004648

`

\[hours=2,225.66 + 1,639.56 log(wage) - 183.75 educ - 7.81 age - 198.15 kidslt6 - 10.17 nwifeinc, n=428\]

\[(574.56), (470.58), (9.38), (182.93), (6.61)\]

Bu da işgücü arz eğrisinin yukarı doğru eğimli olduğunu gösterir. Log(ücret) üzerindeki tahmini katsayı şu şekilde yorumlanır: diğer faktörleri sabit tutmak, \(\delta hours ≈ 16,4(% \delta wage)\) Bu son denklemin her iki tarafını da 100/saat ile çarparak işgücü arzı esnekliklerini hesaplayabiliriz:

\[100.(\delta hours/hours) ≈ (1,640/hours)((yüzde)\delta wage)\]

\[ (yüzde )\delta hours ≈ (1,640/hours)((yüzde)\delta wage)\]

bu, işgücü arzı esnekliğinin (ücrete göre) basitçe 1.640/saat olduğu anlamına gelir. Ortalama çalışılan saat olan 1.303’te, tahmini esneklik 1.640/1.303 ≈ 1,26’dır; ücrette %1’lik bir artış göz önüne alındığında, çalışılan saatteki %1’den fazla artış. Bu büyük bir tahmini esnekliktir. Daha yüksek saatlerde esneklik daha küçük olacaktır; 800 saatleri gibi daha düşük saatlerde esneklik ikinin üzerindedir.

summary(ivreg (log (wage) ~ hours + educ + exper + I(exper^2) 
               |educ + age + kidslt6 + nwifeinc + exper + I (exper^2), data=oursample))
## 
## Call:
## ivreg(formula = log(wage) ~ hours + educ + exper + I(exper^2) | 
##     educ + age + kidslt6 + nwifeinc + exper + I(exper^2), data = oursample)
## 
## Residuals:
##      Min       1Q   Median       3Q      Max 
## -3.49800 -0.29307  0.03208  0.36486  2.45912 
## 
## Coefficients:
##               Estimate Std. Error t value Pr(>|t|)    
## (Intercept) -0.6557254  0.3377883  -1.941   0.0529 .  
## hours        0.0001259  0.0002546   0.494   0.6212    
## educ         0.1103300  0.0155244   7.107 5.08e-12 ***
## exper        0.0345824  0.0194916   1.774   0.0767 .  
## I(exper^2)  -0.0007058  0.0004541  -1.554   0.1209    
## ---
## Signif. codes:  0 '***' 0.001 '**' 0.01 '*' 0.05 '.' 0.1 ' ' 1
## 
## Residual standard error: 0.6794 on 423 degrees of freedom
## Multiple R-Squared: 0.1257,  Adjusted R-squared: 0.1174 
## Wald test: 19.03 on 4 and 423 DF,  p-value: 2.108e-14

\[(log(wage) = - 0.656 + 0.00013 hours + 0.110 educ + 0.035 exper+ 0.00071)exper^2, n=428\]

\[(0.338) , (0.00025), (0.016) , (0.019) , (0.00045)\]

Saatlere ilişkin katsayı istatistiksel olarak önemsizdir, bu da ücret teklifinin çalışılan saatlerle arttığına dair bir kanıt olmadığı anlamına gelir. Diğer katsayılar, saatleri düşürerek ve denklemi OLS ile tahmin ederek elde ettiğimize benzer.

#Sistemin Ortak Tahmini

library (systemfit)
## Zorunlu paket yükleniyor: Matrix
## 
## Please cite the 'systemfit' package as:
## Arne Henningsen and Jeff D. Hamann (2007). systemfit: A Package for Estimating Systems of Simultaneous Equations in R. Journal of Statistical Software 23(4), 1-40. http://www.jstatsoft.org/v23/i04/.
## 
## If you have questions, suggestions, or comments regarding the 'systemfit' package, please use a forum or 'tracker' at systemfit's R-Forge site:
## https://r-forge.r-project.org/projects/systemfit/
data (mroz, package='wooldridge')
head(mroz)
##   inlf hours kidslt6 kidsge6 age educ   wage repwage hushrs husage huseduc
## 1    1  1610       1       0  32   12 3.3540    2.65   2708     34      12
## 2    1  1656       0       2  30   12 1.3889    2.65   2310     30       9
## 3    1  1980       1       3  35   12 4.5455    4.04   3072     40      12
## 4    1   456       0       3  34   12 1.0965    3.25   1920     53      10
## 5    1  1568       1       2  31   14 4.5918    3.60   2000     32      12
## 6    1  2032       0       0  54   12 4.7421    4.70   1040     57      11
##   huswage faminc    mtr motheduc fatheduc unem city exper  nwifeinc      lwage
## 1  4.0288  16310 0.7215       12        7  5.0    0    14 10.910060 1.21015370
## 2  8.4416  21800 0.6615        7        7 11.0    1     5 19.499981 0.32851210
## 3  3.5807  21040 0.6915       12        7  5.0    0    15 12.039910 1.51413774
## 4  3.5417   7300 0.7815        7        7  5.0    0     6  6.799996 0.09212332
## 5 10.0000  27300 0.6215       12       14  9.5    1     7 20.100058 1.52427220
## 6  6.7106  19495 0.6915       14        7  7.5    1    33  9.859054 1.55648005
##   expersq
## 1     196
## 2      25
## 3     225
## 4      36
## 5      49
## 6    1089
tail(mroz)
##     inlf hours kidslt6 kidsge6 age educ wage repwage hushrs husage huseduc
## 748    0     0       0       2  36   12   NA       0   3120     39      12
## 749    0     0       0       2  40   13   NA       0   3020     43      16
## 750    0     0       2       3  31   12   NA       0   2056     33      12
## 751    0     0       0       0  43   12   NA       0   2383     43      12
## 752    0     0       0       0  60   12   NA       0   1705     55       8
## 753    0     0       0       3  39    9   NA       0   3120     48      12
##     huswage faminc    mtr motheduc fatheduc unem city exper nwifeinc lwage
## 748  1.3013   5330 0.7915        7       12 14.0    0     4    5.330    NA
## 749  9.2715  28200 0.6215       10       10  9.5    1     5   28.200    NA
## 750  4.8638  10000 0.7715       12       12  7.5    0    14   10.000    NA
## 751  1.0898   9952 0.7515       10        3  7.5    0     4    9.952    NA
## 752 12.4400  24984 0.6215       12       12 14.0    1    15   24.984    NA
## 753  6.0897  28363 0.6915        7        7 11.0    1    12   28.363    NA
##     expersq
## 748      16
## 749      25
## 750     196
## 751      16
## 752     225
## 753     144

Veri setinde eksik değerlerin olması nedeniyle aşağıdaki işlemi uygulaya biliriz.

oursample <- subset (mroz, !is.na (wage))
eq.hrs <- hours ~ log(wage) + educ + age + kidslt6 + nwifeinc
eq.wage <- log (wage)~ hours +educ+exper+I (exper^2)
eq.system<- list(eq.hrs, eq.wage)
instrum <- ~ educ + age + kidslt6 + nwifeinc + exper + I(exper^2)
summary (systemfit (eq.system, inst=instrum, data=oursample, method="2SLS"))
## 
## systemfit results 
## method: 2SLS 
## 
##          N  DF       SSR detRCov   OLS-R2 McElroy-R2
## system 856 845 773893309  155089 -2.00762   0.748802
## 
##       N  DF         SSR         MSE        RMSE        R2    Adj R2
## eq1 428 422 7.73893e+08 1.83387e+06 1354.204541 -2.007617 -2.043253
## eq2 428 423 1.95266e+02 4.61621e-01    0.679427  0.125654  0.117385
## 
## The covariance matrix of the residuals
##             eq1         eq2
## eq1 1833869.938 -831.542690
## eq2    -831.543    0.461621
## 
## The correlations of the residuals
##           eq1       eq2
## eq1  1.000000 -0.903769
## eq2 -0.903769  1.000000
## 
## 
## 2SLS estimates for 'eq1' (equation 1)
## Model Formula: hours ~ log(wage) + educ + age + kidslt6 + nwifeinc
## Instruments: ~educ + age + kidslt6 + nwifeinc + exper + I(exper^2)
## 
##               Estimate Std. Error  t value   Pr(>|t|)    
## (Intercept) 2225.66182  574.56412  3.87365 0.00012424 ***
## log(wage)   1639.55561  470.57568  3.48415 0.00054535 ***
## educ        -183.75128   59.09981 -3.10917 0.00200323 ** 
## age           -7.80609    9.37801 -0.83238 0.40566404    
## kidslt6     -198.15429  182.92914 -1.08323 0.27932497    
## nwifeinc     -10.16959    6.61474 -1.53741 0.12494167    
## ---
## Signif. codes:  0 '***' 0.001 '**' 0.01 '*' 0.05 '.' 0.1 ' ' 1
## 
## Residual standard error: 1354.204541 on 422 degrees of freedom
## Number of observations: 428 Degrees of Freedom: 422 
## SSR: 773893113.843842 MSE: 1833869.938019 Root MSE: 1354.204541 
## Multiple R-Squared: -2.007617 Adjusted R-Squared: -2.043253 
## 
## 
## 2SLS estimates for 'eq2' (equation 2)
## Model Formula: log(wage) ~ hours + educ + exper + I(exper^2)
## Instruments: ~educ + age + kidslt6 + nwifeinc + exper + I(exper^2)
## 
##                 Estimate   Std. Error  t value   Pr(>|t|)    
## (Intercept) -0.655725440  0.337788292 -1.94123   0.052894 .  
## hours        0.000125900  0.000254611  0.49448   0.621223    
## educ         0.110330004  0.015524358  7.10690 5.0768e-12 ***
## exper        0.034582356  0.019491555  1.77422   0.076746 .  
## I(exper^2)  -0.000705769  0.000454080 -1.55428   0.120865    
## ---
## Signif. codes:  0 '***' 0.001 '**' 0.01 '*' 0.05 '.' 0.1 ' ' 1
## 
## Residual standard error: 0.679427 on 423 degrees of freedom
## Number of observations: 428 Degrees of Freedom: 423 
## SSR: 195.26556 MSE: 0.461621 Root MSE: 0.679427 
## Multiple R-Squared: 0.125654 Adjusted R-Squared: 0.117385

#3SLS ile Tahmin

summary (systemfit (eq.system, inst=instrum, data=oursample, method="3SLS"))
## 
## systemfit results 
## method: 3SLS 
## 
##          N  DF       SSR detRCov   OLS-R2 McElroy-R2
## system 856 845 873749822  102713 -2.39569     0.8498
## 
##       N  DF         SSR         MSE        RMSE        R2   Adj R2
## eq1 428 422 8.73750e+08 2.07050e+06 1438.922072 -2.395695 -2.43593
## eq2 428 423 2.02143e+02 4.77879e-01    0.691288  0.094859  0.08630
## 
## The covariance matrix of the residuals used for estimation
##             eq1         eq2
## eq1 1833869.938 -831.542690
## eq2    -831.543    0.461621
## 
## The covariance matrix of the residuals
##             eq1         eq2
## eq1 2070496.730 -941.665438
## eq2    -941.665    0.477879
## 
## The correlations of the residuals
##           eq1       eq2
## eq1  1.000000 -0.946674
## eq2 -0.946674  1.000000
## 
## 
## 3SLS estimates for 'eq1' (equation 1)
## Model Formula: hours ~ log(wage) + educ + age + kidslt6 + nwifeinc
## Instruments: ~educ + age + kidslt6 + nwifeinc + exper + I(exper^2)
## 
##                Estimate  Std. Error  t value   Pr(>|t|)    
## (Intercept) 2305.857474  511.540685  4.50767 8.5013e-06 ***
## log(wage)   1781.933409  439.884241  4.05091 6.0726e-05 ***
## educ        -212.819501   53.727044 -3.96112 8.7558e-05 ***
## age           -9.514997    7.960948 -1.19521    0.23268    
## kidslt6     -192.359058  150.917507 -1.27460    0.20315    
## nwifeinc      -0.176983    3.583623 -0.04939    0.96063    
## ---
## Signif. codes:  0 '***' 0.001 '**' 0.01 '*' 0.05 '.' 0.1 ' ' 1
## 
## Residual standard error: 1438.922072 on 422 degrees of freedom
## Number of observations: 428 Degrees of Freedom: 422 
## SSR: 873749619.999905 MSE: 2070496.729858 Root MSE: 1438.922072 
## Multiple R-Squared: -2.395695 Adjusted R-Squared: -2.435928 
## 
## 
## 3SLS estimates for 'eq2' (equation 2)
## Model Formula: log(wage) ~ hours + educ + exper + I(exper^2)
## Instruments: ~educ + age + kidslt6 + nwifeinc + exper + I(exper^2)
## 
##                 Estimate   Std. Error  t value   Pr(>|t|)    
## (Intercept) -0.693920346  0.335995510 -2.06527   0.039506 *  
## hours        0.000190868  0.000247652  0.77071   0.441308    
## educ         0.112738573  0.015368872  7.33551 1.1364e-12 ***
## exper        0.021428533  0.015383608  1.39295   0.164368    
## I(exper^2)  -0.000302959  0.000268028 -1.13033   0.258978    
## ---
## Signif. codes:  0 '***' 0.001 '**' 0.01 '*' 0.05 '.' 0.1 ' ' 1
## 
## Residual standard error: 0.691288 on 423 degrees of freedom
## Number of observations: 428 Degrees of Freedom: 423 
## SSR: 202.142836 MSE: 0.477879 Root MSE: 0.691288 
## Multiple R-Squared: 0.094859 Adjusted R-Squared: 0.0863